TY  - JOUR
TI  - Hafızlık Eğitiminde Kur’an Kursu Terki
AB  - Hafızlık eğitimi Hz. Peygamber’in sahabeyi teşvikiyle başlamış, Selçuklular döneminde dâru’l-huffâzlarda, Osmanlı döneminde ise dâru’l-kurra adı verilen kurumlarda varlığını sürdürmüştür. Günümüzde ise Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı yatılı ve gündüzlü kurslarda devam eden hafızlık eğitimi, toplum nezdinde de önemli bir yere sahiptir.  Geçmişten günümüze Kur’an Kurslarında birçok öğrenci hafızlık eğitimini tamamlayarak mezun olmaktadır. Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından belirli programlar çerçevesinde hafızlık eğitimi yürütülmektedir. Hafızlık eğitimi incelendiğinde Hafızlık Eğitim Programının uygulanmamasından kaynaklanan sorunların yanı sıra, Kur’an kurslarının fiziki donanımları, öğreticilerin yeterliliği, öğrencilerin kurstan ve öğreticilerden beklentileri, hazırlanan programların mahalli ihtiyaçlara cevap verip veremediği şeklinde bazı sorunlar karşımıza çıkmaktadır. Hafızlık eğitimi ile ilgili olarak öğrenci ve öğreticilerin görüşleri doğrultusundaki akademik çalışmalar ise daha çok sorunların tespiti ve hafızlık eğitiminin niteliğini artırmayı hedefleyen öneriler içermektedir. Ancak kursu terk eden öğrencilerin gözünden hiçbir çalışmaya ulaşılamaması alandaki boşluğa işaret etmektedir. Çalışmada hafızlık eğitimi Kur’an kurslarında eğitim gören, ancak hafızlık eğitimini tamamlamadan kursu terk eden kursiyerlerin ve bu kurslardaki öğreticilerin gözünden Kur’an kursu terk sürecine etki eden sebepler incelenmiştir. Kurs terki kavramı literatürde şimdiye kadar kullanılmamış, okul terki kavramından ilham alınarak bu kavram üretilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda kavram olarak Kur’an kursu terki, hafız olmak için Kur’an kurslarına kaydolan öğrencilerin, hafızlık eğitimine başladıktan sonra çeşitli sebeplerden dolayı kursu terk etmeleri olarak tanımlanabilir. Nitel yöntemle hazırlanan bu çalışmada terk süreci, nedenleri ile ortaya konulmuştur. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye’de Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı yatılı Kur’an kursunu terk eden bireyler ile bu kurslarda eğitim veren öğreticiler oluşturmaktadır. Örneklemde Kur’an kursunu terk eden 18 birey ve 6 Kur’an kursu öğreticisi ile yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Görüşmelerde yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın veri analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Çalışmada öncelikle görüşme ses kayıtları dinlenmiş, hiçbir değişiklik yapılmadan yazıya aktarılmıştır. Elde edilen veriler tekrar tekrar okunup gözden geçirilerek ve formdaki sorular da göz önüne alınarak temalar ve kategoriler belirlenmiştir. Oluşturulan kategoriler tekrar gözden geçirilerek benzer içerikler aynı başlık altında toplanmıştır.  Çalışmanın ana problemi olan Kur’an kursunu terk nedenleri, katılımcıların belirttiği görüşler doğrultusunda öğretici kaynaklı, öğrenci kaynaklı, kurs kaynaklı ve aile kaynaklı temalar altında tasnif edilmiştir. Hafızlık eğitimi alan öğrencilerin Kur’an kurslarını terk etme nedenleri arasında öğreticiden kaynaklanan sorunlar öğretici değişikliği, cezalar ve rehberlik eksikliği olarak karşımıza çıkmaktadır. Öğrenciden kaynaklı nedenler arasında başarısızlık, akran etkisi, ergenlik ve ileri yaş sorunu sayılabilir. Katılımcıların görüşleri doğrultusunda bir diğer terk nedeni olarak karşımıza kurstan kaynaklı sorunlar çıkmaktadır. Kurstan kaynaklı sorunlara bakıldığında öğrencilerin kurs hayatını rutin ve sıkıcı bulması bu temayı oluşturmaktadır. Kur’an kursunu terk nedenlerine bakıldığında aileden kaynaklanan bazı sorunlar olduğu da görülmektedir. Katılımcıların verdiği cevaplar doğrultusunda aileden kaynaklı sorunlar aile baskısı, aile bütünlüğünün bozulması ve evlilik olarak karşımıza çıkmaktadır. Kur’an kursunu terk eden bireyler ve bu kurslarda görev yapan öğreticiler ile yapılan görüşmeler incelendiğinde, Kur’an kursu terkinin bir sorun olduğu, öğrenciyi terke götüren birçok sebep olduğu belirlenmiş ve öneriler sunulmuştur.
AU  - ÇAKMAK, Ahmet
AU  - ŞEKERCİ, ABDULKADİR
DO  - 10.14395/hid.1230810
PY  - 2023
JO  - Hitit ilahiyat dergisi
VL  - 22
IS  - 1
SN  - 2757-6957
SP  - 359
EP  - 392
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1184390
ER  -