Yıl: 2023 Cilt: 7 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 8 - 18 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5152/Planarch.2023.221122 İndeks Tarihi: 18-05-2023

Kırsal Turizm Odaklı Sürdürülebilir Gelişme Stratejilerinin Tespit Edilmesi: Kilistra Örneği

Öz:
Sürdürülebilir bir kırsal canlanma/kalkınma için farklı ihtiyaçları doğru tanımlamak gerekir. Turizm, kırsal bölgelerin kalkınmasına imkân verse de turizmin ve kaynakların sürdürülebilirliği için bölgesel bir yaklaşımla ele alınmasını gerektirir. Turizm ekseninde geliştirilecek kırsal kalkınma stratejilerinin yerel özgün kimlikle uyumlu olması ve yaşanması muhtemel sorunlara doğrudan çözüm getirebilecek içerikte olması gereklidir. Bu stratejilere yönelik kriterlerin belirlenmesiyle, turizm gelişiminin dinamik sürecinde ortaya çıkabilecek farklı durumlara yönelik sorgulamalar daha kolaylıkla yapılabilmektedir. Bu çalışmada Konya-Meram Kilistra ve çevresi örnek alanı özelinde kapsamlı fiziksel, sosyal, ekonomik, tarihi araştırmalar ve tespitler yapılmış ve temel faktörlere uygun olacak biçimde alt ölçütlerle detaylandırılan turizm eksenli kırsal alan geliştirme stratejileri Analitik Hiyerarşi Sistemi (AHS) kullanılarak değerlendirilmiştir. Turizm gelişimi ve kırsal canlanmayı konu alan bir planlama sürecinde en doğru seçeneğin ortaya konulması hedeflenmiştir. Sonuçlardan yola çıkılarak oluşturulacak müdahaleler; bölge bütününde ekonomik ve sosyal canlanmayı sağlayabilecek, kırsal dokunun korunması, bölgede yaşanabilirlik düzeyinin artırılması, cazibe noktaları haline getirilmesi ve koruma kullanma koşullarını düzenlemeye yönelik değerlendirilmesine olanak sağlayacaktır.
Anahtar Kelime:

Determination of Sustainable Development Strategies Focused on Rural Tourism, Kilistra Sample

Öz:
Identifying different needs correctly for a sustainable rural revival/development is necessary. Although tourism allows the reconstruction of rural areas, it requires a zonal approach for the sustainability of tourism and resources. The rural development strategies to be built up on the tourism axis must be harmonious with the local genuine identity and have content that can directly solve the problems that are likely to occur. By identifying the criteria for these strategies, the questioning about different conditions that may emerge in the dynamic process of tourism development can be fulfilled more easily. In this study, comprehensive physical, social, economic, and historical research and determinations were put forward in Konya-Meram Kilistra and the surrounding sample area, and tourism-oriented rural area development strategies detailed with sub-criteria in accordance with the basic factors were evaluated using Analytic Hierarchy Process (AHP). It is aimed to ascertain the most appropriate option in a planning process related to tourism development and rural revival. Interventions to be planned based on the results will provide economic and social revitalization in the entire region, enable the evaluation of the preservation of rural integrity, increase the level of livability in the region, make the region a center of attraction, and regulate the terms of use and protection.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Anonim (2007). Türkiye turizm stratejisi 2023 eylem planı, 2007–2013. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
  • Arıtan, H. S. (2010). Konya Kilistra (Gökyurt) tarihsel yerleşimi mekânsal gelişimi ve koruma önerileri. Fen Bilimleri Enstitüsü [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi.
  • Aydın, D. (2007). Contextual values in rural architecture: Kilistra (Gökyurt) settlement/Turkey. Aj-Qawasmi ve A. Djerbi (yay.) Regional Architecture and Identity in the Age of Globalization. The Second International Conference of the Center For the Study of Architecture in the Arab Region (CSAAR) Tunisia, CSAAR Press Publications, I (pp. 417–432).
  • Bahtiyar, B., T., & Dişli, G. (2020). Kilistra antik kenti alan yönetim planı denemesi. Planlama, 30(3), 342–360.
  • Berk, F. M., & Kaynak, İ. H. (2011). Turizm sektöründe sürdürülebilir rekabet konsepti dâhilinde Konya’da unutulan inanç turizm destinasyonları: Lystra Örnegi. 1 (pp. 360–368). Uluslararası Turizm ve Otelcilik Sempozyumu.
  • Bhushan, N., & Rai, K. (2004). Strategic decision making: Applying the analytic hierarchy process (p. 172). Springer-Verlag.
  • Boran, A., Bozkurt, T., & Yaşar, H. (2014). Ortaçağdan günümüze Konya ili ve güneybatı ilçeleri 2012 yılı yüzey araştırması. 31. içinde A. Özme (ed.) Araştırma sonuçları toplantısı, 1, 2013–211 (2. Cilt). T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Bozdağ, A. (2022). Rockfall hazard assessment in a natural and historical site: The case of ancient Kilistra settlement (Konya), Turkey. Journal of Mountain Science, 19(1), 151–166. [CrossRef]
  • Candia, S., Pirlone, F., & Spadaro, I. (2021). Tourism and rural landscape: Sustainable development and territorial enhancement. In D. La Rosa, R. Privitera (Eds.), Innovation in Urban and Regional Planning. INPUT 2021. Lecture Notes in Civil Engineering (vol. 146). Springer. [CrossRef]
  • Carneiro, M. J., Lima, J., & Silva, A. L. (2015). Landscape and the rural tourism experience: Identifying key elements, addressing potential, and ımplications for the future. Journal of Sustainable Tourism, 23(8–9), 1217–1235. [CrossRef]
  • Cengiz, G., & Akkuş, Ç. (2012). Kırsal turizm kapsamında yöre halkının kalkındırılması: Erzurum örneği. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 1, 61–74.
  • Clark, G., & Chabrel, M. (2007). Measuring integrated rural tourism. Tourism Geographies, 9(4), 371–386. [CrossRef]
  • Gezici, F., Gül, A. Y., & Alkay, E. (2004). Potential, thresholds and threats of tourism development in Bodrum Peninsula (Turkey). WIT Transactions on Ecology and the Environment, 76, 14–24.
  • Gülümser, A. A., Baycan-Levent, T., & Nijkamp, P. (2010). Measuring regional creative capacity: A literature review for rural-specific approaches. European Planning Studies, 18(4), 545–563. [CrossRef]
  • Gündüz, E. (2018). Expectations from cultural heritage and tourism –Kilistra Case. III. Ines education and social science congress. Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırmaları, 266–275.
  • Gündüz, E. (2021). Sustainable Tourism Development in Rural Areas and Local People’s Attitude: Kilistra Sample, Turkey. Academic Studies in Architecture, Planning and Design Sciences, 5–48. Duvar Publishing, ISBN:978-625-7502-74-0.
  • Gürbüz, F. G. (2006). Gökyurt Köyü’nde (Konya) eski Türk inançlarının izleri. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi].
  • Hasse, J. (2003). Tourism and Participatory Geographical Information Systems (PAGIS). Bristol Business School Teaching and Research Review (6), 1-4
  • Kaptan Ayhan, Ç, Cengiz Taşlı, T., Özkök, F., & Tatlı, H. (2020). Land use suitability analysis of rural tourism activities: Yenice, Turkey. Tourism Management, 76, 103949. [CrossRef]
  • Karaman, A., & Aylan, S. (2012). Kilistra antik kenti, Mevcut durumu ve turizm potansiyeli. Uluslararası Hatunsaray (Lystra) ve Çevresi, Tarih, Kültür ve Turizm Sempozyumu (ss. 507–514).
  • Kiper, T., & Arslan, M. (2007). Safranbolu-Yörükköyü tarımsal turizm potansiyelinin kırsal kalkınma açısından değerlendirilmesi. Turkish Journal of Forestry, 8(2), 145–158.
  • KKAİP (2017). Kilistra (Konya-Meram) Kentsel sit 1 ve 3. derece arkeolojik sit alanı koruma amaçlı İmar planı araştırma, analiz, sentez ve değerlendirme raporu. Modül Planlama.
  • Kubickova, M., & Campbell, J. M. (2020). The role of government in agrotourism development: A top-down bottom-up approach. Current Issues in Tourism, 23(5), 587–604. [CrossRef]
  • Mimiroğlu, İ. (2015). Konya’nın Bizans Dönemi Dini Mimarisi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü].
  • Miskowiak, D. (2004). Crafting an effective plan for public participation. The Center for Land Use Education.
  • Özelçi Eceral T., & Canan, A. Ö., (2009). Beypazarı nda Turizm Gelişimi ve Yerel Ekonomik Kalkınma. AİBÜ-İİBF Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, vol.5, no.2
  • Öğdül, H., Kap Yücel, S. D., Öktem Ünsal, B., & Aksümer, G. (2018). Kırsal mekânda yeni düzenleme araçları; köy tasarım şeması, köy tasarım rehberi ve eylem projeleri. Planlama Dergisi, 28(1), 52–72.
  • Oktaç, B. D., & Tosunlar, M. B. (2014). The two sample of vernacular architecture in Anatolia: Sille and Kilistra (Gökyurt). 7th International Seminar on Vernacular Settlements, Re-assessment of Vernacular Architecture (pp. 555–564). Theory and Practice, Istanbul Technical University.
  • Park, S., Jeon, S., Kim, S., & Choi, C. (2011). Prediction and comparison of urban growth by land suitability index mapping using GIS and RS in South Korea. Landscape and Urban Planning, 99(2), 104–114. [CrossRef]
  • Podovac, M., Đorđević, N., & Milićević, S. (2019). Rural tourism in the function of life quality improvement of rural population on Goč mountain. Ekonomika Poljoprivrede, 66(1), 205–220. [CrossRef]
  • Saaty, T. L. (1980). The analytical hierarchy process. McGraw Hill.
  • Sandıkçı, P. (2017). 18.-19. yüzyıl İngiliz seyyahlarına göre Osmanlı kenti (Bursa, Konya, Trabzon). [Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü].
  • Sun, Y. (2020). Eco-agricultural economic development strategy based on improving the eco-cultural tourism environment in rural areas along the coast. Journal of Coastal Research, 104(sp1)(SI), 648–651. [CrossRef]
  • Tapur, T. (2009). Konya ilinde kültür ve inanç turizmi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(9), 473–492.
  • Temiz, H. K., & Yenigül, S. (2021). Yaşam kalitesi çalışmalarının kırsal kalkınma ile ilişkisi üzerine bir değerlendirme. İdealkent, 12(34), 1336–1356.
  • Timothy, D. J. (1999). Participatory planningA view of tourism in Indonesia. Annals of Tourism Research, 26(2), 371–391. [CrossRef]
  • Tosun, C. (2005). Stages in the emergence of a participatory tourism development approach in the developing world. Geoforum, 36(3), 333–352. [CrossRef]
  • Turnock, D. (2002). Ecoregion-based conservation in the Carpathians and the land-use implications. Land Use Policy, 19(1), 47–63. [CrossRef]
  • URL 1. https ://ww w.tou rmake rturk ey.co m/kil istra -anci ent-c ity.h tml. Uslu, A., & Kiper, T. (2006). Effects of tourism on cultural heritage: Awareness of local people in Beypazarı, Ankara. Journal of Tekirdag Agricultural Faculty, 3(3), 305–314.
  • Weaver, D., Tang, C., & Zhao, Y. (2020). Facilitating sustainable tourism by endogenization: China as exemplar. Annals of Tourism Research, 81, 102890. [CrossRef]
  • Wilson, S., Fesenmaier, D. R., Fesenmaier, J., & Van Es, J. C. (2001). Factors for success in rural tourism development. Journal of Travel Research, 40(2), 132–138. [CrossRef]
  • Yavuz, F. (2011). Katılımcı havza planlaması ve yönetimi: Beyşehir Gölü Havzasında kritik başarı faktörlerinin değerlendirilmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü].
