Covid-19 Salgını, Tersine Göç ve Köy Yerleşimleri: Muhtarlara Yönelik Bir Araştırma

memiş, levent; Köseoğlu, Semih; Düzgün, Sönmez

Covid-19 Salgını, Tersine Göç ve Köy Yerleşimleri: Muhtarlara Yönelik Bir Araştırma

Levent MEMİŞ, (Giresun Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü, Giresun, Türkiye)

Sönmez DÜZGÜN, (Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi, Türkiye)

Semih KÖSEOĞLU (Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü, Isparta, Türkiye)

Amme İdaresi Dergisi

170 0

Yıl: 2023 Cilt: 56 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 95 - 129 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 11-08-2023

Covid-19 Salgını, Tersine Göç ve Köy Yerleşimleri: Muhtarlara Yönelik Bir Araştırma

Öz:

Covid-19 Salgını, var olan yerleşim yapıları üzerinden yeni tartışmaları gündeme getirmiştir. Bu yeni tartışmalardan biri de kırsal alana yöneliktir. Bu süreç zarfında kırsal alan, kentsel alanda oluşan risklerden uzaklaşmak isteyenler ile risk altında olan ve ekonomik açıdan kayıplar yaşayan kişilerin sığınma alanına dönüşmüştür. Salgınla birlikte gündeme gelen tersine göçü konu alan bu çalışmada, kırsal alanda oluşan tersine göçün köyün mekânsal biçimlenişine ve kamusal hizmetlere erişime olan etkisine odaklanılmaktadır. Araştırmanın genel tasarımı keşifsel durum çalışmasına dayanmaktadır. Bu bağlamda araştırma Giresun ilinde bulunan Merkez, Görele ve Bulancak ilçelerindeki 27 köy muhtarı kapsamında, yarı yapılandırılmış mülakat yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Ayrıca söz konusu köylerde katılımcı gözlem gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın genel sonuçlarına göre, tersine göçü gerçekleştirenler emeklilerdir. Köye yöneliş, var olan konutların iyileştirilmesi ve yeni konutların yapımıyla köyün mekânsal biçimlenişini etkilemiştir. Köylerde nüfus varlığının artış göstermesiyle, katı ve sıvı atıklar, içme suyu ve yoldan oluşan köyün temel hizmetlerinin niceliğine ve niteliğine yönelik talep artmıştır. Söz konusu bu ihtiyaçların karşılanmasında mevcut yönetsel yapılar yetersiz kalmaktadır. Elde edilen bulgulara göre çeşitli öneriler gündeme getirilmektedir.

Anahtar Kelime: Covid-19 Salgını Tersine Göç Kırsal Alan Köy Yönetimi

Covid-19 Pandemic, Counter Urbanization and Village Settlements: A Research on Headmen

Öz:

Covid-19 Pandemic has brought up new discussions over existing residential structures. One of these new discussions is about the rural area. During this process, the rural area has turned into a shelter for those who want to get away from the risks in the urban area and those who are at risk and suffer from economic losses. In this study, which focuses on the reverse migration that has come to the agenda with the epidemic, the effect of reverse migration in rural areas on the spatial formation of the village and access to public services is focused on. The general design of the research is based on an exploratory case study. The research was carried out with the semi-structured interview method within the scope of 27 village headmen in Merkez, Görele and Bulancak districts in Giresun province. In addition, participant observation was carried out in the mentioned villages. According to the general results of the research, those who carry out reverse migration are retirees. The orientation towards the village has affected the spatial formation of the village with the improvement of existing houses and the construction of new houses. With the increasing population presence in the villages, the demand for the quantity and quality of the basic services of the village, consisting of solid and liquid waste, drinking water and roads, has increased. Existing administrative structures are insufficient to meet these needs. According to the findings obtained, various suggestions are brought to the agenda.

