Ege Üniversitesi HIV Kohortunda İnfekte Hastaların Bakımı ve İzlemi: Zaman İçindeki Değişim

Guliyeva, Gunel; Akyol, Deniz; Pullukçu, Hüsnü; Gokengin, Deniz

doi:10.36519/kd.2023.4248

Ege Üniversitesi HIV Kohortunda İnfekte Hastaların Bakımı ve İzlemi: Zaman İçindeki Değişim

Gunel Guliyeva, (Bona Dea Uluslararası Hastanesi, İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği, Bakü, Azerbaycan)

Deniz AKYOL, (Kağızman Devlet Hastanesi, İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği, Kars, Türkiye)

Hüsnü PULLUKÇU, (Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Deniz GÖKENGİN (Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Klimik Dergisi

22 4

Yıl: 2023 Cilt: 36 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 45 - 51 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.36519/kd.2023.4248 İndeks Tarihi: 07-05-2023

Ege Üniversitesi HIV Kohortunda İnfekte Hastaların Bakımı ve İzlemi: Zaman İçindeki Değişim

Öz:

Amaç: Çalışmanın öncelikli amacı, merkezimizde takip edilen HIV/AIDS olgularında tedavi ve izlem stratejilerini gözden geçirmek ve virolojik başarı oranlarının yıllar içindeki seyrini gözlemlemektir. Ayrıca, olguların epidemiyolojik özellik- lerini, klinik ve laboratuvar bulgularını ve sağkalım sürelerini etkileyen faktörler de çalışma kapsamında irdelenmiştir. Yöntemler: 1996-2015 yılları arasında başvuran HIV ile infekte olgular geriye dönük olarak değerlendirildi. HIV tanısı serolojik olarak doğrulanmış, verilerine ulaşılabilen, 18 yaş ve üzeri olgular çalışmaya alındı. Veriler onar yıllık (1996- 2005 ve 2006-2015) iki dilim kapsamında değerlendirildi. Bulgular: Olguların %80’i erkekti; ortanca (minimum-maksimum) yaş 36.43 (17-77) idi. İlk on yıllık dilimde baş- vuruların çoğunlukla evre-3, ikinci on yıllık dilimde ise evre-1 veya evre-2’de olduğu görüldü (p=0.00). İlk on yılda, başlangıçtaki CD4+ T lenfositlerinin ortanca (minimum-maksimum) değeri 160 (3-650) hücre/mm3; ikinci dönem- de ise 355 (0-1800) hücre/mm3 bulundu (p=0.00). Olguların %94.2’sine tedavi başlanmış olup %70.1’inde 6. ayda ve %78.1’inde toplam takip süresinde HIV RNA saptanabilir düzeyin altına inmişti; HIV RNA ölçümünün negatifleşme- si açısından iki zaman dilimi arasındaki fark anlamlı düzeydeydi (p=0.004). Olguların %12.9’unda AIDS tanımlayan hastalık gelişmişti. İlk ve ikinci dönemde AIDS tanımlayan hastalığı olanların oranı %52.6 ve %11’di (p=0.01). Yan etki oranı %60.8’di; en sık görülen %60.2 oranıyla hiperlipidemiydi. Olguların %6.5’inin öldüğü tespit edilmiş olup en sık karşılaşılan ölüm nedenleri lenfoma (%14.3) ve tüberküloz (%10.9)’du. Çalışma süresi boyunca takip edilen 411 olgu- nun tahmini sağkalım ortalaması 272 aydı [%95 güven aralığı (GA)=225-320]. HIV RNA’nın negatifleşmemesi, AIDS tanımlayan bir hastalığın bulunması ve başlangıçtaki CD4+ T lenfosit sayısının <200 hücre/mm3 olmasının sağkalım süresini olumsuz etkilediği ve kısalttığı tespit edildi. Sonuç: Çalışmamızın kohortunda, HIV infeksiyonunun tedavi ve izleminde zaman içinde olumlu gelişmeler olmuş ve ikinci on yıllık zaman diliminde kaskadın ikinci ve üçüncü basamaklarında Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Prog- ramı (Joint United Nations Programme on HIV/AIDS – UNAIDS)’nın 90-90-90 hedeflerinin üzerine çıkılmıştır. Bu sonucun elde edilmesinde, antiretroviral tedavideki gelişme ve yeniliklerin yanı sıra, uzun yıllardır HIV izlemi yapan Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı sağlık hizmeti ekibinin tüm elemanlarının katkısı yadsınamaz.

Anahtar Kelime:

Care and Management of Aegean University HIV Cohort: Change Over Time

Öz:

Objective: The primary aim of the study was to analyze the changes in time in HIV care and management and viro- logic success rates. The secondary aims were to analyze the epidemiological features, clinical and laboratory findings, and factors affecting survival. Methods: HIV-infected individuals aged ≥ 18 years presenting to our clinic between January 1996 and December 2015 were included. Data were collected retrospectively from medical records, and two decades (1996-2005 and 2006- 2015) were analyzed. Results: Overall, 80% were male; the median age (min; max) was 36.43 (17; 77) years. Patients with stage 3 disease were significantly higher in the first decade compared to the second decade (p=0.00). The median (min; max) CD4+ T lymphocyte count at baseline was 160 (3; 650) and 355 (0; 1800) cells/mm3 in the first and second decades, respectively (p=0.00). The treatment initiation rate was 94.2%; virologic suppression rates at six months of treatment and throughout the total follow-up time were 70.1% and 78.1%, respectively. The difference between the two decades in virologic sup- pression was significant (p=0.004). AIDS-defining disease developed in 12.9% (52.6% in the first and 11% in the second decade) (p=0.01). The adverse event rate was 60.8%; hyperlipidemia was the most common (60.2%). The death rate was 6.5% and lymphoma (14.3%) and tuberculosis (10.9%) were the most common causes of death. The estimated survival time was 272 months (95% confidence interval 225-320). The inability to achieve virologic suppression, an AIDS-de- fining disease, and a baseline CD4+ T lymphocyte count <200 cells/mm3 was inversely correlated with survival time. Conclusion: Significant improvements in HIV care and management were recorded in time in our cohort in line with the improvements in global HIV care. Treatment and viral suppression rates were above the Joint United Nations Pro- gramme on HIV/AIDS – UNAIDS 90-90-90 target in the second decade. This may be attributed to the recent devel- opments in antiretroviral treatment and the competence of the HIV team in the Aegean University Medical Faculty Infectious Diseases and Clinical Microbiology Department.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Bain LE, Nkoke C, Noubiap JJN. UNAIDS 90–90–90 targets to end the AIDS epidemic by 2020 are not realistic: comment on “Can the UNAIDS 90–90–90 target be achieved? A systematic analysis of national HIV treatment cas- cades”. BMJ Glob Health. 2017;2(2):e000227. [CrossRef]
2. Global AIDS update 2016. [Internet]. Geneva: Joint United Nations Programme on HIV/AIDS (UNAIDS). [erişim 13 Mart 2022]. https://www.unaids.org/en/ resources/documents/2016/Global-AIDS-update-2016
3. Global AIDS update 2020. [Internet]. Geneva: Joint United Nations Programme on HIV/AIDS (UNAIDS). [erişim 18 Şubat 2023]. https://www.unaids.org/ en/resources/documents/2020/global-aids-report
4. Erdinc FS, Dokuzoguz B, Unal S, et al. Temporal trends in the epidemiology of HIV in Turkey. Curr HIV Res. 2020;18(4):258-66. [CrossRef]
5. HIV-AIDS İstatistik [Internet]. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar ve Erken Uyarı Dairesi Başkanlığı. [erişim 13 Mart 2022]. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/bulasici-hastaliklar/hiv-aids/hiv- aids-liste/hiv-aids-istatislik.html
6. Gökengin D, Oprea C, Uysal S, Begovac J. The growing HIV epidemic in Central Europe: a neglected issue? J Virus Erad. 2016;2(3):156-61.
7. HIV/AIDS surveillance in Europe 2021 [Internet]. Solna: European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC). [erişim 13 Mart 2022]. https:// www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/hiv-aids-surveillance-europe- 2021-2020-data
8. Brault MA, Spiegelman D, Hargreaves J, Nash D, Vermund SH. Treatment as prevention: concepts and challenges for reducing HIV incidence. J Acquir Immune Def Synd. 2019;82(2):S104. [CrossRef]
9. Yaylali E, Gokengin D, Korten V, et al. Modelling the future of HIV in Tur- key: disease implications of improving prevention, diagnosis and treatment [Abstract]. In: Abstracts of HIV Glasgow Congress 2020 (Glasgow, October 5-8, 2020). 2020:96-7.
10. Sayan M, Hınçal E, Şanlıdağ T, Kaymakamzade B, Sa’ad FT, Baba IA. Dynamics of HIV/AIDS in Turkey from 1985 to 2016. Qual Quant. 2018;52(1):711-23. [CrossRef]
11. Berktaş M, Unal S. Türkiye’de HIV enfeksiyonu ile yaşayan yetişkin sayısının tahmin edilmesi [Özet]. In: HIV/AIDS Kongresi 2017 (16-19 Kasım 2017, Antalya) Özet Kitabı.
12. Mete B, Gunduz A, Bolukcu S, et al. HIV care in Istanbul, Turkey: How far is it from the UNAIDS 90–90–90 targets? Int J STD AIDS. 2019;30(13):1298- 303. [CrossRef]
