TBK M. 116 VE TBK M. 507/II’DEKİ SORUMLULUK HÜKÜMLERİNİN UYGULAMA KAPSAMI: “YARDIMCI KİŞİ” - “ALT VEKİL” - “İKAME VEKİL”

Tuba Akçura Karaman (Galatasaray Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Medeni Hukuk Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)
Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
78 23
Yıl: 2022 Cilt: Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1679 - 1713 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 18-05-2023

TBK M. 116 VE TBK M. 507/II’DEKİ SORUMLULUK HÜKÜMLERİNİN UYGULAMA KAPSAMI: “YARDIMCI KİŞİ” - “ALT VEKİL” - “İKAME VEKİL”

Öz:
Borçlunun sözleşme ile üstlendiği ifayı şahsen yapmayıp yardımcı kişi kul- lanmayı tercih etmesi, fiilen yükünü hafifletirken, daha fazla iş alabilmesine imkân verdiğinden ekonomik kazancını artırmaktadır. Borçlu açısından çifte menfaat sağlayan bu durum, nimet-külfet dengesi de dikkate alındığında yardımcıların sebebiyet verdiği zararlardan borçlunun kusursuz sorumlu tutulması hakkaniyet gereğidir. TBK m. 116 ile getirilen yardımcı kişilerin fiilinden sorumluluk hükmü bu düşüncenin sonucudur. Hü- küm yardımcı kişilerin borçlunun borcunu ifa ederken sebebiyet verdiği zararları borç- lunun gidermekle yükümlü olduğunu düzenlemektedir. Bu düzenleme Borçlar Kanu- nu’nun tüm sözleşmelere uygulanan genel hükümleri arasında yer almakla birlikte veka- let sözleşmesi özelinde farklı bir düzenleme yer almaktadır. Borçlu bir vekalet sözleş- mesinin vekili ise, o zaman, vekilin borcunu ifa etmesi için yardımına başvurduğu üçüncü kişiler açısından sorumluluk hafifletilmiştir (TBK m. 507/II). Vekilin tüm yar- dımcıları değil ama, “alt vekil veya ikame vekil” olarak nitelendirilen yardımcılarının caiz şekilde vekalet sözleşmesinin ifasına dahil edilmesi halinde, vekilin sorumluluğu sadece bu kişileri seçme ve talimat verme ile sınırlandırılmıştır. Bu çalışma ile vekilin sorumluluğunu hafifleten bu alt vekil ve ikame vekilin kimler olduğu, bunların TBK m. 116 kapsamındaki yardımcı kişilerden nasıl ayırt edileceği değerlendirilmeye çalışıla- caktır.
Anahtar Kelime:

THE SCOPE OF THE APPLICATION OF LIABILITY PROVISIONS IN ARTICLE 116/I AND ARTICLE 507/II OF THE TURKISH CODE OF OBLIGATIONS (TCO): “PERFORMANCE ASSISTANCE” - “SUB-AGENT”