Anahtar Kelime: Covid-19 Pandemic Counter-Urbanization/Reverse Migration Rural Area Village

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Altunok, B. (2021). Türkiye’de Tersine İç Göçü Engelleyen Faktörler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri: İstanbul İli Örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Yalova Üniversitesi.
Andersen, H. T., Egsgaard-Pedersen, A., Hansen, H. K., Lange, E. S. Ve Norgaard, H. (2022). “Counter-Urban Activity Out of Copenhagen: Who, Where and Why?”, Sustainability, 14, 6516. https://doi.org/10.3390/su14116516
Baş, S. M. (2019). Yeni Bir Göç Modeli Olarak Kentten Tersine Göç: İstanbul İncelemesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, SBE.
Başa, Ş. (2000). “Ordu İli Mesudiye İlçesinde Çavdar ve Yöresi Köyleri Köykent Projesi”, Türk İdare Dergisi, 72 (429), s.117-135
Başa, Ş. ve Ekşi, A. (2002). “Mesudiye İlçesi Yedi Yöreli Köykent Gelişme Projesi (Bilgi Notu)”, http://www.safakbasa.com.tr/yuklenen_akademik_calismalar/14-MESUDIYE_ILCESI_YEDI_YORELI_KOYKENT_GELISME_PROJESI.pdf (13.04.2023).
Beyaz, C. (2019). Kırsal Göçmenin Kimlik, Aidiyet ve Bağlılık Mücadelesi: Rizeli Göçmenler Üzerine Bir Çalışma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, SBE, Ankara.
Beyhun, N. E. (2020). Şehirden Göç Edenler Köylerde Yaşlı Nüfusu Risk Altında Bırakıyor, https://www.cnnturk.com/turkiye/sehirlerden-goc-edenler-koylerde-yasli-nufusu-risk-altinda-birakiyor?page=1, (08.12.2020).
Bıyıkoğlu, M., Topçu, D., Çürüksulu, G., Bektaş, M., Akbaş, H. S., Şaşmaz Candan, D., Sezen, M. Ve Yalçın, E. H. (2017). 6360 Sayılı Kanun Ekseninde Yerel Yönetim Reformları, İstanbul: Der Kitabevi.
Bodur, F. N. (2019). Tersine Göç: İstanbul’dan Giresun’a Geri Dönüşler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Şehir Üniversitesi, SBE.
Bosworth, G. Ve Finke, H. B. (2019). “Commercial Counterurbanisation A Driving Force in Rural Economic Development”, EPA: Economy and Space, 52 (3), 654–674.
Bulut, M. ve Dinçmen, S. (2020). “Geriye Dönüş Üzerine Bir Araştırma”. Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi, 4 (7), 8-18.
Cinokur, F. (2020): Koronavirüs Kentten Köye Göçü Artırdı, https://www.dunya.com/sehirler/koronavirus-kentten-koye-gocu-artirdi-haberi-467602, (07.12.2020).
Çiftçi, H. (2020). Koronavirüs, Hakkari’de Göçü Tersine Çevirdi: Bu Krizden Kurtulma¬nın En İyi Yolu, Köye Geri Dönmek, https://www.indyturk.com/node/182336/haber/koronavir%c3%bcshakkari%e2%80%99de-g%c3%b6%c3%a7%c3%bc-tersine-%c3%a7evirdi-bu-krizden-kur-tulman%c4%b1n-en-iyi-yolu, (08.12.2020).
Çolakoğlu, E. (2007). “Kırsal Kalkınma Problemine Bir Çözüm Arayışı Olarak Köy-Kent Projesi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 3 (6), 187-202.
Eryılmaz, B. (2016). Kamu Yönetimi: Düşünceler-Yapılar-Fonksiyonlar-Politikalar, 9. Baskı, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
Garcilazo, E., Sanabria, A., Raderschall, L., Riaza Fernandez, F., Morend Monray, A., Hitchings, G. Ve Marshalian, M. (2020): Policy Implications of Coronavirus Crisis for Rural Development, http://www.oecd.org/coronavirus/policy-responses/policy-implications-of-coronavirus-crisis-for-rural-development-6b9d189a/, (15.12.2020).
