Yıl: 2023 Cilt: Sayı: 34 Sayfa Aralığı: 298 - 311 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29000/rumelide.1316147 İndeks Tarihi: 10-07-2023

Görünür mürekkebin görünmez hikâyesi: Mürekkebin alımlanışı üzerine tarihsel ve eleştirel bir düşünme

Öz:
Bu çalışma, tarihsel gelişimi içinde gündelik hayat ve bilhassa edebi üretimin önemli nesnelerinden biri haline gelen mürekkep üzerinde durmayı amaçlar. Anlam arayışı ve yorumlama çabası içindeki okurun kendisi ile kurduğu zorunlu ilişki üzerinden mürekkebin kendi azalırken anlam çoğaltan dünyasını ele alır. Renkli ve gizemli terkibi ile nesneler tarihi arasında özel bir yer edinen mürekkebin hikâye kurucu bir nesne olarak etrafında oluşan çeşitli anlatılara yer verilirken tarih boyunca nasıl alımlandığının eleştirel bir analizi yapılır. Buna göre, sepyadan e-mürekkebe, kabuklu deniz hayvanlarından üretilen mürekkeplerden egzos dumanından üretilen çevreci mürekkeplere kadar mürekkebin zamanın ruhuna göre her dönemde bileşenlerini yenilemeye devam ettiği vurgulanır. Mürekkebin anlamının belli bir zamana ve mekana ait nostaljik bir nesne olarak sınırlandırılma sorunu üzerinde durulur. Yazı ayrıca, mürekkep tarihinde önemli bir yeri bulunan gizli (görünmez) mürekkeplerin, görünür mürekkeplerin metaforu olarak okunabileceği önerisini taşır. Behçet Necatigil’in “Filigran” şiiri üzerinden ele alınmaya çalışıldığı gibi, kendisine ancak ısı ve ışık yaklaşıldığında okunur hale gelen gizli/görünmeyen mürekkep gibi, okurun ışığı ve sıcaklığıyla buluşmayan diğer mürekkepler de görünmez kalır. Bununla birlikte mürekkebin kan, gözyaşı, süt (beyaz mürekkep) gibi başka sıvılarla ilişkilendirilmekten ziyade bizatihi mürekkep olarak onu yorumlayan okur için taşıdığı anlam ön plana çıkarılır. Ardında bir iz bırakan olarak mürekkebin yorumlanma hikâyesi, bir okur olarak insanın anlam arayış hikâyesi sürdüğü müddetçe devam eder.
Anahtar Kelime:

The invisible story of visible Ink: A historical and critical reflection on the reception of ink

Öz:
This study aims to focus on ink, which has become one of the important objects of daily life and especially literary production in its historical development. Through the obligatory relationship that the reader, who is in search of meaning and in the effort of interpretation, establishes with itself, it deals with the world of ink, which increases its meaning while it decreases. A critical analysis is made of how the ink, which has a special place among the history of objects with its colorful and mysterious composition, while various narratives formed around it as a story-building object are included, has been received throughout history. Accordingly, it is emphasized that ink continues to renew its components in every period, from sepia to e-ink. It focuses on the problem of limiting the meaning of ink as a nostalgic object belonging to a certain time and place. The study also carries the suggestion that the secret (invisible) ink can be read as a metaphor for visible, ordinary ink. As it is tried to be dealt with through Behçet Necatigil's “Filigran” poem, ordinary inks that do not meet the light and warmth of the reader remain invisible, like the secret/invisible ink that becomes readable only when heat and light are approached. In addition, rather than being associated with other liquids such as blood, tears, milk, the meaning of ink itself for the reader who interprets it as ink is highlighted. The interpretation of ink as leaving a trace behind it continues as long as the story of the search for meaning of man as a reader continues.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Acar, M. Ş. (2011). Osmanlı’da Günlük Yaşam Nesneleri. İstanbul: YEM Yay.
  • Ahmet Haşim (2005). Frankfurt Seyahatnamesi, Üç Eser. Mehmet Kaplan (Haz.). İstanbul: M.E.B.
  • Barbéris-Grasser, M. A. (1993) Thema Larousse-Tematik Ansiklopedi. c. V., İstanbul: Milliyet Yay.
  • Bekiroğlu, N. (2010). Mor Mürekkep. İstanbul: Timaş.
  • Beşir Fuad. (1989). İlk Türk Materyalisti Beşir Fuad’ın Mektupları. C. Parkan Özturan (Haz.). İstanbul: Arba Yay.
  • Blanck, H. (2017). Antikçağda Kitap. Zehra Aksu Yılmazer (Çev.). İstanbul: Alfa.
  • Blanco Cesteros, M. (2021). “Written in Blood? Decoding Some Red Inks of the Greek Magical Papyri”, Traces of Ink: Experiences of Philology and Replication. Raggetti, Lucia (Haz.). Brill: Leiden/Boston, 33-56.
  • Cixous, H. (1976) The Laugh of the Medusa. Keith Cohen ve Paula Cohen (Çev.ler). Signs, C. 1, S. 4, Summer, 875-893.
  • Davids, T. (1860) The History of Ink: Including its Etymology, Chemistry, and Bibliography. New York: T. Davids & Co.
  • Derman, U. (1967). “Eski Mürekkepçiliğimiz”, İslam Düşüncesi Dergisi, S. 2, 97-112.
  • Derman, U. (2006) “Mürekkep”, TDV İslam Ansiklopedisi. C. 32. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 46- 47.
  • Derrida, J. (2014). Platon’un Eczanesi. Zeynep Direk (Çev.). İstanbul: Pinhan Yay.
  • Eco, U. (1999). Gülün Adı. Şadan Karadeniz (Çev.). İstanbul: Can Yay.
  • Emiroğlu, K. (2013). Gündelik Hayatımızın Tarihi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
  • Hızlan, D. (2001). “Mürekkep Mütemmim Cüz Değildir”, Hürriyet, 29 Temmuz. https://www.hurriyet.com.tr/murekkep-mutemmim-cuz-degildir-6900. Erişim Tarihi: 01.04. 2023.
  • İleri, S. (1997). Sepya Mürekkebiyle Yazıldı. İstanbul: Oğlak Yay.
  • Necatigil, B. (2009). Şiirler. Hazırlayanlar Ali Tanyeri ve Hilmi Yavuz (Haz.lar). İstanbul: YKY.
  • Nietzsche, F. (2011). Böyle Buyurdu Zerdüşt. Murat Batmankaya (Çev.). İstanbul: Say Yay.
  • Özönder, H. (2003). Ansiklopedik Hat ve Tezhip Sanatları Deyimleri Terimleri Sözlüğü. Konya: Sebat Yay.
  • Pines, C. C. (1931). “The Story of Ink”. The American Journal of Police Science. C. 2, S. 4 (Temmuz Ağustos), 290-301.
  • Raggetti, L. (2021). “Ordinary Inks and Incredible Tricks in al-ʿIrāqī’s ʿUyūn al-ḥaqāʾiq”, Traces of Ink: Experiences of Philology and Replication.
  • Raggetti, Lucia (Haz.). Brill: Leiden/Boston, 154- 191.
  • Raggetti, L. (Haz.) (2021). Traces of Ink: Experiences of Philology and Replication. Brill: Leiden/Boston.
  • Yahya Kemal Beyatlı. (2017). Çocukluğum Gençliğim Siyâsî ve Edebî Hatıralarım. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları.
  • Yıldız, N. (2014). Eski Çağda Yazı Malzemeleri ve Kitabın Oluşumu. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Yıldız, N. (2003). Kalıntılar ve Edebi Kaynaklar Işığında Antikçağ Kütüphaneleri. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
APA Gündoğdu A (2023). Görünür mürekkebin görünmez hikâyesi: Mürekkebin alımlanışı üzerine tarihsel ve eleştirel bir düşünme. , 298 - 311. 10.29000/rumelide.1316147
Chicago Gündoğdu Atiye Gülfer Görünür mürekkebin görünmez hikâyesi: Mürekkebin alımlanışı üzerine tarihsel ve eleştirel bir düşünme. (2023): 298 - 311. 10.29000/rumelide.1316147
MLA Gündoğdu Atiye Gülfer Görünür mürekkebin görünmez hikâyesi: Mürekkebin alımlanışı üzerine tarihsel ve eleştirel bir düşünme. , 2023, ss.298 - 311. 10.29000/rumelide.1316147
AMA Gündoğdu A Görünür mürekkebin görünmez hikâyesi: Mürekkebin alımlanışı üzerine tarihsel ve eleştirel bir düşünme. . 2023; 298 - 311. 10.29000/rumelide.1316147
Vancouver Gündoğdu A Görünür mürekkebin görünmez hikâyesi: Mürekkebin alımlanışı üzerine tarihsel ve eleştirel bir düşünme. . 2023; 298 - 311. 10.29000/rumelide.1316147
IEEE Gündoğdu A "Görünür mürekkebin görünmez hikâyesi: Mürekkebin alımlanışı üzerine tarihsel ve eleştirel bir düşünme." , ss.298 - 311, 2023. 10.29000/rumelide.1316147
ISNAD Gündoğdu, Atiye Gülfer. "Görünür mürekkebin görünmez hikâyesi: Mürekkebin alımlanışı üzerine tarihsel ve eleştirel bir düşünme". (2023), 298-311. https://doi.org/10.29000/rumelide.1316147
APA Gündoğdu A (2023). Görünür mürekkebin görünmez hikâyesi: Mürekkebin alımlanışı üzerine tarihsel ve eleştirel bir düşünme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (34), 298 - 311. 10.29000/rumelide.1316147
Chicago Gündoğdu Atiye Gülfer Görünür mürekkebin görünmez hikâyesi: Mürekkebin alımlanışı üzerine tarihsel ve eleştirel bir düşünme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi , no.34 (2023): 298 - 311. 10.29000/rumelide.1316147
MLA Gündoğdu Atiye Gülfer Görünür mürekkebin görünmez hikâyesi: Mürekkebin alımlanışı üzerine tarihsel ve eleştirel bir düşünme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, vol., no.34, 2023, ss.298 - 311. 10.29000/rumelide.1316147
AMA Gündoğdu A Görünür mürekkebin görünmez hikâyesi: Mürekkebin alımlanışı üzerine tarihsel ve eleştirel bir düşünme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. 2023; (34): 298 - 311. 10.29000/rumelide.1316147
Vancouver Gündoğdu A Görünür mürekkebin görünmez hikâyesi: Mürekkebin alımlanışı üzerine tarihsel ve eleştirel bir düşünme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. 2023; (34): 298 - 311. 10.29000/rumelide.1316147
IEEE Gündoğdu A "Görünür mürekkebin görünmez hikâyesi: Mürekkebin alımlanışı üzerine tarihsel ve eleştirel bir düşünme." RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, , ss.298 - 311, 2023. 10.29000/rumelide.1316147
ISNAD Gündoğdu, Atiye Gülfer. "Görünür mürekkebin görünmez hikâyesi: Mürekkebin alımlanışı üzerine tarihsel ve eleştirel bir düşünme". RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi 34 (2023), 298-311. https://doi.org/10.29000/rumelide.1316147