Mobilya Ürün Örneği Üzerinden Estetik Beğeninin Değerlendirilmesi için Yöntem Arayışı

Ezgi Ilhan, (Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Endüstriyel Tasarım Bölümü, Ankara, Türkiye)
Abdullah TOĞAY, (Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Endüstriyel Tasarım Bölümü, Ankara, Türkiye)
Serkan GÜNEŞ, (Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Endüstriyel Tasarım Bölümü, Ankara, Türkiye)
Naz A.G.Z. BÖREKÇİ (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Endüstriyel Tasarım Bölümü, Ankara, Türkiye)
Tasarım+Kuram
7 2
Yıl: 2022 Cilt: 18 Sayı: 37 Sayfa Aralığı: 13 - 28 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.14744/tasarimkuram.2022.02986 İndeks Tarihi: 16-05-2023

Mobilya Ürün Örneği Üzerinden Estetik Beğeninin Değerlendirilmesi için Yöntem Arayışı

Öz:
Tasarım çalışmalarında ürünün başarısını anlayabilmek amacıyla kullanıcı değerlendirmelerine ulaşmak büyük önem taşır. Kullanıcının beğenisini yorumlamak, kullanıcının ürünlere sıfatlar ve puanlar vermesi ile ölçülebilir. Bu çalışma beğeni odaklı ürün tasarımı araştırmalarında, estetik beğeniye dair sıfatların oluşturulması ve değerlendirilmesi için kullanılacak bir yöntem önerisi elde etmeyi hedefler. Araştırma kapsamında, 22 katılımcıdan 33 karşılaştırmalı imaj üzerine toplam 660 değerlendirme ile çoklu mobilya (koltuk, kanepe ve sandalye) ürün örnekleri üzerinden yorum yapmaları istenmiştir. Katılımcıların tanımlayıcı sıfatları toplanarak repertuvar çizelgesi oluşturulmuş ve bununla ürünlerin beğeni odaklı başarısı toplam 70 değerlendirme üzerinden analiz edilmiştir. Çalışmada kullanıcıların sübjektif olan estetik beğeni değerlendirmesine ulaşabilmek için etkin olabileceği öngörülen tekniklerden ilk olarak repertuvar çizelgesi ve ardından bu çizelgeyle ulaşılan sonuçlara dayalı anlamsal farklılık ölçeğine odaklanılmış, etkinlik düzeyi hedefine ulaşıldığında hangi tekniğin nasıl kullanılması gerektiği açıklanmaya çalışılmıştır. Değerlendirme her iki teknik üzerinden benzer süreçlerin uygulanması ile karşılaştırmalı olarak uygulanmıştır. Yürütülen çalışmalardan 16 sıfat çifti elde edilmiş ve bu sıfatlar kullanılarak nicel analizler için yöntem belirlemek amacıyla ilk etapta repertuvar çizelgesi oluşturulmuştur. Sonuçlar üzerinden elde edilen repertuvar çizelgesinin uygulamasında kullanıcı geri bildirimleri üzerinden ölçeği kavrayamama, kriterlerin iç içe girmesi, puanlamada kriter oluşturamama problemleri görülmüştür. Tasarımdaki estetik beğeninin değerlendirilmesine ilişkin sübjektif bilgi girişine özgün yöntem arayışı anlamsal farklılık ölçeğinin kullanılma süreçlerini ön plana çıkarmıştır. Repertuvar çizelgesi tekniğinde yaşanan olumsuzlukların anlamsal farklılık ölçeği ile giderildiği görülmüş, ürünü değerlendirme süreçleri verimli şekilde tamamlanmış ve gelecekteki benzer çalışmalar için yöntem önerisi olarak sunulmuştur.
