Fingolimod Tedavisi Kullanan 508 Multipl Skleroz Hastasının Klinik ve Demografik Özellikleri ile İki Yıllık Etkinlik ve Güvenilirlik Verileri

Amaç: Fingolimod, multipl skleroz tedavisinde son 10 yıldır ikinci basamak tedavi olarak kullanılan ilk oral immünomodülatör tedavidir. Çalışmamızın amacı, Türkiye genelinde farklı merkezlerde ilk jenerik fingolimod etken madde tedavisi deneyimlerini ortaya koymaktır. Yöntem: Türkiye’de 29 farklı klinik multipl skleroz ünitesinde takip edilen hastaların ilk jenerik fingolimod etkinlik ve güvenlik verileri geriye dönük olarak analiz edildi. Hastaların etkinlik ve güvenlilik verileri tedavi öncesi ve tedavi sonrası 6, 12 ve 24. aylarda veri sistemine aktarıldı. Veriler, IBM SPSS 20.00 kullanılarak analiz edildi. P değeri <0,05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Bulgular: Toplam 508 multipl skleroz hastası çalışmaya dâhil edildi. Hastaların 331’i kadındı. Tedavi öncesi ve sonrası EDSS değerleri karşılaştırıldığında, özellikle 6. ay ve sonrasında belirgin bir düşüş gözlendi. Hastaların 11’inde (%2,3) bradikardi oluştuğu için ilk dozun altı saatten uzun olması gerekti. İlk doz gözleminde ilacın kullanımına engel olabilecek herhangi bir sorun yaşanmadı. Fingolimod tedavisi sırasında 49 (%10,3) hastada yan etkiler görüldü. Gözlenen yan etkiler sıklık sırasına göre bradikardi, hipotansiyon, baş ağrısı, baş dönmesi ve taşikardi idi. Sonuç: Gözlemlenen etkinlik ve güvenlik sonuçları, fingolimod aktif bileşenle ilk eşdeğeri açısından literatürdeki klinik çalışma verilerine ve gerçek yaşam verilerine benzerdi.

Anahtar Kelime:

Clinical and Demographic Characteristics and Two-Year Efficacy and Safety Data of 508 Multiple Sclerosis Patients with Fingolimod Treatment

Öz:

Introduction: Fingolimod is the first oral immunomodulatory treatment used as secondary care therapy in the treatment of multiple sclerosis for the last 10 years. The objective of our study is to reveal the experiences of the first generic fingolimod active ingredient treatment in different centers across Turkey. Method: The first generic fingolimod efficacy and safety data of patients followed- up in 29 different clinical multiple sclerosis units in Turkey were analyzed retrospectively. Data regarding efficacy and safety of the patients were transferred to the data system both before the treatment and on the 6th, 12 th and 24th month following the treatment. The data were analyzed using the IBM SPSS 20.00. P value of <0.05 was considered to be statistically significant. Results: A total of 508 multiple sclerosis patients, 331 of whom were women, were included in the study. Upon comparing the Expanded Disability Status values before and after the treatment, a significant decrease was observed, especially at month 6 and thereafter. Since bradycardia occurred in 11 of the patients (2.3%), the first dose had to be longer than 6 hours. During the observation of the first dose, no issues that could prevent the use of the drug occured. Side effects were seen in 49 (10.3%) patients during the course of fingolimod treatment. Respectively, the most frequent side effects were bradycardia, hypotension, headache, dizziness and tachycardia. Conclusion: The observed results regarding efficacy and safety were similar to clinical trial data in the literature and real life data in terms of the first equivalent with fingolimod active ingredient.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Efendi H, Kuşcu DY. Turkish neurological society. Multiple sclerosis diagnosis and treatment guide. İstanbul: Galenos Yayınevi; 2018. https://www.noroloji. org.tr/TNDData/Uploads/files/MS_tan%C4%B1%20ve%20tedavi%202018. pdf
2. Kaymakamzade B, Kilic AK, Kurne AT, Karabudak R. Progressive onset multiple sclerosis: Demographic, clinical and laboratory characteristics of patients with and without relapses in the course. Noro Psikiyatr Ars. 2019;56:23–26. [Crossref]
3. Demir GA, Turkoglu R, Saip S, Yüceyar N, Efendi H, Turan ÖF ve ark. A 12-month, open label, multicenter pilot study evaluating fingolimod treatment in terms of patient satisfaction in relapsing remitting multiple sclerosis patients - FINE trial. Noro Psikiyatr Ars. 2019;56:253–257. https:// pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31903032/ [Crossref]
4. Goldenberg MM. Multiple sclerosis review. P T. 2012;37:175–184. https:// www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3351877/
5. Thomas K, Proschmann U, Ziemssen T. Fingolimod hydrochloride for the treatment of relapsing remitting multiple sclerosis. Expert Opin Pharmacother. 2017;18:1649–1660. [Crossref]
6. Patti F. Optimizing the benefit of multiple sclerosis therapy: The importance of treatment adherence. Patient Prefer Adherence. 2010;4:1–9. [Crossref]
7. Pelletier D, Hafler DA. Fingolimod for multiple sclerosis. N Engl J Med. 2012;366:339–347. [Crossref]
8. Compston A, McDonald I, Noseworthy J, Lassmann H, Miller DH, Smith KJ ve ark. McAlpine’s multiple sclerosis. 4th ed. Philadelphia: Churchill Livingstone/ Elsevier; 2006.
9. Duman İlki C, Gündüz T, Kürtüncü M, Yapıcı Z, Sencer S, Eraksoy M. Fingolimod therapy for pediatric relapsing-remitting multiple sclerosis: A real-life study. Turk J Neurol. 2020;26:34–38. [Crossref]
10. Saida T, Itoyama Y, Kikuchi S, Hao Q, Kurosawa T, Ueda K ve ark. Long- term efficacy and safety of fingolimod in japanese patients with relapsing multiple sclerosis: 3-year results of the phase 2 extension study. BMC Neurol. 2017;17:17. [Crossref]
11. Aktas O, Küry P, Kieseier B, Hartung H-P. Fingolimod is a potential novel therapy for multiple sclerosis. Nat Rev Neurol. 2010;6:373–382. [Crossref]
12. Chitnis T, Arnold DL, Banwell B, Brück W, Ghezzi A, Giovannoni G ve ark. Trial of fingolimod versus interferon beta-1a in pediatric multiple sclerosis. N Engl J Med. 2018;379:1017–1027. [Crossref]
13. Altunrende B, Birday E, Kasap M, Akman Demir G. Use of fingolimod in the treatment of relapsing remitting multiple sclerosis. Turk J Neurol. 2017;23:176–185. [Crossref]
14. Ertaş AC. The retrospective evaluation of effectiveness of fingolimod and teriflunomide treatments in multiple sclerosis patients [Specialization in Medicine Thesis]. Bursa: Uludağ University, Department of Neurology; 2017. 59 p.
15. Terzi M, Kurtuncu M, Eraksoy M, Karabudak R, Tuncer A, Altunrende B ve ark. Real-life data from efficacy of fingolimod treatment in multiple sclerosis patients in Turkey. Paper presented at: Congress of the European Committee for Treatment and Research in Multiple Sclerosis. London, United Kingdom; 2016.
16. Calabresi PA, Radue E-W, Goodin D, Jeffery D, Rammohan KW, Reder TA ve ark. Safety and efficacy of fingolimod in patients with relapsing-remitting multiple sclerosis (FREEDOMS II): A double-blind, randomised, placebo- controlled, phase 3 trial. Lancet Neurol. 2014;13:545–556. [Crossref]
17. U.S. National Library of Medicine. A study to evaluate efficacy, safety, and tolerability of alemtuzumab in pediatric patients with RRMS with disease activity on prior DMT (Lemkids). Updated 2017, cited 2021 July 28. Available at: https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT03368664.
18. Cohen JA, Barkhof F, Comi G, Hartung H-P, Khatri BO, Montalban X ve ark. Oral fingolimod or intramuscular interferon for relapsing multiple sclerosis. N Engl J Med. 2010;362:402–415. [Crossref]
19. Ziemssen T, Albrecht H, Haas J, Klotz L, Lang M, Lassek C ve ark. 4 years PANGAEA: effectiveness update of a 5-year non-interventional study on the daily use of fingolimod in Germany. In: Congress of the European Committee for Treatment and Research in Multiple Sclerosis. 32nd ed. London, United Kingdom; 2016. p.14–17. https://onlinelibrary.ectrims-congress.eu/ ectrims/2016/32nd/145906/tjalf.ziemssen.4.years.pangaea.effectiveness. update.of.a.5.year.html
20. Kappos L, Radue E-W, O’Connor P, Polman C, Hohlfeld R, Calabresi P ve ark. A placebo-controlled trial of oral fingolimod in relapsing multiple sclerosis. N Engl J Med. 2010;362:387–401. [Crossref]

APA	Terzi M, HELVACI E, şen s, Boz C, CILINGIR V, Akcali A, Beckmann Y, Uzunköprü C, Turkoglu R, YUCEYAR N, Efendi H, Bünül S, Seferoğlu M, KOTAN D, Güler S, Petek Balcı B, öztürk b, Mungan S, Kale N, Yumerhodzha S, yurtogullari s, Sevim S, Aydin Turkoglu S, ÇAM M, Yetkin M, yoldaş t, SIVACI A, Gökçe Ş, Gürsoy A, UNAL A, BİLGE N, Agan K, Kilinc Toprak M, Kocer B, Sozer G, Terzi Y (2023). Fingolimod Tedavisi Kullanan 508 Multipl Skleroz Hastasının Klinik ve Demografik Özellikleri ile İki Yıllık Etkinlik ve Güvenilirlik Verileri. , 23 - 27. 10.29399/npa.28081
Chicago	Terzi Murat,HELVACI ELIF MERVE,şen sedat,Boz Cavit,CILINGIR VEDAT,Akcali Aylin,Beckmann Yesim,Uzunköprü Cihat,Turkoglu Recai,YUCEYAR NUR,Efendi Hüsnü,Bünül Sena Destan,Seferoğlu Meral,KOTAN DILCAN,Güler Sibel,Petek Balcı Belgin,öztürk bilgin,Mungan Semra,Kale Nilufer,Yumerhodzha Sami,yurtogullari sukran,Sevim Serhan,Aydin Turkoglu Sule,ÇAM MUSTAFA,Yetkin Mehmet Fatih,yoldaş tahir,SIVACI Ali Özhan,Gökçe Şeyda Figül,Gürsoy Azize Esra,UNAL Aysun,BİLGE NURAY,Agan Kadriye,Kilinc Toprak Munire,Kocer Belgin,Sozer Gokce,Terzi Yuksel Fingolimod Tedavisi Kullanan 508 Multipl Skleroz Hastasının Klinik ve Demografik Özellikleri ile İki Yıllık Etkinlik ve Güvenilirlik Verileri. (2023): 23 - 27. 10.29399/npa.28081
MLA	Terzi Murat,HELVACI ELIF MERVE,şen sedat,Boz Cavit,CILINGIR VEDAT,Akcali Aylin,Beckmann Yesim,Uzunköprü Cihat,Turkoglu Recai,YUCEYAR NUR,Efendi Hüsnü,Bünül Sena Destan,Seferoğlu Meral,KOTAN DILCAN,Güler Sibel,Petek Balcı Belgin,öztürk bilgin,Mungan Semra,Kale Nilufer,Yumerhodzha Sami,yurtogullari sukran,Sevim Serhan,Aydin Turkoglu Sule,ÇAM MUSTAFA,Yetkin Mehmet Fatih,yoldaş tahir,SIVACI Ali Özhan,Gökçe Şeyda Figül,Gürsoy Azize Esra,UNAL Aysun,BİLGE NURAY,Agan Kadriye,Kilinc Toprak Munire,Kocer Belgin,Sozer Gokce,Terzi Yuksel Fingolimod Tedavisi Kullanan 508 Multipl Skleroz Hastasının Klinik ve Demografik Özellikleri ile İki Yıllık Etkinlik ve Güvenilirlik Verileri. , 2023, ss.23 - 27. 10.29399/npa.28081
AMA	Terzi M,HELVACI E,şen s,Boz C,CILINGIR V,Akcali A,Beckmann Y,Uzunköprü C,Turkoglu R,YUCEYAR N,Efendi H,Bünül S,Seferoğlu M,KOTAN D,Güler S,Petek Balcı B,öztürk b,Mungan S,Kale N,Yumerhodzha S,yurtogullari s,Sevim S,Aydin Turkoglu S,ÇAM M,Yetkin M,yoldaş t,SIVACI A,Gökçe Ş,Gürsoy A,UNAL A,BİLGE N,Agan K,Kilinc Toprak M,Kocer B,Sozer G,Terzi Y Fingolimod Tedavisi Kullanan 508 Multipl Skleroz Hastasının Klinik ve Demografik Özellikleri ile İki Yıllık Etkinlik ve Güvenilirlik Verileri. . 2023; 23 - 27. 10.29399/npa.28081
Vancouver	Terzi M,HELVACI E,şen s,Boz C,CILINGIR V,Akcali A,Beckmann Y,Uzunköprü C,Turkoglu R,YUCEYAR N,Efendi H,Bünül S,Seferoğlu M,KOTAN D,Güler S,Petek Balcı B,öztürk b,Mungan S,Kale N,Yumerhodzha S,yurtogullari s,Sevim S,Aydin Turkoglu S,ÇAM M,Yetkin M,yoldaş t,SIVACI A,Gökçe Ş,Gürsoy A,UNAL A,BİLGE N,Agan K,Kilinc Toprak M,Kocer B,Sozer G,Terzi Y Fingolimod Tedavisi Kullanan 508 Multipl Skleroz Hastasının Klinik ve Demografik Özellikleri ile İki Yıllık Etkinlik ve Güvenilirlik Verileri. . 2023; 23 - 27. 10.29399/npa.28081
IEEE	Terzi M,HELVACI E,şen s,Boz C,CILINGIR V,Akcali A,Beckmann Y,Uzunköprü C,Turkoglu R,YUCEYAR N,Efendi H,Bünül S,Seferoğlu M,KOTAN D,Güler S,Petek Balcı B,öztürk b,Mungan S,Kale N,Yumerhodzha S,yurtogullari s,Sevim S,Aydin Turkoglu S,ÇAM M,Yetkin M,yoldaş t,SIVACI A,Gökçe Ş,Gürsoy A,UNAL A,BİLGE N,Agan K,Kilinc Toprak M,Kocer B,Sozer G,Terzi Y "Fingolimod Tedavisi Kullanan 508 Multipl Skleroz Hastasının Klinik ve Demografik Özellikleri ile İki Yıllık Etkinlik ve Güvenilirlik Verileri." , ss.23 - 27, 2023. 10.29399/npa.28081
ISNAD	Terzi, Murat vd. "Fingolimod Tedavisi Kullanan 508 Multipl Skleroz Hastasının Klinik ve Demografik Özellikleri ile İki Yıllık Etkinlik ve Güvenilirlik Verileri". (2023), 23-27. https://doi.org/10.29399/npa.28081

APA	Terzi M, HELVACI E, şen s, Boz C, CILINGIR V, Akcali A, Beckmann Y, Uzunköprü C, Turkoglu R, YUCEYAR N, Efendi H, Bünül S, Seferoğlu M, KOTAN D, Güler S, Petek Balcı B, öztürk b, Mungan S, Kale N, Yumerhodzha S, yurtogullari s, Sevim S, Aydin Turkoglu S, ÇAM M, Yetkin M, yoldaş t, SIVACI A, Gökçe Ş, Gürsoy A, UNAL A, BİLGE N, Agan K, Kilinc Toprak M, Kocer B, Sozer G, Terzi Y (2023). Fingolimod Tedavisi Kullanan 508 Multipl Skleroz Hastasının Klinik ve Demografik Özellikleri ile İki Yıllık Etkinlik ve Güvenilirlik Verileri. Nöropsikiyatri Arşivi, 60(1), 23 - 27. 10.29399/npa.28081
Chicago	Terzi Murat,HELVACI ELIF MERVE,şen sedat,Boz Cavit,CILINGIR VEDAT,Akcali Aylin,Beckmann Yesim,Uzunköprü Cihat,Turkoglu Recai,YUCEYAR NUR,Efendi Hüsnü,Bünül Sena Destan,Seferoğlu Meral,KOTAN DILCAN,Güler Sibel,Petek Balcı Belgin,öztürk bilgin,Mungan Semra,Kale Nilufer,Yumerhodzha Sami,yurtogullari sukran,Sevim Serhan,Aydin Turkoglu Sule,ÇAM MUSTAFA,Yetkin Mehmet Fatih,yoldaş tahir,SIVACI Ali Özhan,Gökçe Şeyda Figül,Gürsoy Azize Esra,UNAL Aysun,BİLGE NURAY,Agan Kadriye,Kilinc Toprak Munire,Kocer Belgin,Sozer Gokce,Terzi Yuksel Fingolimod Tedavisi Kullanan 508 Multipl Skleroz Hastasının Klinik ve Demografik Özellikleri ile İki Yıllık Etkinlik ve Güvenilirlik Verileri. Nöropsikiyatri Arşivi 60, no.1 (2023): 23 - 27. 10.29399/npa.28081
MLA	Terzi Murat,HELVACI ELIF MERVE,şen sedat,Boz Cavit,CILINGIR VEDAT,Akcali Aylin,Beckmann Yesim,Uzunköprü Cihat,Turkoglu Recai,YUCEYAR NUR,Efendi Hüsnü,Bünül Sena Destan,Seferoğlu Meral,KOTAN DILCAN,Güler Sibel,Petek Balcı Belgin,öztürk bilgin,Mungan Semra,Kale Nilufer,Yumerhodzha Sami,yurtogullari sukran,Sevim Serhan,Aydin Turkoglu Sule,ÇAM MUSTAFA,Yetkin Mehmet Fatih,yoldaş tahir,SIVACI Ali Özhan,Gökçe Şeyda Figül,Gürsoy Azize Esra,UNAL Aysun,BİLGE NURAY,Agan Kadriye,Kilinc Toprak Munire,Kocer Belgin,Sozer Gokce,Terzi Yuksel Fingolimod Tedavisi Kullanan 508 Multipl Skleroz Hastasının Klinik ve Demografik Özellikleri ile İki Yıllık Etkinlik ve Güvenilirlik Verileri. Nöropsikiyatri Arşivi, vol.60, no.1, 2023, ss.23 - 27. 10.29399/npa.28081
AMA	Terzi M,HELVACI E,şen s,Boz C,CILINGIR V,Akcali A,Beckmann Y,Uzunköprü C,Turkoglu R,YUCEYAR N,Efendi H,Bünül S,Seferoğlu M,KOTAN D,Güler S,Petek Balcı B,öztürk b,Mungan S,Kale N,Yumerhodzha S,yurtogullari s,Sevim S,Aydin Turkoglu S,ÇAM M,Yetkin M,yoldaş t,SIVACI A,Gökçe Ş,Gürsoy A,UNAL A,BİLGE N,Agan K,Kilinc Toprak M,Kocer B,Sozer G,Terzi Y Fingolimod Tedavisi Kullanan 508 Multipl Skleroz Hastasının Klinik ve Demografik Özellikleri ile İki Yıllık Etkinlik ve Güvenilirlik Verileri. Nöropsikiyatri Arşivi. 2023; 60(1): 23 - 27. 10.29399/npa.28081
Vancouver	Terzi M,HELVACI E,şen s,Boz C,CILINGIR V,Akcali A,Beckmann Y,Uzunköprü C,Turkoglu R,YUCEYAR N,Efendi H,Bünül S,Seferoğlu M,KOTAN D,Güler S,Petek Balcı B,öztürk b,Mungan S,Kale N,Yumerhodzha S,yurtogullari s,Sevim S,Aydin Turkoglu S,ÇAM M,Yetkin M,yoldaş t,SIVACI A,Gökçe Ş,Gürsoy A,UNAL A,BİLGE N,Agan K,Kilinc Toprak M,Kocer B,Sozer G,Terzi Y Fingolimod Tedavisi Kullanan 508 Multipl Skleroz Hastasının Klinik ve Demografik Özellikleri ile İki Yıllık Etkinlik ve Güvenilirlik Verileri. Nöropsikiyatri Arşivi. 2023; 60(1): 23 - 27. 10.29399/npa.28081
IEEE	Terzi M,HELVACI E,şen s,Boz C,CILINGIR V,Akcali A,Beckmann Y,Uzunköprü C,Turkoglu R,YUCEYAR N,Efendi H,Bünül S,Seferoğlu M,KOTAN D,Güler S,Petek Balcı B,öztürk b,Mungan S,Kale N,Yumerhodzha S,yurtogullari s,Sevim S,Aydin Turkoglu S,ÇAM M,Yetkin M,yoldaş t,SIVACI A,Gökçe Ş,Gürsoy A,UNAL A,BİLGE N,Agan K,Kilinc Toprak M,Kocer B,Sozer G,Terzi Y "Fingolimod Tedavisi Kullanan 508 Multipl Skleroz Hastasının Klinik ve Demografik Özellikleri ile İki Yıllık Etkinlik ve Güvenilirlik Verileri." Nöropsikiyatri Arşivi, 60, ss.23 - 27, 2023. 10.29399/npa.28081
ISNAD	Terzi, Murat vd. "Fingolimod Tedavisi Kullanan 508 Multipl Skleroz Hastasının Klinik ve Demografik Özellikleri ile İki Yıllık Etkinlik ve Güvenilirlik Verileri". Nöropsikiyatri Arşivi 60/1 (2023), 23-27. https://doi.org/10.29399/npa.28081