Yıl: 2023 Cilt: Sayı: 34 Sayfa Aralığı: 1102 - 1114 Metin Dili: Arapça DOI: 10.29000/rumelide.1317591 İndeks Tarihi: 12-07-2023
الملخص
Öz: عدَدراسةَالمخطوطَالعربيَاإلسالميَفيَغربَإفريقياَمحطةَإهمالَلدىَالباحثينَإَلَفيَحاَلتَقليلةَفيَماليَونيجرياَوالنيجرَوغاناَوالسنغالَ، وعلىَالرغمَمماَقامَبهَعلماءَغينياَمنَالتدوينَبالحرفَالعربيَفيَكلَالعصورَوفيَكلَاألمصارَفإنناََلَنكادَنجدَدراسات جادة عنيت بهذا التراثَالقيمَجمعاَودراسةَ.ولقدَتركَعلماءَالغربَاإلفريقيَتراثاَفكرياَوإنتاجاَحضارياَثرياَجداَباللغةَالعربيةَمنَحيثَالعددَوالتنوعَفيَ المواضيعَوالفنونَالتيَطرقتهاَ،ولألسفَلمَتحظَهذهَاإلنتاجاتَالعلميةَبالعنايةَالتيَتستحقهاَمنَحيثَوسائلَالحفظَوالرقمنةَوطرقَالنشرَ.رغمَ أهميتهاَالعلميةَوتميزهاَالثقافيَوخصائصها اإلسالميَكمصادرَضروريةَفيَالدراساتَالحضاريةَوالتاريخيةَللمنطقة.جاءَالبحثَفيَمقدمةَ وخاتمةَتتوسطهماَخمسةَمباحثَأساسيةَتتراوحَبينَالحديثَعنَاإلنتاجاتَالعلميةَلعلماءَغربَأفريقياَوصفَواقعَهذهَاَلنتاجات)المخطوطات(َ فيَغينياَكنموذج، َمعَتقديم َحلولَواقتراحاتَحولَسبلَالحفاظَعليهاَوالعناية َبهاَثمَإخراجَإلىَالنور.الكلماتَالمفتاحيةَ:المخطوطَالعربيَ اإلسالميَ،غينياَ،العنايةَبالمخطوطَ،نشرَالمخطوط.
Anahtar Kelime: Gine'deki Arapça İslami el yazmalarını koruma ve yayma yolları
Öz: Batı Afrika'daki İslami Arapça el yazmaların incelenmesi, Mali, Nijerya, Nijer, Gana ve Senegal'deki birkaç durum dışında, araştırmacılar tarafından ihmal edilen bir konudur. Gineli bilginlerin İslam kültürünün pek çok yönüyle Arap dilinde ortaya koydukları muazzam entelektüel çalışmalara rağmen, derleme ve analiz açısından bu değerli mirasla ilgili ciddi çalışmalara neredeyse hiç rastlamıyoruz. Batı Afrikalı bilginler, ele aldıkları konu ve sanatların sayısı ve çeşitliliği bakımından Arap dilinde çok zengin bir entelektüel ve kültürel miras bırakmışlardır. Ne yazık ki bu ilmî eserler (yazmalar) koruma, dijitalleştirme ve yayımlama konularında hak ettikleri ilgiyi görmemiştir. Bilimsel önemlerine, kültürel farklılıklarına, İslami özelliklerine sahip olup Batı Afrika'nın kültürel ve tarihi araştırmalarında temel kaynaklar olarak teşekkül etmelerine rağmen istenilen düzeyde çalışma yapılmamıştır. Araştırma, Batı Afrikalı bilim adamlarının bilimsel çalışmalarını analiz eden ve bu eserlerin (el yazmaları) Gine'deki gerçekliğini ve durumunu tanımlayan bir giriş ve beş ana bölümden oluşmaktadır. Bölümlerde ayrıca elyazmalarının Gine'de muhafaza edilmesi ve yayınlanmasına ilişkin çözümler ve öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelime: Islamic Arabic manuscript in Guinea ways of preservation and publishing
Öz: The study of Islamic Arabic manuscripts in West Africa is a matter of neglect by researchers, except in a few cases in Mali, Nigeria, Niger, Ghana and Senegal. Despite the enormous intellectual works that the Guinean scholars have presented in so many aspects of the Islamic culture in the Arabic language, we can hardly find serious studies concerned with this valuable heritage with regards to collection and analysis. West African scholars have left a very rich intellectual and cultural heritage in the Arabic language in terms of the number and diversity of topics and arts that they discussed. Unfortunately, these scholarly works(manuscripts) have not received the attention they deserve in terms of preservation, digitalization and publishing. Despite their scientific importance, cultural distinction, Islamic characteristics and they serving as essential sources in the cultural and historical studies of West Africa. The research consisted of an introduction and a conclusion, mediated by five main chapters, which analyzed the scholarly works of West African scholars and described the reality and state of those works (manuscripts) in Guinea as a case study. The chapters also presented solutions and suggestions on ways to preserve and publish manuscripts in Guinea.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ‘Abdul ‘Aziz b. Muhammed e’s-Safar (ts.). El-Mahtût ve şey-un min kadâyâhu, Külliyetü’l-âdâb, Câmi’atu’l-malik Sa’ûd, Riyad, dâru’l-marîh.
