ETNOGRAFİK BİR HİKÂYE: PAUL STIRLING VE TÜRK KÖYÜ

Yıl: 2022 Cilt: Sayı: 48 Sayfa Aralığı: 111 - 125 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.28949/bilimname.1120913 İndeks Tarihi: 25-05-2023

ETNOGRAFİK BİR HİKÂYE: PAUL STIRLING VE TÜRK KÖYÜ

Öz:
Paul Stirling, Türk antropolojisinde bir klasik sayılan Türk Köyü (1965) çalışması ile Türkiye’de ilk etnografik incelemeyi yapan kişi olarak bilinir. Muhtemelen, belli bir yörede en uzun soluklu inceleme geleneği de ona atfedilir. Stirling’in temel incelemesi olan Türk Köyü çalışmasında, disiplinin doğası gereği, köyde aile yapısı, akrabalık ilişkileri ve dayanışma ağlarının önemi ve etkileri ele alınmıştır. Daha sonraki çalışmaları ise ağırlıklı olarak araştırma alanlarındaki sosyal ve kültürel değişimin dinamiklerini tespit etmeye ve kuramsal bir çerçevede tartışmaya yöneliktir. Buna bağlı olarak, bu çalışma projesinde (1986) üç temel amaç esas alınmıştır: Tarım toplumlarının dönüşümü konusundaki kuramsal tartışmalara katkıda bulunmak, sanayileşme süreci hakkındaki çeşitli kuramsal önermeleri teste tabi tutmak ve gelecek nesillerin araştırmacılarına bir dizi tarihi veri bırakmak. Daha da önemlisi, sahadan elde ettiği verilerle bu alandaki kuramsal tartışmalara ve birikimlere olan katkısıdır. Üstelik Stirling’in Türkiye’nin modernleşme serüvenine tanıklık etmek gibi tarihi bir kişiliği yansıttığı da söylenebilir. Erciyes Üniversitesi tarafından 1986 yılında Stirling’in Kayseri’nin Sakaltutan ve Elbaşı köylerinde yapacağı antropolojik incelemelere mihmandar olarak katılmak üzere bir yıl süreyle görevlendirilmiştim. O dönemde araştırma görevlisi olarak yüksek lisans tezimi hazırlıyordum. Paul ile çalışmayı önemli bir fırsat olarak gördüm ve değerlendirme yoluna gittim. Geleneksel açıdan kitabi bilgilere dayalı teorik okumaların yaygın olduğu bir kültürde yetişmiş biri olarak Profesör Stirling ile “sahada olmak”, hayatımda önemli deneyimler kazanmamı sağladı. Genelde kimlik ve kişilik birbirine karıştırılır ve öyle sunulur. Paul’ün şahsında, bilimsel uygulamalarla insani boyutun ahenkli birlikteliğini gördüm. Bu çalışmada Stirling’in araştırma yöntemi, katılımlı gözlemin ve ekip çalışmasının önemiyle ilgili deneyimlerin paylaşımı amaçlanmıştır.
Anahtar Kelime:

AN ETHNOGRAPHIC STORY: PAUL STIRLING AND TURKISH VILLAGE

Öz:
Paul Stirling is known to be the first person to have done ethnographic field research in Turkey for his seminal work Turkish Village (1965), a classic in Turkish anthropolgy. Probably, he was also the only anthropologist to have researched the social structure, change and transformation in a Turkish village at this scale (1949-52, 1971, 1986, and 1993). Frequently, the question was raised pondering why Paul Stirling chose this area as his research site where he did fieldwork in full participation for a total of thirteen months during 1949-52. When he decided on a village that was away from urban influences, where Sunni Muslims lived and spoke Turkish, probably he followed his professor Evans- Pritchard’s counsel about the significance of the tribal world of thought and the importance of studying small scale societies. Here, too, people who shared an agricultural culture were closed to the external W orld. Another reason he expressed for his choice, not entirely an academic one, was the fact that the area was close to Talas. I daresay that Stirling was always aware of the sensitivity of this issue and that’s why he assiduously stated that his primary goal was academic and that he was committed to the principle of objectivity, when proposed to the University of Kent, where he was affiliated, and his research project for the restudy of the Kayseri villages in 1986.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKTAN, O. (1978). Paul Stirling’in Türk Köyü Kitabı Üzerine. Ulusal Kültür, (2), 212-229.
  • ATAY, T. (2016). Sunuş. R. Harmanşah ve Z. N. Nahya (haz.), Etnografik Hikâyeler: Türkiye’de Alan Araştırması Deneyimleri içinde (s. 9-15). İstanbul: Metis Yayınları
  • CHILDS, W. J. (2017). Yürüyerek Anadolu: Samsun-Halep, 1911-1912. F. Tayanç ve T. Tayanç (çev.). İstanbul: Kitap Yayınevi.
  • FINDIKOĞLU, Z. (2011). İngiltere’de Sosyal Antropolojinin Ellinci yılı ve Türkiye. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 25 (1-2). https://dergipark.org.tr/en/pub/iuifm/issue/826/9031 adresinden edinilmiştir. (İlk baskı 1965). http://era.antropology.ac.uk/Era_resources/EraStirling/background.html
  • İNCİRLİOĞLU, E. O. (2016). Alanda Takım Çalışması: Yorumlama, Müzakere, Uzlaşma. R. Harmanşah ve Z. N. Nahya (haz.), Etnografik Hikâyeler: Türkiye’de Alan araştırması Deneyimleri içinde (s. 182-198). İstanbul: Metis Yayınları.
  • KARPAT, K. H. (1997). Stirling, P. (ed.). Culture and Economy; Changes in Turkish Villages. The Eothen Press, 1993. in Bibliotheca Orientalis, LIV No 1/2, p. 259-262.
  • LEVI-STRAUSS, C. (1994). Hüzünlü Dönenceler. Ö. Bozkurt (çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • PALS, D. (2019). Toplumun “Kalbinin İnşası”: Edward Evan Evans-Pritchard. Ö. Akdağ (çev.). Dokuz Din Kuramı içinde (s. 391-437), M. Ulu ve Ö. Akdağ (çeviri ed.). Kayseri: Kimlik Yayınları.
  • SHANKLAND D. & STIRLING, P. (1999). An Interview With Professor Paul Stirling, Turkish Studies Association Bulletin, Vol. 23, No. 1, pp. 1-23.
  • STIRLING, P. (1965). Turkish Village, London: Weidenfeld and Nicholson.
  • STIRLING, P. (1958). Religious Change in Republican Turkey, in Middle East Journal, Vol. 12, No. 4, pp. 395-408.
  • STIRLING, P. (1985). Request for Research Permission in Turkey, University of Kent at Canterbury.
  • STIRLING, P. (1986). Cycle domestique et partage du pouvoir dans les villages turcs. B. Kayser (ed.), Les sociétés rural de la méditerranée içinde (s. 76-85). Edisud.
  • STIRLING, P. (1993). Growth and changes: Speed scale complexity. P. Stirling (ed.), Culture and Economy: Changes in Turkish Villages içinde (s. 1-16). The Eothen Press.
  • WINKLER, W. H. (2015). İki doktor bir yolculuk (2. Baskı). Y. Varnalı (çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
APA TAŞTAN A (2022). ETNOGRAFİK BİR HİKÂYE: PAUL STIRLING VE TÜRK KÖYÜ. , 111 - 125. 10.28949/bilimname.1120913
Chicago TAŞTAN Abdulvahap ETNOGRAFİK BİR HİKÂYE: PAUL STIRLING VE TÜRK KÖYÜ. (2022): 111 - 125. 10.28949/bilimname.1120913
MLA TAŞTAN Abdulvahap ETNOGRAFİK BİR HİKÂYE: PAUL STIRLING VE TÜRK KÖYÜ. , 2022, ss.111 - 125. 10.28949/bilimname.1120913
AMA TAŞTAN A ETNOGRAFİK BİR HİKÂYE: PAUL STIRLING VE TÜRK KÖYÜ. . 2022; 111 - 125. 10.28949/bilimname.1120913
Vancouver TAŞTAN A ETNOGRAFİK BİR HİKÂYE: PAUL STIRLING VE TÜRK KÖYÜ. . 2022; 111 - 125. 10.28949/bilimname.1120913
IEEE TAŞTAN A "ETNOGRAFİK BİR HİKÂYE: PAUL STIRLING VE TÜRK KÖYÜ." , ss.111 - 125, 2022. 10.28949/bilimname.1120913
ISNAD TAŞTAN, Abdulvahap. "ETNOGRAFİK BİR HİKÂYE: PAUL STIRLING VE TÜRK KÖYÜ". (2022), 111-125. https://doi.org/10.28949/bilimname.1120913
APA TAŞTAN A (2022). ETNOGRAFİK BİR HİKÂYE: PAUL STIRLING VE TÜRK KÖYÜ. Bilimname, (48), 111 - 125. 10.28949/bilimname.1120913
Chicago TAŞTAN Abdulvahap ETNOGRAFİK BİR HİKÂYE: PAUL STIRLING VE TÜRK KÖYÜ. Bilimname , no.48 (2022): 111 - 125. 10.28949/bilimname.1120913
MLA TAŞTAN Abdulvahap ETNOGRAFİK BİR HİKÂYE: PAUL STIRLING VE TÜRK KÖYÜ. Bilimname, vol., no.48, 2022, ss.111 - 125. 10.28949/bilimname.1120913
AMA TAŞTAN A ETNOGRAFİK BİR HİKÂYE: PAUL STIRLING VE TÜRK KÖYÜ. Bilimname. 2022; (48): 111 - 125. 10.28949/bilimname.1120913
Vancouver TAŞTAN A ETNOGRAFİK BİR HİKÂYE: PAUL STIRLING VE TÜRK KÖYÜ. Bilimname. 2022; (48): 111 - 125. 10.28949/bilimname.1120913
IEEE TAŞTAN A "ETNOGRAFİK BİR HİKÂYE: PAUL STIRLING VE TÜRK KÖYÜ." Bilimname, , ss.111 - 125, 2022. 10.28949/bilimname.1120913
ISNAD TAŞTAN, Abdulvahap. "ETNOGRAFİK BİR HİKÂYE: PAUL STIRLING VE TÜRK KÖYÜ". Bilimname 48 (2022), 111-125. https://doi.org/10.28949/bilimname.1120913