Stratejik ve Dönüşümcü Liderliğin Bireysel Performansa Etkisi
Yıl: 2023 Cilt: 15 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 260 - 273 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.20491/isarder.2023.1585 İndeks Tarihi: 19-05-2023
Stratejik ve Dönüşümcü Liderliğin Bireysel Performansa Etkisi
Öz: Amaç – Bu çalışmanın amacı, stratejik ve dönüşümcü liderlik türlerinin bireysel performans üzerindeki direkt ve dolaylı etkilerini incelemektir. Bu kapsamda, üzerinde nispeten az çalışma yapılan sağlık sektörü tercih edilmiş ve bu durumun sebepleri detaylıca açıklanmıştır. Çalışmanın amaçları arasında, sağlık çalışanlarının sorunlarını daha iyi anlamak ve bu sorunlara çözüm üretmek yer almaktadır. Yöntem – Araştırma, Malatya iline bağlı merkez ve taşra ilçelerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında kamu ve özel hastanelerde görev yapan sağlık çalışanlarından basit tesadüfi örnekleme yoluyla bilgiler toplanmıştır. Elde edilen sonuçlar bir dizi elemeden geçirildikten sonra 297 anket formu analizlere tabi tutulmuştur. Araştırma kapsamında stratejik ve dönüşümcü liderliklerin bireysel performansa etkisinin analizinde SPSS-21 ve AMOS-24 paket programları kullanılmıştır. Bu kapsamda; normallik, geçerlilik ve faktör analizi değerleri SPSS 21 programıyla; uyum iyiliği değerleri ile yol modellemesi ise AMOS 24 programıyla gerçekleştirilmiştir. Bulgular – Elde edilen bulgulara göre; stratejik ve dönüşümcü liderlik türlerinin bireysel performans üzerinde pozitif yönlü ve anlamlı etkilere sahip oldukları görülmüştür. Ek olarak, stratejik liderliğin dönüşümcü liderlik üzerinde de pozitif yönlü ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Son olarak, stratejik liderliğin bireysel performans üzerindeki etkisinde dönüşümcü liderliğin aracılık etkisi test edilmiş ve bunda da anlamlı bulgular elde edilmiştir. Tartışma – Sağlık çalışanları, mesleklerinin doğası gereği yoğun stres altında kritik görevler üstlenmekte ve bu durum bireysel performansa olumsuz yönde etki etmektedir. OECD ortalamaları göz önünde bulundurulduğunda, ülkemizde bireysel performansı azaltıcı etkilerin daha fazla olduğu görülmektedir. Bu çalışmanın sonuçlarıyla paralel olarak; stratejik ve dönüşümcü liderlik yaklaşımları bireysel performansı önemli derecede artırmakta, stratejik liderlik dönüşümcü liderliğe etki etmekte ve stratejik liderliğin bireysel performansa etkisinde dönüşümcü liderlik aracılık rolü üstlenmektedir.
Anahtar Kelime: The Impact of Strategical and Transformational Leadership Styles on Individual Performance
Öz: Purpose – The aim of this study is to determine the direct and indirect effects of strategic and transformational leadership styles on individual performance. In this context, the health sector, on which relatively little work has been done, was preferred and the reasons for this situation were explained in particular. The purpose of the study is to better understand the problems of health workers and to find solutions to these problems. Design/methodology/approach – The research was conducted within the central and provincial districts of Malatya province. Within the scope of the research, information was collected from health workers working in public and private hospitals through simple random sampling. After the results obtained were passed through a series of screenings, 297 questionnaire forms were analyzed. SPSS-21 and AMOS-24 programs were used in the analysis of the effect of strategic and transformational leadership on individual performance within the scope of the research. In this context; normality, validity and factor analysis, and correlation values with the SPSS 21 program; Goodness of fit values and structural equation analyses were carried out with the AMOS 24 program. Results – According to the findings obtained; it has been seen that strategic and transformational leadership styles have positive and significant effects on individual performance. In addition, it has seen that strategic leadership positively and significantly effects transformational leadership. Finally, the mediation effect of transformational leadership in the effect of strategic leadership on individual performance was tested and significant results were obtained, either. Discussion – Due to the nature of their profession, healthcare professionals undertake critical tasks under intense stress, and this has a negative impact on individual performance. Considering the OECD averages, it is seen that the effects of reducing individual performance are more in our country. Due to the results of this study; strategic and transformational leadership approaches significantly increase individual performance, strategic leadership effects transformational leadership and transformational leadership plays a mediating role in the effect of strategic leadership on individual performance.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Adair, J. (2005). How to grow leaders: The seven key principles of effective leadership development, USA: Kogan Page Publishers.
- Aishat, O.A., Silong, A.D., Suandi, T. & Sakiru, O.K. (2015). Leadership styles of managers and employee’s job performance in a banking sector. Journal of Humanities and Science, 20(11), 68-73.
- Akyurt, N., Alparslan, A.M., & Oktar, Ö.F. (2015). Sağlık çalışanlarında liderlik tarzları-iş tatmini-örgütsel bağlılık modeli. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 6(13), 50-61.
- Akyüz, M. (2018). Stratejik liderlik. Stratejik Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 45-66.
- Alp, G. (2019). Otel çalışanlarının stres ve bireysel performans ilişkisinin incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 475-496
- Barutçugil, İ. (2002). Performans yönetimi, İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
- Bass, B.M. (1997). Does the transactional–transformational leadership paradigm transcend organizational and national boundaries?, American Psychologist, 52(2), 130-139.
- Bass, B.M. & Avolio, B.J. (1990). Transformational leadership development: Manual for the multifactor leadership questionnaire, USA: Consulting Psychologists Press.
- Bass, B.M. & Avolio, B.J. (1994). Transformational leadership and organizational culture, The International Journal of Public Administration, 17(3), 541-554.
- Burns, J.M. (1978). Leadership, USA: Harper and Row.
- Çelik, V. (2013). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Daft, R.L. (2000). Management, USA: The Dryden Press Hillsdale.
- Doğanay A. & Şen E. (2016). Liderlik tarzlarının çalışanların bağlılık seviyesi ve performansına etkisi: Başakşehir Belediyesi’nde bir uygulama, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), 324-348.
- Düzgün, A. & Ataman, G. (2020). Stratejik liderlik, sosyal sermaye ve performans arasındaki ilişkiler. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(2), 2161-2192.
- Erdal, M. (2007). İşletmelerde dönüştürücü liderlik davranışlarının analizi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
- Erdoğan, E. (2011). Etkili liderlik, örgütsel sessizlik ve performans ilişkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
- Eren, E. (1998). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi (5. Baskı), İstanbul: Beta Yayınları.
- Eren, E. (2001). Yönetim ve organizasyon, İstanbul: Beta Yayıncılık.
- Erer, B., & Demirel, E. (2018). Modern liderlik yaklaşımlarına genel bir bakış. Journal of Institute of Economic Development and Social Researches, 4(13), 647-656.
- Gliem, A.J. & Gliem, R.R. (2003). Calculating, interpreting and reporting cronbach’s alpha reliability
- coefficient for likert-type scales. 2003 Midwest Research To Practice Conference In Adult, Continuing and Community Education içinde (82-88 ss.), Columbus, Ohio: Ohio State University.
- Gözübenli, M. & Şahin, İ. (2014). Emniyet Teşkilatında Stratejik Liderlik. Güvenlik sektöründe stratejik yönetim içinde (117-142 ss.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Gravetter, F.J. & Wallnau, L.B. (2016). Statistics for the behavioral sciences, USA: Cengage Learning.
- Guantai, E. K. (2012). Challenges of the balanced scorecard as a strategy implementation tool in large commercial banks in Kenya (Unpublished doctoral dissertation), University of Nairobi, Kenya.
