Eskiçağ Camcılığında Mozaik Tekniği ve Olba Kazılarından Millefiori ve Reticella Camlar

ERTEN, AYSE EMEL; AKKUS KOÇAK, EMINE

Eskiçağ Camcılığında Mozaik Tekniği ve Olba Kazılarından Millefiori ve Reticella Camlar

Emel ERTEN, (Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Ankara, Türkiye)

Emine AKKUŞ KOÇAK (ozgat Bozok Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Yozgat, Türkiye)

Seleucia (ad Calycadnum)

2 0

Yıl: 2023 Cilt: Sayı: 13 Sayfa Aralığı: 87 - 100 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 07-06-2023

Eskiçağ Camcılığında Mozaik Tekniği ve Olba Kazılarından Millefiori ve Reticella Camlar

Öz:

Hellenistik ve Erken Roma İmparatorluk Dönemi’nin seçkin lüks cam eser grupları içinde yer alan polykrom, mozaik tekniğinde yapılmış cam vazolarına “millefiori” (İtalyanca “binçiçek”); yine benzer bir yöntemle üretilen, dantel görünümlü bezemelere sahip vazolara ise “reticella” (İtalyanca “ağ – örgü”) adı verilmektedir. Bu eserler, aslında camcılıkta Tunç Çağı’ndan başlayarak uygulama alanı bulan cam mozaik tekniğinin ürünleridir. İtalya’daki Canosa Grubu ve Yunanistan’da Antikythera Batığı eserleri arasında millefiori ve reticella cam vazo örnekleri bulunmaktadır. Bu eserlerin Alexandreia veya İtalya’da üretilmekte oldukları önerilmektedir. Söz konusu lüks cam vazolara ait bazı parçaların cam sanatının bu son derece seçkin ürünlerinin Kilikia’daki bir dağ yerleşimine ulaşarak, Olba’da saptanması, onların oldukça geniş bir yayılıma sahip olduklarını göstermektedir. Öte yandan, eğer bu eserler İtalya’da üretilmekte iseler, kentin diğer arkeolojik verilere de dayanan Erken İmparatorluk Dönemi’nde İtalya ile olan doğrudan ilişkilerini de yansıtmaları bakımından önem taşımaktadırlar.

Anahtar Kelime:

Mosaic Technique in Ancient Glassworking and Millefiori and Reticella Glass from Olba Excavations

Öz:

“Millefiori” (“thousand flowers” in Italian) and “Reticella” (“net,” “lace” in Italian) are the terms used for specific luxury glassware products of the Hellenistic and Early Imperial Period. These mosaic glass vessels derive from a tradition rooted in the earliest phases of glassworking starting from the Bronze Age. Millefiori and reticella glass vessels are among the sophisticated objects of the Canosa grave groups from Italy and the Antikythera shipwreck from Greece. Alexandreia or Italy have been suggested as possible production centers of these luxury items. The fact that they were recorded at Olba, a remote town in Rough Cilicia indicates their wide distribution in the ancient world. If the suggestion that they were produced in Italy is true, their presence is an important indicator of direct relationships between Olba and Italy as corroborated by other archaeological evidence.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Akat, A.- Fıratlı, N.- Kocabaş, H., Hüseyin Kocabaş Koleksiyonu Cam Eserler Kataloğu, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
Akkuş Koçak, E., “Metropolis (Ionia) Kazılarından Hellenistik-Erken Roma İmparatorluk Dönemi Cam Buluntuları (1989-2021), Anadolu Araştırmaları 27, 243-274.
Barag, D., Mesopotamian Core-Formed Glass Vessels (1500-500 BC), Glass and Glassmaking in Ancient Mesopotamia, Corning Museum of Glass, Corning- New York.
Barag, D., Catalogue of Western Asiatic Glass in the British Museum, Vol I, London.
Baybo, S., Limyra Cam Buluntuları (1969-2012) ve Doğu Akdeniz Cam Ticareti, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Konya.
Carter, T. H., “Excavations at Tell al Rimah, 1964 – Priliminary Report”, Bulletin of the American Schools of Oriental Research, no.178, 40-69.
Erten, E., “Kazı Verileri Işığında Olba’da Hellenleşme ve Romalılaşma Süreçlerine İlişkin Yaklaşımlar”, ΣΕΒΑΣΤΉ Studies in Honour of Eugenia Equini Schneider, (ed. A. Polosa- H. Asena Kızılarslanoğlu-M. Oral), Ege Yayınları, İstanbul.
Erten, E. – Akkuş Koçak, E., “Olba Kazılarından Hellenistik Dönem Cam Kaseleri”, Seleucia IX, 43-63.
Gençler-Güray, Ç., “Menderes Magnesiası Theatron Kazısı Cam Buluntuları”, G. Kökdemir (ed.) Orhan Bingöl’e 67. Yaş Armağanı, Ankara, 171-180.
Grose, D. F., “The Syro-Palestinian Glass Industry in the Later Hellenistic Period”, MUSE – Annual of the Museum of Art and Archaeology – Missouri, Columbia, 54-67.
Grose, D. F.,The Toledo Museum of Art – Early Ancient Glass: Core-Formed, Rod-Formed and Cast Vessels and Objects from the Late Bronze Age to the Early Roman Empire, 1600 BC to AD 50, New York.
Grossmann, R.A., “Glass”, Excavations at Zeugma Conducted by Oxford University, ed. W. Aylward, Vol. II, Ch. 8, 218-258.
Harden, D. B., “Ancient Glass, I: Pre-Roman”, The Archaeological Journal CXXV, 46-72.
Keskin, A. L., Parion Tavşandere Nekropolü Cam Buluntuları (2005-2017), Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Samsun.
Lightfoot, C., “Ancient Glass in Roman Italy Before the Invention of Blowing: Cast Mosaic Glass”, Annales du 21 e Congrés de l’Association Internationale pour l’Histoire du Verre, İstanbul, 03-07 Septembre 2018, 109-118.
Marcus, M. I., “The Mosaic Glass Vessels from Hasanlu, Iran: A Study in Large-Scale Stylistic Trait Distribution”, The Art Bulletin, Vol. 73, no.4, 536-560.
Meriç, R., Späthellenistisch-römische Keramik und Kleinfunde aus einem Scachtbrunnen am Staatsmarkt in Ephesos, Forschungen in Ephesos, 9,3, Wien.
Nenna, M. D., “La Verrerie d’Epoque Hellenistique a Delos”, Journal of Glass Studies , Vol. 35, 11-21.
Oates, D., “The Excavations at Tell al Rimah, 1965”, IRAQ, Vol. 28, 122-139.
Oliver, A. Jr., “Millefiori Glass in Classical Antiquity”, Journal of Glass Studies, Vol. X, 1968, 48-70.
von Saldern, A., “Mosaic Glass from Hasanlu, Marlik, and Tell al Rimah”, Journal of Glass Studies, vol.8, 9-25.
von Saldern, A. “Other Mesopotamian Glass Vessels (1500-600 BC)”, Glass and Glassmaking in Ancient Mesopotamia, Corning Museum of Glass, Corning- New York, 203-228.
Schӓtzschock, M., A.XII Glas, Hanghaus 2 in Ephesos: Die Wohneinheiten 1 und 2 Baubefund, Ausstattung, Funde, Textband Wohneinheit 1, Wien, F. Krinzinger (ed), 286- 321
Schmidt, K., Glass and Glass Production in the Near East During the Iron Age- Evidence from Objects, Texts and Chemical Analysis, Oxford.
Schwarzer, H. – Rehren,T., “Glass Finds from Pergamon. A Report on the Results of Recent Archaeological and Archaeometric Research, Vom künstlichen Stein zum durchsichtigen Massenprodukt: Innovationen in de r Glastechnik und Ihre Sozialen Folgen Zwischen Bronzezeit und Antike, Berlin Studies of the Ancient World 67, F. Klimscha, H.J. Karlsen, S. Hansen, J. Renn (ed.) Berlin, 161-215.
Stern, E. M., “Adana Bölge Müzesinde Sergilenmekte olan Cam Eserler”, Belleten, Cilt 53, Sayı 207-208, 595-606.
Stern, E. M. – Schlick-Nolte, B., Early Glass of the Ancient World 1600 BC – AD 50 – Ernesto Wolf Collection, Ostfildern-Ruit.
Tek, T., “Arycanda’da Bulunan Antik Cam Eserlere Genel Bir Bakış”, SERES ‘07 – IV. Uluslararası Katılımlı Seramik, Cam, Emaye, Sır ve Boya Semineri, 153-168.
Tek, A. T., “Arykanda Kazılarında (1993-2007 Sezonları) Bulunan Mozaik Cam Kâse ve Tabaklar”, Kaunos/Kbid Toplantıları 2: Anadolu Antik Cam Araştırmaları Sempozyumu, Ç. Gençler Güray (ed.), 213-235.
Weinberg, G. D., Glass Vessels in Ancient Greece, Ministry of Culture – Publications of the Archaeologikon Deltion No. 47, Athens.
Weinberg, G. D. – Stern, E. M., The Athenian Agora, Vol. XXXIV – Vessel Glass, The American School of Classical Studies at Athens, Princeton-New Jersey.

APA	ERTEN A, AKKUS KOÇAK E (2023). Eskiçağ Camcılığında Mozaik Tekniği ve Olba Kazılarından Millefiori ve Reticella Camlar. , 87 - 100.
Chicago	ERTEN AYSE EMEL,AKKUS KOÇAK EMINE Eskiçağ Camcılığında Mozaik Tekniği ve Olba Kazılarından Millefiori ve Reticella Camlar. (2023): 87 - 100.
MLA	ERTEN AYSE EMEL,AKKUS KOÇAK EMINE Eskiçağ Camcılığında Mozaik Tekniği ve Olba Kazılarından Millefiori ve Reticella Camlar. , 2023, ss.87 - 100.
AMA	ERTEN A,AKKUS KOÇAK E Eskiçağ Camcılığında Mozaik Tekniği ve Olba Kazılarından Millefiori ve Reticella Camlar. . 2023; 87 - 100.
Vancouver	ERTEN A,AKKUS KOÇAK E Eskiçağ Camcılığında Mozaik Tekniği ve Olba Kazılarından Millefiori ve Reticella Camlar. . 2023; 87 - 100.
IEEE	ERTEN A,AKKUS KOÇAK E "Eskiçağ Camcılığında Mozaik Tekniği ve Olba Kazılarından Millefiori ve Reticella Camlar." , ss.87 - 100, 2023.
ISNAD	ERTEN, AYSE EMEL - AKKUS KOÇAK, EMINE. "Eskiçağ Camcılığında Mozaik Tekniği ve Olba Kazılarından Millefiori ve Reticella Camlar". (2023), 87-100.

APA	ERTEN A, AKKUS KOÇAK E (2023). Eskiçağ Camcılığında Mozaik Tekniği ve Olba Kazılarından Millefiori ve Reticella Camlar. Seleucia (ad Calycadnum), (13), 87 - 100.
Chicago	ERTEN AYSE EMEL,AKKUS KOÇAK EMINE Eskiçağ Camcılığında Mozaik Tekniği ve Olba Kazılarından Millefiori ve Reticella Camlar. Seleucia (ad Calycadnum) , no.13 (2023): 87 - 100.
MLA	ERTEN AYSE EMEL,AKKUS KOÇAK EMINE Eskiçağ Camcılığında Mozaik Tekniği ve Olba Kazılarından Millefiori ve Reticella Camlar. Seleucia (ad Calycadnum), vol., no.13, 2023, ss.87 - 100.
AMA	ERTEN A,AKKUS KOÇAK E Eskiçağ Camcılığında Mozaik Tekniği ve Olba Kazılarından Millefiori ve Reticella Camlar. Seleucia (ad Calycadnum). 2023; (13): 87 - 100.
Vancouver	ERTEN A,AKKUS KOÇAK E Eskiçağ Camcılığında Mozaik Tekniği ve Olba Kazılarından Millefiori ve Reticella Camlar. Seleucia (ad Calycadnum). 2023; (13): 87 - 100.
IEEE	ERTEN A,AKKUS KOÇAK E "Eskiçağ Camcılığında Mozaik Tekniği ve Olba Kazılarından Millefiori ve Reticella Camlar." Seleucia (ad Calycadnum), , ss.87 - 100, 2023.
ISNAD	ERTEN, AYSE EMEL - AKKUS KOÇAK, EMINE. "Eskiçağ Camcılığında Mozaik Tekniği ve Olba Kazılarından Millefiori ve Reticella Camlar". Seleucia (ad Calycadnum) 13 (2023), 87-100.