Geray, C. (2018). “Türkiye’de Kırsal Yerleşme Düzeni ve Köy Kent Yaklaşımı”, Edt. Hasan Hüseyin Doğan, Kent, Yerel Yönetimler ve Toplu Konut Yazıları, Cilt II, Palme Yayınevi, s.1057-1082.
Güreşçi, E. (2010). “Türkiye’de Kentten-Köye Göç Olgusu”. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11 (1), 77-86.
Halfacree, K. (2008). “To Revitalise Counterurbanisation Research? Recognising an International and Fuller Picture”. Population Space Place, 14, 479–495.
Hovardaoğlu, O. ve Çalışır-Hovardaoğlu, S. (2022). “Tendency of Oder Adults to Leave Big Cities in the COVID-19 Pandemic: A Qualitative Regional Analysis in Turkey”, Regional Science Policy & Practice, Early View, 1-21.
Kanbir, F. (2020). “Geç Modern Çağda Eve Dönüş”, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15 (25), 3851-3873.
Kara, H. Ve Gökburun, İ. (2018). “Bir Tersine Göç Örneği: Kadıoğlu Çiftliği Köyü (Kahramanmaraş)”, International Social Sciences Studies Journal, 4 (26), 5546-5560.
Karaömerlioğlu, A. (2021). Orada Bir Köy Var Uzakta: Erken Cumhuriyet Döneminde Köycü Söylem, İstanbul: İletişim Yayınları.
Kavruk, H., Erdem, T., Öztaş, N., Keleş, İ., Pustu, Y. Ve Aktürk, B. (2012). Türkiye’de Köy Yerleşimi ve Yönetimi: Köy Sorunları Araştırması, Ankara: TODAİE Yayınları.
Keleş, R. ve Mengi, Ayşegül (2022). Türkiye’de Kırsal Kalkınma Politikaları, Ankara: İmge Kitabevi.
Keleş, R. (2008). Kentleşme Politikası, 10. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi.
Keleş, R. (2019). Yerinden Yönetim ve Siyaset, 11. Baskı, İzmir: Cem Yayınevi.
Kentel, F. (2017). Kır Mekânının Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Dönüşümü: Modernleşen ve Kaybolan Geleneksel Mekânlar ve Anlamlar, TUBİTAK Projesi.
Kepenek, E. B. ve Uğuzman, T. (2018). “Haydi Köyümüze Geri Dönelim! Tersine Göçün Sosyoekonomik Etkileri: Yeniyol Köyü Örneği”, Sosyal Politikalar Çalışmaları Dergisi, 18, 40-2, 11-36.
Kızılboğa, R. (2011). “Köy İdaresine Yönelik Kanun Tasarısındaki Düzenlemeler”, Öneri, 9 (35), 183-197.
Korkmaz, C. (2022). Türkiye’de Karşı Kentleşmenin İzlerini Aramak: Kuzey İstanbul Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Konya Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
Mazman, Ö. A. (2015). Cumhuriyet Sonrası İstanbul Demografisi, Büyük İstanbul Tarihi, 532-543,https://istanbultarihi.ist/97-cumhuriyet-sonrasi-istanbul-demografisi (03.12.2022).
Mutlu, A. (2022). Bir Kır Ütopyası: Osmanlıdan Cumhuriyete İdeal Köy, Ankara: İdealkent Yayınları.
Nadaroğlu, H. (2001). Mahalli İdareler: Teorisi-Ekonomisi-Uygulaması, 7. Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayım.
Nerse, S. (2021). Kır Sosyolojisi, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Öz, A. (2019). Kentten- Köye Mevsimlik Göçün Tarım Sektörüne Sosyo-Ekonomik Etkileri; Konya İli Altınekin İlçesi Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, FBE.
Özden, M. A. ve Özden, A. T. (2019). “Kentsel Krizin Çözümünde Kırsalın Yeniden Düşünülmesi: Kent-Kır İlişkisine Bütüncül Bir Bakış Önerisi”, Kent, İnşaat ve Ekonomi Kongresi, 2-4 Mayıs, Gaziantep.
