Türkiye‘de Tip 1 Diyabetli Çocukların Ebeveynlerinin COVID-19 Aşı Tereddüdü: Karma Yöntemli Bir Çalışma
Yıl: 2023 Cilt: 17 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 105 - 111 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5578/ced.20239818 İndeks Tarihi: 07-07-2023
Türkiye‘de Tip 1 Diyabetli Çocukların Ebeveynlerinin COVID-19 Aşı Tereddüdü: Karma Yöntemli Bir Çalışma
Öz: Giriş: Bu çalışmada, tip 1 diyabetli çocuğu olan ebeveynlerin çocukları- na COVID-19 aşısı yaptırmaya yönelik tutumlarını araştırmayı amaçladık. Gereç ve Yöntemler: Araştırmanın evrenini Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Hastanesi, Çocuk Endokrinoloji Kliniğinde tip 1 diyabet tanı- sıyla takip edilen çocukların 124 ebeveyni oluşturmuştur. Ebeveynlerin tutumlarını belirlemek için çevrim içi bir anket kullandık. Bulgular: Çalışmaya 76’sı anne olmak üzere toplam 102 ebeveyn dahil edildi. Ebeveynlerin yaş ortalaması 40.5 ± 7.27, çocukların 12 ± 4.07 idi. Tip 1 diyabet tanısından itibaren geçen ortalama süre 4.5 ± 3.3 yıldı. Ebeveynlerin yaklaşık yarısı tip 1 diyabetin COVID-19 için bir risk faktörü olduğunu düşündü. COVID-19 aşısı olmayan ebeveynlerin oranı %21.6 iken, %46.1’i çocuklarına aşı yaptırmakta tereddüt etti. Aşı tereddütüne neden olan ebeveynle ilgili faktörler: babalar, genç ebeveynler, çocukla- rına COVID-19 bulaşmasından endişe etmeyen, tip 1 diyabetli çocukların daha fazla risk altında olduğunu düşünmeyenler veya aşısız olanlardı. Çocuklarla ilgili faktörler, genç yaş veya kısa hastalık süresiydi. Nitel ana- lizde, aşı konusunda tereddütlü ebeveynlerin ana endişesi aşının yan et- kileriydi ve aşı için açık, kanıta dayalı güven arttırıcı öneriler bekliyorlardı. Sonuç: Sonuç olarak, özellikle çocukları küçük veya yeni tanı almış genç ebeveynlerin aşıya yönelik motivasyonlarında sorun yaşayacakları görül- mektedir.
Anahtar Kelime: COVID-19 Vaccine Hesitancy of Parents of Children with Type 1 Diabetes in Türkiye: A Mixed-Methods Study
Öz: Objective: In this study, we aimed to investigate the attitudes of parents who have children with type 1 diabetes mellitus to get their children vaccinated against COVID-19. Material and Methods: The target population of the study consisted of 124 parents of children followed in Çanakkale Onsekiz Mart Univer- sity Hospital, Pediatric Endocrinology Clinic with the diagnosis of type 1 diabetes. We used an online questionnaire to determine the attitudes of parents. Results: A total of 102 parents, 76 of whom were mothers, were includ- ed in the study. Mean age of the parents was 40.5 ± 7.27, and children were 12 ± 4.07. Mean duration elapsed since the diagnosis of type 1 diabetes was 4.5 ± 3.3 years. About half of the parents thought that type 1 diabetes mellitus was a risk factor for COVID-19. While the rate of parents who were not vaccinated for COVID-19 was 21.6%, 46.1% were hesitant to vaccinate their children. The parental-related factors causing vaccine hesitation were fathers, young parents, those who weren’t wor- ried about their children being infected with COVID-19, did not think children with type 1 diabetes mellitus were more at risk, or were unvac- cinated. Child-related factors were young age or short duration of ill- ness. In qualitative analysis, vaccination-hesitant parents’ main concern was vaccine side effects, and they expected clear evidence-based confi- dence-building recommendations for vaccination. Conclusion: In conclusion, it is seen that especially young parents, whose children are small or newly diagnosed, will have problems in their motivation about vaccination.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. World Health Organization. WHO Coronavirus Disease (COVID-19) dashboard. Available from: https://covid19.who.int/ (Accessed date: 07.08.2022).
- 2. Nassar M, Nso N, Baraka B, Alfishawy M, Mohamed M, Nyabera A, et al. The association between COVID-19 and type 1 diabetes mellitus: A systematic review. Diabetes Metab Syndr 2021;15(1):447-54. https:// doi.org/10.1016/j.dsx.2021.02.009
- 3. Pranata R, Henrina J, Raffaello WM, Lawrensia S, Huang I. Diabe- tes and COVID-19: The past, the present, and the future. Metabolism 2021;121:154814. https://doi.org/10.1016/j.metabol.2021.154814
- 4. McGovern AP, Thomas NJ, Vollmer SJ, Hattersley AT, Mateen BA, Dennis JM. The disproportionate excess mortality risk of COVID-19 in younger people with diabetes warrants vaccination prioritisation. Diabetologia 2021;64(5):1184-6. https://doi.org/10.1007/s00125-021-05404-8
- 5. Pal R, Bhadada SK, Misra A. COVID-19 vaccination in patients with diabetes mellitus: Current concepts, uncertainties, and challenges. Diabetes Metab Syndr 2021;15(2):505-8. https://doi.org/10.1016/j. dsx.2021.02.026
- 6. Powers AC, Aronoff DM, Eckel RH. COVID-19 vaccine prioritisation for type 1 and type 2 diabetes. Lancet Diabetes Endocrinol 2021;9(3):140-1. https://doi.org/10.1016/S2213-8587(21)00017-6
- 7. Chakraborty C, Sharma AR, Bhattacharya M, Sharma G, Agoramoorthy G, Lee SS. Diabetes and COVID-19: A major challenge in pandemic peri- od? Eur Rev Med Pharmacol Sci 2020;24(21):11409-20.
- 8. Heald AH, Stedman M, Horne L, Rea R, Whyte M, Gibson JM, et al. Analysis of continuous blood glucose data in people with type 1 dia- betes (T1DM) after COVID-19 vaccination indicates a possible link be - tween the immune and the metabolic response. J Diabetes Sci Technol 2021;15(5):1204-5. https://doi.org/10.1177/19322968211026291
- 9. Alfieri NL, Kusma JD, Heard-Garris N, Davis MM, Golbeck E, Barrera L, et al. Parental COVID-19 vaccine hesitancy for children: Vulnerability in an urban hotspot. BMC Public Health 2021;21(1):1662. https://doi. org/10.1186/s12889-021-11725-5
- 10. Nachimuthu S, Viswanathan V. Trend in COVID-19 vaccination among people with diabetes: A short study from India. Diabetes Metab Syndr 2021;15(4):102190. https://doi.org/10.1016/j.dsx.2021.102190
- 11. Abuhammad S. Parents’ knowledge and attitude towards COVID-19 in children: A Jordanian Study. Int J Clin Pract 2021;75(2):e13671. https:// doi.org/10.1111/ijcp.13671
- 12. Choi SH, Jo YH, Jo KJ, Park SE. Pediatric and parents’ attitudes towards COVID-19 vaccines and intention to vaccinate for children. J Korean Med Sci 2021;36(31):e227. https://doi.org/10.3346/jkms.2021.36.e227
- 13. Goldman RD, Krupik D, Ali S, Mater A, Hall JE, Bone JN, et al. Caregiv- er willingness to vaccinate their children against COVID-19 after adult vaccine approval. Int J Environ Res Public Health 2021;18(19):10224. https://doi.org/10.3390/ijerph181910224
- 14. Committee on Infectious Diseases. COVID-19 vaccines in children and adolescents. Pediatrics 2022;149(1):e2021054332. https://doi. org/10.1542/peds.2021-054332
- 15. Giatraki V, Dimitriou H, Pappas A, Mamoulakis D, Makris G, Galanakis E, et al. Vaccine coverage in children, adolescents and adults with type 1 diabetes and their close contacts in Crete. Hum Vaccin Immunother 2021;17(11):4291-8. https://doi.org/10.1080/21645515.2021.1973882
- 16. Mason K, Hasan S, Darukhanavala A, Kutney K. COVID-19: Pathophys- iology and implications for cystic fibrosis, diabetes, and cystic fibro- sis-related diabetes. J Clin Transl Endocrinol 2021;26:100268. https:// doi.org/10.1016/j.jcte.2021.100268
- 17. Trieu C, Sunil B, Ashraf AP, Cooper J, Yarbrough A, Pinninti S, et al. SARS- CoV-2 infection in hospitalized children with type 1 and type 2 diabe - tes. J Clin Transl Endocrinol 2021;26:100271. https://doi.org/10.1016/j. jcte.2021.100271
- 18. Shekerdemian LS, Mahmood NR, Wolfe KK, Riggs BJ, Ross CE, McKier- nan CA, et al. Characteristics and outcomes of children with Corona- virus Disease 2019 (COVID-19) infection admitted to US and Canadi- an pediatric intensive care units. JAMA Pediatr 2020;174(9):868-73. https://doi.org/10.1001/jamapediatrics.2020.1948
- 19. Loomba RS, Villarreal EG, Farias JS, Bronicki RA, Flores S. Pediatric inten- sive care unit admissions for COVID-19: Insights using state-level data. Int J Pediatr 2020;18:9680905. https://doi.org/10.1155/2020/9680905
- 20. Madani S, Shahin S, Yoosefi M, Ahmadi N, Ghasemi E, Koolaji S, et al. Red flags of poor prognosis in pediatric cases of COVID-19: The first 6610 hospitalized children in Iran. BMC Pediatr 2021;21(1):563. https:// doi.org/10.1186/s12887-021-03030-2
- 21. İkiışık H, Akif Sezerol M, Taşçı Y, Maral I. COVID-19 vaccine hesitancy: A community-based research in Turkey. Int J Clin Pract 2021;75(8):e14336. https://doi.org/10.1111/ijcp.14336
- 22. Akarsu B, Canbay Özdemir D, Ayhan Baser D, Aksoy H, Fidancı İ, Can- kurtaran M, et al. While studies on COVID-19 vaccine is ongoing, the public’s thoughts and attitudes to the future COVID-19 vaccine. Int J Clin Pract 2021;75(4):e13891. https://doi.org/10.1111/ijcp.13891
- 23. Yılmaz M, Sahin MK. Parents’ willingness and attitudes concern- ing the COVID-19 vaccine: A cross sectional study. Int J Clin Pract 2021;75(9):e14364. https://doi.org/10.1111/ijcp.14364
- 24. Yigit M, Ozkaya Parlakay A, Senel E. Evaluation of COVID-19 vaccine refusal in parents. Pediatr Infect Dis J 2021;40(4):134-6. https://doi. org/10.1097/INF.0000000000003042
- 25. Kuzlu Ayyıldız T, Demirci E, Kocabıyık M, Topan A, Kurt A. Parents’ opin- ions about having their children vaccinated against COVID-19. J Pedi- atr Inf 2022;16(1):20-6. https://doi.org/10.5578/ced.20229903
- 26. A K, Lu X, Wang J, Hu L, Li B, Lu Y, et al. Association between adult vac- cine hesitancy and parental acceptance of childhood COVID-19 vac- cines: A web-based survey in a Northwestern Region in China. Vaccines 2021;9(10):1088. https://doi.org/10.3390/vaccines9101088
- 27. Aldossari KK, Alharbi MB, Alkahtani SM, Alrowaily TZ, Alshaikhi AM, Twair AA. COVID-19 vaccine hesitancy among patients with diabetes in Saudi Arabia. Diabetes Metab Syndr 2021;15(5):102271. https://doi. org/10.1016/j.dsx.2021.102271
- 28. Williams SE. What are the factors that contribute to parental vac- cine-hesitancy and what can we do about it? Hum Vaccin Immunother 2014;10(9):2584-96. https://doi.org/10.4161/hv.28596
| APA | Çelik T, doğan d (2023). Türkiye‘de Tip 1 Diyabetli Çocukların Ebeveynlerinin COVID-19 Aşı Tereddüdü: Karma Yöntemli Bir Çalışma. , 105 - 111. 10.5578/ced.20239818 |
| Chicago | Çelik Taylan,doğan durmuş Türkiye‘de Tip 1 Diyabetli Çocukların Ebeveynlerinin COVID-19 Aşı Tereddüdü: Karma Yöntemli Bir Çalışma. (2023): 105 - 111. 10.5578/ced.20239818 |
| MLA | Çelik Taylan,doğan durmuş Türkiye‘de Tip 1 Diyabetli Çocukların Ebeveynlerinin COVID-19 Aşı Tereddüdü: Karma Yöntemli Bir Çalışma. , 2023, ss.105 - 111. 10.5578/ced.20239818 |
| AMA | Çelik T,doğan d Türkiye‘de Tip 1 Diyabetli Çocukların Ebeveynlerinin COVID-19 Aşı Tereddüdü: Karma Yöntemli Bir Çalışma. . 2023; 105 - 111. 10.5578/ced.20239818 |
| Vancouver | Çelik T,doğan d Türkiye‘de Tip 1 Diyabetli Çocukların Ebeveynlerinin COVID-19 Aşı Tereddüdü: Karma Yöntemli Bir Çalışma. . 2023; 105 - 111. 10.5578/ced.20239818 |
| IEEE | Çelik T,doğan d "Türkiye‘de Tip 1 Diyabetli Çocukların Ebeveynlerinin COVID-19 Aşı Tereddüdü: Karma Yöntemli Bir Çalışma." , ss.105 - 111, 2023. 10.5578/ced.20239818 |
| ISNAD | Çelik, Taylan - doğan, durmuş. "Türkiye‘de Tip 1 Diyabetli Çocukların Ebeveynlerinin COVID-19 Aşı Tereddüdü: Karma Yöntemli Bir Çalışma". (2023), 105-111. https://doi.org/10.5578/ced.20239818 |
| APA | Çelik T, doğan d (2023). Türkiye‘de Tip 1 Diyabetli Çocukların Ebeveynlerinin COVID-19 Aşı Tereddüdü: Karma Yöntemli Bir Çalışma. Çocuk Enfeksiyon Dergisi, 17(2), 105 - 111. 10.5578/ced.20239818 |
| Chicago | Çelik Taylan,doğan durmuş Türkiye‘de Tip 1 Diyabetli Çocukların Ebeveynlerinin COVID-19 Aşı Tereddüdü: Karma Yöntemli Bir Çalışma. Çocuk Enfeksiyon Dergisi 17, no.2 (2023): 105 - 111. 10.5578/ced.20239818 |
| MLA | Çelik Taylan,doğan durmuş Türkiye‘de Tip 1 Diyabetli Çocukların Ebeveynlerinin COVID-19 Aşı Tereddüdü: Karma Yöntemli Bir Çalışma. Çocuk Enfeksiyon Dergisi, vol.17, no.2, 2023, ss.105 - 111. 10.5578/ced.20239818 |
| AMA | Çelik T,doğan d Türkiye‘de Tip 1 Diyabetli Çocukların Ebeveynlerinin COVID-19 Aşı Tereddüdü: Karma Yöntemli Bir Çalışma. Çocuk Enfeksiyon Dergisi. 2023; 17(2): 105 - 111. 10.5578/ced.20239818 |
| Vancouver | Çelik T,doğan d Türkiye‘de Tip 1 Diyabetli Çocukların Ebeveynlerinin COVID-19 Aşı Tereddüdü: Karma Yöntemli Bir Çalışma. Çocuk Enfeksiyon Dergisi. 2023; 17(2): 105 - 111. 10.5578/ced.20239818 |
| IEEE | Çelik T,doğan d "Türkiye‘de Tip 1 Diyabetli Çocukların Ebeveynlerinin COVID-19 Aşı Tereddüdü: Karma Yöntemli Bir Çalışma." Çocuk Enfeksiyon Dergisi, 17, ss.105 - 111, 2023. 10.5578/ced.20239818 |
| ISNAD | Çelik, Taylan - doğan, durmuş. "Türkiye‘de Tip 1 Diyabetli Çocukların Ebeveynlerinin COVID-19 Aşı Tereddüdü: Karma Yöntemli Bir Çalışma". Çocuk Enfeksiyon Dergisi 17/2 (2023), 105-111. https://doi.org/10.5578/ced.20239818 |
