İlahi vahyin karakteristiği bağlamında Kur’ân’ın muheymin ve musaddik oluşu
Yıl: 2023 Cilt: Sayı: 34 Sayfa Aralığı: 1030 - 1048 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29000/rumelide.1316242 İndeks Tarihi: 12-07-2023
İlahi vahyin karakteristiği bağlamında Kur’ân’ın muheymin ve musaddik oluşu
Öz: Allah Teâlâ, evreni yaratmış ve evrenin bir parçası olan dünyamızda yaşamı var etmiştir. Yeryüzünün son konuğu insanoğludur. Bütün yeryüzü nimetleri insanoğlunun emrine verilmiştir. Diğer yandan o, dünyayı imar etmekle görevlendirilmiştir. Bu arada insan, doğuştan getirdiği potansiyel yönelimlerle baş başa bırakılmamış, yaratılış amacı ve sorumlulukları noktasında ilahi vahiyle bilgilendirilmiştir. Vahyi bilgi, yeryüzünde güven içinde yaşama ve ahiret hayatını kazanabilmenin yollarını öğretmektedir. Bu anlamda Allah, insanoğlunun bilinç sahibi olduğu ilk andan itibaren seçtiği özel kişiler/nebiler vasıtasıyla ona hitap etmiştir. Kur’an, vahye mazhar olan peygamberleri ve onların kavimlerinden bahsederken önceden gönderilmiş kitaplar ve sahifeler karşısında kendisinin “muheymin” ve “musaddik” olduğunu haber verir. Kur’an öncesi gönderilen kitaplar, Tevrat, Zebur ve İncil’den ibaret olmadığı gibi peygamberlerin getirdiği din de Yahudilik ve Hıristiyanlıkla sınırlı değildir. Gönderilen kitapların ve ilkeleri belirlenen dinlerin isimleri farklı olsa da öz itibariyle hepsi aynı temel esaslara vurgu yapmaktadır. Son ilahi kitap Kur’an, söz konusu ilkeleri en özlü ve en edebi biçimde bünyesinde toplamıştır. O, bir taraftan önceki kitaplarda bulunan hakikatleri tasdik ederken diğer yandan meydana gelen kimi sapmalara müdahale etmiştir. Zira önceki toplumlar içinde, ilahi vahye sadakat gösterenler olduğu gibi hakikati gizleyenler, tahrif edenler ya da toptan ret yolunu seçenler de olmuştur. Günümüzde de Kur’an’ın önceki kitaplardan aşırma bilgiler içerdiği iddia edilmekte, diğer taraftan onun ilahi olup olmadığı yönünde şüphe uyandırıcı birtakım yaklaşımlar sergilenmektedir. Bu çalışmada “musaddik” ve “muheymin” kavramları merkeze alınarak Kur’an’ın diğer kutsal kitaplar karşısındaki konumu incelenecektir. Karşılaştırmalı tahlil yöntemi izlenecek olan çalışmada, ilahi dinlerdeki sapmaların hangi noktalarda cereyan ettiği örneklerle ortaya konacaktır. Kur’an’ın ortaya koyduğu ilkeler ışığında uzun soluklu bir süreç olan ve insanlığın gelişmesine uygun olarak yenilenen vahiy olgusunun dinler bazında düşmanlık ve çatışma aracı olmaması gerektiği konusu açıklığa kavuşturulacaktır.
Anahtar Kelime: The Qur'an being a muhaymin and musaddik in the context of the characteristics of divine revelation
Öz: Allah Almighty created the universe and brought life into our world, which is a part of the universe. The last guest of the earth is human beings. All the blessings of the earth have been given to human beings. On the other hand, he is tasked with rebuilding the world. Meanwhile, human beings are not left alone with their innate potential orientations but are informed by the divine revelation about the purpose and responsibilities of creation. He was taught the ways of living in safety on earth and earning the life of the hereafter. In this sense, Allah has addressed human beings through special persons/prophets that He has chosen since the first moment when he became conscious. While the Qur'an informs about the prophets who received revelation and their tribes, it declares that it is "muhaymin" and "musaddik" in the face of previously sent books and pages. The books sent before the Qur'an are not limited to the Torah, Psalms, and the Bible, and the religion brought by the prophets is not limited to Judaism and Christianity. However, although the names of the books sent and the religions whose principles were determined are different, they all emphasize the same basic principles. The last divine book, the Qur'an, has gathered these principles in the most concise and literary form. While the Qur'an affirmed the truths found in the previous books, he also intervened in some deviations that occurred. For, in previous societies, there were those who showed loyalty to divine revelation, as well as those who concealed the truth, falsified it, or chose the path of total rejection. Today, it is claimed that the Qur'an contains plagiarism from previous books, on the other hand, there are various approaches that raise doubts about whether it is divine or not. In this study, the position of the Qur'an against other holy books will be examined by focusing on the concepts of "musaddik" and "muhaymin". In the study, in which the comparative analysis method will be followed, it will be revealed with examples at which points the deviations in divine religions occur. It will be clarified that the phenomenon of revelation, which is a long-term process and renewed in accordance with the development of humanity, should not be a means of hostility and conflict on the basis of religion, in the light of the principles set forth by the Qur'an.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Âlûsî, (1415). Rûhu’l-Meânî. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye.
- Ateş, S. (1988). Yüce Kur’an’ın Çağdaş Tefsiri, İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat.
- Bagavî, H. b. Mes’ud. (2006). Me’âlimü’t-Tenzîl. Riyad: Dâru Taybe.
- Besalel, Y. (2002). Yahudilik Ansiklopedisi. İstanbul: Gözlem Gazetecilik.
- Bilgi, İ. Hilmi. (2021). Kur’an-ı Kerîm’de ve Kitab-ı Mukaddes’te Kurtuluş Yolu. Ankara: İlâhiyât Yayınları.
- Cebeci, Lütfullah. (2006). “İslâm’ın Tevrat ve İncil’e Bakışı”. Köprü, ss. 45-61.
- Cevherî, İ. b. H. (1956). es-Sıhah Tâcu’l-Luga. Beyrut: Dâru’l-İlm li’l-melâyîn.
- Cürcânî, S. Ş. (1985). Kitâbu’t-Ta’rîfât. Beyrut: Mektebetu Lubnan.
- Çağrıcı, Mustafa. (2009). “Sıdk”, DİA. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Çalışkan, M. (2022). “Kur’ân Perspektifinde İman, İbadet ve Ahlâk İlişkisi”. JASS, 15/93, ss. 221-232.
- Çığ, M. İ. (2021). Kur’an, İncil ve Tevrat’ın Sumer’deki Kökeni. İstanbul: Kaynak Yayınları.
- Demir, Şehmus. (2001). “İnsanları ve Cinleri Ancak Bana İbadet Etsinler Diye Yarattım” Ayetinin Anlam ve Yorumu Üzerine, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 16, ss. 351-361.
- Harman Ö. F. (2010). “Süleyman”, DİA. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. https://www.Hıristiyanlik.org/tanrinin-pismanligi (Erişim: 20:04.2023)
- İbn Fâris. (1986). Mu’cemu Mekâyisi’l-Luga. Beyrut: Muessesetu’r-Risâle.
- İbn Hişâm, (1936). es-Sîretu’n-Nebeviyye. Kahire: Muṣṭafa el-Bâbî el-Halebî.
- İbn Kesîr, İ. b. Ömer. (1999). Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, thk. Sâmî b. Muhammed Selâme. Riyad: Dâru Taybe.
- İbn Mâce, M. b. Yezid. (ty.). Sünen, thk. Muhammed Fuad Abdulbâkî, Beyrut: Dâru İhyâi Kütübi’l-Arabî.
- İbn Manzûr, (1990). Lisânu’l-Arab. Beyrut: Dârul-Me’ârif.
- İbn Teymiyye, (1999). el-Cevâbu’s-Sahîh Limen Beddele Dîne’l-Mesîh. es-Suudiyye: Daru’l-Âsıme.
- İncil, (2005). İstanbul: Yeni Yaşam Yayınları.
- İsfehânî, R. (1999). Tefsîru’r-Râgıb el-İsfehânî, thk. Muhammed Abdülaziz Besyûnî. Tanta: Câmiatu Tanta Kulliyyetu’l-Âdâb.
- Karaman, H., Çağrıcı, M., Gümüş, S., Dönmez, İ. K. (2017). Kur’an Yolu. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
- Kitabı Mukaddes, (1995). İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi Ohan Matbaacılık.
- Kurt, A. İ. (2009). İki Kral- İki Hikâye: Kral Saul ve Kral Davut, Milel ve Nihal, 6 (1), 261-287.
- Mahallî, C. ve Suyûtî, C. (1979). Tefsîru’l-Celâleyn. Kahire: Dâru’l-Hadîs.
- Mâverdî, (2012). en-Nuket ve’l-Uyûn. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye.
- Mevdûdî, Ebu’l-Alâ. (2004). Tarih Boyunca Tevhid Mucadelesi ve Hz. Peygamber’in Hayatı, (Çev. Ahmet Asrar). İstanbul: Pınar Yay.
- Mustafavî, H. (2009). et-Tahkîk fî Kelimâti’l-Kur’âni’l-Kerîm. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye.
- Paçacı, Mehmet. (1991). Kur’an-ı Kerim Işığında Vahiy Geleneğine - Kitab-ı Mukaddes Bağlamında - Bir Bakış. İslâmî Araştırmalar, V(3) ss. 175-193.
- Râzî, Fahruddîn. (1981). Mefâtîhul-Gayb. Beyrut: Dâru’l-Fikr.
- Reşid Rıza, (1947). Tefsiru’l-Menâr. Beyrut: Dâru’l-Ma’rife.
- es-Sekkâ, A. Hicâzî. (1978). Mine’l-Furûk beyne’t-Tevrâti’s-Samiriyye Ve’l-İbraniyye fi’l-Elfâzi ve’l Me‘ânî. Beyrut: Dâru’l-Ensâr.
- Şevkânî, M. b. Ali. (1414h.). Fethu’l-Kadîr. Beyrut: Dâru İbn Kesîr,
- Taberî, İbn Cerir. (2000). Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân, thk. Ahmed Muhammed Şâkir. Beyrut: Muessesetu’r-Risâle.
- Topaloğlu, B. (2012). “Tövbe”, DİA. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Uğur, H. (2011). Tevrat’ın Kur’an’a Arzı. Bursa: Emin Yayınları.
- Uğur, H. (2008) Kur’an’ın Tasdik Ettiği Tevrat’taki Konular. Konya: Selçuk Üniversitesi S.B.E. Yayınlanmamış Doktora Tezi.
- Uludağ, S. (2010). “Takva”, DİA. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Vâhidî, (1415). el-Vecîz fî Tefsîri’l-Kitabi’l-Azîz, thk. Safvan Adnan Dâvudî. Beyrut: Dâru’l-Kalem.
- Yazır, E. M. H. (1979). Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Eser Neşriyat.
- Yitik, A. İ. (2007). “Oruç”, DİA. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Yenice, M. (2023). Klasik ve Çağdaş Dönemlerde Anlam Bileşenleri, Ankara: İlâhiyât.
- Zemahşerî, C. (1998). el-Keşşâf an Hakâiki’t-tenzîl. Riyâd: Mektebetu’l-Ubeykân.
| APA | Binol A (2023). İlahi vahyin karakteristiği bağlamında Kur’ân’ın muheymin ve musaddik oluşu. , 1030 - 1048. 10.29000/rumelide.1316242 |
| Chicago | Binol Ali İlahi vahyin karakteristiği bağlamında Kur’ân’ın muheymin ve musaddik oluşu. (2023): 1030 - 1048. 10.29000/rumelide.1316242 |
| MLA | Binol Ali İlahi vahyin karakteristiği bağlamında Kur’ân’ın muheymin ve musaddik oluşu. , 2023, ss.1030 - 1048. 10.29000/rumelide.1316242 |
| AMA | Binol A İlahi vahyin karakteristiği bağlamında Kur’ân’ın muheymin ve musaddik oluşu. . 2023; 1030 - 1048. 10.29000/rumelide.1316242 |
| Vancouver | Binol A İlahi vahyin karakteristiği bağlamında Kur’ân’ın muheymin ve musaddik oluşu. . 2023; 1030 - 1048. 10.29000/rumelide.1316242 |
| IEEE | Binol A "İlahi vahyin karakteristiği bağlamında Kur’ân’ın muheymin ve musaddik oluşu." , ss.1030 - 1048, 2023. 10.29000/rumelide.1316242 |
| ISNAD | Binol, Ali. "İlahi vahyin karakteristiği bağlamında Kur’ân’ın muheymin ve musaddik oluşu". (2023), 1030-1048. https://doi.org/10.29000/rumelide.1316242 |
| APA | Binol A (2023). İlahi vahyin karakteristiği bağlamında Kur’ân’ın muheymin ve musaddik oluşu. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (34), 1030 - 1048. 10.29000/rumelide.1316242 |
| Chicago | Binol Ali İlahi vahyin karakteristiği bağlamında Kur’ân’ın muheymin ve musaddik oluşu. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi , no.34 (2023): 1030 - 1048. 10.29000/rumelide.1316242 |
| MLA | Binol Ali İlahi vahyin karakteristiği bağlamında Kur’ân’ın muheymin ve musaddik oluşu. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, vol., no.34, 2023, ss.1030 - 1048. 10.29000/rumelide.1316242 |
| AMA | Binol A İlahi vahyin karakteristiği bağlamında Kur’ân’ın muheymin ve musaddik oluşu. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. 2023; (34): 1030 - 1048. 10.29000/rumelide.1316242 |
| Vancouver | Binol A İlahi vahyin karakteristiği bağlamında Kur’ân’ın muheymin ve musaddik oluşu. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. 2023; (34): 1030 - 1048. 10.29000/rumelide.1316242 |
| IEEE | Binol A "İlahi vahyin karakteristiği bağlamında Kur’ân’ın muheymin ve musaddik oluşu." RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, , ss.1030 - 1048, 2023. 10.29000/rumelide.1316242 |
| ISNAD | Binol, Ali. "İlahi vahyin karakteristiği bağlamında Kur’ân’ın muheymin ve musaddik oluşu". RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi 34 (2023), 1030-1048. https://doi.org/10.29000/rumelide.1316242 |
