-p tur-(/dur-) art fiilinin durağanlaştırma işlevi
Yıl: 2010 Cilt: 5 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 119 - 132 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
-p tur-(/dur-) art fiilinin durağanlaştırma işlevi
Öz: tur- fiili anlamsızlaşmış bir yardımcı fiil olarakTürk lehçelerinde süreklilik kılınışı bildirir ve onun buişlevi çeşitli Türk lehçeleri bağlamında geniş bir şekildeincelenmiştir. Durağan durum; görünüş ve kılınışçalışmalarında iki farklı anlamda kullanılır. Bunlardanilki, fiilin bildirdiği eylemin durağanlığı; ikincisi ise„bitmişlik (perfect)‟ (veya postterminallik) görünüşününözel bir türüdür. Bu makalede tur- fiilinin kılınışsaldurağanlığı başlangıç-dönüşümlü (+başd) fiillerde,görünüşsel durağanlığı ise bazı bitiş-dönüşümlü (+bitd)fiillerde nasıl bildirdiği üzerinde durulmaktadır.
Anahtar Kelime: Stativization function of the -p tur-(/dur-) postverb
Öz: tur- as an auxilary in Turkish dialects indicatesdurative Aktionsart and its this function in Turkishdialects has been broadly examined. The term “stative” isused in aspectual literature in two ways. First, it isunderstood as the stative actionality (Aktionsart) of theverb; and secondly it is used as a special kind ofresultative perfect (or the highest focal postterminality).In this paper, we examine how the auxilary tur- indicatesactional stativity with initiotransformative verbs andaspectual stativity with certain finitransformative verbs.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
- ATA, Aysu (1997) Kısasü’l-Enbiya (Peygamber Kıssaları) Giriş- Metin-Tıpkıbasım. Ankara: TDK Yayınları.
- BACANLI, Eyüp (2008) “Türkçede Durağan ve Sonuçsal Durum Bildiren ġekiller”. 6. Uluslararası Türk Dili Kurultayı. (Ankara, Bilkent Kongre Merkezi, 20-25 Ekim 2008).
- BACANLI, Eyüp (2009) Kılınış Kategorisi ve Kılınışsal Belirleyici Olarak Yardımcı Fiiller. Ankara: Asal Yayınları.
- BANGUOĞLU, Tahsin (20078 ) Türkçenin Grameri. Ankara: TDK Yayınları.
- CETRANOWSKA, Bożena (2000) “Resultative adjectives in Polish”. Acta Linguistica Hungarica 47 (1-4), 47-79.
- DEMİR, Nurettin (1996) “Birleşik fiiller ve vurgu: -iver- Şeklinin görevlerini tespitte vurgunun rolü”. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten 1994, 83-94.
- DENİZ, YILMAZ Özlem (2009) Türkiye Türkçesinde Eylemsi. Ankara: TDK Yayınları.
- ERDAL, Marcel (2000) “Açık and kapalı: The Turkish resultative deverbal adjective”. Turkic Languages 4, 22-30.
- ERDAL, Marcel (2004) A Grammar of Old Turkic. Leiden-Boston: Brill.
- GRUNİNA, Elvira A. (1976) “K istorii semantiçeskogo razvitiya perfekta -miš”. Sovetskaya Tyurkologiya 7/1, 12-26.
- GRUNİNA, Elvira A. (1991) İstoriçeskaya grammatika turetskogo yazıka. Moskva: İzd-vo MU.
- JOHANSON Lars (1971) Aspekt im Türkischen: Vorstudien zu einer Beschreibung des türkeitürkischen Aspektsystems, Studia Turcica Upsaliensia 1. Uppsala: Almkwist-Wiksell.
- JOHANSON, Lars (1995) “Mehrdeutigkeit in der türkischen Verbalkomposition”. Erdal, Marcel & Tezcan, Semih (eds.) Beläk Bitig. Sprachstudien für Gerhard Doerfer zum 75. Geburtstag. (Turcologica 23.) Wiesbaden: Harrassowitz. 81-101.
- JOHANSON, Lars (1999) “Typlogical notes on aspect and actionality in Kipchak Turkic”. Abraham, Werner & Kulikov, Leonid (eds.) Tense – Aspect, Transitivity and Causativity. Amsterdam-Philadelphia: John Benjamins. 185–206.
- JOHANSON, Lars (2000) “Viewpoint operators in European languages”. Dahl, Östen (ed.) Tense and aspect in the languages of Europe. Berlin-New York: Mouton de Gruyter. 27-187.
- KARAAĞAÇ, Günay (2009) Türkçenin Söz Dizimi. Ġstanbul: Kesit Yayınları.
- KARADOĞAN, Ahmet (2008) “Türkiye Türkçesinde Yeni Bir Sıfat- fiil Eki: -I”. Bilig 46, 57-66.
- KARADOĞAN, Ahmet (2009) Türkiye Türkçesinde Kılınış. Ankara: Divan Kitap.
- KARAKOÇ, Birsel (2005) Das finite Verbalsystem im Nogaischen. Wiesbaden: Harrassowitz.
- KASAPOĞLU-ÇENGEL Hülya (2008) “Urum Diyalektlerinde Tipik Kıpçak Özellikleri”, Arıkoğlu, Ekrem (ed.) Ahmet B. Ercilasun Armağanı, Ankara: Akçağ Yay. 252-261.
- KAYA, Ceval (1994) Uygurca Altun Yaruk – Giriş, Metin ve Dizin. Ankara: TDK Yayınları.
- KERSLAKE, Celia (2001) “Does Turkish prefer events to state?”. Turkic Languages 5, 198-215.
- KOÇ, Kenan & BAYNİYAZOV Ayabek & BAŞKAPAN Vehbi (2003) Kazak Türkçesi – Türkiye Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Akçağ Yayınları.
- KONONOV, A.N. (1965) “Opıt rekontstruktsii tyurkskogo deepriçastiya na -(°)p, -(°)b, -(j)°p, -(°)pan, -(°)ban, -(°)banı, -(°)banın(ŋ) – Materialı k sravnitel‟no-istoriçeskoy grammatike tyurkskix yazıkov”. Voprosı Yazıkoznaniya 5.
- KORKMAZ, Zeynep (2003) Türkiye Türkçesi grameri - Şekil bilgisi. Ankara: TDK Yayınları.
- KORMUŞİN, Igor V. (1984) Sistemı vremen glagola v altayskix yazıkax. Moskva: Nauka.
- KORNFILT, Jaklin (1997) Turkish. London: Routledge.
- NASİLOV, D. M. (1983) “Stativ i perfekt passiva v uzbekskom yazıke”. (ed.) Nedyalkov, Vladimir P. Tipologiya rezul’tativnıx konstruktsiy. Rezul’tativ, stativ, passiv, perfekt. Leningrad: Nauka. 118-123.
- NEDYALKOV, Vladimir P. (ed.) (1983) Tipologiya rezul’tativnıx konstruktsiy (Rezul’tativ, stativ, passiv, perfekt). Leningrad: Nauka.
- NEDYALKOV, V. P. & YAXONTOV S. E. (1983) “Teoretiçeskiye voprosı izuçeniya rezul‟tativnıx konstruktsiy”. Nedyalkov, Vladimir P. (ed.) Tipologiya rezul’tativnıx konstruktsiy (Rezul’tativ, stativ, passiv, perfekt). Leningrad: Nauka. 5-40.
- TEKİN, Talat & ÖLMEZ M. & CEYLAN E. & ÖLMEZ Z. & EKER S. (1995) Türkmence – Türkçe Sözlük. Ġstanbul: Simurg Yayınları.
- YUDAXİN, Konstantin K. (1965) Kirgizsko-Russkiy Slovar’ I-II. Moskva: İzd-vo Sovyetskaya Entsiklopediya.
| APA | BACANLI E (2010). -p tur-(/dur-) art fiilinin durağanlaştırma işlevi. , 119 - 132. |
| Chicago | BACANLI Eyüp -p tur-(/dur-) art fiilinin durağanlaştırma işlevi. (2010): 119 - 132. |
| MLA | BACANLI Eyüp -p tur-(/dur-) art fiilinin durağanlaştırma işlevi. , 2010, ss.119 - 132. |
| AMA | BACANLI E -p tur-(/dur-) art fiilinin durağanlaştırma işlevi. . 2010; 119 - 132. |
| Vancouver | BACANLI E -p tur-(/dur-) art fiilinin durağanlaştırma işlevi. . 2010; 119 - 132. |
| IEEE | BACANLI E "-p tur-(/dur-) art fiilinin durağanlaştırma işlevi." , ss.119 - 132, 2010. |
| ISNAD | BACANLI, Eyüp. "-p tur-(/dur-) art fiilinin durağanlaştırma işlevi". (2010), 119-132. |
| APA | BACANLI E (2010). -p tur-(/dur-) art fiilinin durağanlaştırma işlevi. Turkish Studies (Elektronik), 5(4), 119 - 132. |
| Chicago | BACANLI Eyüp -p tur-(/dur-) art fiilinin durağanlaştırma işlevi. Turkish Studies (Elektronik) 5, no.4 (2010): 119 - 132. |
| MLA | BACANLI Eyüp -p tur-(/dur-) art fiilinin durağanlaştırma işlevi. Turkish Studies (Elektronik), vol.5, no.4, 2010, ss.119 - 132. |
| AMA | BACANLI E -p tur-(/dur-) art fiilinin durağanlaştırma işlevi. Turkish Studies (Elektronik). 2010; 5(4): 119 - 132. |
| Vancouver | BACANLI E -p tur-(/dur-) art fiilinin durağanlaştırma işlevi. Turkish Studies (Elektronik). 2010; 5(4): 119 - 132. |
| IEEE | BACANLI E "-p tur-(/dur-) art fiilinin durağanlaştırma işlevi." Turkish Studies (Elektronik), 5, ss.119 - 132, 2010. |
| ISNAD | BACANLI, Eyüp. "-p tur-(/dur-) art fiilinin durağanlaştırma işlevi". Turkish Studies (Elektronik) 5/4 (2010), 119-132. |
