1982 Anayasası ve Avrupa insan hakları sözleşmesi çerçevesinde Devlet mallarının haczedilmezliği
Yıl: 2011 Cilt: 7 Sayı: 18 Sayfa Aralığı: 57 - 93 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
1982 Anayasası ve Avrupa insan hakları sözleşmesi çerçevesinde Devlet mallarının haczedilmezliği
Öz: İcra ve İflas Kanunu çeşitli sebeplerle, borçlunun bazı mallarının haczedifemeyeceğine dair hükümler getirmiştir. Bunlardan biri de devlet mallarının haczedilememesidir. Kanun devlet mallarında bir ayrım yapmamıştır. Bu nedenle devletin hem kamusal malları hem de özel malları haczedilememektedir. Devlet mallarının haczedilmemesinde en temel gerekçe, kamu hizmetlerinin devamlılığı ve aksatılmamasıdır. Ancak devlet mallarının haczedilmezliği kuralı çok geneldir. Bu nedenle devletin kamu hizmeti görmeyen malları da haczedilememektedir. Bu ise, devletten alacaklı olan kişiler açısından ciddi sorunlar ortaya çıkarmaktadır. Konu Anayasa Mahkemesi'nin önüne gelmiş, ancak Anayasa Mahkemesi bu hükmü Anayasa'ya aykırı bulmamıştır. Ancak bu hüküm temel insan hakları bakımından sorunludur. Özellikle hukuk devleti, mülkiyet hakkı, eşitlik ilkesi, hak arama özgürlüğü yönlerinden sorunlu bir düzenlemedir. Devlet mallarının haczedilmezliği ve alacağın tahsil edilememesi sebebiyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvuru yapılmış, mahkeme başvuranın lehine karar vermiştir. Dolayısıyla artık bu hükmün sözleşme hükümlerine uygun hale getirilmesi veya tamamen kaldırılması gerekmektedir. Bu hüküm kaldırılmasa bile Anayasa'nın 90.maddesi gereği artık gerek icra daireleri gerekse icra mahkemeleri haczedilmezlik kuralını dikkate almamalıdırlar.
Anahtar Kelime: Konular:
Immunity from seizure of state's properties according to 1982 Constitution and the European Convention on Human Rights
Öz: The Execution and Bankruptcy Code have some provisions that some properties cannot he seized. One of these provisions stipulates that state's properties cannot be seized. Law did not differentiate state's properties. Therefore, both public and private properties of state are not attachable. The aim of this rule is to „provide continuity of public services. However, this rule is so general. Thus, the property that is not assigned to a public service also cannot be seized. Then, this situation creates some problems for creditors from state. This issue was examined by Turkish Constitutional Court. However, it did not find that this provision is contrary to Turkish Constitution. Nevertheless, this provision is problematic in terms of fundamental human rights. In particular, it is problematic in terms of the rule of law, the right of property, principle of equality, right to legal remedy. In this respect, the application was lodged with the European Court of Human Rights and it decided in favor of the applicant. Thus, this provision should be consistent with the Convention or it should be annulled. Even it is not been annulled, execution office and court of execution should not take into account the rule of non-seizable of states properties in accordance with the Article 90 of Turkish Constitution.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Diğer Erişim Türü: Bibliyografik
- Amonn, Kurt/ Walther, Fridolin: Grundriss des Schuldbetreibungs-und, Konkursrecht, Bern 2008
- Ansay, Sabri Şakir: Hukuk İcra ve İflas Usulleri, Ankara 1960
- Atalay, Oğuz: İlamsız İcra Yargısız İnfaz Olur mu?, Hukuki Perspektifler Dergisi, 2004/1
- Atalay, Esra: Yargısal Temel Haklar, Prof. Şükrü Postacıoğlu'na Armağan, İzmir 1997
- Baur, Fritz/Stürner, RoMZBrans, Alexander: Zwangsvollstreckungsrecht, Heidelberg 2006
- Belgesay, Mustafa Reşit: İcra ve İflas Kanunu Şerhi II, İstanbul 1949
- Berkin, Neemeddin M.:Haczi Caiz Olmayan Eşya ve Alacaklar, İstanbul Barosu Dergisi 1957/5
- Berkin, Neemeddin M.: Tatbikatçılara İcra Hukuku Rehberi Bilgen, Pertev: İdare Hukuku Dersleri İdare Malları, İstanbul 1996
- Blumenstein, Ernst: Handbuch des Schvveizerischen Schuldbetreibungsrechtes, Bern 1911
- Budak, Ali Cem: Medeni Usul Hukukunda Üçüncü Kişilerin Haklarının Korunması, İstanbul 2000
- Çiftçi, Pınar: İcra Hukukunda Menfaat Dengesi, Ankara 2010
- Deliduman, Seyithan: 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa Göre Haczin Konusu, Ankara Barosu Uluslararası Hukuk Kurultayı 2002
- Bieker, Remmert: Der Entwurf eines Gesetzes zur Neustrukturierung und Modernisierung des Pfândungsschutzes, Neue Zeitschrift für das Recht der Insolvenz und Sanierung 2009/14
- Domaniç, Hayri: Devlet Mallarının Haczolunmazlığmı Düzenleyen İİK 82/1 Kuralının Anayasa'ya Aykırı Olmadığını Saptayan 21.10.1992 Tarihli Anayasa Mahkemesi Kararı ile Direnceye Uğrayan Kamulaştırma Bedellerine BK 105 Tazminatını Uygulamayan Yargıtay 5. ve 18. Hukuk Dairelerinin İdare Yanlısı Kararlarından Doğan Çeşitli Sorumluluklar ve Başka Yasal Yollar, Manisa Barosu Dergisi 1995/53-54
- Düren, Akın: İdare Malları, Ankara 1975
- Geissler, Markus: Das System des vollstreckungsintcrnen Rechtsschutzes, JuS 1986/4
- Gemalmaz, Burak: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Mülkiyet Hakkı, İstanbul 2009
- Görgün, L. Şanal: Eser Üzerinde Rehin Tesisi ve Cebri İcra Konusu Olarak Eser, Ankara İktisadi Ticari İlimler Akademisi Dergisi 1975/5
- Gözler, Kemal: İdare Hukuku Dersleri, Bursa 2009
- Gözlügöl, Said Vakkas: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve İç Hukukumuza Etkisi, Ankara 2002
- Gözübüyük, A. Şeref: Yönetim Hukuku, Ankara 2008
- Gözübüyük, A. Şeref: Türkiye'nin Yönetim Yapısı, Ankara 2001
- Gözübüyük, A. Şeref/Gölcüklü, Feyyaz: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, Ankara 2007
- Grunsky, Wolfgang: Grundzüge des Zwangsvollstreckungs- und Konkursrechts, Tubingen 1987
- Gülmez, Mesut: İnsan Hakları Uluslararası Sözleşmelerinin İç Hukukta Doğrudan Uygulanması, İkinci Oturum, Türkiye Barolar Birliği İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi, Ulusal Toplantı, 5 Kasım 2004, Ankara 2005
- Günday, Metin: Hukuk Devleti ve Yargı, "Demokratik Standartların Yükseltilmesi Paketi" Tartışma Toplantıları-4
- Huber, Ernst Rudolf: Modern Endüstri Toplumunda Hukuk Devleti ve Sosyal Devlet, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1970/3-4
- Jaeger/Walder/Kull/Kottmann: Bundesgesetz über Schuldbetreibung und Konkurs Band I, Zürich 1997
- Jauernig, Othmar: Zwangsvollstreckungs- und Insolvenzrecht, München 1999
- Karayalçın, Yaşar: Devlet Borçları-"Devlet Malları Haczedilemez" Kuralı (İİK. M.82 ve Anayasa Mahkemesi'nin 21.X.1992 Tarihli Kararı), Özel Hukuk ve Anayasa Mahkemesi Kararları Sempozyumu 11 Mayıs 2001
- Karslı, Abdurrahim: İcra Hukuku Ders Kitabı, İstanbul 2010
- Kırbaş, Sadık: Devlet Malları, Ankara 1985
- Kuru, Baki: Haczi Caiz Olmayan Şeyler, Makaleler, İstanbul 2006
- Kuru, Baki: İcra ve İflas Hukuku El Kitabı, İstanbul 2004
- Kuru, Baki: İcra ve İflas Hukuku C:II, İstanbul 1990
- Kuru, Baki/Arslan, Ramazan/Yılmaz, Ejder: İcra ve İflâs Hukuku, Ankara 2010
- Musielak, Haras-Joachim: Kommentar zur Zivilprozessordnung, München 2009
- Musielak, Hans-Joachim: Grundkurs ZPO München 2007
- Muşul, Timuçin: İcra ve İflas Hukuku, Ankara 2010
- Öden, Merih: Türk Anayasa Hukukunda Eşitlik İlkesi, Ankara 2003
- Ökçesiz, Hayrettin: Hukuk Devleti, Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Arkivi Yayınları: 4, (Hazırlayan: Ökçesiz, Hayrettin)
- Özdek, Yasemin: Avrupa İnsan Hakları Hukuku ve Türkiye, Ankara 2004
- Özekes, Muhammet: Medeni Usul Hukukunda Hukuki Dinlenilme Hakkı, Ankara 2003
- Özekes, Muhammet: İcra Hukukunda Temel Haklar ve İlkeler, Ankara 2009
- Pekeanıtez, Hakan: İcra-İflâs Hukukunda Şikayet, Ankara 1986 Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Özkan, Meral S/Özekes, Muhammet: İcra ve İflâs Hukuku, Ankara 2010
- Postacıoğlu, İlhan E. : İcra Hukuku Esasları, İstanbul 1982 Spühler, Karl/Pfister, Susanne: Schuldbetreibungs- und Konkursrccht I, Zürich 1999
- Tanör, Bülent/Yüzbaşıoğlu, Necmi: 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, İstanbul 2006
- Thomas, Heinz/Putzo, Hans: Zivilprozessordnung Kommentar, München 2007
- Turan, Taner: Devlete Ait Taşınmaz Malların Tek Elden Yönetimi (Hukuki Sorunlar ve Öneriler), Ankara 1998
- Ulukapı, Ömer: Haczedilmezlik ve Ilaczedilmezliğin "4046 Sayılı Özelleştirme Kanunu" Kapsamındaki Uygulaması, BATİDER 1995/1-2
- Umar, Bilge: İcra ve İflas Hukukunun Tarihi Gelişmesi ve Genel Teorisi, İzmir 1973
- Üstündağ, Saim: İcra Hukukunun Esasları, İstanbul 2004
- Walder, Hans Ulrich: Schuldbetreibung und Konkurs, Zürich 2002
- Yıldırım, M.Kâmil/Deren-Yıldırım, Nevhis: İcra Hukuku, İstanbul 2009
- Yılmaz, Ejder: Hukuk Davaları Bakımından Adalet Hizmetlerinin İyileştirilmesi İhtiyacı ve Yapılması Gerekenler, Prof. Dr. Şakir Berki'ye Armağan, Konya 1996
- Yılmaz, Ejder: Devlet Malları Hak ve Rüçhanlığma Sahip Malların Haczedilememesi, Prof. Dr. Yaşar Karayalçm'a 65nci Yaş Armağanı, Ankara 1988
- Yüzbaşıoğlu, Necmi: İnsan Hakları Uluslararası Sözleşmelerinin İç Hukukta Doğrudan Uygulanması, İkinci Oturum, Türkiye Barolar Birliği İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi, Ulusal Toplantı, 5 Kasım 2004, Ankara 2005
| APA | AŞIK İ (2011). 1982 Anayasası ve Avrupa insan hakları sözleşmesi çerçevesinde Devlet mallarının haczedilmezliği. , 57 - 93. |
| Chicago | AŞIK İbrahim 1982 Anayasası ve Avrupa insan hakları sözleşmesi çerçevesinde Devlet mallarının haczedilmezliği. (2011): 57 - 93. |
| MLA | AŞIK İbrahim 1982 Anayasası ve Avrupa insan hakları sözleşmesi çerçevesinde Devlet mallarının haczedilmezliği. , 2011, ss.57 - 93. |
| AMA | AŞIK İ 1982 Anayasası ve Avrupa insan hakları sözleşmesi çerçevesinde Devlet mallarının haczedilmezliği. . 2011; 57 - 93. |
| Vancouver | AŞIK İ 1982 Anayasası ve Avrupa insan hakları sözleşmesi çerçevesinde Devlet mallarının haczedilmezliği. . 2011; 57 - 93. |
| IEEE | AŞIK İ "1982 Anayasası ve Avrupa insan hakları sözleşmesi çerçevesinde Devlet mallarının haczedilmezliği." , ss.57 - 93, 2011. |
| ISNAD | AŞIK, İbrahim. "1982 Anayasası ve Avrupa insan hakları sözleşmesi çerçevesinde Devlet mallarının haczedilmezliği". (2011), 57-93. |
| APA | AŞIK İ (2011). 1982 Anayasası ve Avrupa insan hakları sözleşmesi çerçevesinde Devlet mallarının haczedilmezliği. Medenî Usûl ve İcra - İflâs Hukuku Dergisi, 7(18), 57 - 93. |
| Chicago | AŞIK İbrahim 1982 Anayasası ve Avrupa insan hakları sözleşmesi çerçevesinde Devlet mallarının haczedilmezliği. Medenî Usûl ve İcra - İflâs Hukuku Dergisi 7, no.18 (2011): 57 - 93. |
| MLA | AŞIK İbrahim 1982 Anayasası ve Avrupa insan hakları sözleşmesi çerçevesinde Devlet mallarının haczedilmezliği. Medenî Usûl ve İcra - İflâs Hukuku Dergisi, vol.7, no.18, 2011, ss.57 - 93. |
| AMA | AŞIK İ 1982 Anayasası ve Avrupa insan hakları sözleşmesi çerçevesinde Devlet mallarının haczedilmezliği. Medenî Usûl ve İcra - İflâs Hukuku Dergisi. 2011; 7(18): 57 - 93. |
| Vancouver | AŞIK İ 1982 Anayasası ve Avrupa insan hakları sözleşmesi çerçevesinde Devlet mallarının haczedilmezliği. Medenî Usûl ve İcra - İflâs Hukuku Dergisi. 2011; 7(18): 57 - 93. |
| IEEE | AŞIK İ "1982 Anayasası ve Avrupa insan hakları sözleşmesi çerçevesinde Devlet mallarının haczedilmezliği." Medenî Usûl ve İcra - İflâs Hukuku Dergisi, 7, ss.57 - 93, 2011. |
| ISNAD | AŞIK, İbrahim. "1982 Anayasası ve Avrupa insan hakları sözleşmesi çerçevesinde Devlet mallarının haczedilmezliği". Medenî Usûl ve İcra - İflâs Hukuku Dergisi 7/18 (2011), 57-93. |