Öz:
The fact that the debtor does not perform the contractual performance personally and prefers to use an assistant increases his economic gain, as it allows him to get more work, while actually easing his burden. Considering this situation, which provides a double benefit for the debtor, and the balance of “blessings and burdens”, it is fair that the debtor is held perfectly responsible for the damages caused by his performance assistants. The provision of liability for the acts of his assistance brought by Article 116 in TCO is the result of this thought. The provision regulates that the debtor is obliged to compensate the damages caused by his assistances while performing the debt of the debtor. This provision is general rule applicable to all types of contracts; however, there is a special norm stipulated in TCO regarding agency contract (Art. 507/II, TCO). As per this provision, if an agent delegates his duty to a sub-agent, then he is liable only for only failure to act with due diligence when selecting and instructing. Thus, there is a huge difference in both responsibilities. Therefore, it is important to evaluate how to distinguish a sub-agent from a performance assistant. This paper aims to understand thoroughly each liability system by examining the related court decisions and the doctrine.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKÇURA KARAMAN Tuba, “İfa yardımcısı kavramının mahkeme kararları çerçevesinde değerlendirilmesi”, Türk Medeni Hukuk Reformunun 95. Yılı Sempozyumu (4 Ekim 2021), Gökhan Antalya (ed.), Legal Hukuk Kitapları Se- risi 687, İstanbul 2022, ISBN 978-605-315-982-7 (https://legal.com.tr/Book/marc/f3c61fba82084b6fbc797 fc36af29 57e).
  • AKİPEK Şebnem, Alt Vekalet, Ankara 2003. AYAN Mehmet, Tıbbi Müdahalelerden Doğan Hukuki Sorumluluk, Kazancı Kitap, Ankara 1991.
  • BAŞPINAR Veysel, Vekilin Özen Borcundan Doğan Sorumluluğu, 2. Baskı, Ankara 2004.
  • EREN Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 25. Baskı, Yetkin Yayın evi, Ankara 2020.
  • GÜMÜŞ M. Alper, Borçlar Hukuku Özel Hükümler Kısa Ders Kitabı, 6. Baskı, Filiz Kitapevi, İstanbul 2022.
  • KAHVECİ Nalan, Yardımcı kişilerin fiillerinden sorumluluk m. 116, İstanbul Şerhi Türk Borçlar Kanunu, Yürürlük Kanunu C. 2-3 (m. 83-206), Vedat Yayın- cılık, İstanbul 2019.
  • KARA KILIÇARSLAN Seda, Adam Çalıştıranın Sorumluluğu, Ankara 2016,
  • Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü doktora tezi (www.tez.yok.gov.tr, erişim: 10 Kasım 2022).
  • OĞUZMAN Kemal/ÖZ Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler C. 1, 18. Bası, Vedat Yayıncılık, İstanbul 2020.
  • OĞUZMAN Kemal / ÖZ Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. 2, 16.
  • Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2021.
  • OKYAR KARAOSMANOĞLU Dila, Adam Çalıştıranın Sorumluluğu (TBK m. 66), Ankara 2019, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü doktora tezi (www.tez.yok.gov.tr, erişim: 10 Kasım 2022).
  • ÖZDEMİR Hayrunnisa, “Hekimin Fiilinden Dolayı Zarar Gören Üçüncü Kişi- nin Hastaneye Karşı Talebinin Hukuki Niteliği ve Yargıtay’ın Görüşü”, TBB Dergisi 2013 (105), S. 270, 271 (http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2013- 105-1262, erişim: 24 Kasım 2022).
  • ÖZ Turgut, İnşaat Sözleşmesi ve İlgili Mevzuat, İstanbul 2006.
  • PARLAK Şafak/ BÖRÜ Levent, “Alt Vekalet”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi 2011(96), (http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2011-96-1135, erişim 24 Kasım 2022).
  • SEROZAN Rona, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, İfa, İfa Engelleri, Haksız Zenginleşme, (yayına hazırlayanlar. B. Baysal/K.C. Sanlı) On iki levha Yayın- cılık, İstanbul 2022.
  • ŞENOCAK Zarife, Borçlunun İfa Yardımcılarından Dolayı Sorumluluğu, 1995 Ankara.
  • ŞENOCAK Zarife, İstenmeden Dünyaya Gelen Özürlü Çocuk ve Tazminat (Özürlü Çocuk), Ankara 2009.
