Türkiye'de Akaroloji Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi

Per, Esra; Karaer, Zafer; Karaer, Mina Cansu; Aslan, Kurtay Arda

Türkiye'de Akaroloji Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi

Mina Cansu Karaer, (Çankırı Karatekin Üniversitesi, Yapraklı Meslek Yüksekokulu, Çankırı, Türkiye)

Kurtay Arda Aslan, (Gazi Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Ankara, Türkiye)

Esra Per, (Gazi Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Ankara, Türkiye)

Zafer Karaer (Ankara Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Parazitoloji Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Gazi Üniversitesi Fen Fakültesi dergisi (Online)

0 1

Yıl: 2023 Cilt: 4 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 14 - 31 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 15-02-2024

Türkiye'de Akaroloji Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi

Öz:

Türkiye’de akaroloji alanında lisansüstü tezler hazırlanmaktadır, ancak günümüze kadar bu konuda bir değerlendirme yapılmamıştır. Bu çalışmada akaroloji alanındaki lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizinin yapılması amaçlanmıştır. Bunun için YÖKTEZ veri tabanına kayıtlı tezler farklı ölçütlere göre analiz edilmiştir. Akaroloji alanında 1977-2021 yılları arasında 69 üniversitede, 278’i yüksek lisans, 171’i doktora olmak üzere 449 tez hazırlanmıştır. Tezlerin %67’si Fen Bilimleri Enstitüsü, %16’sı Sağlık Bilimleri Enstitüsünde yapılmış olup, %15’i tıpta uzmanlık ve %1’i tıpta yan dal uzmanlık tezleridir. Araştırmacıların %55’i kadın, %43’ü erkektir ve %2’sinin cinsiyeti belirlenememiştir. Tezlerin %33’ü biyoloji, %25,8’i ziraat, %5,6’sı alerji ve immünoloji, %4,9’u veteriner hekimliği ve %4,5’i parazitoloji alanlarını kapsamaktadır. Habitatlarına göre sınıflandırıldığında, tez konularının %24’ü bitki, %20,6’sı toprak, %19’u hayvan, %27’si toz, %14’ü insan, %5’i su, %0,4’ü besin ve mantar akarlarından oluşmaktadır. Ön plana çıkan akar türlerinden biri Varroa akarı (Varroa destructor)’dır. Varroa akarı dünya genelinde yaygın bir istilacı yabancı tür olup arı kolonileri için önemli bir tehdittir. Bu araştırmayla Türkiye’de akaroloji alanında hazırlanmış olan lisansüstü tezlerin tarihsel değişimi ortaya konmuştur. Ancak ülkede akarlar üzerine yapılan çalışmalar yeterli değildir. Epidemiyolojik olarak önemli olan ülke çapında haritalandırılmış bir akar türü bulunmamaktadır. Mevcut araştırmalar Türkiye’de akarların durumunu tam olarak yansıtamamakta, konu ile ilgili daha fazla ve kapsamlı çalışma yapılması gerekmektedir.

Anahtar Kelime: Akar Cinsiyet Epidemiloji Tarihçe Veri Tabanı

Bibliometric Analysis of Postgraduate Theses in The Field of Acarology in Türkiye

Öz:

Postgraduate theses in the field of acarology are being prepared in Türkiye, but no assessment has been made on this topic so far. The aim of this research is to carry out bibliometric analyses of postgraduate theses. For this purpose, the acarological theses registered in the YÖKTEZ database were analyzed by using various criteria. According to the thesis analysis, 449 theses, including 278 master's and 171 doctoral theses, were completed in the field of acarology at 69 universities from 1977 to 2021. 67% of the theses were completed at the Institute of Science, 16% of them were completed at the Institute of Health Sciences, 15% of them were a medical specialty and 1% of them were medical subspecialty. Among the researchers, 55% were female, 43% were male and the gender of 2% could not be identified. 33% of the theses cover biology, 25.8% agriculture, 5.6% allergy and immunology, 4.9% veterinary medicine, and 4.5% parasitology. Full-text access is available in 83% of the theses. When theses topics are classified according to habitat, 24% of thesis topics are plant, 20.6% soil, 19% animal, 27% dust, 14% human, 5% water, and 0.4% food and fungal mite. One of the prominent mite species is the Varroa mite (Varroa destructor). It is a widespread invasive alien species worldwide and poses a serious threat to bee colonies. As a result, the historical process of post- graduate theses prepared in the field of acarology in Turkey has been highlighted by this research. However, there are too few studies on mites in the country. There are not epidemiologically mapped mite species in this country. Current studies cannot properly reflect the situation of mites in Türkiye, and more in-depth studies on the issue are required.

Anahtar Kelime: Mite Gender Epidemiology History Database

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

[1] Walter, D.E. ve Proctor, H.C. (2013). Life Cycles, Development and Size. In Walter DE, Proctor HC, (Ed.) Mites: Ecology, Evolution ve Behaviour, 69-104.
[2] Dhooria, M.S. (2016). Acarology and Its Importance. In Dhooria, M. S. (Eds.). Fundamentals of Applied Acarology 1-7.
[3] Hoy, M.A. (2011). Agricultural acarology: introduction to integrated mite management (Vol. 7). CRC press.
[4] Erman, O., Ozkan, M., Ayyildiz, N., and Doğan, S. (2007). Checklist of the mites (Arachnida: Acari) of Turkey. Second supplement. Zootaxa, 1532 (1), 1-21.
[5] Per, E. ve Aktaş, M. (2019). Tüy akarı araştırmalarında farklı örnek toplama metotlarının bazı ötücü kuş türlerine uygulanması ve izlenmesi. Commagene Journal of Biology, 3 (2), 68-74.
[6] Karaer, Z. ve Dumanlı, N. (2015). Arthropodoloji, Medisan Yayınevi, Ankara, 272 s.
[7] Perotti, M.A., Gof, M.L., Baker, A.S., Turner, B.D., and Braig, H.R. (2009). Forensic acarology: an introduction. Experimental and Applied Acarology, 49 (1), 3-13.
[8] Akyazı, R. (2011). Akaroloji’de yeni bir dal; Adli akaroloji. Türkiye Entomoloji Bülteni, 1 (4), 257-270.
[9] Zhao, Y.E., Xu, J.R., Hu, L., Wu, L.P., and Wang, Z.H. (2012). Complete sequence analysis of 18S rDNA based on genomic DNA extraction from individual Demodex mites (Acari: Demodicidae). Experimental Parasitology, 131 (1), 45-51.
[10] Konyalı, C. ve Savaş, T. (2016). Kanatlı kırmızı akarı (Dermanyssus gallinae), biyolojisi ve etkileri. Hayvansal Üretim, 57 (1), 63-72.
[11] Mccrea, B. (2005). Common lice and mites of poultry: identification and treatment. UCANR Publications.
[12] Raele, D.A., Galante, D., Pugliese, N., La Salandra, G., Lomuto, M., and Cafiero, M.A. (2018). First report of Coxiella burnetii and Borrelia burgdorferi sensu lato in poultry red mites, Dermanyssus gallinae (Mesostigmata, Acari), related to urban outbreaks of dermatitis in Italy. New Microbes and New Infections, 23, 103-109.
[13] İnternet: CABI. (2023). Doğan,G. Bibliyometri Eğitimi Notları, Erişim adresi http://www.bby.hacettepe.edu.tr/akademik/guledadogan/ybom_bibliyometri-egitimi_gd-23-3-2019.pdf/, Erişim tarihi; 17.04.2023.
[14] Kiral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (15), 170-189.
[15] Wordart. (2021). Kelime Bulutu Analizi, Erişim adresi https://wordart.com/, Erişim tarihi; 15.12.2022.
[16] Karaer, Z. (2015). Penceremden Üniversite Gerçekleri ve Ülkem (Üniversitelerimiz ve Ülkemizde Toplumsal Bilinç ve Toplumsal Sorumluluk Üzerine), Güncellenmiş 2. Baskı, Medisan Yayınevi, Ankara. Ankara Üniversitesi Kütüphanesi açık erişim, Erişim adresi https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12575/87, Erişim tarihi; 10.02.2022.
[17] Uysal, H.Ş. ve Emrah, A. (2021). Beden eğitimi ve öğretim temalı doktora tezlerine ilişkin bibliyometrik analiz. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6 (1), 246-256.
[18] Alp, Ö. ve Şen, S. (2021). Eğitim yönetimi ve denetimi alanında yazılan lisansüstü nicel tezlerin incelenmesi: Bir sistematik derleme. Journal of Turkish Educational Sciences, 19 (1), 24-53.
[19] Per, E. ve Uzuner, H, (2020). Türkiye’de ornitoloji alanındaki lisansüstü tezler üzerine ilk değerlendirme. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 10 (2), 242-252.
[20]Yağmuroğlu, D. ve Per, E. (2022). Türkiye’de memeli hayvanlar ile ilgili lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 12 (1) , 133-147.
[21] Köseoğlu, S. ve Doğan, E.E. (2018). Türkiye’de 2010-2017 yılları arasında fen bilgisi öğretmenliği bilim dalında yapılmış olan lisansüstü tezlerin analizi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (75), 1122-1147.
[22] Özay Köse, E. ve Konu, M. (2019). Türkiye’de biyoloji eğitimi üzerine yapılan lisansüstü tezlerinin incelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2019 (12), 77-90.
[23] Turna, Ö. ve Bolat, M. (2015). Eğitimde disiplinlerarası yaklaşımın kullanıldığı tezlerin analizi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34 (1), 35-55.
[24] Köksalanlar, A.A. ve Soykök, B. (2021). İznik ile ilgili lisansüstü tezlerin bibliyometrik profili, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17 (38), 1-1.
[25] Umut, A.L. ve Coştur, R. (2007). Türk Psikoloji Dergisi’nin bibliyometrik profili. Türk Kütüphaneciliği, 21 (2), 142-163.
[26] Umut Zan, B. (2012). Türkiye’de Bilim Dallarında Karşılaştırmalı Bibliyometrik Analiz Çalışması (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Bilgi ve Belge Yönetimi Anabilim Dalı, Ankara.
[27] YÖK. 2021: Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) Vakıf Yükseköğretim Kurumları 2021 Raporu, Ankara.
[28] Gould, J. 2016. What’s the point of the PhD thesis?, Nature, 535 (7610), 26-28.
[29] Boztoprak, T., Demir, O., ve Çoruhlu, Y. E. 2016. Türkiye'de Harita/Geomatik Mühendisliğinde Yapılan Doktora Tezlerinin İçerik Analizi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (2), 252-260.
[30] Arıkan Saltık, İ. 2020. Turist Rehberliği Konulu Ulusal Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Profili (1989-2018). Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (1).
[31] İnternet: CABI. (2022). Centre for Agriculture and Bioscience International (CABI) Invasive Species Compendium (ISC), Available from: https://www.cabi.org/isc/datasheet, Erişim tarihi; 02.02.2022.
[32] İnternet: GISD. (2022). Global Invasive Species Database (2022). Species profile Varroa destructor. Available from: http://www.iucngisd.org/gisd/species.php?sc=478, Erişim tarihi; 02.02.2022.
[33] Aydın, L. (2005). Varroa destructor’un kontrolünde yeni stratejiler. Uludağ Arıcılık Dergisi 5 (2), 59-62.
[34] Zeybek, H. (1991). Arı Hastalıkları ve Zararlıları. T.K.B Hayvan Hastalıkları Araştırma Müdürlüğü 96 s. Etlik. Ankara.

APA	Karaer M, Aslan K, Per E, Karaer Z (2023). Türkiye'de Akaroloji Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. , 14 - 31.
Chicago	Karaer Mina Cansu,Aslan Kurtay Arda,Per Esra,Karaer Zafer Türkiye'de Akaroloji Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. (2023): 14 - 31.
MLA	Karaer Mina Cansu,Aslan Kurtay Arda,Per Esra,Karaer Zafer Türkiye'de Akaroloji Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. , 2023, ss.14 - 31.
AMA	Karaer M,Aslan K,Per E,Karaer Z Türkiye'de Akaroloji Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. . 2023; 14 - 31.
Vancouver	Karaer M,Aslan K,Per E,Karaer Z Türkiye'de Akaroloji Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. . 2023; 14 - 31.
IEEE	Karaer M,Aslan K,Per E,Karaer Z "Türkiye'de Akaroloji Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi." , ss.14 - 31, 2023.
ISNAD	Karaer, Mina Cansu vd. "Türkiye'de Akaroloji Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi". (2023), 14-31.

APA	Karaer M, Aslan K, Per E, Karaer Z (2023). Türkiye'de Akaroloji Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Gazi Üniversitesi Fen Fakültesi dergisi (Online), 4(1), 14 - 31.
Chicago	Karaer Mina Cansu,Aslan Kurtay Arda,Per Esra,Karaer Zafer Türkiye'de Akaroloji Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Gazi Üniversitesi Fen Fakültesi dergisi (Online) 4, no.1 (2023): 14 - 31.
MLA	Karaer Mina Cansu,Aslan Kurtay Arda,Per Esra,Karaer Zafer Türkiye'de Akaroloji Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Gazi Üniversitesi Fen Fakültesi dergisi (Online), vol.4, no.1, 2023, ss.14 - 31.
AMA	Karaer M,Aslan K,Per E,Karaer Z Türkiye'de Akaroloji Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Gazi Üniversitesi Fen Fakültesi dergisi (Online). 2023; 4(1): 14 - 31.
Vancouver	Karaer M,Aslan K,Per E,Karaer Z Türkiye'de Akaroloji Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Gazi Üniversitesi Fen Fakültesi dergisi (Online). 2023; 4(1): 14 - 31.
IEEE	Karaer M,Aslan K,Per E,Karaer Z "Türkiye'de Akaroloji Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi." Gazi Üniversitesi Fen Fakültesi dergisi (Online), 4, ss.14 - 31, 2023.
ISNAD	Karaer, Mina Cansu vd. "Türkiye'de Akaroloji Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi". Gazi Üniversitesi Fen Fakültesi dergisi (Online) 4/1 (2023), 14-31.