Anahtar Kelime:

A Methodological Search for Evaluating the Aesthetic Taste Through Furniture Product Sample

Öz:
Design is a strategic competitive tool with its increasing popularity in an economic, social and cultural context (Can, 2016: 269-270). In order to interpret the aesthetic concern related to user taste, the designer needs information from the user in the process (Bridges, 1986: 7-8). In different studies, it is thought that taste and pleasure are triggered by visual elements in the first place (Tunalı, 2009: 39-46; Kellaris and Kent, 1993: 381-382; Bloch, 1995: 20). For this reason, the study advocates the importance of understanding aesthetic taste for the designer. It includes methods and results regarding user-driven information through making observation and evaluation via a furniture design example with the aim of obtaining information based on aesthetic taste. The background study was fed by the literature related to 1) industrial design and aesthetic taste, and 2) the scales that can be used for the methodological search.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Arnheim, R., (1974). Art and Visual Perception: A Psychology of the Creative Eye. California: University of California Press, ss.6, 147, 208, 410.
  • Bloch, P., (1995). Seeking the ideal form: Product design and consumer response. Journal of Marketing, 59(3):16-29.
  • Bridges, A.H., (1986). Any progress in systematic design? Computer-Aided Architectural Design Futures, 1986(1):5-15. https://doi.org/10.1016/ B978-0-408-05300-6.50007-X
  • Can, M., (2016). Endüstriyel nakışta tasarımın gelecekteki önemi. Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi, 2016(7):264-272
  • Crilly, N., Moultrie, J., Clarkson, P.J., (2004). Seeing things: Consumer response to the visual domain in product design. Design Studies, 25(2004):547-577.
  • Çubukçu, E., Ekşioğlu Çetintahra, G., (2016). Planlama eğitiminin bilişsel harita gelişimi üzerindeki etkileri: Sanal mekanlarda deneysel bir çalışma. Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi, 2016(9):73-87.
  • Desmet, P.M.A., (2003). Measuring emotion: Development and application of an instrument to measure emotional responses to products. In: M. A. Blythe, K. Overbeeke, A. F. Monk, P. C. Wright (Eds.), Funology: From Usability to Enjoyment, Dordrecht: Springer Netherlands, ss.111-123.
  • Desmet, P.M.A., (2008). Product emotion. In: H. N. J. Schifferstein, P. Hekkert (Eds.), Product Experience, Amsterdam: Elsevier, ss. 379-397.
  • Desmet, P.M.A., (2010). Three levels of product emotion. In: C. Bouchard, A. Aussat, P. Levy, T. Yamanaka (Eds.), Proceedings of the International Conference on Kansei Engineering and Emotion Research, Paris: Arts et Métiers Paris Tech, ss. 236-246.
  • Desmet, P.M.A., (2012). Faces of product pleasure: 25 positive emotions in human-product interactions. International Journal of Design, 6(2):1-29.
  • Desmet, P.M.A., Hekkert, P., (2007). Framework of product experience. International Journal of Design, 1(1):13-23.
  • Hong, S.B., Suihuai, Y., Lin, Y., Minglei, Z., (2013). An affordance-based product shape design method. 2013 Fourth International Conference on Digital Manufacturing & Automation, Qingdao, China: IEEE, ss. 126-131.
  • Hoyer, W.D., Stokburger-Sauer, N.E., (2011). The role of aesthetic taste in consumer behavior. Journal of the Academy of Marketing Science, 40:167–180. doi: 10.1007/s11747-011-0269-y
  • Jankowicz, D., (2004). The Easy Guide to Repertory Grids. Cornwall: Wiley and Sons, ss.8-14, 24-37, 234.
  • Jia, H.M., Park, C.W., Pol, G., (2016). Cuteness, nurturance, and implications for visual product design. In: R. Batra, C. Seifert, D. Brei (Eds.), The Psychology of Design: Creating Consumer Appeal, New York, NY: Routledge, ss. 168-179.
  • Kaya, E., Eti Proto, M., (2016). Türkiye’de mobilya sektöründe tasarım algısı ve tasarımcının rolü. Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi, 2016(7):197-210.
  • Kellaris, J.J., Kent, R.J., (1993). An exploratory investigation of responses elicited by music varying in tempo, tonality, and texture. Journal of Consumer Psychology, 2(4):381-401.