  • ŞENOCAK Zarife, Özel Hukukta Hekimin Sorumluluğu, Ankara 1998.
  • YÜNLÜ Semih, Yardımcı Kişilerin Fiillerinden Sorumluluk, On iki levha Ya- yıncılık, İstanbul 2019.
  • TANDOĞAN Haluk, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri C: II, Beşinci tıpkıba- sım, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2010.
  • TANDOĞAN Haluk, Borçlar Hukuk Özel Borç İlişkileri, C.I/I, 4. Bası, Ankara 1982.
  • TANDOĞAN Haluk, Türk Mesuliyet Hukuku, Ajans Türk Matbaası, Ankara 1961.
  • TAY Serhat, Vekalet Sözleşmesinde Vekilin Şahsen İfa Borcu, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2017.
  • THEVENOZ Luc, Commentaire Romand, Code des Obligations I, 2003 Basel. VON TUHR Andreas, Borçlar Hukuku Umumi Kısmı, C. 1-2, (çev. C. Edege), Ankara 1983.
  • YAĞCI Mine, Yardımcı Kişilerin Fiillerinden Sorumluluk (TBK m. 116), On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2018.
  • YAVUZ Cevdet, Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, İkinci Cilt, 11. Baskı Beta Yayın Evi, Ankara 2022.
APA Akçura Karaman T (2022). TBK M. 116 VE TBK M. 507/II’DEKİ SORUMLULUK HÜKÜMLERİNİN UYGULAMA KAPSAMI: “YARDIMCI KİŞİ” - “ALT VEKİL” - “İKAME VEKİL”. , 1679 - 1713.
Chicago Akçura Karaman Tuba TBK M. 116 VE TBK M. 507/II’DEKİ SORUMLULUK HÜKÜMLERİNİN UYGULAMA KAPSAMI: “YARDIMCI KİŞİ” - “ALT VEKİL” - “İKAME VEKİL”. (2022): 1679 - 1713.
MLA Akçura Karaman Tuba TBK M. 116 VE TBK M. 507/II’DEKİ SORUMLULUK HÜKÜMLERİNİN UYGULAMA KAPSAMI: “YARDIMCI KİŞİ” - “ALT VEKİL” - “İKAME VEKİL”. , 2022, ss.1679 - 1713.
AMA Akçura Karaman T TBK M. 116 VE TBK M. 507/II’DEKİ SORUMLULUK HÜKÜMLERİNİN UYGULAMA KAPSAMI: “YARDIMCI KİŞİ” - “ALT VEKİL” - “İKAME VEKİL”. . 2022; 1679 - 1713.
Vancouver Akçura Karaman T TBK M. 116 VE TBK M. 507/II’DEKİ SORUMLULUK HÜKÜMLERİNİN UYGULAMA KAPSAMI: “YARDIMCI KİŞİ” - “ALT VEKİL” - “İKAME VEKİL”. . 2022; 1679 - 1713.
IEEE Akçura Karaman T "TBK M. 116 VE TBK M. 507/II’DEKİ SORUMLULUK HÜKÜMLERİNİN UYGULAMA KAPSAMI: “YARDIMCI KİŞİ” - “ALT VEKİL” - “İKAME VEKİL”." , ss.1679 - 1713, 2022.
ISNAD Akçura Karaman, Tuba. "TBK M. 116 VE TBK M. 507/II’DEKİ SORUMLULUK HÜKÜMLERİNİN UYGULAMA KAPSAMI: “YARDIMCI KİŞİ” - “ALT VEKİL” - “İKAME VEKİL”". (2022), 1679-1713.
APA Akçura Karaman T (2022). TBK M. 116 VE TBK M. 507/II’DEKİ SORUMLULUK HÜKÜMLERİNİN UYGULAMA KAPSAMI: “YARDIMCI KİŞİ” - “ALT VEKİL” - “İKAME VEKİL”. Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, (2), 1679 - 1713.
Chicago Akçura Karaman Tuba TBK M. 116 VE TBK M. 507/II’DEKİ SORUMLULUK HÜKÜMLERİNİN UYGULAMA KAPSAMI: “YARDIMCI KİŞİ” - “ALT VEKİL” - “İKAME VEKİL”. Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , no.2 (2022): 1679 - 1713.
MLA Akçura Karaman Tuba TBK M. 116 VE TBK M. 507/II’DEKİ SORUMLULUK HÜKÜMLERİNİN UYGULAMA KAPSAMI: “YARDIMCI KİŞİ” - “ALT VEKİL” - “İKAME VEKİL”. Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol., no.2, 2022, ss.1679 - 1713.
AMA Akçura Karaman T TBK M. 116 VE TBK M. 507/II’DEKİ SORUMLULUK HÜKÜMLERİNİN UYGULAMA KAPSAMI: “YARDIMCI KİŞİ” - “ALT VEKİL” - “İKAME VEKİL”. Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2022; (2): 1679 - 1713.
Vancouver Akçura Karaman T TBK M. 116 VE TBK M. 507/II’DEKİ SORUMLULUK HÜKÜMLERİNİN UYGULAMA KAPSAMI: “YARDIMCI KİŞİ” - “ALT VEKİL” - “İKAME VEKİL”. Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2022; (2): 1679 - 1713.
IEEE Akçura Karaman T "TBK M. 116 VE TBK M. 507/II’DEKİ SORUMLULUK HÜKÜMLERİNİN UYGULAMA KAPSAMI: “YARDIMCI KİŞİ” - “ALT VEKİL” - “İKAME VEKİL”." Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, , ss.1679 - 1713, 2022.
ISNAD Akçura Karaman, Tuba. "TBK M. 116 VE TBK M. 507/II’DEKİ SORUMLULUK HÜKÜMLERİNİN UYGULAMA KAPSAMI: “YARDIMCI KİŞİ” - “ALT VEKİL” - “İKAME VEKİL”". Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2 (2022), 1679-1713.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 7:13

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları