Futbolcu ve basketbolcularda akut egzersiz ve C vitamininin karaciğer enzimleri ve plazma lipid düzeylerine etkisi

ATAMER, YILDIZ; Aktaş, Ahmet; KOÇYİĞİT, Yüksel; AKSAK, M. Cüneyt

Futbolcu ve basketbolcularda akut egzersiz ve C vitamininin karaciğer enzimleri ve plazma lipid düzeylerine etkisi

Yüksel KOÇYİĞİT, (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

M. Cüneyt AKSAK, (Dicle Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu, Diyarbakır, Türkiye)

Yıldız ATAMER, (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Ahmet AKTAŞ (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı, Diyarbakır)

Journal of Clinical and Experimental Investigations

8 1

Yıl: 2011 Cilt: 2 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 62 - 68 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Futbolcu ve basketbolcularda akut egzersiz ve C vitamininin karaciğer enzimleri ve plazma lipid düzeylerine etkisi

Öz:

Amaç: Bu çalışmanın amacı üç haftalık antrenman döneminde futbolcu ve basketbolcularda C vitamini yüklemesinin karaciğer enzimleri ve plazma lipid değerlerine etkisini araştırmaktır.Gereç ve Yöntem: Araştırma, 20 gönüllü erkek sporcu üzerinde gerçekleştirilmiştir. Sporculardan egzersiz öncesi (EÖ) kan üre, kreatinin, aspartat aminotransferaz (AST), alanin aminotransferaz (ALT), alkalen fosfataz (ALP), laktat dehidrojenaz (LDH), total kolesterol (T.Kol), yüksek dansiteli lipoprotein-kolesterol (HDL-K), düşük dansiteli lipoprotein (LDL-K), çok düşük dansiteli lipoprotein (VLDL) ve trigliserid düzeyleri ölçülmüş ve gruplara koşu bandında 10 dakika egzersiz yaptırılmıştır. Egzersiz sonrası (ES) ölçümleri tekrar alınan sporculara üç hafta boyunca 1 gr/gün dozunda C vita-mini verilmiş ve sonrasında EÖ ve ES parametreleri ölçüldü.Bulgular: Futbolcularda C vitamini yüklemesinden sonra AST, ALT, ALP ve LDH düzeyleri ES’de EÖ’ye göre artış gösterirken (P<0.001), üre azaldı (P<0.05). Basketbolcularda C vitamini yüklemesinden önce ve sonra ES; AST, ALT, ALP değerleri EÖ’ye göre artış gösterdi (P<0.001). C vitamini yükleme sonrası EÖ ve ES üre değeri C vitamini yükleme öncesine göre artış gösterirken (P<0.05), LDH değeri azaldı (P<0.001). Basketbolcularda C vitamini yüklemesinden sonra hem EÖ hem de ES kan üre ve AST düzeyleri futbolculara göre artarken (P<0.001), LDH düzeyleri azaldı (P<0.05). Sporcuların tümünde C vitamini sonrası HDL-K düzeyleri, artış gösterdi (P<0.001). Basketbolcularda C vitamini sonrası LDL-K ve trigliserid düzeyi azaldı (P<0.01).Sonuç: Bulgularımız her iki sporcu grubunda da C vitamini yüklemesinin HDL-K düzeyini artırdığını, basketbolcularda LDL-K, trigliserid ve LDH düze-yini azalttığını göstermektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Beslenme ve Diyetetik Endokrinoloji ve Metabolizma Biyokimya ve Moleküler Biyoloji

The effect of vitamin C application on liver enzymes and plasma lipid levels in footballers and basketball players

Öz:

Objectives: The aim of this study was to investigate the effects of vitamin C supplementation on the liver enzymes and plasma lipids in footballers and basketball players following three weeks of training and vitamin C supplementation.Materials and methods: A total of 20 volunteer male sportsmen were included. Blood levels of urea, creatinine, aspartate aminotransferase (AST), alanine aminotransferase (ALT), alkaline phosphatase (ALP), lactate dehydrogenase (LDH), total cholesterol (T.Col), high density lipoprotein (HDL-C), low density lipoprotein (LDL-C), very low density lipoprotein (VLDL) and triglyceride before exercise (BE), were measured and the groups were undertaken a 10-minute exercise. After exercise (AE), their values were measured again and they given 1 g/day vitamin C. Three weeks later their BE and AE parameters were measured.Results: In footballers, after the vitamin C supplementation elevated AST, ALT, ALP and LDH in AE were found compared with BE (P<0.001), while blood urea dropped (P<0.05). In basketball players, the AE values of the AST, ALT and ALP before and after the supplementation of vitamin C were higher compared to those of BE (P<0.001). After the vitamin C administration, higher urea (P<0.05) and lower LDL (P<0.001) levels of BE and AE were found. In basketball players levels of blood urea and AST were found to be elevated compared to footballers both before and after exercise (P<0.001) while LDH dropped (P<0.05) following vitamin C and HDL-C levels were higher in all sportsmen compared with BE. In basketball players LDL-C and triglyceride levels decreased with vitamin C (p<0.01).Conclusion: Vitamin C supplementation increased HDL-C levels both in footballers and basketball players. In basketball players, LDL-C, triglyceride and LDH levels decreased by vitamin C administration.