13. Schneider E, Whitmore S, Glynn MK, Dominguez K, Mitsch A, McKenna MT. Revised surveillance case definitions for HIV infection among adults, adolescents, and children aged< 18 months and for HIV infection and AIDS among children aged 18 months to< 13 years—United States. MMWR. 2008;57(RR-10):1-12.
14. UNAIDS data 2021 [Internet]. Geneva: Joint United Nations Programme on HIV/AIDS (UNAIDS). [erişim 13 Mart 2022]. https://www.unaids.org/en/ resources/documents/2021/2021_unaids_data
15. HIV data and statistics [Internet]. Geneva: World Health Organization (WHO). [erişim 13 Mart 2022]. https://www.who.int/teams/global-hiv-hep- atitis-and-stis-programmes/hiv/strategic-information/hiv-data-and-statistics
16. Dokuzoguz B, Korten V, Gökengin D, et al. Transmission route and reasons for HIV testing among recently diagnosed HIV patients in HIV-TR cohort, 2011–2012. J Int AIDS Soc. 2014;17:19595. [CrossRef]
17. Brown AE, Hayes R, Noori T, et al. HIV in Europe and Central Asia: prog- ress in 2018 towards meeting the UNAIDS 90-90-90 targets. Euro Sur- veill. 2018;23(48):1800622. [CrossRef]
18. Korten V, Gökengin D, Eren G, et al. Trends and factors associated with modification or discontinuation of the initial antiretroviral regimen during the first year of treatment in the Turkish HIV-TR Cohort, 2011–2017. AIDS Res Ther. 2021;18(1):4. [CrossRef]
19. Bolukcu S, Mete B, Gunduz A, et al. Assessment of the 24th week success of anti-retroviral therapy in ACTHIV-IST database: Results from a region with increasing incidence. Jpn J Infect Dis. 2019;72(3):173-8. [CrossRef]
20. Korten V, Gökengin D, Fincanci M, et al. Outcomes of initial antiretroviral treatment (ART) among recently diagnosed HIV patients in HIV-TR cohort, 2011–2012. J Int AIDS Soc. 2014;17:19678. [CrossRef]
21. Guidelines for the use of antiretroviral agents in HIV-1-infected adults and adolescents [Internet]. HHS Panel on Antiretroviral Guidelines for Adults and Adolescents – A Working Group of the Office of AIDS Research Advisory Council (OARAC). [erişim 13 Mart 2022]. https://clinicalinfo.hiv.gov/sites/ default/files/guidelines/archive/AdultandAdolescentGL003093.pdf
22. HIV/AIDS Tanı Tedavi Rehberi [Internet]. Ankara: TC Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. [erişim 13 Mart 2022]. https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/ birimler/Bulasici-hastaliklar-db/hastaliklar/HIV-ADS/Tani-Tedavi_Rehberi/ hiv_aids_tani_tedavi_rehberi_2013.pdf
23. Kısa Ürün Bilgisi: ISENTRESS® 400 mg film kaplı tablet [Internet]. İstanbul: Merck Sharp Dohme İlaçları Ltd. Şti. [erişim 13 Mart 2022]. https://pdf.ilac- prospektusu.com/3839-isentress-400-mg-film-kapli-tablet-kub.pdf
24. Rockstroh JK, DeJesus E, Lennox JL, et al. Durable efficacy and safety of raltegravir versus efavirenz when combined with tenofovir/emtricitabine in treatment-naive HIV-1–infected patients: final 5-year results from STARTMRK. J Acquir Immune Defic Syndr. 2013;63(1):77-85. [CrossRef]
25. Brooks KM, Sherman EM, Egelund EF, et al. Integrase inhibitors: after 10 years of experience, is the best yet to come? Pharmacotherapy. 2019;39(5):576-98. [CrossRef]
26. Scarsi KK, Havens JP, Podany AT, Avedissian SN, Fletcher CV. HIV-1 integrase inhibitors: a comparative review of efficacy and safety. Drugs. 2020;80(16):1649- 76. [CrossRef]
27. Touloumi G, Pantazis N, Chaix ML, et al. Virologic and immunologic re- sponse to cART by HIV-1 subtype in the CASCADE collaboration. PloS ONE. 2013;8(7):e71174. [CrossRef]
28. Lagi F, Kiros ST, Di Giambenedetto S, et al. Long-term maintenance of virologic suppression in native and migrant HIV-1 naïve patients: an Italian cohort study. AIDS Care. 2021;33(9):1159-66. [CrossRef]
29. Young J, Weber R, Rickenbach M, et al. Lipid profiles for antiretroviral-naive patients starting PI-and NNRTI-based therapy in the Swiss HIV cohort study. Antiv Ther. 2005;10(5):585-91.
30. Clotet B, Negredo E. HIV protease inhibitors and dyslipidemia. AIDS Rev. 2003;5(1):19-24.
31. Lagathu C, Béréziat V, Gorwood J, et al. Metabolic complications affecting adipose tissue, lipid and glucose metabolism associated with HIV antiretroviral treatment. Expert Opin Drug Saf. 2019;18(9):829-40. [CrossRef]
32. Babiker AG, Emery S, Fätkenheuer G. Considerations in the rationale, design and methods of the Strategic Timing of AntiRetroviral Treatment (START) study. Clin Trials. 2013;10(1 Suppl):S5-S36. [CrossRef]
33. Guidelines Version 11.0 October 2021 [Internet]. Brussels: European AIDS Clinical Society (EACS). [erişim 13 Mart 2022]. https://www.eacsociety.org/ media/final2021eacsguidelinesv11.0_oct2021.pdf
34. Waters L, Ahmed N, Angus B, et al. BHIVA Guidelines for the treatment of HIV-1-positive adults with antiretroviral therapy 2015 (2016 interim update) [Internet]. Hertford: British HIV Association (BHIVA). [erişim 13 Mart 2022]. https://www.bhiva.org/file/RVYKzFwyxpgiI/treatment-guidelines-2016-in- terim-update.pdf

APA	Guliyeva G, Akyol D, Pullukçu H, Gokengin D (2023). Ege Üniversitesi HIV Kohortunda İnfekte Hastaların Bakımı ve İzlemi: Zaman İçindeki Değişim. , 45 - 51. 10.36519/kd.2023.4248
Chicago	Guliyeva Gunel,Akyol Deniz,Pullukçu Hüsnü,Gokengin Deniz Ege Üniversitesi HIV Kohortunda İnfekte Hastaların Bakımı ve İzlemi: Zaman İçindeki Değişim. (2023): 45 - 51. 10.36519/kd.2023.4248
MLA	Guliyeva Gunel,Akyol Deniz,Pullukçu Hüsnü,Gokengin Deniz Ege Üniversitesi HIV Kohortunda İnfekte Hastaların Bakımı ve İzlemi: Zaman İçindeki Değişim. , 2023, ss.45 - 51. 10.36519/kd.2023.4248
AMA	Guliyeva G,Akyol D,Pullukçu H,Gokengin D Ege Üniversitesi HIV Kohortunda İnfekte Hastaların Bakımı ve İzlemi: Zaman İçindeki Değişim. . 2023; 45 - 51. 10.36519/kd.2023.4248
Vancouver	Guliyeva G,Akyol D,Pullukçu H,Gokengin D Ege Üniversitesi HIV Kohortunda İnfekte Hastaların Bakımı ve İzlemi: Zaman İçindeki Değişim. . 2023; 45 - 51. 10.36519/kd.2023.4248
IEEE	Guliyeva G,Akyol D,Pullukçu H,Gokengin D "Ege Üniversitesi HIV Kohortunda İnfekte Hastaların Bakımı ve İzlemi: Zaman İçindeki Değişim." , ss.45 - 51, 2023. 10.36519/kd.2023.4248
ISNAD	Guliyeva, Gunel vd. "Ege Üniversitesi HIV Kohortunda İnfekte Hastaların Bakımı ve İzlemi: Zaman İçindeki Değişim". (2023), 45-51. https://doi.org/10.36519/kd.2023.4248