  • Kelly, G.A., (1955). The Psychology of Personal Constructs. New York: W.W. Norton & Company, ss.74, 152, 189.
  • Kotler, P., Rath, A.G., (1984). Design a powerful but neglected strategic tool. Journal of Business Strategy, 5:16-21.
  • Kuru, A., (2015). Cross impact analysis: An alternative way of qualitative data analysis of repertory grid technique. Journal of Design Research, 13(4):362-380.
  • Leder, H., Belke, B., Oeberst, A., Augustin, D., (2004). A model of aesthetic appreciation and aesthetic judgments. British Journal of Psychology, 95:489-508.
  • Li, Y., Zhu, L., (2010). Research on product image form optimization design. International Conference on Computer Science and Information Technology (ICCSIT), Chengdu, China: IEEE, ss. 173-177.
  • Lucas, S.R., (2014). Beyond the existence proof: Ontological conditions, epistemological implications, and in-depth interview research. Quality and Quantity, 48:387–408. doi:10.1007/ s11135-012-9775-3
  • Nagamachi, M., (2002). Kansei engineering as a powerful consumer-oriented technology for product development. Applied Ergonomics, 33(3):289-294.
  • Richins, M.L., (1997). Measuring emotions in the consumption experience. Journal of Consumer Research, 24(2):127–146.
  • Rindova, V.P., Petkova, A.P., (2007). When is a new thing a good thing? Technological change, product form design, and perceptions of value for product innovations. Organization Science, 18(2): 217-232. http://dx.doi.org/10.1287/orsc.1060.0233
  • Rosenberg, B.D., Navarro, M.A., (2018). Semantic differential scaling. In: B. B. Frey (Eds.), The SAGE Encyclopedia of Educational Research, Measurement, and Evaluation, Thousand Oaks: SAGE Publications, ss. 1504-1507.
  • Rugg, G., Eva, M., Mahmood, A., Rehman, N., Andrews, S., Davies, S., (2002). Eliciting information about organizational culture via laddering. Information Systems Journal, 12(3):215-229.
  • Schindler, I., Hosoya, G., Menninghaus, W., Beermann, U., Wagner, V., Eid, M., Scherer, K.R., (2017). Measuring aesthetic emotions: A review of the literature and a new assessment tool. PLoS ONE, 12(6): e0178899 (1-45).
  • Süner, S., Erbuğ, Ç., (2014). Çocuklarla yaratıcı tasarım araştırması: Uygulamaya yönelik zorluklar ve öneriler. In: P. Kaygan, H. Kaygan (Eds.), UTAK 2014, Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Basım İşliği, ss. 349-359.
  • Süner, S., Erbuğ, Ç., (2016). Evaluation of construct elicitation as a research method to obtain design-relevant data from children. METU Journal of the Faculty of Architecture, 33(2):19-43.
  • Tunalı, İ., (2009). Tasarım Felsefesi. İstanbul: Yem Yayın, ss.39-46, 81-82, 84, 87.
  • Veryzer, R.W., Hutchinson, J.W., (1998). The influence of unity and prototypicality on aesthetic responses to new product designs. Journal of Consumer Research, 24(4):374–394.
  • Yalch, R., Brunel, F., (1996). Need hierarchies in consumer judgements of product designs: Is it time to reconsider Maslow’s theory? In: K. P. Corfman, J. G. Lynch (Eds.), Advances in Consumer Research, 23, Provo, UT: Association for Consumer Research, ss. 405–410.