Anahtar Kelime:

Konular: Beslenme ve Diyetetik Endokrinoloji ve Metabolizma Biyokimya ve Moleküler Biyoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Duyul M. Hentbol, Voleybol Ve Futbol Üniversite Takımlarının Başarıya Olan Etkilerinin Bazı Motorik ve Antropometrik Özelliklerinin Karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi), Samsun: On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2005.
2. Ersoy G, Hasbay A. Birinci Basım, Ankara, Sinem Matbaacılık, 2006;975–590:181-187.
3. Arslan C, Gönül B, Dinçer S, et al. Güreşçilerde C vitamini yüklemesinin serum demir ve total demir bağlama kapasitesine etkisi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi 2004;18:215-221.
4. Burce A, Ekblom B, Nilsson I. The effect of vitamin and mineral supplements and health foods on physical endurance and performance. Proc Nutr Soc l985;44:283–295.
5. Driskell VA, Herbert WG. Pulmonary function and treadmill performance of males reveiving ascorbic acid supplements. Nutr Rep Int l985;32:443-451.
6. Bonci L. Energy Drinks: “Help, Har mor Hype?” Sport Science Exchange 2002;15:23-24.
7. Konopka P. Spor Beslenmesi. (Çev. H. Harputluoğlu), Ankara: Bağırgan Yayımevi. 2000;92-209.
8. Peker S. Sporda Beslenme, 3 Cilt. Gen Matbaacılık ve Reklamcılık. Ankara 1996;37-39.
9. Sağlam F. Futbolcuların beslenme alışkanlıkları. Spor Bilimleri Dergisi 1993;2:27-34.
10. Sobal J, Marquart LF. Vitamine/mineral supplement use among high school athletes. Adolescence 1994;29:835-843.
11. Şenel Ö, Güler D, Kaya I, et al. Farklı ferdi branşlardaki üst düzey Türk sporcuların Ergojenik Yardımcılara yönelik bilgi ve yararlanma düzeyleri. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 2004;2:41-47.
12. Arslan C, Gönül B. Elit güreşçilerde C vitamini yüklemesinin bazı fizyolojik etkileri. Spor ve Tıp 2000;8:21-25.
13. Sayan H, Çetin E, Yarım I, Gönül B. Yüksek irtifada antrenman yapan kayakçılarda C vitaminini eritrosit süperoksit dismutaz enzim aktivitesi ve lipid peroksidasyonu üzerine etkisi. T Klin 2000;20:5–10.
14. Coşkun Ş, Gönül B, Güzel NA. Akut egzersiz ve C vitamini uygulamasının sıçan beyin malondialdehit ve glutatyon düzeylerine etkisi. Spor Bilimleri Dergisi, Hacettepe J Sport Sciences 2001;2:19–24.
15. Ashton T, Young IS, Peters JR, et al. Electronspin resonance spectroscopy, exercise and oxidative stress: an ascorbic acid intervention study. J Apply Physiol 1999;87:2032–2036.
16. Arslan E, Kelle M, Baylan Y, et al. Sporcularda plazma lipid düzeylerinin kendi aralarında ve kontrollerle karşılaştırılması. Dicle Tıp Derg 2001; 28: 21-24.
17. Kavak V, Arıtürk Z, İltümür K, Kara İH, Alan S. Sporcularda kalpteki strüktürel ve fonksiyonel değişikliklerin hipertansif hastalar ve spor yapmayan sedanter bireylerle karşılaştırılması. Dicle Tıp Derg 2006;33:139-144.
18. Akgün N. Şişmanlığın tedavisinde egzersizin yeri. Spor Hekimliği Dergisi 1995;20:91-103.
19. Lemura LM, Amdreacci J. Lipid and lipoprotein profiles, cardiovasculer fitness, body composition and diet during and after resistance, aerobic and combination training in young woman. Eur J Appl Physiology 2000;82:5-6.
20. Çolakoğlu FF, Şenel Ömer. Sekiz haftalık aerobik egzersiz programının sedanter orta yaşlı bayanların vücut kompozisyonu ve kan lipidleri üzerindeki etkileri. Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi SYO Dergisi 2002;3:57-61.

APA	KOÇYİĞİT Y, AKSAK M, ATAMER Y, Aktaş A (2011). Futbolcu ve basketbolcularda akut egzersiz ve C vitamininin karaciğer enzimleri ve plazma lipid düzeylerine etkisi. , 62 - 68.
Chicago	KOÇYİĞİT Yüksel,AKSAK M. Cüneyt,ATAMER YILDIZ,Aktaş Ahmet Futbolcu ve basketbolcularda akut egzersiz ve C vitamininin karaciğer enzimleri ve plazma lipid düzeylerine etkisi. (2011): 62 - 68.
MLA	KOÇYİĞİT Yüksel,AKSAK M. Cüneyt,ATAMER YILDIZ,Aktaş Ahmet Futbolcu ve basketbolcularda akut egzersiz ve C vitamininin karaciğer enzimleri ve plazma lipid düzeylerine etkisi. , 2011, ss.62 - 68.
AMA	KOÇYİĞİT Y,AKSAK M,ATAMER Y,Aktaş A Futbolcu ve basketbolcularda akut egzersiz ve C vitamininin karaciğer enzimleri ve plazma lipid düzeylerine etkisi. . 2011; 62 - 68.
Vancouver	KOÇYİĞİT Y,AKSAK M,ATAMER Y,Aktaş A Futbolcu ve basketbolcularda akut egzersiz ve C vitamininin karaciğer enzimleri ve plazma lipid düzeylerine etkisi. . 2011; 62 - 68.
IEEE	KOÇYİĞİT Y,AKSAK M,ATAMER Y,Aktaş A "Futbolcu ve basketbolcularda akut egzersiz ve C vitamininin karaciğer enzimleri ve plazma lipid düzeylerine etkisi." , ss.62 - 68, 2011.
ISNAD	KOÇYİĞİT, Yüksel vd. "Futbolcu ve basketbolcularda akut egzersiz ve C vitamininin karaciğer enzimleri ve plazma lipid düzeylerine etkisi". (2011), 62-68.

APA	KOÇYİĞİT Y, AKSAK M, ATAMER Y, Aktaş A (2011). Futbolcu ve basketbolcularda akut egzersiz ve C vitamininin karaciğer enzimleri ve plazma lipid düzeylerine etkisi. Journal of Clinical and Experimental Investigations, 2(1), 62 - 68.
Chicago	KOÇYİĞİT Yüksel,AKSAK M. Cüneyt,ATAMER YILDIZ,Aktaş Ahmet Futbolcu ve basketbolcularda akut egzersiz ve C vitamininin karaciğer enzimleri ve plazma lipid düzeylerine etkisi. Journal of Clinical and Experimental Investigations 2, no.1 (2011): 62 - 68.
MLA	KOÇYİĞİT Yüksel,AKSAK M. Cüneyt,ATAMER YILDIZ,Aktaş Ahmet Futbolcu ve basketbolcularda akut egzersiz ve C vitamininin karaciğer enzimleri ve plazma lipid düzeylerine etkisi. Journal of Clinical and Experimental Investigations, vol.2, no.1, 2011, ss.62 - 68.
AMA	KOÇYİĞİT Y,AKSAK M,ATAMER Y,Aktaş A Futbolcu ve basketbolcularda akut egzersiz ve C vitamininin karaciğer enzimleri ve plazma lipid düzeylerine etkisi. Journal of Clinical and Experimental Investigations. 2011; 2(1): 62 - 68.
Vancouver	KOÇYİĞİT Y,AKSAK M,ATAMER Y,Aktaş A Futbolcu ve basketbolcularda akut egzersiz ve C vitamininin karaciğer enzimleri ve plazma lipid düzeylerine etkisi. Journal of Clinical and Experimental Investigations. 2011; 2(1): 62 - 68.
IEEE	KOÇYİĞİT Y,AKSAK M,ATAMER Y,Aktaş A "Futbolcu ve basketbolcularda akut egzersiz ve C vitamininin karaciğer enzimleri ve plazma lipid düzeylerine etkisi." Journal of Clinical and Experimental Investigations, 2, ss.62 - 68, 2011.
ISNAD	KOÇYİĞİT, Yüksel vd. "Futbolcu ve basketbolcularda akut egzersiz ve C vitamininin karaciğer enzimleri ve plazma lipid düzeylerine etkisi". Journal of Clinical and Experimental Investigations 2/1 (2011), 62-68.