Cerrahi Yöntemle Obezite Tedavisi Olan Bireylerin Tedavi Olma Faktörlerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemiyle İncelenmesi: Tanımlayıcı Araştırma

Sevim, Ekrem; KILIT, DOLUNAY OZLEM; Erdem, Ramazan

doi:10.5336/healthsci.2022-93932

Cerrahi Yöntemle Obezite Tedavisi Olan Bireylerin Tedavi Olma Faktörlerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemiyle İncelenmesi: Tanımlayıcı Araştırma

Dolunay Özlem ZEYBEK, (Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümü, Balıkesir, Türkiye)

Ekrem SEVİM, (Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümü, Balıkesir, Türkiye)

Ramazan ERDEM (Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sağlık Yönetim Bölümü, Isparta, Türkiye)

Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi

7 4

Yıl: 2023 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 316 - 324 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5336/healthsci.2022-93932 İndeks Tarihi: 31-05-2023

Cerrahi Yöntemle Obezite Tedavisi Olan Bireylerin Tedavi Olma Faktörlerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemiyle İncelenmesi: Tanımlayıcı Araştırma

Öz:

Amaç: Obezite, “bireylerin sağlığı üzerinde risk oluşturabilecek düzeyde aşırı veya anormal olarak ya ğ birikmesi” olarak tan ımlan- maktadır. Günümüzde obezite büyüyen bir salgın hâline gelmiştir. Dün- yada obez birey say ısı 2020 y ılı itibarıyla 764 milyona (%15) ulaşmıştır. Türkiye’de ise 2019 itibarıyla nüfusun %21,1 obezdir. Obe- zite tedavisinde tıbbi beslenme, egzersiz, davranış değişikliği tedavisi, farmakolojik tedavi ve cerrahi tedavi yöntemleri bulunmaktad ır. Ta- nımlayıcı tipteki bu ara ştırma, bireylerin obezite tedavisinde cerrahi yöntemleri seçmesinde etkili olan faktörleri belirlemek amac ıyla ya- pılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışma 2 aşamada yürütülmüş olup, ilk aşamada literatür taraması ve ardından uzman görüşü ile değerlen- dirme formu olu şturulmuştur. İkinci aşamada ise elde edilen formun içerisinde yer alan maddeler, katılımcılarla yapılan telefon aracılığıyla yapılan görüşmelerle Saaty’nin 1-9 skalası kullanılarak uzman görüşü ile elde edilen nihai form kullanılarak “Super Decisions” programı üze- rinde analitik hiyerarşi prosesi modeli oluşturulmuştur. Çalışmaya ka- tılan 24 ki şi ile telefon üzerinden ileti şim kurularak ara ştırmacılar tarafından görüşme formu uygulanmıştır. Bulgular: Alınan uzman gö- rüşü neticesinde, bireylerin obezite tedavisinde cerrahi yöntemi seç- mesini etkileyen; sosyal ilişki, ekonomik durum, günlük yaşam, sağlık ve bireysel özelliklerden olu şan 5 ana faktör ve bunlar ın altında yer alan 19 alt faktör belirlenmiştir. Bireylerin obezite tedavisinde cerrahi yöntemi seçiminde etkili olan 5 faktör s ırasıyla %41,16 sağlık kriteri, %22,80 günlük yaşam kriteri, %16,70 bireysel özellik kriteri, %10,30 ekonomik durum kriteri ve %9,07 sosyal ili şki kriteridir. Alt kriterler kendi aralarında değerlendirildiğinde ise fiziksel sağlık önem derecesi en yüksek kriter fiziksel sa ğlıkta yaşanan sorunlar (%17,60) iken, en düşük kriter estetik kaygı (%1,05) olmuştur. Sonuç: Cerrahi yöntemle obezite tedavisi olan bireylerin tedavi olmalar ını etkileyen faktörler; sağlık, günlük ya şam, bireysel özellikler, ekonomik durum ve sosyal ilişkidir.

