Metaverse’te Beyin-Bilgisayar Arayüzleri Kullanımına Yönelik Sağlık, Oyun, Pazarlama ve Reklam Sektörleri Bağlamında Bir Değerlendirme

Zaliha KARABACAK (TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, ve Tasarım, Görsel İletişim Tasarımı Bölümü, Ankara, Türkiye)
İnsan ve İnsan
17 8
Yıl: 2023 Cilt: 10 Sayı: 36 Sayfa Aralığı: 55 - 69 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29224/insanveinsan.1283933 İndeks Tarihi: 07-07-2023

Metaverse’te Beyin-Bilgisayar Arayüzleri Kullanımına Yönelik Sağlık, Oyun, Pazarlama ve Reklam Sektörleri Bağlamında Bir Değerlendirme

Öz:
Metaverse, yapay zekâ, blok zinciri, genişletilmiş gerçeklik teknolojileri temelinde, Web 3.0 alt yapısıyla, avatarları ile temsil edilen kullanıcılara hayatın her alanında farklı deneyimler sunan kurgusal sanal evrenler topluluğudur. Ekonomi perspektifinden bakıldığında Metaverse; sanal ekonomi, yeni iş modelleri, güncel sağlık uygulamaları, yeni ürünler, yeni bir pazarlama ve reklam kanalı sunmaktadır. Çalışma, Metaverse’te Beyin-Bilgisayar Arayüzleri kullanımını bu alanda öne çıkan sektörlerden olan sağlık, oyun, pazarlama ve reklam açısından değerlendiren güncel literatür taramasına dayanan betimsel bir incelemedir. Ulusal ve uluslararası alanyazında Metaverse’te Beyin-Bilgisayar Arayüzleri kullanımının farklı sektörlerdeki avantajlarının yanı sıra dezavantajları da ele alınmaktadır. Çalışmalarda Metaverse bağlamında ön plana çıkan çeşitli avantajlar (sürekli etkileşim, avatar ile hareket aksiyonu, meta-tıp, biyolojik katılım, sürükleyici ve öğretici kullanıcı deneyimi vb.) olmakla birlikte en sık vurgulanan dezavantajları mahremiyet ve siber güvenliktir. Ayrıca erişebilirlik, kullanıcı entegrasyonu, nöral siber saldırılar, kullanım maliyeti, sanal bağımlılık, davranış bozuklukları, sosyal izolasyon vb. sıralanan dezavantajlar arasında yer almaktadır.
Anahtar Kelime: Metaverse Beyin-Bilgisayar Arayüzleri Sağlık Oyun Pazarlama Reklam

An Evaluation of the Use of Brain-Computer Interfaces in the Metaverse in the Context of Health, Gaming, Marketing and Advertising Sectors

Öz:
Metaverse is a collection of fictional virtual universes that offer different experiences in all areas of life to users represented by artificial intelligence, blockchain, extended reality technologies, Web 3.0 infrastructure and Avatars. From an economic perspective, Metaverse offers virtual economy, new business models, current health applications, new products, a new marketing and advertising channel. The study is a descriptive review based on the current literature review evaluating the use of Brain-Computer Interfaces in the Metaverse in terms of health, gaming, marketing and advertising, which are prominent sectors in this field. In the national and international literature, the advantages of using Brain-Computer Interfaces in the Metaverse in different sectors, as well as the disadvantages, are discussed. Various advantages that come to the fore in the context of Metaverse in the studies (continuous interaction, movement action with avatar, meta-medicine, biological participation, continuous and instructive user experience, etc.), but the most frequently highlighted disadvantages are privacy and cybersecurity.
Anahtar Kelime: Metaverse Brain-Computer interfaces Health Game Marketing Adverti- sing

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alankuş, Z. ve Anıl, F. (2022). Metaverse evreninde pazarlama: 7p pazarlama karması üzerinden bir değerlendirme. Uluslararası Halkla İlişkiler ve Reklam Çalışmaları Dergisi, 5(1), 134-168.
  • Ali, S. A. ve Khan, R. (2023). Metaverse marketing vs digital marketing. International Journal of Innovative Science and Research Technology, 8(1), 385-388. https://doi.org/10.5281/zenodo.7564322
  • Averbek, G. S. ve Türkyılmaz, C. A. (2022). Sanal evrende markaların geleceği: Yeni internet dünyası Metaverse ve marka uygulamaları. İçinde M. Baş ve İ. Erdoğan Tarakçı (Der.), Sosyal bilimlerde multidisipliner çalışmalar teori, uygulama ve analizler (ss. 99-136). Efe Akademi Yayınları.
  • Ayaz, Z. ve Ersöz, B. (2022). Metaverse evrenine doğru reklamcılık. Ankara Hacı Bayramı Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 708-729. https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1092245
  • Benrimoh, D., Chheda, F. D. ve Margolese, H. C. (2022). The best predictor of the future—the Metaverse, mental health, and lessons learned from current technologies. JMIR Mental Health, 9(10). Erişim Haziran 20, 2023, https://mental.jmir.org/2022/10/e40410
  • Bhattacharya, P., Saraswat, D., Savaliya, D., Sanghavi, S., Verma, A., Sakariya, V., Tanwar, S., Sharma, R., Raboaca, S. M. ve Manea, D. L. (2023). Towards future internet: The Metaverse perspective for diverse ındustrial applications. Mathematics, 11(941). https://doi.org/10.3390/math11040941
  • Bian, Y., Leng, J. ve Zhao, J. L. (2022). Demystifying Metaverse as a new paradigm of enterprise digitization. İçinde J. Wei ve Zhang L. (Düz.), Big Data–BigData 2021 (ss. 109-119). Cham: Springer International Publishing.
  • Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu. (2022). Metaverse ve NFT: Tehditler ve fırsatlar araştırma raporu. Erişim Haziran 20, 2023, https://www.btk.gov.tr/arastirma-raporlari.
  • Blockchain Council. Web 3.0 Vs. Metaverse: A Detailed Comparison. Erişim Mayıs 20, 2023, https://www.blockchain-council.org/metaverse/web-3-0-vs-metaverse/
  • BNCI Horizon. (2020). Roadmap the future in brain/neural computer interaction: horizon 2020. Erişim Haziran 20, 2023, http://bnci-horizon-2020.eu/images/bncih2020/Roadmap_BNCI_Horizon_2020.pdf
  • Cabrera, L. Y. Ve Weber, D. J. (2023). Rethinking the ethical priorities for brain-computer interfaces. Nature Electronics, 6, 99-101. https://doi.org/10.1038/s41928-023-00928-w
  • Canbay, Y., Utku, A. ve Canbay, P. (2022). Privacy concerns and measures in Metaverse: A review. İçinde 2022 15th International Conference on Information Security and Cryptography (ISCTURKEY). IEEE, 80-85.
  • Council of The European Union. (2022). Metaverse-virtual world, real challenges. Art Analysis and Research Team. Erişim Haziran 20, 2023, https://www.consilium.europa.eu/media/54987/metaverse-paper-9-march-2022.pdf
  • Crespo-Pereira, V., Sánchez-Amboage, E., Membiela-Pollán, M. (2023). Facing the challenges of Metaverse: a systematic literature review from social sciences and marketing and communication. Profesional de la información, 32(1). https://doi.org/10.3145/epi.2023.ene.02
  • Daşdemir, Y. (2022). A brain-computer interface with gamification in the Metaverse. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi, 13(4), 645-652. https://doi.org/10.24012/dumf.1134296
  • Durukal, E. ve Armağan, E. (2022). Metaverse ve pazarlamaya etkileri. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 11(3), 1890-1909. https://doi.org/10.15869/itobiad.1103557
  • Dwivedi, Y. K., Hughes, L., Wang, Y., Alalwan, A. A., Ahn, S. J., Balakrishnan, J. ve Wirtz, J. (2023). Metaverse marketing: How the Metaverse will shape the future of consumer research and practice. Psychology & Marketing, 40(4), 750-776. https://doi.org/10.1002/mar.21767
  • Eskiadı, I. G. ve Panagiotou, N. (2022). Crisis communication in the Metaverse era. İçinde Y. Erkan, A. Paksoy, C. Cingi ve S. Süllü Durul (Der.), Current Studies in Communication Sciences-1. Literatürk Academia.
  • EUBlockchain Observatory and Forum (2022). Metaverse. Erişim Haziran 20, 2023, https://www.eublockchainforum.eu/taxonomy/term/1186
  • Falk, T. H., Le, L. B. ve Morandotti, R. (2022). The Internet of senses: A position paper on the challenges and opportunities of multisensory immersive experiences for the Metaverse. İçinde 2022 IEEE International Conference on Metrology for Extended Reality, Artificial Intelligence and Neural Engineering (MetroXRAINE) (ss. 139-144). IEEE.
  • GAO. (2022). Science & Tech Spotlight: Brain-Computer Interfaces. Erişim Mart 25, 2023, https://www.gao.gov/products/gao-22-106118
  • Hackl, C., Lueth, D. ve Di Bartolo, T. (2022). Navigating the Metaverse: A guide to limitless possibilities in a Web 3.0 world. John Wiley & Sons.
  • Hieu, N. Q., Hoang, D. T., Nguyen D. N. ve Dutkiewicz E. (2023). Enabling immersion and presence in the Metaverse with over-the-air brain-computer interface. arXiv preprint, Erişim Mart 22, 2023, https://arxiv.org/pdf/2303.10577.pdf
  • Hollensen, S., Kotler, P. ve Opresnik, M. O. (2022). Metaverse–the new marketing universe. Journal of Business Strategy, 44(3), 119-125. https://doi.org/10.1108/JBS-01-2022-0014
  • Hwang, G. J. ve Chien, S. Y. (2022). Definition, roles, and potential research issues of the Metaverse in education: An artificial intelligence perspective. Computers and Education: Artificial Intelligence, 3, 100082. https://doi.org/10.1016/j.caeai.2022.100082
  • Innovate UK KTN. (2022). Security and ethics of human augmentation workshop summary. https://iuk.ktn-uk.org/wp-content/uploads/2022/03/InnovationNetworks_HumanAug_Workshop_Final.pdf
  • Kim, J. (2021). Advertising in the Metaverse: Research agenda. Journal of Interactive Advertising, 21(3), 141-144. https://doi.org/10.1080/15252019.2021.2001273
  • Kim, M., Cho, J., Shin, H. ve Lee S. (2023). Towards brain-based interface for communication and control by skin touch. İçinde 2023 11th International Winter Conference on Brain-Computer Interface (BCI), (ss. 1-5), IEEE.
  • Kye, B., Han, N., Kim, E., Park, Y., ve Jo, S. (2021). Educational applications of Metaverse: possibilities and limitations. Journal of Educational Evaluation for Health Professions, 18(32). https://doi.org/10.3352/jeehp.2021.18.32
  • López Bernal, S. (2022). Cybersecurity on brain-computer interfaces. Proyecto de investigación.
  • López Bernal, S., Pérez, M. Q., Beltrán, E. T. M., Pérez, G. M. ve Celdrán A. H. (2022). When brain-computer interfaces meet the Metaverse: landscape, demonstrator, trends, challenges, and concerns. arXiv preprint, 2022a. Erişim Haziran 20, 2023, https://arxiv.org/abs/2212.03169
  • Martins, L. B. ve Wolfe, S. G. (2022). Metaversed: See beyond the hype. Wiley,
  • Mete, M. H. (2022). Metaverse teknolojileri ve etki alanları. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(2): 155-171.
  • Ning, H., Wang, H., Lin, Y., Wang, W., Dhelim, S., Farha, F. ve Daneshmand, M. (2023). A survey on the Metaverse: The state-of-the-art, technologies, applications, and challenges. IEEE Internet of Things Journal. https://doi.org/10.1109/JIOT.2023.3278329
  • Özcan, B. (2023), Metaverse gelecekte mi kaldı?. Softech 2023 Teknoloji Raporu (s.26-35).
  • Panagiotakopoulos, D., Marentakis, G., Metzitakos, R., Deliyannis, I. ve Dedes, F. (2022). Digital scent technology: Toward the internet of senses and the Metaverse. IT Professional, 24(3), 52-59. https://doi.org/10.1109/MITP.2022.3177292
  • Rijmenam, M. van. (2022). Step into the Metaverse: How the immersive internet will unlock a trillion-dolar social economy. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons.
  • Sengupta, A. (2022). Metaverse: The emergence of digital reality. AINA (AI and Analytics). Erişim Haziran 20, 2023, https://ir.iimcal.ac.in:8443/jspui/handle/123456789/4064
  • Sevli, O. (2022), Sağlık ve yapay zekâ. İçinde Mehmet Bilen (Düz.), Yapay Zekânın Değiştirdiği Dinamikler (48-66). Eğitim Yayınevi.
  • Shi, Feifei, Ning, H., Zhang, X., Li, R., Tian, Q., Zhang, S., Zheng, Y., Guo, Y. ve Daneshmand, M. (2023). A new technology perspective of the Metaverse: Its essence, framework and challenges. Digital Communications and Networks. https://doi.org/10.1016/j.dcan.2023.02.017
  • Soekadar, S. R., Vermehren, M., Colucci, A., Haslacher, D., Bublitz, C., Ienca, M. ve Blankertz, B. (2023). Future developments in brain/neural–computer interface technology. İçinde V. Dubljevic ve A. Coin (Der.), Policy, Identity, and Neurotechnology (ss. 65-85). Springer.
  • Song, X. L., Liu, Y., Dogn, J. N. ve Huang Y. (2022). Application and prospect of blockchain in Metaverse. Chinese Journal of Network and Information Security, 8(4), 45-65. https://doi.org/10.11959/j.issn.2096-109x.2022045
  • Sun, M., Xie, L., Liu Y., Li, K., Jiang, B., Lu, Y. Yang, Y., Yu, H., Song, Y., Bai, C. ve Yang, D. (2022). The Metaverse in current digital medicine. Clinical eHealth, 5, 52-57. https://doi.org/10.1016/j.ceh.2022.07.002
  • Şahinbaş, K., ve Güneş, T. B. (2022). Metaverse Evrenin Karakteristik Özellikleri, Teknolojik Bileşenleri ve Sektörel Uygulamaları. İçinde H. Kılıç (Der.), Metaverse Evreninde Bütünleşik Pazarlama İletişimi (ss. 15-47).
  • T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Stratejik Araştırmalar ve Verimlilik Genel Müdürlüğü. (2022). Yenilikçi Teknolojiler Alanları Listesi (Taslak). Erişim Haziran 20, 2023, https://anket.sanayi.gov.tr/upload/surveys/584754/files/Yenilikçi%20ve%20Yıkıcı%20Teknolojiler%20Hamle%20Programı%20Liste%20Taslağı(1).pdf
  • Teknotorite. (2021, Ocak 27). Valve kurucusu Gabe Newell: “Duyguları editlemek mümkün olacak”. Erişim Haziran 20, 2023, https://www.teknotorite.com/valve-kurucusu-gabe-newell-duygulari-editlemek-mumkun-olacak/
  • Torun, N. K. ve Torun, T. (2022). Metaverse ve din kavramlarının sosyal medya madenciliği yolu ile incelenmesi. Alanya Akademik Bakış 6(2), 2511-2526. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1099247
  • Türk, G. D., Bayrakcı, S. ve Akçay, E. (2022). Metaverse ve benlik sunumu. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 12(2), 316-333.
  • Uçar, E. (2022). Spot Dosya Dijital Evren: Metaverse, CYBER Spot, 25, 14-15. Erişim Haziran 20, 2023, https://www.cyberpark.com.tr/content/upload/bulletins/documents/cyberspot25web-20220526104702.pdf
  • Ünlü, M. M. (2022). Metaverse ve görsel sanat. AKRA Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 10(28), 47-70. https://doi.org/10.31126/akrajournal.1067714
  • Wang, X., Wang, J., Wu, C., Xu, S. ve Ma W. (2022). Engineering brain: Metaverse for future engineering. AI in Civil Engineering, 1(2), 1-18. https://doi.org/10.1007/s43503-022-00001-z
  • Wang, Y., Su, Z., Zhang, N., Xing, R., Liu, D., Luan, T. H. ve Shen, X. (2022). A survey on Metaverse: Fundamentals, security, and privacy. IEEE Communications Surveys & Tutorials. https://doi.org/10.1109/COMST.2022.3202047
  • Yılmaz, F., Mete, A. H., Fidan Türkön, B. ve İnce, Ö. (2022). Sağlık Hizmetlerinin Geleceğinde Metaverse Ekosistemi ve Teknolojileri: Uygulamalar, Fırsatlar ve Zorluklar. Eurasian Journal of Health Technology Assessment (EHTA), 6(1), 12-34. https://doi.org/10.52148/ehta.1082705
APA KARABACAK Z (2023). Metaverse’te Beyin-Bilgisayar Arayüzleri Kullanımına Yönelik Sağlık, Oyun, Pazarlama ve Reklam Sektörleri Bağlamında Bir Değerlendirme. , 55 - 69. 10.29224/insanveinsan.1283933
Chicago KARABACAK ZALIHA INCI Metaverse’te Beyin-Bilgisayar Arayüzleri Kullanımına Yönelik Sağlık, Oyun, Pazarlama ve Reklam Sektörleri Bağlamında Bir Değerlendirme. (2023): 55 - 69. 10.29224/insanveinsan.1283933
MLA KARABACAK ZALIHA INCI Metaverse’te Beyin-Bilgisayar Arayüzleri Kullanımına Yönelik Sağlık, Oyun, Pazarlama ve Reklam Sektörleri Bağlamında Bir Değerlendirme. , 2023, ss.55 - 69. 10.29224/insanveinsan.1283933
AMA KARABACAK Z Metaverse’te Beyin-Bilgisayar Arayüzleri Kullanımına Yönelik Sağlık, Oyun, Pazarlama ve Reklam Sektörleri Bağlamında Bir Değerlendirme. . 2023; 55 - 69. 10.29224/insanveinsan.1283933
Vancouver KARABACAK Z Metaverse’te Beyin-Bilgisayar Arayüzleri Kullanımına Yönelik Sağlık, Oyun, Pazarlama ve Reklam Sektörleri Bağlamında Bir Değerlendirme. . 2023; 55 - 69. 10.29224/insanveinsan.1283933
IEEE KARABACAK Z "Metaverse’te Beyin-Bilgisayar Arayüzleri Kullanımına Yönelik Sağlık, Oyun, Pazarlama ve Reklam Sektörleri Bağlamında Bir Değerlendirme." , ss.55 - 69, 2023. 10.29224/insanveinsan.1283933
ISNAD KARABACAK, ZALIHA INCI. "Metaverse’te Beyin-Bilgisayar Arayüzleri Kullanımına Yönelik Sağlık, Oyun, Pazarlama ve Reklam Sektörleri Bağlamında Bir Değerlendirme". (2023), 55-69. https://doi.org/10.29224/insanveinsan.1283933
APA KARABACAK Z (2023). Metaverse’te Beyin-Bilgisayar Arayüzleri Kullanımına Yönelik Sağlık, Oyun, Pazarlama ve Reklam Sektörleri Bağlamında Bir Değerlendirme. İnsan ve İnsan, 10(36), 55 - 69. 10.29224/insanveinsan.1283933
Chicago KARABACAK ZALIHA INCI Metaverse’te Beyin-Bilgisayar Arayüzleri Kullanımına Yönelik Sağlık, Oyun, Pazarlama ve Reklam Sektörleri Bağlamında Bir Değerlendirme. İnsan ve İnsan 10, no.36 (2023): 55 - 69. 10.29224/insanveinsan.1283933
MLA KARABACAK ZALIHA INCI Metaverse’te Beyin-Bilgisayar Arayüzleri Kullanımına Yönelik Sağlık, Oyun, Pazarlama ve Reklam Sektörleri Bağlamında Bir Değerlendirme. İnsan ve İnsan, vol.10, no.36, 2023, ss.55 - 69. 10.29224/insanveinsan.1283933
AMA KARABACAK Z Metaverse’te Beyin-Bilgisayar Arayüzleri Kullanımına Yönelik Sağlık, Oyun, Pazarlama ve Reklam Sektörleri Bağlamında Bir Değerlendirme. İnsan ve İnsan. 2023; 10(36): 55 - 69. 10.29224/insanveinsan.1283933
Vancouver KARABACAK Z Metaverse’te Beyin-Bilgisayar Arayüzleri Kullanımına Yönelik Sağlık, Oyun, Pazarlama ve Reklam Sektörleri Bağlamında Bir Değerlendirme. İnsan ve İnsan. 2023; 10(36): 55 - 69. 10.29224/insanveinsan.1283933
IEEE KARABACAK Z "Metaverse’te Beyin-Bilgisayar Arayüzleri Kullanımına Yönelik Sağlık, Oyun, Pazarlama ve Reklam Sektörleri Bağlamında Bir Değerlendirme." İnsan ve İnsan, 10, ss.55 - 69, 2023. 10.29224/insanveinsan.1283933
ISNAD KARABACAK, ZALIHA INCI. "Metaverse’te Beyin-Bilgisayar Arayüzleri Kullanımına Yönelik Sağlık, Oyun, Pazarlama ve Reklam Sektörleri Bağlamında Bir Değerlendirme". İnsan ve İnsan 10/36 (2023), 55-69. https://doi.org/10.29224/insanveinsan.1283933
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 8:12

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları