Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda psikopatoloji

LEVENT, Bekir Aydın; TAMAM, Lut; ŞENTÜRK, Abdülkadir

Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda psikopatoloji

Abdülkadir ŞENTÜRK, (Kilis Devlet Hastanesi, Gaziantep, Türkiye)

Bekir Aydın LEVENT, (Çukurova Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Adana, Türkiye)

Lut TAMAM (Çukurova Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Adana, Türkiye)

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi

10 0

Yıl: 2000 Cilt: 17 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 163 - 172 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda psikopatoloji

Öz:

Bu çalışmada hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezlikli hastalarda görülen anksiyete, depresyon ve diğer psikopatolojilerin, hemodiyalize girmeyen tedavisi diyaliz dışı konservatif yöntemlerle sürdürülen (ilaç, diyet v.b.) kronik böbrek yetmezliği olan hastalarla karşılaştırılarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma grubu olarak kronik böbrek hastalığı olup düzenli hemodiyalize giren 15-65 yaşları arasındaki 40 hasta, kontrol grubu olarak ise henüz diyalize girmemiş olan ve konservatif olarak tedavileri sürdürülen kronik böbrek hastalarından yaş ve cinsiyet olarak çalışma grubu ile uyumlu 40 hasta alınmıştır. Tüm hastalara Beck depresyon ölçeği (BDÖ), durumluk ve sürekli anksiyete ölçeği (DSAÖ), SCL-90-R ruhsal belirti tarama listesi, Toronto aleksitimi ölçeği (TAÖ), ve sosyodemografik veri formu verilerek psikopatoloji düzeyleri incelenmiştir. Konservatif tedavi grubu ile diyalize girenler arasında SCL-90-R genel puanı ve tüm alt ölçeklerde, BDÖ, DSAÖ, ve TAÖ ortalama puanları yönünden istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık olmadığı belirlenmiştir. Bununla birlikte, elde edilen bir diğer önemli bulgu diyalize başlanmasından itibaren geçen toplam sürenin uzamasına paralel olarak hastalardaki davranış değişikliklerinin artmasıdır. Diyaliz grubunda davranış değişikliği bildiren hastalar, hemen hemen tüm ölçeklerde davranış değişikliği bildirmeyenlere oranla daha yüksek puan almışlardır. Bu nedenle, davranış değişikliği gözlenen ya da bildiren hastaların psikopatoloji yönünden daha ayrıntılı değerlendirilmesi ve yakından izlenmesinin gerektiği düşünülmüştür.

Anahtar Kelime: Böbrek yetmezliği, kronik Renal diyaliz Psikopatoloji Depresyon Kaygı Diyaliz

Belge Türü: Makale Makale Türü: Diğer Erişim Türü: Erişime Açık

1. Çevik A. İzmir M, Kuzugüdenlioğlu D, et al. Psikosomatik Bozukluklar, McdikomaL. Ankara, 1996; 55-63,
2. Özkan S. Kronik böbrek hastalığı ve diyalizde psikiyatrik morbidite. Psikiyatrik Tıp: Konsültasyon-Liyezon psikiyatrisi, Roche, İstanbul, 1993. 187-190.
3. Geleler M. GaUı D, Mayou R, et al.. Oxford Textbook af Psychiatry, 3l.h edition, Oxford University Press, 1996: 385.
4. Lcvenson JL, Glocheski S. Psychalogical factors affecting end-stage renal disease. A review, Psychosomatics 1991: 32:4. 382-389.
5. Petrie K. Psychological well-being and psychiatric disturbance in dialysis and renal transplant. patients. Br J Med Psychol 1989; 62:1. 91-96.
6. Rundell JR. Hali RC. Psychiatrie charactcristics of consecutively evaluated outpatient renal transplant candidates and comparisons with consullation- liaison inpatienls. Psychosomatics 1997; 38:3, 269-276.
7. O'Donnell K. Chung JY. The diagnosis of major depression in end-stage renal disease. Psychother Psychosom 1997; 66:1, 38-43.
8. Spielberger CD. Gorsuch RL. Lushene RE. Manual lor stale-trait anxiefcy inventory. Palo Al tos, California, Consulting Psychologist Press, 1970.
9. Öner N, LeCompte A. Durumluk ve Sürekli Kaygı Envanteri El kitabı. Boğaziçi Üniversitesi Yayınları No: 333, İstanbul, 1992.
10. Derogatis LR, Rickel K. Rock AF. The SCL-90 and MMP1: a step in the validation of a new self report scale. Br J Psychiatry 1977; 28. 337-342.
11. Dağ İ, Belirti tarama listesi, Türk Psikiyatri Dergisi 1991; 2:1, 5-12.
12. Beck AT. Ward CH. Mendelson M. et al. An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry 1961; 4. 561-571.
13. Hisli N: Beck Depresyon Envanterinin geçerliliği üzerine bir çalışma. Psikoloji Dergisi 1988: 6, 118-122.
14. Taylor GJ, Parker JDA, Bagby RM. The revised TAS. Psycholher Psychosom 1992; 57, 34-41.
15. Okyayüz ÜH. TAS ile CDKÖ bir Türk ornekleminde kullanılabilirlik koşullarının araştırılması, Türk Psikiyatri Dergisi, 1993; 4: 1, 18-25.
16. Abram HS. Survival by machine: psychological aspects of chronic dialysis. Psychiatr Med 1970; 1.37-50.
17. Özcan E, Yılmaz H, Eryılmaz M, et al. Hemodiyalize giren hastalardaki anksiyete ve depresyon düzeyleri üzerine destekliyici ve moklobemidin etkisi: çift kör plasebo kontrollü bir çalışma. 3P Dergisi 1995; 3: 3,168-171.
18. Sağduyu A, Erten Y. Hemodiyalize giren kronik böbrek hastalarında ruhsal bozukluklar. Türk Psikiyatri Dergisi 1998; 9:1, 13-22.
19. Siegal B, Calsyn JR, Cuddiher RM. The relationship social support to psychological adjustment in the end-stage renal disease patients. J Chron Dis 1987; 40: 4, 337-344.
20. Yücel B. Yılmazer N, Özkan S. Hemodiyaliz hastalarının konsültasyon-liyezon psikiyatrisi kapsamında değerlendirilmesi "ön çalışma". in Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi 1994-95 (Ed Özkan S), İstanbul. 1995; 339-345.
21. Kaplan HI. Sadock BJ. Synopsis of Psychiatry. Eighth Edition, Williams and Willtins, Baltimore, 1998;617-632.
22. Gücer MK. Kronik böbrek hastalarında tedavi sürecinde görülen ruhsal belirtiler. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 1989; 4. 64-71.
23. Craven JL, Rodin GM, Johnson B, et al. The diagnosis of major depression in renal-dialysis patients. Psychosom Med 1987; 49. 482-492.
24. Hinrichsen GA. Lieberman JA, Pollack S. et al. Depression in hemodialysis patients. Psychosomatics 1989:30:3,284-289.
25. Kutner NG, Fair PL, Kutner MH. et al. Assessing depression and anxiety in chronic dialysis patients.
26. Smith MD, Hong BA, Robson AM ve ark. Diagnosis of depression in patients with end slage renal disease. Am J Med 1985; 79:2, 160-166.
27. Salihoğlu A. Kronilt hemodiyaliz tedavisi gören hastalarda anksiyete. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi. Ankara Üniv. Tıp Fakültesi, Ankara, 1980.
28. Brem AS, Brem FS. McGrath M ve ark. Psychosocial characteristics and coping skills in children maintained on chronic dialysis. Pediatr Nephrnl 1988; 2: 4, 460-465.
29. Lesser MI. A review of alexithymia concept. Psychosom Med 1981; 43, 531-543.
30. Fukunishi I: Psychosomatic problems surrounding kidney transplantation. Incidence of alexithymia and psychiatric disturbances. Psychother Psychosom 1992; 57: 1-2, 42-49.
31. Şahin AR. Peptik ülserli hastalarda aleksitimik özellikler. Türk Psikiyatri Dergisi 1991: 3. 26-30.
32. Gürkan SB. Aleksitiminin psikiyatri ve hipertansiyon hastalarında ve normal popülasyonda görülme sıklığı ve bunlann bazı sosyo-demografİk Özelliklerle ilişkisi.Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana, 1995.

APA	ŞENTÜRK A, LEVENT B, TAMAM L (2000). Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda psikopatoloji. , 163 - 172.
Chicago	ŞENTÜRK Abdülkadir,LEVENT Bekir Aydın,TAMAM Lut Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda psikopatoloji. (2000): 163 - 172.
MLA	ŞENTÜRK Abdülkadir,LEVENT Bekir Aydın,TAMAM Lut Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda psikopatoloji. , 2000, ss.163 - 172.
AMA	ŞENTÜRK A,LEVENT B,TAMAM L Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda psikopatoloji. . 2000; 163 - 172.
Vancouver	ŞENTÜRK A,LEVENT B,TAMAM L Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda psikopatoloji. . 2000; 163 - 172.
IEEE	ŞENTÜRK A,LEVENT B,TAMAM L "Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda psikopatoloji." , ss.163 - 172, 2000.
ISNAD	ŞENTÜRK, Abdülkadir vd. "Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda psikopatoloji". (2000), 163-172.

APA	ŞENTÜRK A, LEVENT B, TAMAM L (2000). Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda psikopatoloji. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi , 17(3), 163 - 172.
Chicago	ŞENTÜRK Abdülkadir,LEVENT Bekir Aydın,TAMAM Lut Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda psikopatoloji. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi 17, no.3 (2000): 163 - 172.
MLA	ŞENTÜRK Abdülkadir,LEVENT Bekir Aydın,TAMAM Lut Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda psikopatoloji. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi , vol.17, no.3, 2000, ss.163 - 172.
AMA	ŞENTÜRK A,LEVENT B,TAMAM L Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda psikopatoloji. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi . 2000; 17(3): 163 - 172.
Vancouver	ŞENTÜRK A,LEVENT B,TAMAM L Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda psikopatoloji. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi . 2000; 17(3): 163 - 172.
IEEE	ŞENTÜRK A,LEVENT B,TAMAM L "Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda psikopatoloji." Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi , 17, ss.163 - 172, 2000.
ISNAD	ŞENTÜRK, Abdülkadir vd. "Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda psikopatoloji". Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi 17/3 (2000), 163-172.