TY  - JOUR
TI  - Umberto Eco’da metin, mimarlık ve film göstergebilimi
AB  - Bu çalışma göstergebilimin temsilcilerinden Umberto Eco’nun dile yaklaşımını ve göstergebilim  anlayışına getirdiği yenilikleri gösterme niteliğindedir. Makale, Eco’nun göstergebilim anlayışı  çerçevesinde ele alınarak yazılı ve görsel yapıtlardaki göstergelerin okur, yazar ve izleyici bakımından  nasıl yorumlanabileceğini belirtir. Makalede öncelikle göstergebilimin temel kavramları  incelenmiştir. Göstergebilim hayatın tüm alanlarında karşımıza çıkan göstergelerin çözümlenme  sürecinden bahsetmektedir. Bu çalışmada, metnin tek bir yorumunun olmadığını sonsuz sayıda  yorumlanabileceğini ve yorumların aynı seviyede kabul görmediğinden hareketle aşırı yorumlara  sınır çizmenin gerektiğini vurgulanmıştır. Eco öncesi dönemde, göstergebilim dilbilimin bir yan dalı  ya da bir disiplini olarak kabul görürken, Eco ile beraber göstergebilim ve dilbilimin farklı nitelikleri  göz önünde bulundurularak ayrı alanlar olduğu ortaya çıkmıştır. Eco göstergebilimin diğer alanlarla  ilişkisi bağlamında film ve mimaride önemli katkılar sunarak, teorik ve pratik düzlemlerde filmlerin  ve mimari yapıtların göstergebilimsel yoruma açık olduğunu iddia etmiştir. “Göstergebilim filmin  anlaşılmasına ne derece katkıda bulunur?” ve “göstergebilimsel sorunların daha iyi anlaşılmasında  filmsel deneyimler ne derecede yardımcı olur?” gibi temel sorulara Eco’nun verdiği cevaplar  makalede betimlenmiştir. Eco metnin iç tutarlılığını sağlamak için okurun önemini vurgulayıp, okura  merkezi bir konum vermeden metin-okur-yazar ilişkisini diyalektik açıdan kurgulamıştır. Metin  düşüncedeki kuralcı ilkeler aşıldığı takdirde farklı yorumlara olanak tanıdığı için açık bir yapıdadır.  Eco, açık yapıt kavramını, okuyucu, izleyici ya da dinleyicinin de yapıtın duyumsanmasına ve  anlaşılmasına katıldıkları ve kendilerinden de bir şey kattıkları yapıt anlamında kullanmaktadır.
AU  - BİRCAN, Ufuk
DO  - 10.29000/rumelide.1222097
PY  - 2022
JO  - RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
IS  - 31
SN  - 2148-7782
SP  - 668
EP  - 681
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1172560
ER  -