İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Grev Hakkı

Ömer CEYLAN (Kocaeli Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü, Kocaeli, Türkiye)
Mülkiye Dergisi
4 3
Yıl: 2022 Cilt: 46 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1212 - 1238 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 05-05-2023

İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Grev Hakkı

Öz:
İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi, Avrupa Konseyi tarafından oluşturulmuştur. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’nin yargı organı olarak kurulmuştur. İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi çalışma hakları bağlamında örgütlenme özgürlüğü başlığı altında sendika kurma ve sendikaya üye olma hakkına ve kölelik, esaret, zorla ve zorunlu çalıştırma yasağına yer vermiştir. İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’nde grev hakkı yer almamaktadır. Ancak İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’nde grev hakkı yer almamasına karşın “üyelerin çıkarlarını koruma” ifadesini geniş yorumlayarak, grev hakkı ile ilgili kendisine yapılan başvuruları değerlendirmiştir. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi sendika özgürlüğünün örgütlenme özgürlüğü başlığı altında incelemesi nedeniyle önceki davalarında bu hakkın bireysel boyutuna daha çok odaklanmıştır. Ancak zaman içerisinde hem toplu sözleşme hem de grev hakkına dönük önemli kararlar almıştır. Bu kararlarda İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi’nin İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’ni yorumlama tekniğini genişletmesi ve sendika özgürlüğünün kolektif boyutunu dikkate almasının payı büyüktür. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi grev hakkı ile ilgili ilk kararlarında bu hakkın sendikalar için üyelerinin çıkarlarının korunma araçlarından birisi olduğunu vurgulamıştır. Ancak grev hakkını mutlak bir hak olarak görmekten kaçınmıştır. Daha sonraki kararlarında ise İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi grev hakkını İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi 11. Madde kapsamına dâhil etmiş ve grev hakkının İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi tarafından korunan bir hak olduğunu vurgulamıştır. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi grev hakkı ile ilgi kararlarında uluslararası sözleşme ve bu sözleşmelerden doğan denetim organlarının kararlarını kullanmıştır. Bunlar arasında Avrupa Sosyal Şartı ile şartın denetim mekanizması olan Sosyal Haklar Avrupa Komitesi ile Uluslararası Çalışma Örgütünün denetim organı olan Sendika Özgürlüğü Komite’sinin yer aldığını belirtmekte fayda vardır. Öte yandan İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi’nin grev ile ilgili tutumunun tutarlılık arz ettiği söylenemez. Bu nedenle İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi’nin grev hakkı ile ilgili tutumunun tutarlı bir içtihat haline geldiğini söylemek zordur. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi grev hakkı ile ilgili zaman zaman ilerici kararlar vermiş olsa da bazı kararlarında grev hakkı ile ilgili bu ilerici tavrından ödün vermiştir. Çalışmada İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi’nin grev hakkını yorumlama biçimi, grev hakkı ile ilgili kararlarında dayandığı uluslararası kaynaklar ve almış olduğu kararlar incelenmiştir.
Anahtar Kelime:

Right to Strike in the Decisions of the European Court of Human Rights

Öz:
The European Convention on Human Rights (ECHR) was established by the Council of Europe. The European Court of Human Rights (ECtHR) was established as the supervisory body of the ECHR. The ECHR includes the right to form and join a union under the title of freedom of association. The ECHR does not include the right to strike. However, although the ECHR does not include the right to strike, the ECtHR evaluated the applications made to it regarding the right to strike, by interpreting the expression “protection of the interests of the members” broadly. Because the ECtHR has examined freedom of association under the heading of freedom of association, it has focused more on the individual dimension of this right in previous cases. However, over time, ECtHR took important decisions regarding both collective bargaining and the right to strike. The ECtHR’s widening of the interpretation technique of the ECHR and taking into account the collective dimension of trade union freedom play a major role in these decisions. In its first decisions regarding the right to strike, the ECtHR emphasized that this right is one of the means of protecting the interests of their members for the trade unions. However, EctHR avoided seeing the right to strike as an absolute right. In its subsequent decisions, the ECtHR included the right to strike within the scope of Article 11 of the ECHR and emphasized that the right to strike is a right protected by the ECHR. The ECtHR has used the international convention and the decisions of the supervisory bodies arising from these conventions in its decisions regarding the right to strike. It should be noted that these include the European Social Charter (ECH) and the European Committee for Social Rights (ECSR), which is the supervisory mechanism of the condition, and the Committee on Freedom of Association (CFA), the supervisory body of the International Labor Organization. On the other hand, it cannot be said that the ECHR’s stance regarding the strike is continuous. It is difficult to say that the ECtHR’s stance on the right to strike has become an established jurisprudence. Although the ECtHR has made progressive decisions on the right to strike from time to time, it has compromised its progressive attitude regarding the right to strike in some of its decisions. In this study, the interpretation of the right to strike by the ECtHR, the international sources on which ECtHR is based on in its decisions on the right to strike and the decisions ECtHR has taken are examined.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Andres J ve Garcia L (2017). The Right to Strike as a Fundamental Human Right: Recognition and Limitations in International Law. Revista Chilena de Derecho, 44 (3), 781-804. https://www.redalyc.org/pdf/1770/177054481008.pdf Son erişim tarihi, 07.10.2019
  • Bogg A ve Ewing K D (2014). The Implications of the RMT Case. Industrial Law Journal, 43 (3), 221-252. https://academic.oup.com/ilj/article-pdf/43/3/221/2039796/dwu015. pdf Son erişim tarihi, 29.06.2015
  • Council of Europe (2018). European Convention on Human Rights. https://www.echr. coe.int/Documents/Convention_ENG.pdf Son erişim tarihi, 14.03.2018
  • Council of Europe (2019a) History of the ECHR’s Reforms. https://www.echr.coe.int/ Documents/Reforms_history_ENG.pdf Son erişim tarihi, 06.04.2019
  • Council of Europe (2019b). High Level Conference on the Future of the European Court of Human Rights Brighton Declaration. https://www.echr.coe.int/Documents/2012_ Brighton_FinalDeclaration_ENG.pdf Son erişim tarihi, 06.04.2019
  • Council of Europe (2019c). High-level Conference on the Implementation of the European Convention on Human Rights, our shared responsibility Brussels Declaration https://www.echr.coe.int/Documents/Brussels_Declaration_ENG.pdf Son erişim tarihi, 06.04.2019
  • Council of Europe (2019d) Copenhagen Declaration https://www.echr.coe.int/ Documents/Copenhagen_Declaration_ENG.pdf Son erişim tarihi, 06.04.2019
  • Council of Europe (2020). The European Convention on Human Rights A Living Instrument. https://www.echr.coe.int/Documents/Convention_Instrument_ENG.pdf Son erişim tarihi, 16.12.2020
  • Çavuşoğlu N (2000). Avrupa Konseyi: İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinin Denetim Sistemi. İçinde: K Tankuter (Ed), İnsan Hakları, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 456-477.
  • Çelik A (2014). Avrupa Konseyi Sosyal Şartlar Sistemi. İçinde: P A Kaya (der), Uluslararası Sosyal Politika, Ankara, Siyasal Kitabevi, 213 – 269.
  • Dorssemont F (2010). The Right to Form and to Join Trade Unions for the Protection of His Interests under Article 11 ECHR: An Attempt “to Digest” the Case Law (1975–2009) of the European Court on Human Rights. European Labour Law Journal, Vol. 1 No. 2: 185-235. https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/201395251000100203 Son erişim tarihi, 04.08.2020
  • Ebert F C ve Oelz M (2012). Bridging the gap between Labour Rights and Human Rights: The Role of ILO Law in Regional Human Rights Courts. International Institute For Labour Studies, Discussion Paper
  • Engin E M (2015). İnsan Haklarına İlişkin Uluslararası Hukuk ve Türk Hukuku Anayasa m.90 Cümle Hükmü ve Toplu Eylemler Üzerine. Sosyal Güvenlik Dergisi, Cilt5, Sayı:2, 9 – 36.
  • Dickens L ve Hall M (2003). Labour Law And Industrıal Relatıons: A New Settlement?. İçinde: P Edwards (Ed), Industrial Relatıons: Theory And Practice, Oxford, Blackwell Publishing, 124-156.
  • Gemalmaz M S (2010). Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teorisine Giriş. İstanbul, Legal Yayıncılık
  • Gülmez M (2008). Sendika Hakkı, Toplu Sözleşme ve Grevi de İçeren Toplu Eylem Haklarını Kapsar mı? Çalışma ve Toplum, 2008 / 3, Sayı 18, 137-169.
  • Gülmez M (2010). Sendikal Hakların Bölünmezliği: Toplu Sözleşmesiz ve Grevsiz SendikaHakkı Özünden Yoksundur. Çalışma ve Toplum, 2010/3, Sayı 26: 9-50.
  • ILO (2014). Rules of the Game: A Brief Introduction to Internatioanl Labour Standarts. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_norm/---normes/documents/ publication/wcms_318141.pdf Son erişim tarihi, 10.08.2022
  • İHAM (1976). Schmıdt ve Dahlström v. İsveç Kararı, Başvuru No. 5589/72, 06.02.1976 https://hudoc.echr.coe.int/eng#{“itemid”:[“001-57574”]} Son erişim tarihi, 10.06.2019
  • İHAM (2002). Wilson, Ulusal Gazeteciler Sendikası vd., v. İngiltere Kararı, Başvuru No. 30678/96 02.10.2002 https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-60554 Son erişim tarihi, 10.06.2019
  • İHAM (2006). Sorensen And Rasmussen v. Danimarka Kararı (İHAM, Başvuru No. 52562/99 ve 52620/99, 11.01.2006), https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-72015 Son erişim tarihi, 10.06.2019
  • İHAM (2009). Danilenkov vd. v. Rusya Kararı, Başvuru No. 67336/01, 30.07.2009 https://hudoc.echr.coe.int/eng#{%22tabview%22:[%22document%22],%22item id%22:[%22001-93854%22]} Son erişim tarihi, 20.05.2019
  • İHAM (2014). Ulusal Demiryolu, Denizcilik ve Taşımacılık İşçileri Sendikası v. Birleşik Krallık Kararı, Başvuru No. 35009/05, 08.04.2014 https://hudoc.echr.coe.int/ eng?i=001-142192 Son erişim tarihi, 20.05.2019
  • İHAM (2017). Tek Gıda İş Sendikası v. Türkiye, Başvuru No. 31045/10, 04.04.2017 https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-172858 Son erişim tarihi, 18.10.2019
  • Hendy J ve Ford M (2014). RMT v United Kingdom: Sympathy Strikes and the European Court of Human Rights. https://ohrh.law.ox.ac.uk/rmt-v-united-kingdom-sympathy- strikes-and-the-european-court-of-human-rights/ Son erişim tarihi, 20.03.2020
  • Kaboğlu İ Ö (2013). Özgürlükler Hukuku 1: İnsan Hakları Genel Kuramına Giriş. 7. Baskı, Ankara, İmge Kitabevi Yayınları
  • Kaya, P A ve Güler C (2017). Uluslararası İnsan Hakları Hukukunda Toplu Eylem Hakkı. Sosyal Siyaset Konferansları, Sayı:68 , 105-126.
