Yıl: 2023 Cilt: 11 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 156 - 165 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.24925/turjaf.v11i1.156-165.5696 İndeks Tarihi: 14-05-2023

Süt Sığırı Çiftliklerinde İyi Tarım Uygulamaları, Globalgap, AB ve TR Organik Sistemlerin Analizi ve Bunların Hayvan Refahı Standartları Bakımından Karşılaştırılması

Öz:
Çok önemli bir hayvansal protein kaynağı olan süt, dünyada ve Türkiye’de esas olarak sığırlardan elde edilmektedir. Diğer çiftlik hayvanlarında olduğu gibi sığırlarda da iyi bir hayvan refahının sağlanamaması durumunda istenilen verim düzeyine ulaşılamamakta ve önemli ekonomik kayıplar meydana gelmektedir. Son yıllarda süt sığırı çiftliklerinin sürdürülebilir üretim yapabilmesi için sığır refahının iyi bir şekilde yönetilmesine yönelik çalışmalarla birlikte birçok ülkede hayvan refahının daha etkili yönetildiği geleneksel üretim sistemleri dışındaki diğer üretim sistemlerini uygulayan çiftliklerin sayısında da önemli artışlar gerçeklemiştir. Bu üretim sistemlerinden Türkiye’de uygulananlar İTU, GlobalGap, TR-Organik ve AB-Organik sistemleridir ve özellikle Avrupa Yeşil Antlaşması’nın yayınlanmasından ve ülkemizin Paris Antlaşması’na taraf olmasından sonra bu sistemlerin daha da gelişeceği beklenmelidir. Bu noktadan hareketle bu makalede; Türkiye’de İTU, GlobalGap ve organik kapsamda üretim yapan süt sığırcılığının mevcut durumunun analizi ile birlikte bu sistemlerde uygulanan sığır refahı standartlarının hedefleri ve etkinliklerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır
Anahtar Kelime:

Analysis of Good Agricultural Practices, Globalgap, EU and TR Organic Systems in Dairy Cattle Farms and Their Comparison In Terms of Animal Wealth Standards

Öz:
Milk, which is a very important source of animal protein, is mainly obtained from cattle in the world and in Türkiye. As in other farm animals, if a good animal welfare is not achieved in cattle, the desired level of productivity cannot be reached and significant economic losses occur. In recent years, there has been a significant increase in the number of farms that implement other production systems other than traditional production systems in which animal welfare is managed more effectively in many countries, together with the efforts to manage cattle welfare in order to ensure sustainable production of dairy cattle farms. Among these production systems, those implemented in Türkiye are ITU, GlobalGap, TR-Organic and EU-Organic systems, and it should be expected that these systems will develop further especially after the European Green Agreement is published and our country becomes a party to the Paris Agreement. From this point of view, in this article; It is aimed to compare the objectives and effectiveness of cattle welfare standards applied in these systems, together with the analysis of the current situation of dairy cattle producing in ITU, GlobalGap and organic scope in Türkiye.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Anonim 2004. Organik Tarım Kanunu. 03.12.2004 Tarih, 25659 sayılı Resmî Gazete.
  • Anonim 2020a. İyi Tarım Uygulamaları Hakkında Yönetmelik. 07.12.2010 Tarih, 27778 sayılı Resmî Gazete.
  • Anonim 2020b. Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik. 18.08.2010 Tarih, 27676 sayılı Resmî Gazete.
  • Antalyalı AA. 2007. Avrupa Birliği ve Türkiye’de Hayvan Refahı Uygulamaları. AB Uzmanlık Tezi, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı, Ankara, Türkiye.
  • Brambell FWR. 1965. Report of the Technical Committee to Enquire into the Welfare of Animals Kept Under Intensive Livestock Husbandry Systems; Presented to Parliament by the Secretary of State for Scotland and the Minister of Agriculture, Fisheries and Food by Command of Her Majesty; Her Majesty’s Stationary Office: London, UK, 1965.
  • Broom DM. 2011. A History of Animal Welfare Science. Applied Animal Behaviour Science, 20(1-2): 5-19.
  • Browning H. 2022. Assessing measures of animal welfare. Biology and Philosophy, 37: 36.
  • Cederberg C, Mattsson B. 2000. "Life Cycle Assessment of Milk Production - A Comparison of Conventional and Organic Farming". Journal of Cleaner Production 8: 49–60.
  • Collier RJ, Dahl GE, VanBaale MJ. 2006. Major Advances Associated with Environmental Effects on Dairy Cattle. Journal of Dairy Science, 89(4): 1244-1253.
  • Dereli Fidan E. 2012. Türkiye’de Çiftlik Hayvanları ile İlgili Refah Uygulamaları. Animal Health, Production and Hygiene. (1): 39–46.
  • Duncan IJH, Fraser D. 1997. Understanding Animal Welfare. In: Michael C. Appleby ve Barry O. Hughes (Editörler). Animal Welfare. pp:19-31, University Press, Cambridge-UK
  • Duncan IJH, Poole TB. 1990. Promoting the welfare of farm and captive animals, In Managing the behaviour of animals, Edited by P. Monaghan and D. Wood-Gush, Chapman and Hall, Cambridge, UK
  • European Commission Report. 2021. https://www.un.org/annualreport/?gclid=CjwKCAjwg5uZB hATEiwAhhRLHmDIvyOoE3FrVHjhC1_F3g8wBDezoeiX A3SMPFEVyFF5fE9FVnuW_hoCGbIQAvD_BwE [Erişim Tarihi: 16.09.2022]
  • Eur-lex, 2022. Avrupa Birliği Hukuku Çevrimiçi Erişim Sitesi. Eur-lex. https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2018/848/2022-01- 01 [Erişim Tarihi: 07.09.2022]
  • Eurostat, 2022. Avrupa Birliği İstatistik Ofisi. EUROSTAT. ec.europa.eu/eurostat [Erişim Tarihi: 07.09.2022]
  • FIBL, 2022. Organik Tarım Araştırma Enstitüsü (Forschungsinstitut für biologischen Landbau). FIBL. https://www.fibl.org/de/ [Erişim Tarihi: 16.09.2022]
  • Gastronometro, 2022. https://www.gastronometro. com.tr› hayvan-refahi [Erişim Tarihi: 06.07.2022]
  • Globalgap, 2022. Globalgap Resmi İnternet sitesi. https://www.globalgap.org/uk_en/ [Erişim Tarihi: 07.09.2022]
  • IFOAM, 2022. Uluslararası Organik Tarım Hareketleri Federasyonu (International Federation of Organic Agriculture Movements). IFOAM. https://www.ifoam.bio/ [Erişim Tarihi: 16.09.2022]
  • Kuepper G. 2010. A Brief Overview of the History and Philosophy of Organic Agriculture. Kerr Center for Sustainable Agriculture, 23, Poteau.
  • Napolitano F, Knierim U, Grasso F, De Rosa G. 2009. Positive indicators of cattle welfare and their applicability to on-farm protocols. Italian Journal of Animal Science, 8(1): 355-365.
  • Schmid O. 2013. Organic Animal Husbandry - Challenges of Production, Research and Marketing in Europe and Switzerland. Türkiye II. Organik Hayvancılık Kongresi, Kongre Kitabı Sayfa: 2-8, 24-26 Ekim 2013, Bursa.
  • Shi-ming MA, Sauerborn J. 2006. Review of history and recent development of organic farming worldwide. Agricultural Sciences in China, 5(3): 169-178.
  • TOB, 2022a. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı. https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Bitkisel-Uretim/Iyi- Tarim-Uygulamalari/Istatistikler [Erişim Tarihi: 21.08.2022]
  • TOB, 2022b. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı. https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Bitkisel-Uretim/ Organik-Tarim/Istatistikler [Erişim Tarihi: 21.08.2022]
  • TOB, 2022c. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı. https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Bitkisel- Uretim/Organik-Tarim/Yetkili-Kuruluslar-KSK [Erişim Tarihi: 16.04.2022]
  • TOB, 2022d. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı. https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Bitkisel-Uretim/Iyi- Tarim-Uygulamalari/Yetkili-Kuruluslar-KSK [Erişim Tarihi: 16.04.2022]
  • TOB, 2022e. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı. Hayvansal Üretimde İyi Tarım Uygulamaları Kriterleri Genelgesi ve Kontrol Noktaları, https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Bitkisel-Uretim/Iyi- Tarim-Uygulamalari/Hayvansal-Uretim [Erişim Tarihi: 21.08.2022]
  • TÜİK, 2021. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr [Erişim Tarihi: 16.09.2022]
  • Ulusal Süt Konseyi (USK), 2022. 2021 Süt Raporu, Ankara. Welfare Quality® 2009.
  • Welfare Quality® assessment protocol for cattle. Welfare Quality® Consortium, Lelystad, The Netherlands
  • Willer H, Meier C, Schlatter B, Dietemann L, Kemper L, Trávníček J. 2021. The World of organic agriculture 2021: Summary. The World of Organic Agriculture Statistics and Emerging Trends 2021. Research Institute of Organic Agriculture FIBL, Frick, and IFOAM Organics International, Bonn. 20-31. https://www.organic-world.net/yearbook/ yearbook-2021.html [Erişim Tarihi: 14.02.2021]
  • Willer H, Lernoud J. 2019. "The World of Organic Agriculture. Statistics and Emerging Trends 2019". FIBL, Frick, and, IFOAM, Bonn.
APA AYDIN A, Şenok A, Dellal G (2023). Süt Sığırı Çiftliklerinde İyi Tarım Uygulamaları, Globalgap, AB ve TR Organik Sistemlerin Analizi ve Bunların Hayvan Refahı Standartları Bakımından Karşılaştırılması. , 156 - 165. 10.24925/turjaf.v11i1.156-165.5696
Chicago AYDIN ADİL AKIN,Şenok Ali,Dellal Gürsel Süt Sığırı Çiftliklerinde İyi Tarım Uygulamaları, Globalgap, AB ve TR Organik Sistemlerin Analizi ve Bunların Hayvan Refahı Standartları Bakımından Karşılaştırılması. (2023): 156 - 165. 10.24925/turjaf.v11i1.156-165.5696
MLA AYDIN ADİL AKIN,Şenok Ali,Dellal Gürsel Süt Sığırı Çiftliklerinde İyi Tarım Uygulamaları, Globalgap, AB ve TR Organik Sistemlerin Analizi ve Bunların Hayvan Refahı Standartları Bakımından Karşılaştırılması. , 2023, ss.156 - 165. 10.24925/turjaf.v11i1.156-165.5696
AMA AYDIN A,Şenok A,Dellal G Süt Sığırı Çiftliklerinde İyi Tarım Uygulamaları, Globalgap, AB ve TR Organik Sistemlerin Analizi ve Bunların Hayvan Refahı Standartları Bakımından Karşılaştırılması. . 2023; 156 - 165. 10.24925/turjaf.v11i1.156-165.5696
Vancouver AYDIN A,Şenok A,Dellal G Süt Sığırı Çiftliklerinde İyi Tarım Uygulamaları, Globalgap, AB ve TR Organik Sistemlerin Analizi ve Bunların Hayvan Refahı Standartları Bakımından Karşılaştırılması. . 2023; 156 - 165. 10.24925/turjaf.v11i1.156-165.5696
IEEE AYDIN A,Şenok A,Dellal G "Süt Sığırı Çiftliklerinde İyi Tarım Uygulamaları, Globalgap, AB ve TR Organik Sistemlerin Analizi ve Bunların Hayvan Refahı Standartları Bakımından Karşılaştırılması." , ss.156 - 165, 2023. 10.24925/turjaf.v11i1.156-165.5696
ISNAD AYDIN, ADİL AKIN vd. "Süt Sığırı Çiftliklerinde İyi Tarım Uygulamaları, Globalgap, AB ve TR Organik Sistemlerin Analizi ve Bunların Hayvan Refahı Standartları Bakımından Karşılaştırılması". (2023), 156-165. https://doi.org/10.24925/turjaf.v11i1.156-165.5696
APA AYDIN A, Şenok A, Dellal G (2023). Süt Sığırı Çiftliklerinde İyi Tarım Uygulamaları, Globalgap, AB ve TR Organik Sistemlerin Analizi ve Bunların Hayvan Refahı Standartları Bakımından Karşılaştırılması. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, 11(1), 156 - 165. 10.24925/turjaf.v11i1.156-165.5696
Chicago AYDIN ADİL AKIN,Şenok Ali,Dellal Gürsel Süt Sığırı Çiftliklerinde İyi Tarım Uygulamaları, Globalgap, AB ve TR Organik Sistemlerin Analizi ve Bunların Hayvan Refahı Standartları Bakımından Karşılaştırılması. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi 11, no.1 (2023): 156 - 165. 10.24925/turjaf.v11i1.156-165.5696
MLA AYDIN ADİL AKIN,Şenok Ali,Dellal Gürsel Süt Sığırı Çiftliklerinde İyi Tarım Uygulamaları, Globalgap, AB ve TR Organik Sistemlerin Analizi ve Bunların Hayvan Refahı Standartları Bakımından Karşılaştırılması. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, vol.11, no.1, 2023, ss.156 - 165. 10.24925/turjaf.v11i1.156-165.5696
AMA AYDIN A,Şenok A,Dellal G Süt Sığırı Çiftliklerinde İyi Tarım Uygulamaları, Globalgap, AB ve TR Organik Sistemlerin Analizi ve Bunların Hayvan Refahı Standartları Bakımından Karşılaştırılması. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi. 2023; 11(1): 156 - 165. 10.24925/turjaf.v11i1.156-165.5696
Vancouver AYDIN A,Şenok A,Dellal G Süt Sığırı Çiftliklerinde İyi Tarım Uygulamaları, Globalgap, AB ve TR Organik Sistemlerin Analizi ve Bunların Hayvan Refahı Standartları Bakımından Karşılaştırılması. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi. 2023; 11(1): 156 - 165. 10.24925/turjaf.v11i1.156-165.5696
IEEE AYDIN A,Şenok A,Dellal G "Süt Sığırı Çiftliklerinde İyi Tarım Uygulamaları, Globalgap, AB ve TR Organik Sistemlerin Analizi ve Bunların Hayvan Refahı Standartları Bakımından Karşılaştırılması." Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, 11, ss.156 - 165, 2023. 10.24925/turjaf.v11i1.156-165.5696
ISNAD AYDIN, ADİL AKIN vd. "Süt Sığırı Çiftliklerinde İyi Tarım Uygulamaları, Globalgap, AB ve TR Organik Sistemlerin Analizi ve Bunların Hayvan Refahı Standartları Bakımından Karşılaştırılması". Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi 11/1 (2023), 156-165. https://doi.org/10.24925/turjaf.v11i1.156-165.5696