Yıl: 2023 Cilt: 18 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 207 - 218 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.7827/TurkishStudies.66102 İndeks Tarihi: 31-05-2023

Hastalıkların Tedavisinde Fiziki Hastadan E-Hastaya Yolculuk

Öz:
Geçmiş yıllarda hastalıkların tedavisinde sadece yüz yüze yapılan yöntemler kullanılırken, özellikle sağlıkta teknoloji kullanımı ile bu durum çevrim içi ortama kaymaya başlamıştır. Hastaların elektronik ortama kaymasının bir sonucu olarak elektronik hastalar (e-hastalar) ortaya çıkmıştır. Özellikle 2000’li yıllardan itibaren yaygın olarak kullanılmaya başlanan tele-tıp ve mobil uygulamalar ile e-hastalar çoğalmaya başlamıştır. Bu doğrultuda, bu hasta tipinin zaman içinde ortaya çıktığı, bu nedenle de bir dönüşümün olduğu ifade edilebilir. Fiziki hastadan e-hastaya doğru bir geçiş olarak ifade edilebilen bu dönüşümle birlikte hekim-hasta arasındaki iletişim de değişmiştir. Bu nedenle, bu çalışmada fiziki hastadan e-hastaya geçişin iletişim çerçevesinde incelenmesi amaçlanmıştır. Yapılan literatür taraması sonucunda; fiziki hasta ve e-hasta arasında, özellikle de kurulan iletişim noktasında farklılıkların olduğu tespit edilmiş ve bu farklılıklar tablo halinde verilmiştir. Fiziki hastadan e-hastaya olan dönüşümün sağlık hizmetlerinden daha kolay yararlanma, coğrafi mesafeden kaynaklı sağlık hizmetlerine erişim kısıtlarını yok etme, zaman açısından hastaya avantaj sağlama gibi olumlu ve daha sınırlı bir ilişki, soğuk mekanik iletişim kurulması, hekimin hastanın duygusal durumunu anlamada sınırlanması gibi olumsuz sonuçlarının olabileceği görülmüştür. Bu dönüşümün olumlu sonuçlarının artırılması ve olumsuz sonuçlarının azaltılması gerekmektedir. Ayrıca özellikle uzaktan sağlık hizmetlerinin gitgide yaygınlaşmasıyla bu hasta tipi daha da artacaktır. Bu nedenle, günümüz hekimlerinin bu hastalara uyum sağlaması, geleceğin hekimlerinin bu hasta tipini bilerek gelmesi ve elektronik ortamda hastalar için dezavantaj oluşturacak iletişim becerilerinin hekimlere kazandırılması önem arz etmektedir.
Anahtar Kelime:

Journey from Physical Patient to E-Patient in the Treatment of Diseases

Öz:
While only face-to-face methods have been used in the treatment of diseases in the past years, this situation has started to shift to the online environment, especially with the use of technology in health. Electronic patients (e-patients) have appeared as a result of the shift of patients to electronic media. An e- patient can be defined as a person who conducts research on the Internet for any of his ailments and solves this ailment by interviewing his physician through online platforms. In other words, e-patients prefer to meet online rather than face-to-face while using the health service. Especially with tele-medicine and mobile applications that have been widely used since the 2000s, e-patients have started to multiply. In this direction, it can be stated that this type of patient appears over time, therefore, there is also a transformation. With this transformation, which can be expressed as a transition from the physical patient to the e-patient, the communication between the physician and the patient has also changed. Therefore, in this study, it is aimed to examine the transition from physical patient to e-patient within the framework of communication. As a result of the literature review; It has been determined that there are differences between the physical patient and the e-patient, especially in the point of communication established, and these differences are given in a table. The negative consequences of the transformation from physical patient to e-patient, such as benefiting from health services more easily, eliminating the restrictions on accessing health services due to geographical distance, providing advantage to the patient in terms of time, establishing a cold mechanical communication, and limiting the physician's understanding of the patient's emotional state was found to be possible. It is necessary to increase the positive results of this transformation and reduce the negative consequences. In addition, this type of patient will increase even more, especially with the spread of remote health services. For this reason, it is important for today's physicians to adapt to these patients, future physicians to come knowing this patient type, and to gain communication skills that will create a disadvantage for patients in the electronic environment.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alkan, A. & Erdem, R. (2021). “Yönetim ve hizmetlerin dijitalleşmesi: sağlık”, içinde E. Eke (Ed.), Yönetim: dijital çağın yeni normal pratikleri. (ss. 233-262) Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Bayat, A. H. (2016). Tıp tarihi. Merkezefendi Geleneksel Tıp Derneği.
  • Bostan, S. (2022). Sağlıkta starlar: tıp ve sağlıklı yaşam merkezleri. https://www.gunebakis.com.tr/saglikta-starlar-tip-ve-saglikli-yasam-merkezleri- makale,13180.html, (Erişim Tarihi: 31.05.2022).
  • Bragazzi, N. L. (2013). From P0 to P6 medicine, a model of highly participatory, narrative, ınteractive, and “augmented” medicine: some considerations on Salvatore Iaconesi’s Clinical Story. Patient Preference and Adherence, 7: 353-359.
  • Büyükgöze, S. & Dereli, E. (2019). Toplum 5.0 ve dijital sağlık. İçinde T. Yücehan & Saray, U. (Ed.), IV. Uluslararası Bilimsel ve Mesleki Çalışmalar Kongresi-Fen ve Sağlık Tam Metin Bildiri Kitabı, (ss. 276-280).
  • Camp, J. (1974). Magic, myth and medicine. Taplinger Publishing Go.
  • Cesnik, B. & Kidd, M. R. (2010). History of health informatics: a global perspective. E. J. S. Hovenga et al. (Ed.), Health informatics in (ss. 3-8), IOS Press.
  • Çobanoğlu, C., Nuhoğlu, Ş., Eryıldız, N. vd. (2021). İleri teknoloji rüyasından pandeminin pragmatizmine tele-tıp: COVID-19 koşullarında uzaktan hekimliğin yaygınlaşması. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 41(2), 175-198.
  • Demiris, G. (2004). Home based e-health applications. G. Demiris (Ed.), E-health: current status and future trends in (ss. 15-25), IOS Press.
  • Ergur, A. & Çobanoğlu, C. (2020). Sihirli dokunuştan temassız sağaltıma hasta-hekim ilişkisinin dönüşümü: robotik cerrahinin insani sonuçları. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 40(1), 467-497.
  • Eysenbach, G. (2001). What is e-health?. Journal of Medical Internet Research, 3(2), 1-2.
  • Ferguson, T. (2008). E-patients: how they can help us heal healthcare. J. A. L. Earp, E. A. French vd. (Ed.), Patient advocacy for health care quality: strategies for achieving patient- centered care in (ss. 93-120), Jones and Bartlett Publishers.
  • Gee, P. M., Greenwood, D. A., Kim, K. K. et al. (2012). Exploration of the e-patient phenomenon in nursing informatics. Nursing Outlook, 60(4), e9-e16.
  • Göktürk, M. (2018). Sağlıkta 4.0 bizi nereye götürüyor?. SD Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Platformu, http://www.sdplatform.com/Dergi/1087/Saglikta-40-bizi-nereye- goturuyor.aspx, (Erişim Tarihi: 11.03.2023).
  • Hasta Hakları Yönetmeliği, (Karar Sayısı: 23420, Resmî Gazete, 01.08.1998). https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/23420.pdf, (Erişim Tarihi: 19.05.2022).
  • Haux, R. (2010). Medical informatics: past, present, future. International Journal of Medical Informatics, 79(2010), 599-610.
  • Henzel, Z. O. (2009). Hastayı algılama ve hasta kavramı oluşturma bağlamında Türk ve Fransız hekimlerin karşılaştırılması [Doktora Tezi]. Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
  • https://dr.enabiz.gov.tr/#/, (Erişim Tarihi: 06.06.2022).
  • https://ohsad.org/saglik-bakanligi-tele-saglik-sistemi-hakkinda-duyuru-yayinladi/, (Erişim Tarihi: 06.06.2022).
  • https://sozluk.gov.tr/, (Erişim Tarihi: 19.05.2022).
  • https://teletip.saglik.gov.tr/#announcements, (Erişim Tarihi: 06.06.2022).
  • https://www.find.com.tr/Company/eczacibasievitalsaglikhizmetleriveticaretanonimsirketi, (Erişim Tarihi: 07.06.2022).
  • https://www.healthit.gov/sites/default/files/nlc_shared_decision_making_fact_sheet.pdf, (Erişim Tarihi: 06.06.2022).
  • https://www.who.int/europe/news/item/09-09-2020-digital-health-transforming-and-extending-the- delivery-of-health-services, (Erişim Tarihi: 16.02.2023).
  • Kagermann, H., Wahlster, W. & Helbig, J. (2013). Securing the future of German manufacturing industry: Recommendations for implementing the strategic initiative Industrie 4.0: Final report of the Industrie 4.0 Working Group. A. Hellinger & V. Stumpf (Ed.), Forschungsunion.
  • Kılıç, T. (2016). E-sağlık ve teletıp. AZ Kitap.
  • Kılıç, T. (2017). E-sağlık, iyi uygulama örneği; Hollanda. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3), 203-217.
  • Korku, C. (2021). Covid-19 pandemisinde tele-tıbbın kullanımı. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 24(3), 619-632.
  • Kovachev, L. S., Tonchev, P. T. & Nedialkov, K. L. (2017). The e-patient. Journal of Biomedical and Clinical Research, 10(2), 79-86.
  • Margolis, S. A. & Ypinazar, V. A. (2008). Tele-pharmacy in remote medical practice: the royal flying doctor service medical chest program. Rural and Remote Health, 8(2), 1-10.
  • Mustafa, S. S., Yang, L., Mortezavi, M. vd. (2020). Patient satisfaction with telemedicine encounters in an allergy and immunology practice during the coronavirus disease 2019 pandemic. Annals of Allergy, Asthma & Immunology, 125(4), 478-479.
  • Oh, H., Rizo, C., Enkin, M., et al. (2005). What is eHealth (3): a systematic review of published definitions. Journal of Medical Internet Research, 7(1), 1-12.
  • Önder, O. & İlkılıç, İ. (2021). Teletıp uygulamalarında etik sorunlar. SD Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Platformu, http://www.sdplatform.com/Dergi/1447/Teletip-uygulamalarinda-etik- sorunlar.aspx, (Erişim Tarihi: 10.06.2022).
  • Özbek, F., Yardımsever, M., & Saka, O. (2007). Akdeniz Üniversitesi Hastanesi Laboratuar ve Radyoloji Bilgi Sistemi Mimarisi. Akademik Bilişim, 7, 311-316.
  • Ricciardi, W., Barros, P. P., Bourek, A. vd., (2019). How to govern the digital transformation of health services. European Journal of Public Health, 29(3), 7-12.
  • Sargutan, A. E. (2005). Sağlık teknolojisi yönetimi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 8(1), 113- 144.
  • Smith, W. R., Anthony, J. A., Ryan, P. T. vd. (2020). Implementation guide for rapid integration of an outpatient telemedicine program during the COVID-19 pandemic. Journal of the American College of Surgeons, 231(2), 216-222.
  • Sur, H. (2012). Sağlık bilişimi ve teknolojilerinin meslekleşmesi: Ülkemizde durum. SD Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Platformu, http://www.sdplatform.com/Yazilar/Kose- Yazilari/299/Saglik-bilisimi-ve-teknolojilerinin-mesleklesmesi-Ulkemizde-durum.aspx, (Erişim Tarihi: 11.03.2023).
  • Sur, H. (2021). Telesağlık ve düşündürdükleri. SD Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Platformu, http://www.sdplatform.com/Dergi/1444/Telesaglik-ve-dusundurdukleri.aspx, (Erişim Tarihi: 09.06.2022).
  • Tezcan, C. (2018). Sağlığın dijital dönüşümü. SD Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Platformu, https://www.sdplatform.com/Dergi/1086/Sagligin-dijital-donusumu.aspx, (Erişim Tarihi: 09.06.2022).
  • Toygar, Ş. A. (2018). E-sağlık uygulamaları. Yasama Dergisi, 37(Kamu Yönetiminde Teknoloji Özel Sayısı II), 101-123.
  • Tulchinsky, T. H. & Varavikova, E. A. (2000). The new public health: an introduction for the 21st century, Academic Press.
  • Türkiye Sağlık Bilgi Sistemi Eylem Planı. (2004). https://studylibtr.com/doc/1373448/t%C3%BCrkiye-sa%C4%9Fl%C4%B1k-bilgi-sistemi- eylem-plan%C4%B1, (Erişim Tarihi: 31.05.2022).
  • Uzaktan Sağlık Hizmetlerinin Sunumu Hakkında Yönetmelik (Karar Sayısı: 31746, Kabul Tarihi: 10.02.2022, Resmî Gazete: 10.02.2022).
  • Van Rooij, T. & Marsh, S. (2016). eHealth: past and future perspectives. Personalized Medicine, 13(1), 57-70.
  • Wang, C. J., Car, J. & Zuckerman, B. S. (2020). The power of telehealth has been unleashed. Pediatric Clinics of North America, 67(4), xvii-xviii.
  • Yılmaz, A. (2020). E-hasta ve sağlık iletişimi. R. Erdem, S. Bostan vd. (Ed.), Sağlık iletişimi: makro perspektif içinde (ss. 45-58), Nobel Akademik Yayıncılık.
APA Güder M, ALKAN A (2023). Hastalıkların Tedavisinde Fiziki Hastadan E-Hastaya Yolculuk. , 207 - 218. 10.7827/TurkishStudies.66102
Chicago Güder Mihriban,ALKAN Ahmet Hastalıkların Tedavisinde Fiziki Hastadan E-Hastaya Yolculuk. (2023): 207 - 218. 10.7827/TurkishStudies.66102
MLA Güder Mihriban,ALKAN Ahmet Hastalıkların Tedavisinde Fiziki Hastadan E-Hastaya Yolculuk. , 2023, ss.207 - 218. 10.7827/TurkishStudies.66102
AMA Güder M,ALKAN A Hastalıkların Tedavisinde Fiziki Hastadan E-Hastaya Yolculuk. . 2023; 207 - 218. 10.7827/TurkishStudies.66102
Vancouver Güder M,ALKAN A Hastalıkların Tedavisinde Fiziki Hastadan E-Hastaya Yolculuk. . 2023; 207 - 218. 10.7827/TurkishStudies.66102
IEEE Güder M,ALKAN A "Hastalıkların Tedavisinde Fiziki Hastadan E-Hastaya Yolculuk." , ss.207 - 218, 2023. 10.7827/TurkishStudies.66102
ISNAD Güder, Mihriban - ALKAN, Ahmet. "Hastalıkların Tedavisinde Fiziki Hastadan E-Hastaya Yolculuk". (2023), 207-218. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.66102
APA Güder M, ALKAN A (2023). Hastalıkların Tedavisinde Fiziki Hastadan E-Hastaya Yolculuk. Turkish Studies - Economics, Finance, Politics , 18(1), 207 - 218. 10.7827/TurkishStudies.66102
Chicago Güder Mihriban,ALKAN Ahmet Hastalıkların Tedavisinde Fiziki Hastadan E-Hastaya Yolculuk. Turkish Studies - Economics, Finance, Politics 18, no.1 (2023): 207 - 218. 10.7827/TurkishStudies.66102
MLA Güder Mihriban,ALKAN Ahmet Hastalıkların Tedavisinde Fiziki Hastadan E-Hastaya Yolculuk. Turkish Studies - Economics, Finance, Politics , vol.18, no.1, 2023, ss.207 - 218. 10.7827/TurkishStudies.66102
AMA Güder M,ALKAN A Hastalıkların Tedavisinde Fiziki Hastadan E-Hastaya Yolculuk. Turkish Studies - Economics, Finance, Politics . 2023; 18(1): 207 - 218. 10.7827/TurkishStudies.66102
Vancouver Güder M,ALKAN A Hastalıkların Tedavisinde Fiziki Hastadan E-Hastaya Yolculuk. Turkish Studies - Economics, Finance, Politics . 2023; 18(1): 207 - 218. 10.7827/TurkishStudies.66102
IEEE Güder M,ALKAN A "Hastalıkların Tedavisinde Fiziki Hastadan E-Hastaya Yolculuk." Turkish Studies - Economics, Finance, Politics , 18, ss.207 - 218, 2023. 10.7827/TurkishStudies.66102
ISNAD Güder, Mihriban - ALKAN, Ahmet. "Hastalıkların Tedavisinde Fiziki Hastadan E-Hastaya Yolculuk". Turkish Studies - Economics, Finance, Politics 18/1 (2023), 207-218. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.66102