APA Gündüz E (2023). Kırsal Turizm Odaklı Sürdürülebilir Gelişme Stratejilerinin Tespit Edilmesi: Kilistra Örneği. , 8 - 18. 10.5152/Planarch.2023.221122
Chicago Gündüz Elif Kırsal Turizm Odaklı Sürdürülebilir Gelişme Stratejilerinin Tespit Edilmesi: Kilistra Örneği. (2023): 8 - 18. 10.5152/Planarch.2023.221122
MLA Gündüz Elif Kırsal Turizm Odaklı Sürdürülebilir Gelişme Stratejilerinin Tespit Edilmesi: Kilistra Örneği. , 2023, ss.8 - 18. 10.5152/Planarch.2023.221122
AMA Gündüz E Kırsal Turizm Odaklı Sürdürülebilir Gelişme Stratejilerinin Tespit Edilmesi: Kilistra Örneği. . 2023; 8 - 18. 10.5152/Planarch.2023.221122
Vancouver Gündüz E Kırsal Turizm Odaklı Sürdürülebilir Gelişme Stratejilerinin Tespit Edilmesi: Kilistra Örneği. . 2023; 8 - 18. 10.5152/Planarch.2023.221122
IEEE Gündüz E "Kırsal Turizm Odaklı Sürdürülebilir Gelişme Stratejilerinin Tespit Edilmesi: Kilistra Örneği." , ss.8 - 18, 2023. 10.5152/Planarch.2023.221122
ISNAD Gündüz, Elif. "Kırsal Turizm Odaklı Sürdürülebilir Gelişme Stratejilerinin Tespit Edilmesi: Kilistra Örneği". (2023), 8-18. https://doi.org/10.5152/Planarch.2023.221122
APA Gündüz E (2023). Kırsal Turizm Odaklı Sürdürülebilir Gelişme Stratejilerinin Tespit Edilmesi: Kilistra Örneği. PLANARCH - Design and planning research (Online), 7(1), 8 - 18. 10.5152/Planarch.2023.221122
Chicago Gündüz Elif Kırsal Turizm Odaklı Sürdürülebilir Gelişme Stratejilerinin Tespit Edilmesi: Kilistra Örneği. PLANARCH - Design and planning research (Online) 7, no.1 (2023): 8 - 18. 10.5152/Planarch.2023.221122
MLA Gündüz Elif Kırsal Turizm Odaklı Sürdürülebilir Gelişme Stratejilerinin Tespit Edilmesi: Kilistra Örneği. PLANARCH - Design and planning research (Online), vol.7, no.1, 2023, ss.8 - 18. 10.5152/Planarch.2023.221122
AMA Gündüz E Kırsal Turizm Odaklı Sürdürülebilir Gelişme Stratejilerinin Tespit Edilmesi: Kilistra Örneği. PLANARCH - Design and planning research (Online). 2023; 7(1): 8 - 18. 10.5152/Planarch.2023.221122
Vancouver Gündüz E Kırsal Turizm Odaklı Sürdürülebilir Gelişme Stratejilerinin Tespit Edilmesi: Kilistra Örneği. PLANARCH - Design and planning research (Online). 2023; 7(1): 8 - 18. 10.5152/Planarch.2023.221122
IEEE Gündüz E "Kırsal Turizm Odaklı Sürdürülebilir Gelişme Stratejilerinin Tespit Edilmesi: Kilistra Örneği." PLANARCH - Design and planning research (Online), 7, ss.8 - 18, 2023. 10.5152/Planarch.2023.221122
ISNAD Gündüz, Elif. "Kırsal Turizm Odaklı Sürdürülebilir Gelişme Stratejilerinin Tespit Edilmesi: Kilistra Örneği". PLANARCH - Design and planning research (Online) 7/1 (2023), 8-18. https://doi.org/10.5152/Planarch.2023.221122