APA Ilhan E, Togay A, Güneş S, Börekçi N (2022). Mobilya Ürün Örneği Üzerinden Estetik Beğeninin Değerlendirilmesi için Yöntem Arayışı. , 13 - 28. 10.14744/tasarimkuram.2022.02986
Chicago Ilhan Ezgi,Togay Abdullah,Güneş Serkan,Börekçi Naz A.G.Z. Mobilya Ürün Örneği Üzerinden Estetik Beğeninin Değerlendirilmesi için Yöntem Arayışı. (2022): 13 - 28. 10.14744/tasarimkuram.2022.02986
MLA Ilhan Ezgi,Togay Abdullah,Güneş Serkan,Börekçi Naz A.G.Z. Mobilya Ürün Örneği Üzerinden Estetik Beğeninin Değerlendirilmesi için Yöntem Arayışı. , 2022, ss.13 - 28. 10.14744/tasarimkuram.2022.02986
AMA Ilhan E,Togay A,Güneş S,Börekçi N Mobilya Ürün Örneği Üzerinden Estetik Beğeninin Değerlendirilmesi için Yöntem Arayışı. . 2022; 13 - 28. 10.14744/tasarimkuram.2022.02986
Vancouver Ilhan E,Togay A,Güneş S,Börekçi N Mobilya Ürün Örneği Üzerinden Estetik Beğeninin Değerlendirilmesi için Yöntem Arayışı. . 2022; 13 - 28. 10.14744/tasarimkuram.2022.02986
IEEE Ilhan E,Togay A,Güneş S,Börekçi N "Mobilya Ürün Örneği Üzerinden Estetik Beğeninin Değerlendirilmesi için Yöntem Arayışı." , ss.13 - 28, 2022. 10.14744/tasarimkuram.2022.02986
ISNAD Ilhan, Ezgi vd. "Mobilya Ürün Örneği Üzerinden Estetik Beğeninin Değerlendirilmesi için Yöntem Arayışı". (2022), 13-28. https://doi.org/10.14744/tasarimkuram.2022.02986
APA Ilhan E, Togay A, Güneş S, Börekçi N (2022). Mobilya Ürün Örneği Üzerinden Estetik Beğeninin Değerlendirilmesi için Yöntem Arayışı. Tasarım+Kuram, 18(37), 13 - 28. 10.14744/tasarimkuram.2022.02986
Chicago Ilhan Ezgi,Togay Abdullah,Güneş Serkan,Börekçi Naz A.G.Z. Mobilya Ürün Örneği Üzerinden Estetik Beğeninin Değerlendirilmesi için Yöntem Arayışı. Tasarım+Kuram 18, no.37 (2022): 13 - 28. 10.14744/tasarimkuram.2022.02986
MLA Ilhan Ezgi,Togay Abdullah,Güneş Serkan,Börekçi Naz A.G.Z. Mobilya Ürün Örneği Üzerinden Estetik Beğeninin Değerlendirilmesi için Yöntem Arayışı. Tasarım+Kuram, vol.18, no.37, 2022, ss.13 - 28. 10.14744/tasarimkuram.2022.02986
AMA Ilhan E,Togay A,Güneş S,Börekçi N Mobilya Ürün Örneği Üzerinden Estetik Beğeninin Değerlendirilmesi için Yöntem Arayışı. Tasarım+Kuram. 2022; 18(37): 13 - 28. 10.14744/tasarimkuram.2022.02986
Vancouver Ilhan E,Togay A,Güneş S,Börekçi N Mobilya Ürün Örneği Üzerinden Estetik Beğeninin Değerlendirilmesi için Yöntem Arayışı. Tasarım+Kuram. 2022; 18(37): 13 - 28. 10.14744/tasarimkuram.2022.02986
IEEE Ilhan E,Togay A,Güneş S,Börekçi N "Mobilya Ürün Örneği Üzerinden Estetik Beğeninin Değerlendirilmesi için Yöntem Arayışı." Tasarım+Kuram, 18, ss.13 - 28, 2022. 10.14744/tasarimkuram.2022.02986
ISNAD Ilhan, Ezgi vd. "Mobilya Ürün Örneği Üzerinden Estetik Beğeninin Değerlendirilmesi için Yöntem Arayışı". Tasarım+Kuram 18/37 (2022), 13-28. https://doi.org/10.14744/tasarimkuram.2022.02986
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 7:8

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları