Mutfakta Rönesans: Yeni Çağ Avrupa Mutfak Kültürü
Yıl: 2023 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1230 - 1242 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21325/jotags.2023.1241 İndeks Tarihi: 01-07-2023
Mutfakta Rönesans: Yeni Çağ Avrupa Mutfak Kültürü
Öz: Avrupa’da bütünsel bir dönüşümü ifade eden Rönesans önce İtalyan sonrasında ise İspanyol ve Fransız mutfak kültürlerinde etkisini göstermiş, 1730’lu yıllarda ortaya çıkan Nouvelle Cuisine anlayışının temelini oluşturmuştur. Bu dönem aynı zamanda gastronomi literatürü için de özel bir öneme sahiptir. Bu döneme ait yazılı eserler incelendiğinde Orta Çağ’dan farklı olarak dini ve manevi konular yerine dünyevi ve insani konuların önem kazandığı görülmektedir. Bu eğilimin sonucu olarak gastronomi alanında çok sayıda eser ortaya konmuş ve matbaa sayesinde bu eserler geniş kitlelere ulaşabilmiştir. Ulusal devletlerin ortaya çıkışı ile birlikte mutfak kültürleri de ulusal bir nitelik kazanmaya başlamıştır. Orta Çağ’dan itibaren Kilisenin mutlak otoritesi ile sürdürülen katı kast sistemine dayalı ekonomik ve sosyal yapının değişmesi ise aristokrat sınıfa ait rafine mutfağı diğer sınıflar için de ulaşılabilir hale getirmiştir. Bu araştırmada Yeni Çağ’da gerçekleşen ve Avrupa mutfak kültürünü etkileyen önemli gelişmeler ve Rönesans’ın Avrupa mutfaklarına etkileri literatür taraması yöntemiyle incelenmiştir. Araştırmada ayrıca bu dönemde yazılan ve modern gastronomi literatürünün temelini oluşturan önemli eserler de incelenmiştir.
Anahtar Kelime: Renaissance in the Kitchen: The Early Modern European Culinary Culture
Öz: The renaissance, first showed its effects on Italian and then Spanish and French culinary cultures and formed the basis of Nouvelle Cuisine, which emerged in the 1730s. It is seen that the subjects of the books written in this period were mostly about human and daily life rather than theology and spiritualty unlike the Middle Ages. As a result of this trend, many works on gastronomy have been produced and thanks to the printing press, these works have reached more people. With the emergence of national states, culinary cultures have also become nationalized. With the change of the the strict caste system, haute cuisine of aristocracy has been available for lower classes. In this study, effects of the Renaissance and other important developments of the early modern period on culinary cultures have been examined by the literature review method. In the research, the imported cookbooks of the period, which have been the basis of modern gastronomy literature, were also examined.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
- Aksoy, M., & Üner, E. H. (2016). Rafine mutfağın doğuşu ve rafine mutfağı şekillendiren yenilikçi mutfak akımlarının yiyecek içecek işletmelerine etkileri. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 1-17.
- Albala, K. (2002). Eating right in the Renaissance (Vol. 2). California: University of California Press.
- Albala, K. (2003). Food in early modern Europe. Connecticut: Greenwood Publishing Group.
- Albala, K. (2011). Food cultures of the world encyclopedia (Vol. 2). Santa Barbara: Greenwood Publishing Group.
- Albala, K., (2012). Cookbooks as historical documents. In Pilcher, J. M. (Ed.). The Oxford handbook of food history (227-240). Oxford:Oxford University Press.
- Albala, K. (2013). Food: A cultural culinary history. Virginia:The Great Courses.
- Albala, K. (2014). Premodern Europe. In Freedman, P., Chaplin, J. E., & Albala, K. (Eds.). Food in time and place: The American historical association companion to food history. California: University of California Press.
- Allen, S. L. (2007). In the Devil's garden: A sinful history of forbidden food. New York: Ballantine Books.
- Beaugé, B. (2012). On the idea of novelty in cuisine: A brief historical insight. International Journal of Gastronomy and Food Science, 1(1), 5-14.
- Civitello, L. (2011). Cuisine and culture: A history of food and people. John Wiley & Sons.
- Clark, S. (2001). Magic. In Stearns, P. N. (Ed.). Encyclopedia of social history (vol 5) (29-40). New York: Charles Scribner’s Sons.
- Copenhaver, B. P. (1984). Scholastic philosophy and renaissance magic in the De Vita of Marsilio Ficino. Renaissance Quarterly, 37(4), 523-554.
- Crofton, I. (2013). A curious history of food and drink. New York: Quercus.
- Fernández-Armesto, F. (2002). Near a thousand tables: a history of food. New York: Simon and Schuster.
- Fine, L. G. (2020). The transformative influence of La Varenne's Le Cuisinier Francois (1651) on French culinary practice. Frontiers in Nutrition, 7(42), 1-10.
- Gillespie, C., & Cousins, J. (2001). European gastronomy into the 21st century. Burlington: Butterworth- Heinemann.
- López-Terrada, M. (2014). The history of the arrival of the tomato in Europe: An initial overview. Traditom,1-17. Retrieved from
- http://traditom.eu/fileadmin/traditomdownloadsTRADITOM_History_of_the_arrival_of_the_tomato_in_Europe.pdf
- Nadeau, C. A. (2020). Food fit for a king: Exploring royal recipes in Francisco Martínez Montiño’s 1611 cookbook.Bulletin of Spanish Studies, 97(4), 615-633.
- Parasecoli, F. (2014). Al Dente: A history of food in Italy. London: Reaktion Books.
- Pilcher, J. M. (2006). Food in world history. New York: Routledge.
- Rao, H., Monin, P., & Durand, R. (2003). Institutional change in toque ville: Nouvelle cuisine as an identity movement in French gastronomy. American Journal of Sociology, 108(4), 795-843.
- Samancı, Ö. (2015). Orta Çağ ve Rönesans dönemlerinde mutfak kültürü. İçinde Yılmaz, H. ve Dündar, A. (Ed). Gastronomi Tarihi (108-131). Eskişehir:Anadolu Üniversitesi.
- Snodgrass, M. E. (2004). Encyclopedia of kitchen history. New York: Routledge.
- This, H. (2013). Celebrate chemistry. Recent results of molecular gastronomy. European Review, 21(2), 158-174.
- Üner, E. H. ve Aksoy, M. (2022). Yemeğin Kültürel Tarihi. İçinde Aksoy, M., Çekiç, İ., Tahmaz, G. S. (Ed). Yemeğin Kültürel Temelleri (39-60) Ankara: Detay Yayıncılık
- Wells, K. D. (1988). Clio in the kitchen: The work of Bartolomeo Scappi. The Yale University Library Gazette, 63(1/2), 32-41.
| APA | �NER E (2023). Mutfakta Rönesans: Yeni Çağ Avrupa Mutfak Kültürü. , 1230 - 1242. 10.21325/jotags.2023.1241 |
| Chicago | �NER EMIR HILMI Mutfakta Rönesans: Yeni Çağ Avrupa Mutfak Kültürü. (2023): 1230 - 1242. 10.21325/jotags.2023.1241 |
| MLA | �NER EMIR HILMI Mutfakta Rönesans: Yeni Çağ Avrupa Mutfak Kültürü. , 2023, ss.1230 - 1242. 10.21325/jotags.2023.1241 |
| AMA | �NER E Mutfakta Rönesans: Yeni Çağ Avrupa Mutfak Kültürü. . 2023; 1230 - 1242. 10.21325/jotags.2023.1241 |
| Vancouver | �NER E Mutfakta Rönesans: Yeni Çağ Avrupa Mutfak Kültürü. . 2023; 1230 - 1242. 10.21325/jotags.2023.1241 |
| IEEE | �NER E "Mutfakta Rönesans: Yeni Çağ Avrupa Mutfak Kültürü." , ss.1230 - 1242, 2023. 10.21325/jotags.2023.1241 |
| ISNAD | �NER, EMIR HILMI. "Mutfakta Rönesans: Yeni Çağ Avrupa Mutfak Kültürü". (2023), 1230-1242. https://doi.org/10.21325/jotags.2023.1241 |
| APA | �NER E (2023). Mutfakta Rönesans: Yeni Çağ Avrupa Mutfak Kültürü. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 11(2), 1230 - 1242. 10.21325/jotags.2023.1241 |
| Chicago | �NER EMIR HILMI Mutfakta Rönesans: Yeni Çağ Avrupa Mutfak Kültürü. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 11, no.2 (2023): 1230 - 1242. 10.21325/jotags.2023.1241 |
| MLA | �NER EMIR HILMI Mutfakta Rönesans: Yeni Çağ Avrupa Mutfak Kültürü. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, vol.11, no.2, 2023, ss.1230 - 1242. 10.21325/jotags.2023.1241 |
| AMA | �NER E Mutfakta Rönesans: Yeni Çağ Avrupa Mutfak Kültürü. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 2023; 11(2): 1230 - 1242. 10.21325/jotags.2023.1241 |
| Vancouver | �NER E Mutfakta Rönesans: Yeni Çağ Avrupa Mutfak Kültürü. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 2023; 11(2): 1230 - 1242. 10.21325/jotags.2023.1241 |
| IEEE | �NER E "Mutfakta Rönesans: Yeni Çağ Avrupa Mutfak Kültürü." Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 11, ss.1230 - 1242, 2023. 10.21325/jotags.2023.1241 |
| ISNAD | �NER, EMIR HILMI. "Mutfakta Rönesans: Yeni Çağ Avrupa Mutfak Kültürü". Journal of Tourism and Gastronomy Studies 11/2 (2023), 1230-1242. https://doi.org/10.21325/jotags.2023.1241 |
