Bilişsel dilbilim, şiirin bilişsel söylemi ve sisler bulvarı’nda bilişsel etkinleştirme

LÜLECI, MURAT

Bilişsel dilbilim, şiirin bilişsel söylemi ve sisler bulvarı’nda bilişsel etkinleştirme

Murat LULECİ (DLI Foreign Language Center, ABD)

Turkish Studies (Elektronik)

14 3

Yıl: 2010 Cilt: 5 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 479 - 501 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bilişsel dilbilim, şiirin bilişsel söylemi ve sisler bulvarı’nda bilişsel etkinleştirme

Öz:

Şiir hem üretim hem de alımlama sürecibakımından insan zihninin estetik ve bilişseletkinliklerinden biridir. Bilişsel bir etkinlik olarak şiirinanlaşılması, doğal olarak, insanın bilişselliğiniilgilendiren bazı süreçleri de içine almaktadır. Sonyıllarda bilim dünyasında meydana gelen gelişmeler,bilişsel bilimler ile insanî bilimlerin buluştuğu yeni bazıçalışma alanları ortaya çıkarmıştır. Bu alanlardan biriolan bilişsel dilbilim, dilin özel kullanım alanlarından biriolan edebî metinlerdeki bilişsel süreçleri inceler. Bilişseldilbilim alanında son dönemde yapılan araştırmalar, şiirdiline ait en yaygın kullanımlardan biri olan metaforun,yalnızca dilsel boyutu olan bir söz sanatı değil, aynızamanda bilişsel boyutu olan bir süreç olduğunu ortayakoymuştur. Bu çalışmada, Attila İlhan’ın Sisler Bulvarıbaşlıklı şiirindeki bilişsel süreçler, bilişsel dilbiliminyaklaşımlarından hareketle incelenecektir.

Anahtar Kelime:

Cognitive linguistics, cognitive rhetoric of poetry and cognitive activation in the sisler bulvar

Öz:

Poetry, with its production and perception, is oneof the cognitive activities of human mind. Comprehendingpoetry as a cognitive activity, naturally, involves somecognitive processes that are related to human cognition.Recent scientific exploration resulted in the emergence ofnew disciplines in which cognitive and human sciencesmerge together. Cognitive linguistics, one of the newlyemerged disciplines, investigates the cognitive processesin literary texts, an area where language has a specificpurpose. Recent cognitive linguistic research shows thatmetaphor, a very common poetic device, is not only afigure of speech but also a process in which cognitiveelements are involved. In this article, I examine Attilaİlhan’s well-known poem Sisler Bulvarı from a cognitive- linguistic perspective.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

AUDEN, W. H. (2003). The Sea and The Mirror, Princeton: Princeton University Press.
AKTAŞ, Şerif (2009). Şiir Tahlili, Teori-Uygulama, Ankara: Akçağ.
BACHELARD, Gaston (2005). On Poetic Imagination and Reverie, Texas: Spring Publications.
CAUDWELL, Christopher (1977). Illusion and Reality, New York: International Publishers.
COHEN, Patricia, "Next Big Thing in English: Knowing They Know That You Know", New York Times, 31 Mart 2010.
COSERIU, Eugene (1955). Determinación y entorno, Romanistisches, Jahrbuch, 7.
ÇELİK, Yakup (1998). Şubat Yolcusu, Ankara: Akçağ.
GEE, Paul (1999). An Introduction to Discourse Analysis, Routledge.
ECO, Umberto (1981), Semiotics and The Philosophy of Language, Indiana University Press, Bloomington.
DİLÇİN, Cem (1983). Örneklerle Türk Şiir Bilgisi, TDK Yayınları, Ankara.
FAUCONNIER, G. ve Sweester E. (1996). Eds. Spaces, Worlds, and Grammar, Chicago: University of Chicago Press.
FAUCONNIER, G. ve Turner M. (2002). The Way We Think, New York: Basic Books.
FOWLER, Roger (1979). New Accents, Linguistics and the Novel, New York: Methuen.
FREEMAN, H. Margaret (2002). "Cognitive Mapping in Literary Analysis", Style, Vol. 36, No. 3, 466-483.
HAMILTON, Craig (2005). "A Cognitive Rhetoric of Poetry and Emily Dickinson", Language and Literature, Vol. 14 (3): 279-294.
JOHNSON, Mark (1987). The Body in the Mind, The Bodily Basis Of Meaning, Imagination, And Reason, University of Chicago Press, Chicago.
KAPLAN, Mehmet (1979). Hikâye Tahlilleri, İstanbul: Dergah.
KIEV, Belekhova (1999). "Cognitive models of verbal poetic images", Formal, Computational & Computational Linguistics, Winter.
KIMMEL, Michael (2005). "From Metaphor to the "Mental Sketchpad": Literary Macrostructure and Compound Image Schemas in the Heart of Darkness", Metaphor and Symbol, 20(3), 199-238.
KOCAKAPLAN, İsa (1992). Açıklamalı Edebiyat Sanatları, İstanbul: MEB.
LAKOFF, G. ve Johnson M. (1980). Metaphors We Live By, Chicago ve London: The University of Chicago Press.
LAKOFF, G. ve Turner, M. (1989), More Than Cool Reason, A Field to Guide Poetic Metaphor, Chicago and London: The University of Chicago Press.
LODGE, David (1992). The Art of Fiction, London: Penguin.
MCCLOSKEY, Mary (1964). "Metaphors", Mind, LXXIII, 290, April.
ÖZÜNLÜ, Ünsal, (2001). Edebiyatta Dil Kullanımları, İstanbul: Multilingual.
SELDEN, R. ve Widdowson P. (1993). A Reader’s Guide to Contemporary Literary Theory, Lexington: The University Press of Kentucky.
SEMINO, Elena (1995). "Schema Theory and The Analysis of Text Worlds in Poetry", Language and Literature, 4, 2, 79-108
SCHNEIDER, Ralf (2001). "Toward a Cognitive Theory of Literary Character, The Dynamics of Mental-model Construction", Style, 35(4), 607-40.
TITSCHER, Stefan (2000). Michael Meyer, Ruth Wodak, Eva Vetter, Methods of Text and Discourse Analysis, London: Sage Publications.
Tsur, Reuven (2002). Aspects of Cognitive Poetics, Ed. Elena Semino and Jonathon Culpeper, Amsterdam, Philadelphia: John Benjamin Publishing Company.
ZUNSHINE, Lisa (2006). Why We Read Fiction? Theory of Mind and Novel, Columbus: The Ohio State University Press.

APA	LÜLECI M (2010). Bilişsel dilbilim, şiirin bilişsel söylemi ve sisler bulvarı’nda bilişsel etkinleştirme. , 479 - 501.
Chicago	LÜLECI MURAT Bilişsel dilbilim, şiirin bilişsel söylemi ve sisler bulvarı’nda bilişsel etkinleştirme. (2010): 479 - 501.
MLA	LÜLECI MURAT Bilişsel dilbilim, şiirin bilişsel söylemi ve sisler bulvarı’nda bilişsel etkinleştirme. , 2010, ss.479 - 501.
AMA	LÜLECI M Bilişsel dilbilim, şiirin bilişsel söylemi ve sisler bulvarı’nda bilişsel etkinleştirme. . 2010; 479 - 501.
Vancouver	LÜLECI M Bilişsel dilbilim, şiirin bilişsel söylemi ve sisler bulvarı’nda bilişsel etkinleştirme. . 2010; 479 - 501.
IEEE	LÜLECI M "Bilişsel dilbilim, şiirin bilişsel söylemi ve sisler bulvarı’nda bilişsel etkinleştirme." , ss.479 - 501, 2010.
ISNAD	LÜLECI, MURAT. "Bilişsel dilbilim, şiirin bilişsel söylemi ve sisler bulvarı’nda bilişsel etkinleştirme". (2010), 479-501.

APA	LÜLECI M (2010). Bilişsel dilbilim, şiirin bilişsel söylemi ve sisler bulvarı’nda bilişsel etkinleştirme. Turkish Studies (Elektronik), 5(4), 479 - 501.
Chicago	LÜLECI MURAT Bilişsel dilbilim, şiirin bilişsel söylemi ve sisler bulvarı’nda bilişsel etkinleştirme. Turkish Studies (Elektronik) 5, no.4 (2010): 479 - 501.
MLA	LÜLECI MURAT Bilişsel dilbilim, şiirin bilişsel söylemi ve sisler bulvarı’nda bilişsel etkinleştirme. Turkish Studies (Elektronik), vol.5, no.4, 2010, ss.479 - 501.
AMA	LÜLECI M Bilişsel dilbilim, şiirin bilişsel söylemi ve sisler bulvarı’nda bilişsel etkinleştirme. Turkish Studies (Elektronik). 2010; 5(4): 479 - 501.
Vancouver	LÜLECI M Bilişsel dilbilim, şiirin bilişsel söylemi ve sisler bulvarı’nda bilişsel etkinleştirme. Turkish Studies (Elektronik). 2010; 5(4): 479 - 501.
IEEE	LÜLECI M "Bilişsel dilbilim, şiirin bilişsel söylemi ve sisler bulvarı’nda bilişsel etkinleştirme." Turkish Studies (Elektronik), 5, ss.479 - 501, 2010.
ISNAD	LÜLECI, MURAT. "Bilişsel dilbilim, şiirin bilişsel söylemi ve sisler bulvarı’nda bilişsel etkinleştirme". Turkish Studies (Elektronik) 5/4 (2010), 479-501.