Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Genotiplerinin Yem Kalitesi ve Besleme Değeri

Gülümser, Erdem; Mut, Hanife; başaran, uğur; çopur doğrusöz, medine; YILDIRIM, İLKNUR

doi:10.35193/bseufbd.1125749

Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Genotiplerinin Yem Kalitesi ve Besleme Değeri

İlknur YILDIRIM, (Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Bilecik, 11230, Türkiye)

Erdem GÜLÜMSER, (Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Bilecik, 11230, Türkiye)

Hanife MUT, (Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Bilecik, 11230, Türkiye)

Uğur BAŞARAN, (Yozgat Bozok Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Yozgat, 66100, Türkiye)

Medine ÇOPUR DOĞRUSÖZ (Yozgat Bozok Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Yozgat, 66100, Türkiye)

Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi

0 0

Yıl: 2023 Cilt: 10 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 33 - 38 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.35193/bseufbd.1125749 İndeks Tarihi: 09-09-2023

Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Genotiplerinin Yem Kalitesi ve Besleme Değeri

Öz:

Baklagiller familyasında yer alan mürdümük (Lathyrus sativus L.) hayvan besleme açısından oldukça önemli bir yere sahiptir. Bitki kuraklığa toleranslı olup, çok farklı topraklarda rahatlıkla gelişme gösterebilmektedir. Bu araştırma, Bilecik ekolojik koşullarında 4 adet tescilli çeşit (Gap Mavisi, Eren, İptaş ve Karadağ) ve 9 adet Türkiye orjinli yerel populasyon (1603, 2006, 2401, 4301, 4403, 5001, 6408, 6410 ve S3) olmak üzere toplamda 13 adet mürdümük (Lathyrus sativus L.) genotipinin bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışma Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Tarımsal Araştırma ve Uygulama arazisinde 2019 yılında ve Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre 3 tekerrürlü yürütülmüştür. Hasat edilen bitkilerin tohumlarında, ham protein oranı, ODAP (N-oxalyl-L-alpha,beta-diaminopropionic acid), toplam fenolik, toplam flavonoid, radikal kovucu aktivite (DPPH) ve kondanse tanen içerikleri belirlenmiştir. Sonuç olarak, yerel populasyonların çeşitler kadar hayvan besleme ve sağlığı açısından iyi olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime: Fitoterapi Ham Protein Hayvan Besleme Hayvan Sağlığı Mürdümük

Feed quality and nutritional value of grass pea (Lathyrus sativus L.) genotypes

Öz:

Grass pea (Lathyrus sativus L.), which is in the legume family, has a very important place in terms of animal nutrition. It is highly drought tolerant and can grow easily in many different soils.This research was carried out to determine some quality traits of 4 cultivars (Gap Mavisi, Eren, İptaş and Karadağ,) and 9 local populations (1603, 2006, 2401, 4301, 4403, 5001, 6408, 6410, and S3) originating from Turkey total of 13 grass pea (Lathyrus sativus L.) genotypes in Bilecik ecological conditions. The experiment was conducted during the 2019 vegetation periods at the Bilecik Şeyh Edebali University, Agricultural Research, and Application Land, and was arranged in a randomized complete block design with three replications. Crude protein ratio, ODAP (N-oxalyl-L-alpha, beta-diaminopropionic acid), total phenolic, total flavonoid, radical repellent activity (DPPH), and condensed tannin contents were determined in the seeds of harvested plants. As a result, it has been determined that the local populations are as good as the varieties in terms of animal nutrition and health.

Anahtar Kelime: Phytotherapy Crude Protein Animal Nutrition Animal Health Grass Pea

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

[1] Plitmann, U., Gabay, R., & Cohen, O. (1995). Innovations in the tribe Vicieae (Fabaceae) from Israel. Israel Journal of Plant Sciences, 43, 249–258.
[2] Davis P.H. (1970). Flora of Turkey and East Aegean Islands. Edinburgh, ss. 328-369.
[3] Rao S.L.N., Adiga, P.R., & Sarma, P.S. (1964). The ısolation and characterization of βn-oxalyl-l-α, β- diaminopropionic acid: a neurotoxin from the seeds of Lathyrus sativus. Biochemistry, 3(3), 432-436.
[4] Hanbury C. D., White C. L., Mullan B.P. & Siddique K. H. M. (2000). Are view of the potential of Lathyrus sativus L. and Lathyrus Cicera L. grain for use as animal feed. Animal Feed Science and Technology, 10546, 1–27.
[5] Mehta S.L., Ali, K., & Barna, K.S. (1994). Somaclonal variation in a food legume – Lathyrus sativus. Journal of Plant Biochemistry and Biotechnology, 3, 73–77.
[6] Stewart, A.J., Bozonnet, S., Mullen, W., Jenkins, G.I., Lean, M.E.J., & Crozier, A. (2000). Occurrence of flavonols in tomatoes and tomato-based products. Journal of Agricultural and Food, 48(7), 2663–2669.
[7] Rochfort, S., Parker, A.J., & Dunshea, F.R. (2008). Plant bioactives for ruminant health and productivity. Phytochemistry, 69(2), 299–322.
[8] Patra, A.K., Kamra, D.N., & Agarwal, N. (2006). Effect of plant extracts on in vitro methanogenesis, enzyme activities and fermentation of feed in rumen liquor of buffalo. Animal Feed Science and Technology, 128 (3- 4), 276–291.
[9] Lee, S.H.Y., Humphries, D.J., Cockman, D.A., Givens, D.I., & Spencer, J.P.E. (2017). Accumulation of citrus flavanones in bovine milk following citrus pulp incorporation into the diet of dairy cows. EC Nutrition, 7(4), 143-154.
[10] Dohi, H., Yamada, A., & Fukukawa, T. (1997). Intake stimulants in perennial ryegrass (Lolium perenne L.) fed to sheep. Journal of Dairy Science, 80, 2083–2086.
[11] Robbins, R.J. (2003). Phenolic acids in foods. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 51, 2866–2887.
[12] Lascano, C.E., & Cárdenas, E. (2010). Alternatives for methane emission mitigation in livestock systems. Revista Brasileira de Zootecnia, 39, 175-182.
[13] Undi, M., Wittenberg, K., McGeough, E.J., & Ominski, K.H. (2016). Impact of forage legumes on greenhouse gas output and carbon footprint of meat and milk. The journal of the International Legume Society, 12, 26-28.
[14] Kacar, B., & Kovancı I. (1982). Bitki, Toprak ve Gübrelerde Kimyasal Fosfor Analizleri ve Sonuçlarının Değerlendirilmesi. Ege Üniv. Ziraat Fakültesi Yayınları, No:354
[15] Rao, S.L.N., & Sensitive, A. (1978). Specific colorimetric method for determination of α, 19 β- diaminopropionic acid and Lathyrus sativus neurotoxin. Analytical Biochemistry, 86, 386-395.
[16] Singleton, V.L., & Rossi, J.A. (1965). Colorimetry of total phenolics with phosphomolybdicphosphotungstic acid reagents. American Journal of Enology and Viticulture, 16, 144-158.
[17] Arvouet-Grand, A., Vennat, B., Pourrat, A., & Legret, P. (1994). Standardisation d`un extrait de propolis et identification des principaux constituants. Journal de pharmacie de Belgique, 49, 462-468.
[18] Faller, A., & Fialho, E. (2009). The antioxidant capacity and polyphenol content of organic and conventional retail vegetables after domestic cooking. Food Research International, 42, 210-215.
[19] Bate-Smith, E.C. (1975). Phytochemistry of proanthocyanidins. Phytochemistry, 14, 1107-1113.
[20] Gençkan, M.S. (1992). Yem Bitkileri Tarımı.Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Bornova-İzmir, ss. 249-254.
[21] Basaran, U., Onal, Asci, O., Mut, H., Acar, Z., & Ayan, İ. (2011). Some quality traits and neurotoxin β-n- oxalyl-l-α,β-diaminopropionic acid (Β-ODAP) contents of Lathyrus sp. cultivated in Turkey. African Journal of Biotechnology, 10(20), 4072-4080.
[22] Başaran, U. (2010). Türkiye’nin farklı yörelerinde yetiştirilen mürdümük (Lathyrus sativus L.) populasyonlarının tarımsal özellikeleri protein içerikleri ve ODAP düzeylerinin belirlenmesi. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansütü Eğitim Enstitüsü, Samsun.
[23] Mammadov, R. (2014). Tohumlu Bitkilerde Sekonder Metabolitler. Nobel Akademik Yayıncılık ve Eğitim Danışmanlık Ticaret Limited Şirketi Yayınları, Ankara, Yayın No: 20779,
[24] Kuhnen, S., Moacyr, J.R., Mayer, J.K., Navarro, B.B., Trevisan, R., Honorato, L.A., Maraschin, M., & Pinheiro Machado Filho, L.C. (2014). Phenolic content and ferric reducing-antioxidant power of cow’s milk produced in different pasture-based production systems in southern Brazil. Journal of the Science of Food and Agriculture, 94, 3110–3117.
[25] O’Connell, J.E., & Fox, P.F. (2021). Significanceandapplicationsofphenoliccompounds in the production and quality of milk and dairy products: areview. International Dairy Journal, 11, 103–120.
[26] Kumar, S., & Pandey, A.K. (2013) Chemistry and biological activities of flavonoids: an overview. Scientific World Journal, 16. doi.org/10.1155/2013/162750.
[27] Xiao, J., Kai, G., Yamamoto, K., & Chen, X. (2013) Advance in dietary polyphenolsas α-glucosidases inhibitors: a review on structure-activity relationship aspect. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 53(8), 818-836.
[28] Zhan, J., Liu, M., Su, X., Zhan, K., Zhang, C., & Zhao, G. (2017). Effects of alfalfa flavonoids on the production performance, immune system, and ruminal fermentation of dairy cows. Archive of Asian- Australasian Journal of Animal Sciences, 30(10), 1416-1424.
[29] Ahmadipour, B., Hassanpour, H., Asadi, E., Khajali, F., Rafiei, F., & Khajali, F. (2015) Kelussia odoratissima Mozzaf– A promising medicinal herb to prevent pulmonary hypertension in broiler chickens reared at high altitude. Journal of Ethnopharmacology, 159, 49-54.
[30] Ahmadipour, B., Kalantar, M., Hosseini, S.M., Yang, L.G., Kalantar, M.H., Raza, S.H.A., & Schreus, N.M. (2017) Hawthorn (Crataegus oxyacantha) Extract in the Drinking Water of Broilers on Growth and Incidence of Pulmonary Hypertension Syndrome (PHS). Brazilian Journal of Poultry Science, 19(4), 639-644.
[31] Heydari, H., Saltan, G., Bahadır Açıkara, Ö., Yılmaz, S., Çoban, T., & Tekin, M. (2015). Turkish Journal of Pharmaceutical Sciences, 12(3), 369-376.
[32] Yazici, S.O., Ozmen, I., Yildirim, B., Genc, H., Ozeloglu, B., Gülsün, M., Elmas, H., & Ozcaka, S. (2020). Biochemical composition of Lathyrus L. seeds: antioxidant activities, phenolic profiles, β-odap and protein contents. Legume Research, (43):723-727.
[33] Eyiiş, E., & Karadeniz Pekgöz, A. (2021). Radical scavenging activity of some lathyrus taxa distributed in Burdur-Isparta Regio. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 25(1), 121-126.
[34] Barry, T.N. (1987). Secondary compounds of forages. Nutrition of Herbivores Academic Press, Sydney, s. 91-120.
[35] Kumar, R., & Singh, M. (1984). Tannins: Their adverse role in ruminant nutrition. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 32, 447- 453.

APA	YILDIRIM İ, Gülümser E, Mut H, başaran u, çopur doğrusöz m (2023). Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Genotiplerinin Yem Kalitesi ve Besleme Değeri. , 33 - 38. 10.35193/bseufbd.1125749
Chicago	YILDIRIM İLKNUR,Gülümser Erdem,Mut Hanife,başaran uğur,çopur doğrusöz medine Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Genotiplerinin Yem Kalitesi ve Besleme Değeri. (2023): 33 - 38. 10.35193/bseufbd.1125749
MLA	YILDIRIM İLKNUR,Gülümser Erdem,Mut Hanife,başaran uğur,çopur doğrusöz medine Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Genotiplerinin Yem Kalitesi ve Besleme Değeri. , 2023, ss.33 - 38. 10.35193/bseufbd.1125749
AMA	YILDIRIM İ,Gülümser E,Mut H,başaran u,çopur doğrusöz m Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Genotiplerinin Yem Kalitesi ve Besleme Değeri. . 2023; 33 - 38. 10.35193/bseufbd.1125749
Vancouver	YILDIRIM İ,Gülümser E,Mut H,başaran u,çopur doğrusöz m Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Genotiplerinin Yem Kalitesi ve Besleme Değeri. . 2023; 33 - 38. 10.35193/bseufbd.1125749
IEEE	YILDIRIM İ,Gülümser E,Mut H,başaran u,çopur doğrusöz m "Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Genotiplerinin Yem Kalitesi ve Besleme Değeri." , ss.33 - 38, 2023. 10.35193/bseufbd.1125749
ISNAD	YILDIRIM, İLKNUR vd. "Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Genotiplerinin Yem Kalitesi ve Besleme Değeri". (2023), 33-38. https://doi.org/10.35193/bseufbd.1125749

APA	YILDIRIM İ, Gülümser E, Mut H, başaran u, çopur doğrusöz m (2023). Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Genotiplerinin Yem Kalitesi ve Besleme Değeri. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 10(1), 33 - 38. 10.35193/bseufbd.1125749
Chicago	YILDIRIM İLKNUR,Gülümser Erdem,Mut Hanife,başaran uğur,çopur doğrusöz medine Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Genotiplerinin Yem Kalitesi ve Besleme Değeri. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 10, no.1 (2023): 33 - 38. 10.35193/bseufbd.1125749
MLA	YILDIRIM İLKNUR,Gülümser Erdem,Mut Hanife,başaran uğur,çopur doğrusöz medine Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Genotiplerinin Yem Kalitesi ve Besleme Değeri. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, vol.10, no.1, 2023, ss.33 - 38. 10.35193/bseufbd.1125749
AMA	YILDIRIM İ,Gülümser E,Mut H,başaran u,çopur doğrusöz m Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Genotiplerinin Yem Kalitesi ve Besleme Değeri. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 2023; 10(1): 33 - 38. 10.35193/bseufbd.1125749
Vancouver	YILDIRIM İ,Gülümser E,Mut H,başaran u,çopur doğrusöz m Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Genotiplerinin Yem Kalitesi ve Besleme Değeri. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 2023; 10(1): 33 - 38. 10.35193/bseufbd.1125749
IEEE	YILDIRIM İ,Gülümser E,Mut H,başaran u,çopur doğrusöz m "Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Genotiplerinin Yem Kalitesi ve Besleme Değeri." Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 10, ss.33 - 38, 2023. 10.35193/bseufbd.1125749
ISNAD	YILDIRIM, İLKNUR vd. "Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Genotiplerinin Yem Kalitesi ve Besleme Değeri". Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 10/1 (2023), 33-38. https://doi.org/10.35193/bseufbd.1125749