- ‘Abdullah Sîsey (2018). Harakâtu’l-islâh ve’t-tecdîd fî garbi İfrîkiya hilâla’l-karnayn e’s-sâmin ve’t-tâs’i
- ‘aşar el-mîlâdiyyeyn, vezâratu’l-avkâf ve’ş-şu’ûnu’l-İslamiyye, el-mamlakatu’l-Magribiyye.
- ‘Abdurrahman Kone (ts.). El-İslam ve’l-Müslimûn fîSâhili’l-‘âc.
- ‘Abdussattâr el-Hallûjî (ts.). el-Mahtûtât ve’t-turâsi’l-‘Arabî, dâru’l- Misriyyeti’l-Lubnâniyye.
- ‘Umar Musa Konâte (2006-2007). Risaletü doktora, Külliyetü’l-âdâb ve’l-‘ulûmi’l-insâniyye, Câmi’atu
- ‘Abdu’l-Malik a’s-Sa’ad, el-İslam ve’l-Müslimûn fî Gîniyâ, el vâk’i ve’l-âfâk.
- Abdu’s-Samed ‘Abdullah Muhammed (2001). b.1. Advâun ‘alâ’ş-şi’iri’l-‘Arabî fî garbi İfrîkiya.
- e’s-Sayyid e’n-Naşşâr (1997). Fi’l-mahtûtâti’l-‘arabiyye, Külliyetü’l-âdâb, Câmi’atu’l-İskandariyye, dâru’s-sakâfati’l-‘ilmiyye.
- el- Cahiz (ts.). El-hayevân.
- el-Bakrî (ts.). Kitâbu’l-mesâlik v’l- Mamâlik, Tahkik ve takdîm Adrian Van Leofin ve André Ferry, a’d dâru’l-‘Arabiyye lil-kitâb.
- el-Halûjî, ‘Abdu’s-Sattâr (2006). El-Fihris, el-‘adedu’s-sâdis ‘aşar, dâru’l-kutubi ve’l-vesâiki’l-kavmiyye, Nahva ‘ilmi mahtûtât ‘Arabî.
- el-Kalkaşendî ( 1915). Subhu’l-‘a’aşâ, el- matbâtu’l-amîriyye.
- Fethî Muhammad (1983). Cugrâfiyyetu İfrîkiyâ, dirâsatun ıklîmiyye li’l- kâra mâ’a tatbîk ‘alâ duveli cenûbi’s-sahrâ, dâru’n-nahdati’l-‘Arabiyye li’t-tibâ’ati ve’n-nesşir, Beyrut, Lübnân.
- Hadîm Muhammed İmbâki (1998). Mahtûtâtu’l-ma’ahadi’l-esâsî li İfrîkiya’s-savdâ.
- İbn Battuta (ts.). Tuhfatu’n-nuzzâr fî garâibi’l-amsâr ve ‘acâibi’l-asfâr, tahkik : Muhammed ‘Abdul munim el-‘Uryân (1987). Dâru ihyâi’l-‘ulûm, Beyrut.
- Îbrahim Mansâre (2012). E’ş-şi’ru’l-‘Arabî fî Gîniya Tûbâ Namûzacan.
- İbrahim Mansâre (2017). El-Mahtûtâtu’l-‘Arabiyyeti’l-İslâmiyyeti-l-Jâgaviyye fî Gîniya.
- İbrahim Mansur (2019). Kirâ’atun fî ahlâki’t-tasâmuh mina’ş-ş’iri’l-Gînî, Şuara Tûbâ namûzacan.
- John Joseph (1984). B.1. El-İslam fî mamâlik ve İmbratûriyyat Afrîkiyâ’s-savdâ, Tercüme : Muhtâr e’s Suveyfî, Dâru’l-kutubi’l-İslâmiyye, Kahire.
- Kaba ‘İmrân (1996). El-hayâtu’l-adabiyye fî Gîniya, Risâlatu Master, Külliyetü’d-da’ava, Libya.
- Mahmûd Ka’at (ts.). Târihu’l-Fattâş, Dirâsatu ve tahkik,’Abdurrauf Ahmad Maiga vd.(2014) Maşûrât Ahmad Bâba lid’-dirâsâti’l-‘ulyâ ve’l-buhûsi’l-İslâmiyya, Timbuktu, No.1.
- Merkezu Cum’atu’-lmâcid li’s-sakâfati ve’t-turâs (ts.). Sinâ’atu’l-mahtûtu’l-‘Arabî el-İslâmî mina’t tarmîm ilâ’t-tacdîd, Dubai.
- Muhammed Bello b. ‘Usman Fûdî (1996). B.1. İnfâku’l-maysûr fî bilâdi’t-Tukrûr, thk. Bahîcatu’ş-Şâzilî, ma'ahadu’d-dirâsâti’l-İfrîkiyye.
- Muhammed el-Amîn Diabi (ts.). Revâi’i âli Karamohoba, yayımlanmamıştır.
- Muhammed Samba (ts.). Kasîdatu yâ tâliba’l-fathi, dirâsat ve tahlîl ma’a ziyâdati ihmirâr,
- Mustafa e’s-Sibâ’î (ts.). Ravâi’i Hadâratina.
- Yusu Munkaila (2012). El-adabu’l-‘Arabî el- İfriki.
- Yusuf el-Mar’aşlî (ts.). Usûlu kitâbabati’l-bahsi’l-‘ilmî ve tahkîki’l-mahtûtât.
- Alpha Mamadou Dialllo (1999). Le Français en Guinée contribution à un inventaire de la particularité l’excal.
- Alpha Mamadou Diallo Lélouma et Bernard Sal-vaing (ts.). Touba, Kankan et Samatiguila : rejoindre ou dé-cliner le djihad.Remarques sur la postérité du refus du djihad prêté à El Hadj Salimou, Souaré.
- Alpha Mamadou Diallo (ts.). Lélouma et Bernard Sal-vaing, Touba, Kankan et Samatiguila : rejoindre ou dé-cliner le djihad.Remarques sur la postérité du refus du djihad prêté à El Hadj Salimou, Souaré.
- Ghali Noureddine (1985) Sidi Mohamed MAHIBOU et Louis BRENNER : Inventaire de la bibliothéque umarienne de Ségou,Paris, édition du CNRS. http :www.sum.uio.no/research/mali/timbuktu/events/chemin/bernard (2002). La question des manuscrits au Fouta Jaloo Guinée, Communication au colloque le chemin de l’encre, Bamako,8aout.
- Lanciné Kaba (2004). Cheikh Mouhammad Chérif et son temps, ou Islam et société à Kankan en Guinée, 1874-1955, Paris, Présence Africaine.
- Roger Botte (1979). Renvoie à ce sujet à Lamine Sanneh, The Jakhanke…et à M. Barry(1975) L’influence des grandes familles maraboutiques sur l’évolution sociopolitique du diwal de Labé, Kankan, Mémoire, IPJN.
- Roger Botte (1990). « Pouvoir du Livre, pouvoir des hommes : la religion comme critère de distinction », Journal des Africanistes.
| APA | Mansare İ, Yakub A (2023). الملخص. , 1102 - 1114. 10.29000/rumelide.1317591 |
| Chicago | Mansare İbrahim,Yakub Abdul Samed الملخص. (2023): 1102 - 1114. 10.29000/rumelide.1317591 |
| MLA | Mansare İbrahim,Yakub Abdul Samed الملخص. , 2023, ss.1102 - 1114. 10.29000/rumelide.1317591 |
| AMA | Mansare İ,Yakub A الملخص. . 2023; 1102 - 1114. 10.29000/rumelide.1317591 |
| Vancouver | Mansare İ,Yakub A الملخص. . 2023; 1102 - 1114. 10.29000/rumelide.1317591 |
| IEEE | Mansare İ,Yakub A "الملخص." , ss.1102 - 1114, 2023. 10.29000/rumelide.1317591 |
| ISNAD | Mansare, İbrahim - Yakub, Abdul Samed. "الملخص". (2023), 1102-1114. https://doi.org/10.29000/rumelide.1317591 |
| APA | Mansare İ, Yakub A (2023). الملخص. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (34), 1102 - 1114. 10.29000/rumelide.1317591 |
| Chicago | Mansare İbrahim,Yakub Abdul Samed الملخص. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi , no.34 (2023): 1102 - 1114. 10.29000/rumelide.1317591 |
| MLA | Mansare İbrahim,Yakub Abdul Samed الملخص. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, vol., no.34, 2023, ss.1102 - 1114. 10.29000/rumelide.1317591 |
| AMA | Mansare İ,Yakub A الملخص. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. 2023; (34): 1102 - 1114. 10.29000/rumelide.1317591 |
| Vancouver | Mansare İ,Yakub A الملخص. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. 2023; (34): 1102 - 1114. 10.29000/rumelide.1317591 |
| IEEE | Mansare İ,Yakub A "الملخص." RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, , ss.1102 - 1114, 2023. 10.29000/rumelide.1317591 |
| ISNAD | Mansare, İbrahim - Yakub, Abdul Samed. "الملخص". RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi 34 (2023), 1102-1114. https://doi.org/10.29000/rumelide.1317591 |
