Yıl: 2023 Cilt: 11 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 13 - 19 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.24925/turjaf.v11i3.424-430.4840 İndeks Tarihi: 22-05-2023

Buğday Bitkilerinde Kök Çürüklüğüne Neden Olan Bıpolarıs Spp. İzolatlarının Patojenitesi

Öz:
Bipolaris sorokiniana buğday ve arpada kök çürüklüğü yapan en önemli etmenlerden biridir. Buğday ve arpada tohum, başak, yaprak ve köklerde hastalık oluşturarak bitkilerde önemli ürün kayıplarına yol açmaktadır. Farklı agro-ekolojik bölgelerden toplanan kök ve kök boğazında çürüklük belirtisi gösteren buğday bitkilerinden izole edilen Bipolaris spp. izolatları morfolojik teşhis edilmiştir. Bu çalışmada B. sorokiniana, B. spicifera, ve B. australiensis olarak teşhis edilmiş olan 49 izolat kullanılmıştır. Yapılan patojenite çalışması sonucunda B. sorokiniana izolatlarının ikisi hariç hepsinin patojen olduğu ve hastalık şiddetlerinin %50 ila %90 arasında olduğu belirlenmiştir. Yalnızca bir B. spicifera izolatı bitkilerde zayıf patojen olarak belirlenmiş, B. australiensis izolatları hiçbir hastalık belirtisi oluşturmamıştır. B. sorokiniana bitkilerin yaş ağırlıklarında kontrollere oranla önemli düşüşlere yol açarken, B. spicifera'nın dört izolatının bitki ağırlığında artış sağladığı belirlenmiştir. Sonuç olarak, tüm agro-ekolojik bölgelerdeki B. sorokiniana izolatlarının şiddetli kök çürüklük hastalığı yaptığı ve bitki ağırlığında önemli miktarda azalmalara neden olduğu belirlenmiştir. Diğer taraftan, B. spicifera izolatlarının buğday bitkilerinin köklerinde zayıf hastalık belirtileri oluşturduğu, B. australiensis'in ise bitkilerin köklerinde hastalığa yol açmadığı ve bitki ağırlığını olumsuz olarak etkilemediği görülmüştür.
Anahtar Kelime: Kök çürüklüğü Agro-ekoloji Bipolaris sorokiniana B. spicifera B. australiensis

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aktaş H. 1982. Orta Anadolu Bölgesi arpa ve buğday ekim alanlarında görülen kök çürüklüğü hastalık etmeni Drechslera sorokiniana (Sacc.) Subram. and Jain.’nin yayılışı. In: III. Türkiye Fitopatoloji Kongresi. Adana, Türkiye.
  • Aktaş H, Bora T. 1981. Untersuchungen über die biologie und physiologische variation von auf mittel anatolien Gersten Vorkommenden Drechslera sorokiniana (sacc) Subram und Jain und die reaktion der Bafellenen Gerstensorten auf den parasiten. Journal of Turkish Phytopathology 10:1-24.
  • Aktaş H, Tunalı B. 1994. Türkiye’de ekimi yapılan ve ümitvar olan bazı buğday ile arpa çeşit ve hatlarının önemli hastalıklarına karşı reaksiyonlarının saptanması üzerine araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni 34:122-133.
  • Chang JY, Zhang HJ, Shi J, Guo N, Hu QY, Ma HX, Yang S. 2016. First Report of Curvularia australiensis Causing Leaf Spot on Maize (Zea mays) in China. Plant Disease 100:1780.
  • Chaurasia S, Chand R, Roshi AK. 2000. Relative dominance Alternaria triticina Pras. et prab. and Bipolaris sorokiniana (Sacc) shoemaker, in different growth stage of wheat (T. aestivum L.). Journal of Plant Disease Protection 107:176-181.
  • Clark RL, Dickson JG. 1958. The influence of temperature on disease developrnent in barley infected by Helminthosporium sativum. Phytopathology 48:305-310.
  • Domsch KH, Gams W, Anderson TH. 1980. Compendium of Soil Fungi: Academic Press.
  • Duncan DB. 1955. Multiple range and multiple F tests. Biometrics 11:1-42. Duveiller E, Garcia I, Franco J, Toledo J, Crossa J, Lopez F. 1998. Evaluation of resistance to spot blotch of wheat in Mexico: Improvement of disease assessment in the field and under controlled conditions. In: Proceding of the international workshop on Helminthosporium diseases of wheat: spot blotch and tan spot. Mexico: CIMMYT. p 171-181.
  • Eken C, Demirci E. 1998. Erzurum yöresinde buğday ve arpa ekim alanlarında Drechslera sorokiniana’nın yayılışı, kültürel özellikleri ve patojenitesi. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 22:175-180.
  • Estrada G, Sandoval I. 2004. Patogenicidad de especies de Curvularia en arroz. Fitosanidad 8:23-26.
  • Fajolu OL. 2012. Characterization of Bipolaris species, their effects on switchgrass biomass yield and chemical components. In. Knoxville: University of Tennessee. p 164.
  • Fernandez MR, Jefferson PG. 2004. Fungal population in roots and crown of common and durum wheat in Saskatchewan. Canadian Journal o Plant Pathology 26:325-334.
  • Flanagan KL, Bryceson ADM. 1997. Disseminated Infection Due to Bipolaris australiensis in a Young Immunocompetent Man: Case Report and Review. Clinical Infectious Diseases 25:311-313.
  • Göbelez M. 1952. Tohumla geçen hastalıklar ve mücadele şekilleri. Bitki Koruma Bülteni 1:57-64.
  • Hill J, ernandez JA, McShane MS. 1983. Fungi associated with common root rot of winter wheat in Colorado and Wyoming. Plant Disease 67:795-797.
  • İren S. 1962. Tarla Bitkileri Hastalıkları. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları. Jones A, Harrison R. 2004. The effects of meteorological factors on atmospheric bioaerosol concentrations—A review. Science of the Total Environment 326:151-180.
  • Kadri O, Benkirane R, Touhami AO, Douira A. 2011. Punica granatum: A New Host of Bipolaris spicifera in Morocco. Atlas Journal of Biology 1:47-51.
  • Karaca İ. 1968. Sistematik Bitki Hastalıkları İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları. Kumar V, Dwivedi RS. 1981. Mycoflora associated with floral parts of sunflower. Indian Phytopathology 34:314-317.
  • Ledingham RJ, Atkinson TG, Horricks JS, Mills JT, Piening LJ, Tinline RD. 1973. Whear losses due to common root rot in the prairie provinces of Canada, 1969-71. Canadian Journal o Plant Pathology 53:113-122.
  • Levene H. 1960. Robust Tests for Equality of Variances. In: Olkin I, editor. Contributions to Probability and Statistics. Palo Alto, California: Stanford University Press. p 278-292.
  • Liu XM, Pu JJ. 2004. Initial report on turfgrass occurrence in Hainan Province. Pratacultural Science 21:73-74.
  • Mandokhot AM, Basu Chaudhary KC. 1972. A new leaf spot of maize incited by Curvularia clavata. Netherlands Journal of Plant Pathology 78:65-68.
  • Masi M, Meyer S, Clement S, Cimmino A, Cristofaro M, Evidente A. 2017. Cochliotoxin, a Dihydropyranopyran-4,5-dione, and Its Analogues Produced by Cochliobolus australiensis Display Phytotoxic Activity against Buffelgrass (Cenchrus ciliaris). Journal of Natural Products 80:1241-1247.
  • Mhadri ME, Benkirane R, Touhami AO, Duouira A. 2009. Citrullus lanatus, a new host of Bipolaris spicifera in Morocco. Phytopathologia Mediterranea 48:291-293.
  • Mitra M. 1930. A comparative study of species and strains of Helminthosporium on certain Indian cultivated crops. Transactions of the British Mycological Society 15:254-293.
  • Motlagh MRS. 2011. Identification of new fungi isolated from Echinochloa spp., as potential biological control agents in paddy fields in Iran. Scientific Research and Essays 6:567-574.
  • Nagarajan S, Kumar J. 1998. Foliar blight of wheat in India: Germplasm Improvement and future challenges for sustainable, high yielding wheat production. In: Duveiller E, Dubin HJ, Reeves J, McNab A, editors. Helminthosporium blights of wheat: Spot blotch and Tan spot. Mexico: CIMMYT. p 52-58.
  • Navi SS, Bandyopadhyay R, Hall AJ, Bramel-Cox PJ. 1999. A Pictorial Guide for the Identification of Mold Fungi on Sorghum Grain. Kent ME4 4TB, UK: Natural Resources Instute.
  • Nelson RR, Kline DM. 1962. Interspecific variation in the genus Helminthosporium to graminacious species. Phytopathology 52:1045-1049.
  • Özer G, İmren M, Alkan M, Paulitz TC, Bayraktar H, Palacıoğlu G, Mehdiyev I, Muminjanov H, Dababat AA. 2020. Molecular and pathogenic characterization of Cochliobolus anamorphs associated with common root rot of wheat in Azerbaijan. Phytopathologia Mediterranea 59:147-158.
  • Qostal S, Kribel S, Chliyeh M, Selmaqui K, Touhami AQ, Serghat S, Zaartati H, Benkirane R, Douira A. 2019. Curvularia spicifera, A parasite of the fungal complex of root rot of wheat and barley in Morocco. Plant Cell Biotechnology and Molecular Biology 20:354-365.
  • Ruckstuhl M. 1998. Population structure and epidemiology of Bipolaris sorokiniana in the rice wheat cropping pattern of Nepal. In: Duveiller E, Dubin HJ, Reeves J, McNab A, editors. Helminthosporium blights of wheat: Spot blotch and Tan spot Mexico: CIMMYT. p 88-106.
  • Shrestha KK, Timila RD, Mahto BN, Bimb HP. 1997. Disease incidence and yield loss due to foliar blight of wheat in Nepal. In: Duveiller E, Dubin HJ, Reeves J, McNab A, editors. Helminthosporium blight of wheat: apot blotch and tanspot. El Batan, Mexico: CIMMYT. p 67-72.
  • Singh DV, Srivastava KD. 1997. Foliar blights and Fusarium scab of wheat: Present statusand strategies for management. In: Management of threatening plant disease of national importance. New Delhi: Malhotra Publishing House. p 1-16.
  • Singh SD, Bandyopadhyay R. 2000. Grain mold. In: Frederiksen RA, Odvody GN, editors. Compendium of Sorghum Diseases. St. Paul, MN, USA: The American Phytopathological Society. p 38-40.
  • Thakur RP, Rao VP, Agarkar GD, Solunke RB, Bhat B, Vavi SS. 2006. Variation in occurrence and severity of major sorghum grain mold pathogens in India. Indian Phytopathology 59:410-416.
  • Tunali B, Demir Sarıaslan D, Kansu B. 2016. Distribution, pathogenicity, morphology and molecular diversity of Bipolaris sorokiniana isolates from Turkey. In: 2016 APS Annual Meeting. Tampa-Florida/USA. p 49.
  • Tunali B, Nicol JM, Uçkun Z, Büyük O, Erdurmuş D, Hekimhan H, Aktaş H, Hodson D, Akbudak MA, Bağci SA. 2008. Root and crown rot fungi associated with spring and winter wheat in Turkey. Plant Disease 92:1299-1306.
  • Ünal F, Turgay EB, Yıldırım AFCY. 2011. First Report of Leaf Blotch on Sorghum Caused by Bipolaris spicifera in Turkey. Plant Disease 95:495.
  • Wilson JP. 2000. Pearl Millet diseases: Known Pathogens of Pearl Millet Pennisetum glaucum (L.) R. Br. Handbook, United States Department of Agriculture. USA: A Compilation of Information on the Service Agriculture
  • Windels CE, Holen C. 1989. Association of Bipolaris sorokiniana, Fusarium graminearum group 2, and F. culmorum on spring wheat differing in severity of common root rot. Plant Disease 73:953-956.
APA Tunali B, MALDAR B, KANSU B, OLMEZ F (2023). Buğday Bitkilerinde Kök Çürüklüğüne Neden Olan Bıpolarıs Spp. İzolatlarının Patojenitesi. , 13 - 19. 10.24925/turjaf.v11i3.424-430.4840
Chicago Tunali Berna,MALDAR BÜŞRA MÜGE,KANSU BAYRAM,OLMEZ FATIH Buğday Bitkilerinde Kök Çürüklüğüne Neden Olan Bıpolarıs Spp. İzolatlarının Patojenitesi. (2023): 13 - 19. 10.24925/turjaf.v11i3.424-430.4840
MLA Tunali Berna,MALDAR BÜŞRA MÜGE,KANSU BAYRAM,OLMEZ FATIH Buğday Bitkilerinde Kök Çürüklüğüne Neden Olan Bıpolarıs Spp. İzolatlarının Patojenitesi. , 2023, ss.13 - 19. 10.24925/turjaf.v11i3.424-430.4840
AMA Tunali B,MALDAR B,KANSU B,OLMEZ F Buğday Bitkilerinde Kök Çürüklüğüne Neden Olan Bıpolarıs Spp. İzolatlarının Patojenitesi. . 2023; 13 - 19. 10.24925/turjaf.v11i3.424-430.4840
Vancouver Tunali B,MALDAR B,KANSU B,OLMEZ F Buğday Bitkilerinde Kök Çürüklüğüne Neden Olan Bıpolarıs Spp. İzolatlarının Patojenitesi. . 2023; 13 - 19. 10.24925/turjaf.v11i3.424-430.4840
IEEE Tunali B,MALDAR B,KANSU B,OLMEZ F "Buğday Bitkilerinde Kök Çürüklüğüne Neden Olan Bıpolarıs Spp. İzolatlarının Patojenitesi." , ss.13 - 19, 2023. 10.24925/turjaf.v11i3.424-430.4840
ISNAD Tunali, Berna vd. "Buğday Bitkilerinde Kök Çürüklüğüne Neden Olan Bıpolarıs Spp. İzolatlarının Patojenitesi". (2023), 13-19. https://doi.org/10.24925/turjaf.v11i3.424-430.4840
APA Tunali B, MALDAR B, KANSU B, OLMEZ F (2023). Buğday Bitkilerinde Kök Çürüklüğüne Neden Olan Bıpolarıs Spp. İzolatlarının Patojenitesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, 11(3), 13 - 19. 10.24925/turjaf.v11i3.424-430.4840
Chicago Tunali Berna,MALDAR BÜŞRA MÜGE,KANSU BAYRAM,OLMEZ FATIH Buğday Bitkilerinde Kök Çürüklüğüne Neden Olan Bıpolarıs Spp. İzolatlarının Patojenitesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi 11, no.3 (2023): 13 - 19. 10.24925/turjaf.v11i3.424-430.4840
MLA Tunali Berna,MALDAR BÜŞRA MÜGE,KANSU BAYRAM,OLMEZ FATIH Buğday Bitkilerinde Kök Çürüklüğüne Neden Olan Bıpolarıs Spp. İzolatlarının Patojenitesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, vol.11, no.3, 2023, ss.13 - 19. 10.24925/turjaf.v11i3.424-430.4840
AMA Tunali B,MALDAR B,KANSU B,OLMEZ F Buğday Bitkilerinde Kök Çürüklüğüne Neden Olan Bıpolarıs Spp. İzolatlarının Patojenitesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi. 2023; 11(3): 13 - 19. 10.24925/turjaf.v11i3.424-430.4840
Vancouver Tunali B,MALDAR B,KANSU B,OLMEZ F Buğday Bitkilerinde Kök Çürüklüğüne Neden Olan Bıpolarıs Spp. İzolatlarının Patojenitesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi. 2023; 11(3): 13 - 19. 10.24925/turjaf.v11i3.424-430.4840
IEEE Tunali B,MALDAR B,KANSU B,OLMEZ F "Buğday Bitkilerinde Kök Çürüklüğüne Neden Olan Bıpolarıs Spp. İzolatlarının Patojenitesi." Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, 11, ss.13 - 19, 2023. 10.24925/turjaf.v11i3.424-430.4840
ISNAD Tunali, Berna vd. "Buğday Bitkilerinde Kök Çürüklüğüne Neden Olan Bıpolarıs Spp. İzolatlarının Patojenitesi". Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi 11/3 (2023), 13-19. https://doi.org/10.24925/turjaf.v11i3.424-430.4840