  • Mantouvalou V (2013). Labour Rights in the European Convention on Human Rights: An Intellectual Justification for an Integrated Approach to Interpretation. Human Rights Law Review, Vol. 13, No. 3, 529-555. https://academic.oup.com/hrlr/article-pdf/13/3/529/1612153/ngt001.pdf Son erişim tarihi, 05.08.2019
  • Mouly J (2012). Büyük Dairenin 12.11.2008 Tarihli Demir ve Baykara – Türkiye Kararı Sosyal Hakların Genişletilmesinde İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi. İçinde: İ Ö Kaboğlu (der), Anayasal Sosyal Haklar, Çev. Gülden Kurt, İstanbul, Legal Yayıncılık, 229-238.
  • Özveri M (2020). Barışçıl Toplu Eylem Hakkı. İçinde: Sosyal Politika ve İktisat Yazıları, Prof. Dr. Seyhan Erdoğdu’ya Armağan, Ankara, Mülkiye Birliği Vakfı Yayın No: 2020/1. 249-264.
  • Sinha P R N Sinha Indu Bala, Shekhar Seema Priyadarshini (2017). Industrial Relations, Trade Unions, and Labour Legislation. Uttar Pradessh, Pearson India Education Services
  • Teklé T (2020). The Contribution of the ILO’s International Labour Standarts System to the European Court of Human Rights’ Jurisprudence in the Field of Non-Discrimination. Industrial Labour Law Journal, Vol. 49 No. 1 86 – 122. https://academic.oup.com/ilj/ advance-article-abstract/doi/10.1093/indlaw/dwz020/5553843 Son erişim tarihi, 10.09.2020
  • TUC (2021). .Guide to Industrial Action. https://www.tuc.org.uk/workplace-guidance/ organising-and-bargaining/industrial-action Son erişim tarihi, 06.05.2021
  • UCU (2022). “What is secondary (or sympathy) industrial action and is it unlawful?” https://my.ucu.org.uk/app/answers/detail/a_id/51/~/what-is-secondary-%28or- sympathy%29-industrial-action-and-is-it-unlawful%3F Son erişim tarihi, 06.08.2022 Uncular S (2018). The Right to Collective Action under European Law and Turkish Law: What Kind of Present and Future?. European Labour Law Journal. Vol. 9 No. 2 144 – 170. https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/2031952518772588 Son erişim tarihi, 12.11.2019
APA Ceylan Ö (2022). İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Grev Hakkı. , 1212 - 1238.
Chicago Ceylan Ömer İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Grev Hakkı. (2022): 1212 - 1238.
MLA Ceylan Ömer İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Grev Hakkı. , 2022, ss.1212 - 1238.
AMA Ceylan Ö İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Grev Hakkı. . 2022; 1212 - 1238.
Vancouver Ceylan Ö İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Grev Hakkı. . 2022; 1212 - 1238.
IEEE Ceylan Ö "İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Grev Hakkı." , ss.1212 - 1238, 2022.
ISNAD Ceylan, Ömer. "İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Grev Hakkı". (2022), 1212-1238.
APA Ceylan Ö (2022). İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Grev Hakkı. Mülkiye Dergisi, 46(4), 1212 - 1238.
Chicago Ceylan Ömer İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Grev Hakkı. Mülkiye Dergisi 46, no.4 (2022): 1212 - 1238.
MLA Ceylan Ömer İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Grev Hakkı. Mülkiye Dergisi, vol.46, no.4, 2022, ss.1212 - 1238.
AMA Ceylan Ö İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Grev Hakkı. Mülkiye Dergisi. 2022; 46(4): 1212 - 1238.
Vancouver Ceylan Ö İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Grev Hakkı. Mülkiye Dergisi. 2022; 46(4): 1212 - 1238.
IEEE Ceylan Ö "İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Grev Hakkı." Mülkiye Dergisi, 46, ss.1212 - 1238, 2022.
ISNAD Ceylan, Ömer. "İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Grev Hakkı". Mülkiye Dergisi 46/4 (2022), 1212-1238.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
25-04-2024 5:21

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları