İlköğretim okulu öğrencilerinin anne-baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler

ERDOĞAN, ÖMER; UÇUKOĞLU, Hülya

İlköğretim okulu öğrencilerinin anne-baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler

Ömer ERDOĞAN, (Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Kastamonu, Türkiye)

Hülya UÇUKOĞLU (Katamonu Üniversitesi, Fazıl Boyner Sağlık Yüksekokulu, Kastamonu, Türkiye)

Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi

9 4

Yıl: 2011 Cilt: 19 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 51 - 72 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İlköğretim okulu öğrencilerinin anne-baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler

Öz:

Bu çalışmanın amacı, özel ve kamu ilköğretim okullarına devam eden 3. 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma derecelerinin anne-baba tutumlarını algılamaları açısından karşılaştırılmasıdır. Çalışmanın örneklemi, Kastamonu İli’nde, özel bir ilköğretim okuluna devam eden 99 öğrenci ile iki kamu ilköğretim okulunda öğrenim gören 116 öğrenciden oluşturulmuştur. Örneklem grubuna; algılanan anne-baba tutumlarını ölçmek amacıyla Perris ve arkadaşları (1980) tarafından oluşturulan ve Arrindel (1999) tarafından reddetme, duygusal sıcaklık ve aşırı korumacılık olarak adlandırılan üç alt ölçekten oluşan 23 maddelik formu uygulanmıştır. Atılganlığı ölçmek amacıyla, Topukçu (1982) tarafından geliştirilen ve 45 maddeden oluşan Atılganlık Envanteri kullanılmıştır. Olumsuz değerlendirilme korkusunu ölçmek amacıyla ise Erkan (2002) tarafından geçerlilik ve güvenirlik çalışması yapılan 30 maddelik Olumsuz Değerlendirilmekten Korkma Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS (11.0) istatistik paket programı ile yapılmıştır. Bu çalışma sırasında ikili karşılaştırmalara “t-testi”, çoklu karşılaştırmalara ise “tek yönlü varyans analizi (ANOVA)” ile bakılmış, gruplar arasındaki faklılıkların hangi gruplardan kaynaklandığını tespit etmek için “Post-Hoc Tukey” testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; okul türünün atılganlık puanlarını anlamlı şekilde etkilediği ve bu durumun özel okula devam eden öğrencilerin lehine, anne-baba tutum alt ölçeklerinin (redetme, duygusal sıcaklık, aşırı korumacılık) çeşitli değişkenlerde (cinsiyet, okul türü, öğrenim durumu, anne çalışma durumu, baba mesleği, ailedeki çocuk sayısı) gruplar arası farklılaşmaya neden olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Arı, R.,(1989), “Üniversite öğrencilerinin baskın ben durumları ile bazı özlük niteliklerinin, ben durumlarına, atılganlık ve uyum düzeylerine etkisi”, , Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
2. Bal,E., (2006), “İlköğretim öğrencilerinin benlik kaygıları ile atılganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi”, Marmara Üniversitesi,Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
3. Cüceloğlu, D.,(1998), İnsan ve Davranışı- Psikolojinin Temel Kavramları, Remzi Yayınevi, 8. Baskı, İstanbul.
4. Çam, O. (1996). “Hemşirelik Yüksek Okulu öğrencilerinde psikodrama grup çalışması ile girişkenlik düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi” Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, Mayıs-Ağustos,12:2, 1-9.
5. Dornbusch,S.,M., Ritter, P.L., Leiderman, P., Roberts, D.&Chen,H., (1990), “Family decision making and academic performance in diverse high school population”, Journal of Adolescent Research, 5,143-160.
6. Durmuş,R., (2006), “3-6 yaş arası çocuğu olan ebeveynlerin kişilik özellikleri ile annebaba tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi”, Marmara Üniversitesi, eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
7. Erkan, Z,(2002), “Ergenlerin Sosyal Kaygı Düzeyleri, Ana-Baba Tutumları Ve Ailede Görülen Risk Faktörleri Üzerine Bir Çalışma”, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Adana.
8. Erozkan,A., (2009), “Rejectıon sensıtıvıty levels wıth respect to Attachment styles, gender, and parentıng styles: a study wıth turkısh students”, Socıal Behavıor and Personalıty, 37(1), 1-14
9. Gemi, A., (1997), “Lise son sınıf öğrencilerinin atılganlık düzeyini etkileyen bazı faktörler”, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisan Tezi, Bursa.
10. Gökalan,Z.B., (2000), “İlköğretim okulu öğrencilerinin (12-14 yaş) benlik tasarımı, atılganlık ve kendini açma düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişki”, Selçuk üniversitesi, sosyal bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
11. Göktürk, G.Ö., (2009), “İlköğretim 5.sınıf öğrencilerine uygulanan atılganlık eğitimi programının öğrencilerin atılganlık düzeyine etkisi”, Dokuz Eylül üniversitesi, Eğitim Bilimleri enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
12. Güçray, S., (2001), “Yaşam Becerileri”, 1. Basım, Adana, Baki Kitabevi. 101
13. Güneysu,S., (1982), “Ana –babaların çocuklarına karşı tutumları ve çocuklardaki davra nış problemleri”, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek lisans Tezi, Ankara.
14. Haktanır, G. ve Baran, G., (1998), “Gençlerin benlik saygısı düzeyleri ile anne-baba tutumlarını algılamalarının incelenmesi”, Çocuk Ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi: 5 (3), s:134-141.
15. Heaven,P., Cıarrochı,J., (2008), “Parental Styles, Gender and the Development of Hope and Self-Esteem”, European Journal of Personality, 22: 707–724
16. Kılıç,G.,(2005), “İlköğretim 7.8. sınıf öğrencilerinde atılganlık düzeylerinin sosyal kaygı ve anne-baba tutumları açısından incelenmesi”, Mersin üniversitesi, sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans tezi, Mersin.
17. Kılıç D, Ş.,(2007), “9-10-11 yaşındaki çocukların zihinsel gelişim ve benlik saygısına ailenin sosyo-ekonomik düzeyinin etkisi”, Maltepe Üniversitesi, sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
18. Kuru Örgün,S., (2000), “Anne baba tutumları ile 8. Sınıf öğrencilerinin benlik saygıları ve atılganlıkları arasındaki ilişki”, Marmara Üniversitesi, EğitimBilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
19. Ladd, G. W.& Pettit, S.,(2002), “Parenting and the development of children’s peer relationships”, Handbook of Parenting, 5, 269–309.
20. Örgün Kuru, S.,(2000), “Anne baba tutumları ile 8. Sınıf öğrencilerinin benlik saygıları ve atılganlıkları arasındaki ilişki”, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
21. Milevsky, A., Schlechter, M., Netter, S., (2006). “Maternal and Paternal Parenting Styles in Adolescents: Associations with Self-Esteem, Depression and Life-Statisfaction”, Journal Of Child and Family Studies, 16(1), 39-47.
22. Oral, N. (1986), “Atılganlık düzeyi, depresyon ve cinsiyet arasındaki ilişkinin değişik gruplar arasındaki ilişkinin incelenmesi”, Hacettepe Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
23. Özcan, H., (1996), “İlkokul öğrencilerinin özgüvenleri, akademik başarıları ve anne-baba tutumları arasındaki ilişkiler, , Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
24. Özgüngör, S., (2006), “Özbilinç, olumsuz değerlendirilme korkusu, performans odaklı sınıf algısı ve not yönelimi”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (1)
25. Öztürk, O. (1997). “Ruh Sağlığı Ve Bozuklukları”. İstanbul: Nobel Kitabevi. 116
26. Saruhan, N. (1996), “Ankara il merkezinde lise son sınıfa devam eden öğrencilerin atılganlıkları ile anne-baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi”, Ankara üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
27. Slicker, E. K., (1998), “Relationship of parenting style to behavioral adjustment in graduating high school seniors”, Journal of Youth and Adolescence, 27, 345–372.
28. Spera,C., (2005), “A Review of the Relationship Among Parenting Practices, Parenting Styles, and Adolescent School Achievement”, Educational Psychology Review, 17, (2), 125-146
29. Steinberg, L., Elman, J. D., & Mounts, N. S.,(1989), “Authoritative parenting, psychosocial maturity, and academic success among adolescents”, Child Development, 60, 1424–

APA	ERDOĞAN Ö, UÇUKOĞLU H (2011). İlköğretim okulu öğrencilerinin anne-baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler. , 51 - 72.
Chicago	ERDOĞAN ÖMER,UÇUKOĞLU Hülya İlköğretim okulu öğrencilerinin anne-baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler. (2011): 51 - 72.
MLA	ERDOĞAN ÖMER,UÇUKOĞLU Hülya İlköğretim okulu öğrencilerinin anne-baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler. , 2011, ss.51 - 72.
AMA	ERDOĞAN Ö,UÇUKOĞLU H İlköğretim okulu öğrencilerinin anne-baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler. . 2011; 51 - 72.
Vancouver	ERDOĞAN Ö,UÇUKOĞLU H İlköğretim okulu öğrencilerinin anne-baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler. . 2011; 51 - 72.
IEEE	ERDOĞAN Ö,UÇUKOĞLU H "İlköğretim okulu öğrencilerinin anne-baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler." , ss.51 - 72, 2011.
ISNAD	ERDOĞAN, ÖMER - UÇUKOĞLU, Hülya. "İlköğretim okulu öğrencilerinin anne-baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler". (2011), 51-72.

APA	ERDOĞAN Ö, UÇUKOĞLU H (2011). İlköğretim okulu öğrencilerinin anne-baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 51 - 72.
Chicago	ERDOĞAN ÖMER,UÇUKOĞLU Hülya İlköğretim okulu öğrencilerinin anne-baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi 19, no.1 (2011): 51 - 72.
MLA	ERDOĞAN ÖMER,UÇUKOĞLU Hülya İlköğretim okulu öğrencilerinin anne-baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, vol.19, no.1, 2011, ss.51 - 72.
AMA	ERDOĞAN Ö,UÇUKOĞLU H İlköğretim okulu öğrencilerinin anne-baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi. 2011; 19(1): 51 - 72.
Vancouver	ERDOĞAN Ö,UÇUKOĞLU H İlköğretim okulu öğrencilerinin anne-baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi. 2011; 19(1): 51 - 72.
IEEE	ERDOĞAN Ö,UÇUKOĞLU H "İlköğretim okulu öğrencilerinin anne-baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler." Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 19, ss.51 - 72, 2011.
ISNAD	ERDOĞAN, ÖMER - UÇUKOĞLU, Hülya. "İlköğretim okulu öğrencilerinin anne-baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler". Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi 19/1 (2011), 51-72.