Anahtar Kelime:

Investigation of the Treatment Factors of Individuals with Obesity Treatment with the Analytical Hierarchy Process Method: Descriptive Study

Öz:

Objective: Obesity is defined as “excessive or abnormal fat accumulation that may pose a risk to the health of individuals”. Today, obesity has become a growing epidemic. The number of obese individuals in the world has reached 764 million (15%) by 2020. In Türkiye, as of 2019, 21.1% of the population is obese. There are medi- cal nutrition, exercise, behavior change treatment, pharmacological treat- ment and surgical treatment methods in the treatment of obesity. This descriptive study was conducted to determine the factors that are effec- tive in choosing surgical methods in the treatment of obesity. Material and Methods: The study was carried out in 2 stages, in the first stage, literature review and then an evaluation form were created with expert opinion. In the second stage, the analytical hierarchy process model was created on the “Super Decisions” program by using the items in the ob- tained form and the final form obtained with expert opinion using the 1- 9 scale of Saaty through telephone interviews with the participants. An interview form was applied by the researchers by contacting 24 people participating in the study over the phone.Results: As a result of the ex- pert opinion, which affects individuals to choose the surgical method in the treatment of obesity; 5 main factors consisting of social relationship, economic situation, daily life, health and individual characteristics and 19 sub-factors under them were determined. According to the results of the study, the 5 factors that are effective in the selection of the surgical method in the treatment of obesity are 41.16% health criteria, 22.80% daily life criteria, 16.70% individual characteristics criteria, 10.30% eco- nomic status criteria and 9%, respectively. 07 is the social relationship criterion. When the sub-criteria were evaluated among themselves, the highest criterion for physical health was the problems experienced in physical health (17.60%), while the lowest criterion was aesthetic anx- iety (1.05%). Conclusion: Factors affecting the treatment of individu- als with obesity treatment by surgical method; health, daily life, individual characteristics, economic status and social relationship.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derne ği. Obezite Tanı ve Tedavi Kılavuzu. 8. Baskı. Ankara: Miki Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti.; 2017.
3. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği. Bariyatrik Cerrahi Kılavuzu. 3. Baskı. Ankara: BAYT Bilimsel Araştırmalar Basın Yayın ve Tanıtım Ltd. Şti.; 2019.
4. Saruç, NT. Obezite Ekonomisi. 1. Baskı. Ankara: Seçkin Kitabevi; 2015.
5. World Health Organization [Internet]. © 2021 WHO [Cited: September 15, 2022]. Controlling the global obesity epidemic. Available from: [Link]
6. World Health Organization [Internet]. © 2021 WHO [Cited: September 15, 2022]. Obesity and overweight. Available from: [Link]
7. OECD. European Observatory on Health Systems and Policies, Obesity Up- date 2017, Diabetologe. 2017;13(5):331-41. Cited September 15, 2021 Erişim linki: [Link]
8. Sağlık Bakanl ığı. Türkiye Sağlık İstatistikleri Y ıllığı. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Bi̇lgi Si̇stemleri̇ Genel Müdürlüğü; 2020. [Link]
9. Branca F, Nikogosian H, Lobstein T. The Challenge of Obesity in the Who European Region and The Strategies for Response. Denmark: World Health Organization; 2007. [Link]
10. Executive summary of the clinical guidelines on the identification, evaluation, and treatment of overweight and obesity in adults. Arch Intern Med. 1998;158(17):1855-67. [Crossref] [PubMed]
11. Brown J, Clarke C, Stoklossa CJ, Sievenpiper J. Medical nutrition therapy in obesity management. Canadian Adult Obesity Clinical Practice Guidelines. 2020;192(31):875-91. [Link]
12. Baltacı G. Obezite ve Egzersiz. 2. Baskı. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları; 2012.
13. Kremen AJ, Linner JH, Nelson CH. An experimental evaluation of the nutri- tional importance of proximal and distal small intestine. Ann Surg. 1954;140(3):439-48. [Crossref] [PubMed] [PMC]
14. Sağlık Bakanlığı. Obezite ve Metabolik Cerrahi Klinik Protokolü. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sa ğlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlü ğü; 2021. [Link]
15. Welbourn R, Hollyman M, Kinsman R, Dixon J, Liem R, Ottosson J, et al. Bariatric Surgery Worldwide: Baseline Demographic Description and One- Year Outcomes from the Fourth IFSO Global Registry Report 2018. Obes Surg. 2019;29(3):782-95. [Crossref] [PubMed]
16. Özatkan Y. Obezite cerrahisinin yaşam kalitesine etkisi ve maliyet: hasta per- spektifinden bir de ğerlendirme [Doktora tezi]. Ankara: Ankara Üniversitesi; 2021. Erişim linki: [Cited: September 15, 2022] [Link]
17. Torgerson JS, Sjöström L. The Swedish Obese Subjects (SOS) study--ratio- nale and results. Int J Obes Relat Metab Disord. 2001;25 Suppl 1:S2-4. [Crossref] [PubMed]
18. Padwal R, Klarenbach S, Wiebe N, Birch D, Karmali S, Manns B, et al. Bariatric surgery: a systematic review and network meta-analysis of ran- domized trials. Obes Rev. 2011;12(8):602-21. [Crossref] [PubMed]
19. Saaty TL. Decision making with the analytic hierarchy process. International Journal of Services Sciences. 2008;1(1):83-98. [Link]
20. Weinman J, Petrie KJ. Illness perceptions: a new paradigm for psychoso- matics? J Psychosom Res. 1997;42(2):113-6. [Crossref] [PubMed]
21. Yıldırım C. Hipertansiyon tan ısı almış bireylerin kişilik özelliklerinin hastalık algısı ve tedaviye uyumuna etkisi [Yüksel lisans tezi]. Nev şehir: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi; 2019. [Cited: September 15, 2022]. [Link]
22. Macedo TT, Palmeira CS, Guimarães AC, Lima ML, Ladeia AM. The mean- ing of obesity: the perception of obese patients. Rev Enferm UFPE On Line. 2013;7:7064-73. [Link]
23. Zeybek DÖ, Zeybek M, Erdem R. Sleeve Gastrektomi Yapılan Obezite Hastalarının Deneyimleri Üzerine Nitel Bir Çal ışma: Şişman Bireyi, Şişman Birey Anlar [A Qualıtatıve Study on The Experıences of Obese Patıents wıth Sleeve Gastrectomy: A Fat Indıvıdual, Understand a Fat Indıvıdual] Interna- tional Journal of Health Sociology (IJHESO), 2022;(2)1:165-83. [Link]
24. Deniz S, Akbolat M, Çimen M, Ünal Ö. The mediating role of shared deci- sion-making in the effect of the patient-physician relationship on compliance with treatment. J Patient Exp. 2021;8:23743735211018066. [Crossref] [PubMed] [PMC]
25. Altaf A, Barnawi RA, Mullaniazee N, Hanbazazah KA, Gazoli M, Zaidi NH. What motivates patients to undergo bariatric surgery? International Journal of Surgery and Medicine. 2019;5(3):125-30. [Link]
26. Dixon JB, Dixon ME, O'Brien PE. Body image: appearance orientation and evaluation in the severely obese. Changes with weight loss. Obes Surg. 2002;12(1):65-71. [Crossref] [PubMed]
27. Libeton M, Dixon JB, Laurie C, O'Brien PE. Patient motivation for bariatric surgery: characteristics and impact on outcomes. Obes Surg. 2004;14(3):392- 8. [Crossref] [PubMed]
28. Fischer L, Nickel F, Sander J, Ernst A, Bruckner T, Herbig B, et al. Patient expectations of bariatric surgery are gender specific--a prospective, multi- center cohort study. Surg Obes Relat Dis. 2014;10(3):516-23. [Crossref] [PubMed]
29. Blundell JE, Gibbons C, Caudwell P, Finlayson G, Hopkins M. Appetite con- trol and energy balance: impact of exercise. Obes Rev. 2015;16 Suppl 1:67- 76. [Crossref] [PubMed]
30. Caudwell P, Gibbons C, Hopkins M, Naslund E, King N, Finlayson G, et al. The influence of physical activity on appetite control: an experimental sys- tem to understand the relationship between exercise-induced energy expen- diture and energy intake. Proc Nutr Soc. 2011;70(2):171-80. [Crossref] [PubMed]
31. Palmeria CS, Garrido LMM, Lima ML, Guimares EC, Ladeia AMT. Percep- tions about the health condition of people with obesity. Revista da Rede de Enfermagem do Nordeste. 2016;17(5):724-31. [Crossref]
32. Kilit DÖ, Eke E. Bireylerin sa ğlık bilgisi arama davran ışlarının değerlendirilmesi: Isparta ili örneği [Evaluation of health information seeking behaviour of individuals: example of Isparta Province]. Hacettepe Sa ğlık İdaresi Dergisi. 2019;22(2):401-36. [Link]
33. Öngeren B. Sosyolojik aç ıdan sağlıklı beden imgesi [Sociological perspec- tive of healthy body image]. Sosyal ve Be şerî Bilimler Araştırmaları Dergisi. 2015;35:25-45. [Link]
34. Fulton M, Srinivasan VN. Obesity, Stigma And Discrimination. 2022. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022. [PubMed]
35. Tomiyama AJ, Carr D, Granberg EM, Major B, Robinson E, Sutin AR, et al. How and why weight stigma drives the obesity 'epidemic' and harms health. BMC Med. 2018;16(1):123. [Crossref] [PubMed] [PMC]

APA	KILIT D, Sevim E, Erdem R (2023). Cerrahi Yöntemle Obezite Tedavisi Olan Bireylerin Tedavi Olma Faktörlerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemiyle İncelenmesi: Tanımlayıcı Araştırma. , 316 - 324. 10.5336/healthsci.2022-93932
Chicago	KILIT DOLUNAY OZLEM,Sevim Ekrem,Erdem Ramazan Cerrahi Yöntemle Obezite Tedavisi Olan Bireylerin Tedavi Olma Faktörlerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemiyle İncelenmesi: Tanımlayıcı Araştırma. (2023): 316 - 324. 10.5336/healthsci.2022-93932
MLA	KILIT DOLUNAY OZLEM,Sevim Ekrem,Erdem Ramazan Cerrahi Yöntemle Obezite Tedavisi Olan Bireylerin Tedavi Olma Faktörlerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemiyle İncelenmesi: Tanımlayıcı Araştırma. , 2023, ss.316 - 324. 10.5336/healthsci.2022-93932
AMA	KILIT D,Sevim E,Erdem R Cerrahi Yöntemle Obezite Tedavisi Olan Bireylerin Tedavi Olma Faktörlerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemiyle İncelenmesi: Tanımlayıcı Araştırma. . 2023; 316 - 324. 10.5336/healthsci.2022-93932
Vancouver	KILIT D,Sevim E,Erdem R Cerrahi Yöntemle Obezite Tedavisi Olan Bireylerin Tedavi Olma Faktörlerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemiyle İncelenmesi: Tanımlayıcı Araştırma. . 2023; 316 - 324. 10.5336/healthsci.2022-93932
IEEE	KILIT D,Sevim E,Erdem R "Cerrahi Yöntemle Obezite Tedavisi Olan Bireylerin Tedavi Olma Faktörlerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemiyle İncelenmesi: Tanımlayıcı Araştırma." , ss.316 - 324, 2023. 10.5336/healthsci.2022-93932
ISNAD	KILIT, DOLUNAY OZLEM vd. "Cerrahi Yöntemle Obezite Tedavisi Olan Bireylerin Tedavi Olma Faktörlerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemiyle İncelenmesi: Tanımlayıcı Araştırma". (2023), 316-324. https://doi.org/10.5336/healthsci.2022-93932

APA	KILIT D, Sevim E, Erdem R (2023). Cerrahi Yöntemle Obezite Tedavisi Olan Bireylerin Tedavi Olma Faktörlerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemiyle İncelenmesi: Tanımlayıcı Araştırma. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(2), 316 - 324. 10.5336/healthsci.2022-93932
Chicago	KILIT DOLUNAY OZLEM,Sevim Ekrem,Erdem Ramazan Cerrahi Yöntemle Obezite Tedavisi Olan Bireylerin Tedavi Olma Faktörlerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemiyle İncelenmesi: Tanımlayıcı Araştırma. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi 8, no.2 (2023): 316 - 324. 10.5336/healthsci.2022-93932
MLA	KILIT DOLUNAY OZLEM,Sevim Ekrem,Erdem Ramazan Cerrahi Yöntemle Obezite Tedavisi Olan Bireylerin Tedavi Olma Faktörlerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemiyle İncelenmesi: Tanımlayıcı Araştırma. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi, vol.8, no.2, 2023, ss.316 - 324. 10.5336/healthsci.2022-93932
AMA	KILIT D,Sevim E,Erdem R Cerrahi Yöntemle Obezite Tedavisi Olan Bireylerin Tedavi Olma Faktörlerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemiyle İncelenmesi: Tanımlayıcı Araştırma. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi. 2023; 8(2): 316 - 324. 10.5336/healthsci.2022-93932
Vancouver	KILIT D,Sevim E,Erdem R Cerrahi Yöntemle Obezite Tedavisi Olan Bireylerin Tedavi Olma Faktörlerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemiyle İncelenmesi: Tanımlayıcı Araştırma. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi. 2023; 8(2): 316 - 324. 10.5336/healthsci.2022-93932
IEEE	KILIT D,Sevim E,Erdem R "Cerrahi Yöntemle Obezite Tedavisi Olan Bireylerin Tedavi Olma Faktörlerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemiyle İncelenmesi: Tanımlayıcı Araştırma." Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi, 8, ss.316 - 324, 2023. 10.5336/healthsci.2022-93932
ISNAD	KILIT, DOLUNAY OZLEM vd. "Cerrahi Yöntemle Obezite Tedavisi Olan Bireylerin Tedavi Olma Faktörlerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemiyle İncelenmesi: Tanımlayıcı Araştırma". Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi 8/2 (2023), 316-324. https://doi.org/10.5336/healthsci.2022-93932