APA	Guliyeva G, Akyol D, Pullukçu H, Gokengin D (2023). Ege Üniversitesi HIV Kohortunda İnfekte Hastaların Bakımı ve İzlemi: Zaman İçindeki Değişim. Klimik Dergisi, 36(1), 45 - 51. 10.36519/kd.2023.4248
Chicago	Guliyeva Gunel,Akyol Deniz,Pullukçu Hüsnü,Gokengin Deniz Ege Üniversitesi HIV Kohortunda İnfekte Hastaların Bakımı ve İzlemi: Zaman İçindeki Değişim. Klimik Dergisi 36, no.1 (2023): 45 - 51. 10.36519/kd.2023.4248
MLA	Guliyeva Gunel,Akyol Deniz,Pullukçu Hüsnü,Gokengin Deniz Ege Üniversitesi HIV Kohortunda İnfekte Hastaların Bakımı ve İzlemi: Zaman İçindeki Değişim. Klimik Dergisi, vol.36, no.1, 2023, ss.45 - 51. 10.36519/kd.2023.4248
AMA	Guliyeva G,Akyol D,Pullukçu H,Gokengin D Ege Üniversitesi HIV Kohortunda İnfekte Hastaların Bakımı ve İzlemi: Zaman İçindeki Değişim. Klimik Dergisi. 2023; 36(1): 45 - 51. 10.36519/kd.2023.4248
Vancouver	Guliyeva G,Akyol D,Pullukçu H,Gokengin D Ege Üniversitesi HIV Kohortunda İnfekte Hastaların Bakımı ve İzlemi: Zaman İçindeki Değişim. Klimik Dergisi. 2023; 36(1): 45 - 51. 10.36519/kd.2023.4248
IEEE	Guliyeva G,Akyol D,Pullukçu H,Gokengin D "Ege Üniversitesi HIV Kohortunda İnfekte Hastaların Bakımı ve İzlemi: Zaman İçindeki Değişim." Klimik Dergisi, 36, ss.45 - 51, 2023. 10.36519/kd.2023.4248
ISNAD	Guliyeva, Gunel vd. "Ege Üniversitesi HIV Kohortunda İnfekte Hastaların Bakımı ve İzlemi: Zaman İçindeki Değişim". Klimik Dergisi 36/1 (2023), 45-51. https://doi.org/10.36519/kd.2023.4248