Yıl: 2023 Cilt: Sayı: 33 Sayfa Aralığı: 1071 - 1080 Metin Dili: Arapça DOI: 10.29000/rumelide.1286192 İndeks Tarihi: 07-05-2023

الملأ عثمان الموصلي قارئا وادیبا وكاتب اً دراسة في السيرة الذاتية )البنية والتشكيل

Öz:
ستتناول مَقالتنا هَذه سَيرة اَلعلامة وَالقارئ وَالأديب )َالملأ عَثمان اَلموصلي(، اَلذي مَلأ ذَكره أَرجاء اَلدنيا فَي زَمانه، وَبلغت شَهرته أَصقاعَ الأرض، فَقد اَمتازت بَالسرد اَلتاريخي اَلموجز لَبعضمَن اَلأعمال وَالرحلات وَالإنجازات اَلتي اَشتهر بَها هَذا اَلعالم اَلجليل فَهي دَراسة فَي اَلسيرةَ الذاتية سَعت لَتصحيح كَثير مَن اَلمغالطات وَالأخطاء اَلتي تَناقلتها كَثير مَن اَلكتب وَالمقالَت اَلتي دَرست سَيرة اَلشيخ اَلجليل فَتناولت هَذه اَلمقالةَ في مَطلعها سَيرته وَحياته وَأين وَلد وَكيف نَشأ، ثَم تَناولت نَشأته اَلعلمية وَمن هَم اَلمشايخ وَالعلماء اَلذين تَعلم عَلى أَيديهم، وسعت لَدراسة ثَقافتهَ وسعة اَطلاعه وَنبوغه فَي أَبواب اَلعلم وَخاصة فَي عَلم اَلقراءات اَلقرآنية حَيث كَان عَلما مَن أَعلام هَذا اَلعلم ثَم تَوسعت اَلمقالة لَتناقش بَعضا مَنَ القضايا اَلمهمة فَي حَياة أَلشيخ وَأثره اَلكبير فَي مَجال اَلصحافة حَيث أَسس اَلمجلة اَلمعارف فَي مَصر وَكذلك أَثره اَلبارز فَي اَلأدب وَالفن، حَيثَ أتقن عَلوم اَلمقام اَلعربي وَالتركي وَبرع فَيهما وَابتكر اَوزانا وَمقامات جَديدة أَثرت بَاب اَلمقام وَطورت فَيه مَستويات جَديدة وَسعت لَلكشف عَنَ براعته فَي اَلأدب اَلعربي وَكيف كَان صَاحب قَلم فَذ لََ يَشق لَه غَبار فَقد ذَاع صَيته بَين كَبار اَلَدباء مَن بَني عَصره وَاحتل بَينهم مَكانة مَرموقة، كما بَينت اَلمقالة مَؤلفاته وَنشاطه اَلعلمي فَي عَلم اَلتأليف وَالتحقيق حَيث بَرع فَي تَلك اَلعلوم وَكان ذَو عَلم وَاسع فَي هَذا اَلباب يَباري بَقلمه كَبارَ كتاب عَصره وَأرخت لَوفاته وَهي بَهذا تَكون قَد حَطت رَحالها فَي خَتام سَيرة عَطرة لَعالم جَليل مَن عَلماء اَلقرن اَلتاسع عَشر وَبينت دَوره اَلكبيرَ في شَتى صَنوف اَلعلم وَالمعرفة.
Anahtar Kelime:

63. Yazar edebiyatçı ve okuyucu Molla Osman el-Mevsılî’nin hayatı hakkında araştırma

Öz:
Bu makalemiz, yaşadığı zamanda dünya çapında tanınan, şöhreti Dünyanın zirvesine ulaşan büyük alim, okuyucu ve edebiyatçı (Molla Osman el-Mevsılî) ın biyografisini ele almaktır ve bu değerli alimin yaptığı ilmi yolculukları ve başarıları hakkında kısa malumat vermektedir. Araştırmamız, Molla Osman el-Mevsılî’nin biyografisini ele alan bazı kitap ve makalelerde onun hakkında yer alan bir çok hata ve yanlış bilgiyi düzeltmeye çalıştı. Araştırmamız başta onun hayatını, nerede doğduğu, nasıl yetiştiği hakkında bilgileri içermektedir. Daha sonra Başta Kur’ân-I Kerîm’in okunuşu hakkındaki kıraat ilimleri olmak üzere, onun ilmi konulardaki kültürü, hassasiyeti ve uzmanlığını da kapsamaktadır. Çünkü onun asıl uzmanlık alanı kıraat ilimleridir ve bu alanine önde gelen alimlerindendir. Bunun yanında araştırmamız, el-Mevsılî’nin hayatındaki bazı önemli konuları ve özellikle gazetecilik alanındaki büyük etkisini değerlendirmektedir. Çünkü Mısır'da el- Maârif dergisini kurmuştur. Bunun yanı sıra onun edebiyat ve sanat alanındaki olağanüstü etkisi de değerlendirilmektedir. Çünkü el-Mevsılî Arap ve Türk makamlarını çok iyi biliyordu ve bu makamlarda da çok becerikli ve kabiliyetli idi. Nitekim makam ilmini olumlu yönde etkileyen ve aşamalar kat etmesini sağlayan yeni vezinler ve makamlar ortya koymuştur. Araştırmamız el- Mevsılî’nin Arap edebiyatındaki ustalığını ve bu alandaki tartışılmaz üstünlüğünü ortaya koymaya çalışmıştır. Çünkü el-Mevsılî hayatını zamanının büyük ilim adamaları arasında geçirdi ve onlar arasında da büyük bir mertebeye ulaştı. Makale ayrıca onun Telif ve tahkik alanındaki çalışmalarını ve bu alandaki bilimsel faaliyetlerini de içermektedir. Zira el-Mevsılî bu bilimde de zamının yazarları ile yarışacak konumdadır. el-Mevsılî 19. Yüz yılda birçok ilim ve irfan dalında bilimsel faliyet yürüten bir alim olarak ilim dünyasına hoş bir seda bırakmıştır.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Cemîl, Z. H. (2021). “el-Mellâ ‘Usmân el-Mavsilî ve’l-Mûsîka’l-‘Arabiyye Târîhu Hâfil bi’l-‘Atâ”. Mecelletü’l-Kudsi’l-‘Arabî, Sayı:17, Haziran, 2015. Sf: 7.َ
  • Cerîdetu’l-Ehrâm el-Mısriyye. (1972). Arşiv Köşesi, “el-Me’ârif”. Sayı: 75, 6/3/1972, C: 10, Sf: 393.
  • ed-Debeş, S. M. (2014). “Makâletü ‘Usmân b. ‘Abdillah b. Muhammed b. Cercîs el-Mavsilî” Mecelletu’l-Vatan, Sayı: 20, Kasım, 2014. Sf.1.
  • ed-Dimaşkî, M. A. (1993). Hilyetu’l-Beşer fî Târîhi’l-Karni’s-Sâlisi Aşar. Lübnan: Dâru Sadir.
  • ed-Dimaşkî, M. A. (1993). Hilyetu’l-Beşer fî Târîhi’l-Karni’s-Sâlisi Aşar. Lübnan: Dâru Sadir.
  • ed-Dîneverî, K. E. (H.1423). eş-Şi’ru ve’ş-Şu’erâ. Kahire: Dâru’l-Hadîs.
  • el-‘Umerî, A. B. (1881). el-‘Ukûdu’l-Cevheriyye. Irak: Dâru’l-Vesâiku’l-Vataniyye.
  • el-‘Umerî, A. B. (H.1331). el-‘Ukûdu’l-Cevheriyye fî Medâihi’l-Hadreti’r-Rufâ’iyye. Mısır: Matba’atu Muhammed Efendî Mustafâ.
  • el-Câhız, E. (H. 1423). el-Beyân ve’t-Tebyîn. Beyrut: Dâr ve Mektebetu’l-Hilâl.
  • el-Fahrî, M. T. (2015). “el-Mellâ ‘Usmân el-Mavsilî Mevsû’atu’l-Mevâhibi ve’l-‘Ulûm. El-Mellâ ‘Usmân el-Mavsilî ‘Abkariyyetu’l-İbdâ’ adıyla gerçekleştirilen sempozyumda el-Mellâ ‘Usmân hakkındaki bilimsel bir sempozyumda sunulan grup araştırması. 20/02/2015.
  • el-Gulâmî, A. (1965). el-Ensâbu ve’l-User. Irak: Matba’atu Şefîk.
  • el-Hayâlî, M. (2008) “el-Mellâ ‘Usmân Mevâhibuhu ve İbdâ’âtuhu”. Irak: Ruknu Mezâmîri Erdi’ş-Şâm ve Bilâdi’r-Râfidîn. Ocak, 2008. Sf: 13.
  • el-Hayyât, B. Y. Z. (2021). “Makâletu’l-Mellâ ‘Usmân ve Âsârihi fî Tilâveti’l-Kur’ân”. İsviçre: Mecelletü’l-Kârdînyâ, Nisan, 2021. Sf: 14.
  • el-Hayyât, B. Y. Z. (2021). “Makâletu’l-Mellâ ‘Usmân ve Âsârihi fî Tilâveti’l-Kur’ân”. İsviçre: Mecelletü’l-Kârdînyâ, Nisan, 2021. Sf: 14.
  • el-Kuşeyrî, N. E. (1955). el-Musnedu’s-Sahîh el-Muhtasar bi Nakli’l-‘Adli ‘ani’l-‘Adli ilâ Rasûlillah Sallallahu ‘aleyhi ve Selleme. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-‘Arabi.
  • el-Yâzıcı, İ. (1897). “el-Me’ârif”. Mecelletu’l-Beyân el-Mısriyye, Sayı: 1. (1/6/1897). Sf.186.
  • ez-Zerkelî, H. (2002). el-E’lâm. Lübnan: Dâru’l-‘İlmi li’l-Meyâdîn.َ Philippe de Tarrazi. (1913). “el-Me’ârif”. Sayı: 1, Baskı:1, Beyrut: el-Matba’atu’l-Edebiyye.
  • Zeydân, C. (1897). “el-Me’ârif”. Mecelletu’l-Beyân el-Mısriyye, Sayı:1. (1/6/1897). Sf: 236.َ
APA yaseen D, Yenice M (2023). الملأ عثمان الموصلي قارئا وادیبا وكاتب اً دراسة في السيرة الذاتية )البنية والتشكيل. , 1071 - 1080. 10.29000/rumelide.1286192
Chicago yaseen Dr.mohammed,Yenice Mehmet الملأ عثمان الموصلي قارئا وادیبا وكاتب اً دراسة في السيرة الذاتية )البنية والتشكيل. (2023): 1071 - 1080. 10.29000/rumelide.1286192
MLA yaseen Dr.mohammed,Yenice Mehmet الملأ عثمان الموصلي قارئا وادیبا وكاتب اً دراسة في السيرة الذاتية )البنية والتشكيل. , 2023, ss.1071 - 1080. 10.29000/rumelide.1286192
AMA yaseen D,Yenice M الملأ عثمان الموصلي قارئا وادیبا وكاتب اً دراسة في السيرة الذاتية )البنية والتشكيل. . 2023; 1071 - 1080. 10.29000/rumelide.1286192
Vancouver yaseen D,Yenice M الملأ عثمان الموصلي قارئا وادیبا وكاتب اً دراسة في السيرة الذاتية )البنية والتشكيل. . 2023; 1071 - 1080. 10.29000/rumelide.1286192
IEEE yaseen D,Yenice M "الملأ عثمان الموصلي قارئا وادیبا وكاتب اً دراسة في السيرة الذاتية )البنية والتشكيل." , ss.1071 - 1080, 2023. 10.29000/rumelide.1286192
ISNAD yaseen, Dr.mohammed - Yenice, Mehmet. "الملأ عثمان الموصلي قارئا وادیبا وكاتب اً دراسة في السيرة الذاتية )البنية والتشكيل". (2023), 1071-1080. https://doi.org/10.29000/rumelide.1286192
APA yaseen D, Yenice M (2023). الملأ عثمان الموصلي قارئا وادیبا وكاتب اً دراسة في السيرة الذاتية )البنية والتشكيل. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (33), 1071 - 1080. 10.29000/rumelide.1286192
Chicago yaseen Dr.mohammed,Yenice Mehmet الملأ عثمان الموصلي قارئا وادیبا وكاتب اً دراسة في السيرة الذاتية )البنية والتشكيل. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi , no.33 (2023): 1071 - 1080. 10.29000/rumelide.1286192
MLA yaseen Dr.mohammed,Yenice Mehmet الملأ عثمان الموصلي قارئا وادیبا وكاتب اً دراسة في السيرة الذاتية )البنية والتشكيل. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, vol., no.33, 2023, ss.1071 - 1080. 10.29000/rumelide.1286192
AMA yaseen D,Yenice M الملأ عثمان الموصلي قارئا وادیبا وكاتب اً دراسة في السيرة الذاتية )البنية والتشكيل. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. 2023; (33): 1071 - 1080. 10.29000/rumelide.1286192
Vancouver yaseen D,Yenice M الملأ عثمان الموصلي قارئا وادیبا وكاتب اً دراسة في السيرة الذاتية )البنية والتشكيل. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. 2023; (33): 1071 - 1080. 10.29000/rumelide.1286192
IEEE yaseen D,Yenice M "الملأ عثمان الموصلي قارئا وادیبا وكاتب اً دراسة في السيرة الذاتية )البنية والتشكيل." RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, , ss.1071 - 1080, 2023. 10.29000/rumelide.1286192
ISNAD yaseen, Dr.mohammed - Yenice, Mehmet. "الملأ عثمان الموصلي قارئا وادیبا وكاتب اً دراسة في السيرة الذاتية )البنية والتشكيل". RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi 33 (2023), 1071-1080. https://doi.org/10.29000/rumelide.1286192