- Guillot, W. M. (2003). Strategical: Defining the challenge. Air and Space Power Journal, 17(4), 67-75.
- Gün, İ. & Aslan, Ö. (2018). Liderlik kuramları ve sağlık işletmelerinde liderlik. Journal of Health and Nursing Management, 5(3), 217-226.
- İntepeler, Ş.S. & Barış, V.K. (2018). Dönüşümcü ve etkileşimci lider-izleyen ilişkilerinin hemşirelik ve sağlık hizmetlerine etkisi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (2), 97-104.
- Karaköse, M.A., İmamoğlu, S.Z., & İnce, H. (2020). Dönüşümcü ve adaptif liderlik tarzlarının örgütsel dayanıklılık kapasitesinin geliştirilmesindeki rolü: Kavramsal bir model önerisi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 21(1), 153-169.
- Khan I.U. & Nawaz, A. (2016). The leadership styles and the employees performance: A review. Gomal University Journal of Research, 32(2), 144-150.
- Kılınç, E. (2019). Stratejik ve dönüşümcü liderlik ile işgören performansı ilişkisi: Sağlık sektöründe bir araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi). İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
- Leithwood, K.A. (1992). The move toward transformational leadership. Educational Leadership, 49(5), 8-12.
- Mooney, A., Zhang, Y., Mithani, M., & Mahoney, M. (2022). The paradox of digital savviness: An examination of conditions that mitigate its power. Technology Analysis & Strategic Management, 34(1), 1- 13.
- Odumeru, J.A. & Ifeanyi, G.O. (2013). Transformational vs. transactional leadership theories: Evidence in literature. International Review of Management and Business Research. 2(2), 355-361.
- OECD (The Organisation for Economic Co-Operation and Development) (2016). Sağlık sistemi incelemeleri: Türkiye: OECD ve Dünya Bankası Yayınları.
- Okun, O. (2022). Örgütsel dayanıklılığın geliştirilmesi süreci ile inovasyona ilişkin değişkenlerin ilişkilendirilmesi. Girişimcilik İnovasyon ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 6(11), 1-13.
- Özdamar, K. (2004). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi I (5. Baskı). Eskişehir: Kaan Kitabevi.
- Öztürk, N. (2008). Evli bayan öğretmenlerde iş-aile çatışmasının iş stresi ve performansa etkileri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Pisapia, J.R., Guerra, D. & Semmel E.C. (2005). Developing the leader’s strategic mindset: Establishing the measures. Leadership Review, 5(1), 41-68.
- Sabuncuoğlu, Z. (1991). Personel yönetimi (6. Baskı). Bursa: Ezgi Yayınları.
- Sabuncuoğlu, Z., & Tüz, M. (2001). Örgütsel psikoloji. Bursa: Ezgi Yayınları.
- Sağlık Bakanlığı (2018). Hukuki yardım ve beyaz kod uygulaması. Erişim www.beyazkod.saglik.gov.tr
- Sayan, İ. & Yıldırım, O. (2020). Sağlık çalışanlarında aşırı ve zorunlu çalışmanın duygusal zekâ üzerindeki etkisinde uyumluluğun arabuluculuğu. Turan Stratejik Araştırmalar Merkezi Dergisi, 13(49), 16-25.
- Shields, J. (2007). Managing employee performance and reward. UK: Cambridge University Press.
- Swayne, L.E., Duncan W.J. & Ginter, P.M. (2006). Strategic management of health care organizations. Cornwall: Blackwell Publishing.
- Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2001). Computer-assisted research design and analysis. USA: Allyn and Bacon.
- TÜİK (2016). Ücretli Çalışan İstatistikleri. Erişim www.tuik.gov.tr
- Uğurluoğlu, Ö. & Çelik, Y. (2009). Örgütlerde stratejik liderlik ve özellikleri. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 12(2), 121-156.
- Uğuluoğlu, Ö. (2009). Hastane yöneticilerinin stratejik liderlik özelliklerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Yaşlıoğlu M.M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, (46), 74-85.
- Yazıcıoğlu, Y., & S. Erdoğan (2004). Spss Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
- Yeşil, A. (2018). Örgütlerde değişimin önemi ve değişim yönetimi üzerine kavramsal bir değerlendirme. Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(5), 307-323.
- Yin, J., Ma, Z., Yu, H., Jia, M., & Liao, G. (2019). Transformational leadership and employee knowledge sharing: Explore the mediating roles of psychological safety and team efficacy. Journal of Knowledge Management. 24(2), 150-171.
- Yukl, G. (2002). Leadership in organization. New Jersey: Prentice Hall.
| APA | KILINÇ E, Deniz M (2023). Stratejik ve Dönüşümcü Liderliğin Bireysel Performansa Etkisi. , 260 - 273. 10.20491/isarder.2023.1585 |
| Chicago | KILINÇ Erman,Deniz Mehmet Stratejik ve Dönüşümcü Liderliğin Bireysel Performansa Etkisi. (2023): 260 - 273. 10.20491/isarder.2023.1585 |
| MLA | KILINÇ Erman,Deniz Mehmet Stratejik ve Dönüşümcü Liderliğin Bireysel Performansa Etkisi. , 2023, ss.260 - 273. 10.20491/isarder.2023.1585 |
| AMA | KILINÇ E,Deniz M Stratejik ve Dönüşümcü Liderliğin Bireysel Performansa Etkisi. . 2023; 260 - 273. 10.20491/isarder.2023.1585 |
| Vancouver | KILINÇ E,Deniz M Stratejik ve Dönüşümcü Liderliğin Bireysel Performansa Etkisi. . 2023; 260 - 273. 10.20491/isarder.2023.1585 |
| IEEE | KILINÇ E,Deniz M "Stratejik ve Dönüşümcü Liderliğin Bireysel Performansa Etkisi." , ss.260 - 273, 2023. 10.20491/isarder.2023.1585 |
| ISNAD | KILINÇ, Erman - Deniz, Mehmet. "Stratejik ve Dönüşümcü Liderliğin Bireysel Performansa Etkisi". (2023), 260-273. https://doi.org/10.20491/isarder.2023.1585 |
| APA | KILINÇ E, Deniz M (2023). Stratejik ve Dönüşümcü Liderliğin Bireysel Performansa Etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(1), 260 - 273. 10.20491/isarder.2023.1585 |
| Chicago | KILINÇ Erman,Deniz Mehmet Stratejik ve Dönüşümcü Liderliğin Bireysel Performansa Etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi 15, no.1 (2023): 260 - 273. 10.20491/isarder.2023.1585 |
| MLA | KILINÇ Erman,Deniz Mehmet Stratejik ve Dönüşümcü Liderliğin Bireysel Performansa Etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, vol.15, no.1, 2023, ss.260 - 273. 10.20491/isarder.2023.1585 |
| AMA | KILINÇ E,Deniz M Stratejik ve Dönüşümcü Liderliğin Bireysel Performansa Etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi. 2023; 15(1): 260 - 273. 10.20491/isarder.2023.1585 |
| Vancouver | KILINÇ E,Deniz M Stratejik ve Dönüşümcü Liderliğin Bireysel Performansa Etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi. 2023; 15(1): 260 - 273. 10.20491/isarder.2023.1585 |
| IEEE | KILINÇ E,Deniz M "Stratejik ve Dönüşümcü Liderliğin Bireysel Performansa Etkisi." İşletme Araştırmaları Dergisi, 15, ss.260 - 273, 2023. 10.20491/isarder.2023.1585 |
| ISNAD | KILINÇ, Erman - Deniz, Mehmet. "Stratejik ve Dönüşümcü Liderliğin Bireysel Performansa Etkisi". İşletme Araştırmaları Dergisi 15/1 (2023), 260-273. https://doi.org/10.20491/isarder.2023.1585 |
