TY - JOUR TI - 53. Yazınsal yapıtta yanmetinler ve işlevleri AB - Yazınsal yapıtların oluşum öncesi, sırası ve sonrasına; yazarın anılan süreçlerdeki zihinsel, ruhsal ve duygusal durumlarına ve diğer toplumsal, tarihsel, fiziksel koşullara dair bilgiler kimi yazarlar tarafından yapıtın içerisindeki önsöz, sonsöz, tanımlık ve dipnotlarda ya da yayımlanmasından sonra yapıta eklenen açıklamalar aracılığıyla okura sunulur. Anametnin dışında kalan bu ögeler yazınbilim çerçevesinde yanmetin olarak nitelenir. Kuşkusuz yazarın/şairin yapıta dair çeşitli bilgileri metin dışı bazı yollarla okura açıklamasında belli amaçları vardır. Alman şair ve düşünür Johann Wolfgang von Goethe’nin “Batı-Doğu Divanı” (“West-östlicher Divan”) adlı yapıtı ile Nazım Hikmet’in “Simavne Kadısı Oğlu Şeyh Bedreddin Destanı” adlı yapıtı anılan yanmetinsel ilişkiler için iyi birer örnek teşkil etmektedir. Her iki şair de yapıtlarının oluşumuna etki eden öncel ve güncel metinleri ve metin dışı kaynakları, yapıtlarına ekledikleri açıklamalarla okura sunma gereği duymuşlardır. Bu çalışmada yazar ile yapıt ilişkisi üzerine çeşitli araştırmacıların ve kuramcıların görüşlerine yer verildikten sonra, anılan yapıtlardaki yanmetinlerin anlamları ve yapıt üzerindeki işlevleri değerlendirilecektir. AU - ORDEK, ERDAL AU - Soman Celik, Turkan DO - 10.29000/rumelide.1286188 PY - 2023 JO - RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi IS - 33 SN - 2148-7782 SP - 890 EP - 903 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/1167438 ER -