Özkaral, M. ve Çalışkan, İ. (2020). “Türkiye’nin Devlet Örgütlenmesi Bağlamında Köy İdareleri İşlevsel mi?: Covid-19 Pandemi Sürecine İlişkin Bir Araştırma”, Toplum Ekonomi ve Yönetim Dergisi, 1 (1), 34-52.
Rojo-Mendoza, F. (2022). “Spatial Preferences and Counterurbanization in Temuco, Chile: Between the Pleasure of the Natural and Residential Anonymity”, Annaler: Series B, Human Geography, DOI: 10.1080/04353684.2022.2082312
Sunata, U. (2014). “Tersine Beyin Göçünde Sosyal Ağların Rolü: Türkiyeli Mühendislerin Almanya’dan Geriye Göç Deneyim ve Algıları”, Türk Psikoloji Yazıları, 17 (34), 85-96.
Skoufoglou, E.-S. (2020). Urbanisation and Counter-Urbanisation in Greece in a Context of Crisis, Phd Thesis / Thèse de Doctorat de l'Université Paris 1 Panthéon-Sorbonne.
Şahin, Y. (2022). Kentleşme Politikası, 10. Baskı, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
Şimşek, R. (2017). Türkiye’de İç Göçlerin Göç Veren Bölgelere Etkisi ve Tersine Göç İmkânları: Kastamonu Örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, SBE.
Tekeli, İ. (2011). Kent, Kentli Hakları, Kentleşme ve Kentsel Dönüşüm, İlhan Tekeli Toplu Eserleri-20, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Tekeli, İ. (2014). Göç ve Ötesi, İlhan Tekeli Toplu Eserleri 3, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Tekeli, İ. (2016). Dünya’da ve Türkiye’de Kent-Kır Karşıtlığı Yok Olurken Yerleşmeler için Temsil Sorunları ve Strateji Önerileri, Ankara: İdealkent Yayınları.
Tezcan, M. (1989). “Kentten Köye Göç”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 22 (1), 37-42.
TÜİK (2021). Nüfus ve Demografi, https://data.tuik.gov.tr/Katego-ri/GetKategori?p=Nufus-ve-Demografi-109
TÜİK (2022). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2022-49685
Yıldırım, A. E. (2022). Yeni Tarım Düzeni: Pandemi-İklim Krizi ve Gıda Egemenliği, İstanbul: Sia Kitap.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel araştırma Yöntemleri, Yedinci Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldırmaz, S. (2021). Türkiye’de Köylülüğün Sosyal Tarihi (1945-1960), İstanbul: İletişim Yayınları.
Yıldız, M., Güler, Z. ve Başa, Ş. (t. y.). “Türkiye’de Kırsal Kalkınma Politikalarının Yönetsel Boyutu: Köy-Kent Örneği”, http://www.safakba-sa.com.tr/yuklenen_akademik_calismalar/16-2KOYKENT_ORNEGI_SUNUM.pdf (13. 04. 2023).
Yin, R. K. (2003). Case Study Resarch: Design and Methods, Applied Social Research Methods Series, Volume 5, California, London and New Delhi: Sage Publications.

APA	memiş l, Düzgün S, Köseoğlu S (2023). Covid-19 Salgını, Tersine Göç ve Köy Yerleşimleri: Muhtarlara Yönelik Bir Araştırma. , 95 - 129.
Chicago	memiş levent,Düzgün Sönmez,Köseoğlu Semih Covid-19 Salgını, Tersine Göç ve Köy Yerleşimleri: Muhtarlara Yönelik Bir Araştırma. (2023): 95 - 129.
MLA	memiş levent,Düzgün Sönmez,Köseoğlu Semih Covid-19 Salgını, Tersine Göç ve Köy Yerleşimleri: Muhtarlara Yönelik Bir Araştırma. , 2023, ss.95 - 129.
AMA	memiş l,Düzgün S,Köseoğlu S Covid-19 Salgını, Tersine Göç ve Köy Yerleşimleri: Muhtarlara Yönelik Bir Araştırma. . 2023; 95 - 129.
Vancouver	memiş l,Düzgün S,Köseoğlu S Covid-19 Salgını, Tersine Göç ve Köy Yerleşimleri: Muhtarlara Yönelik Bir Araştırma. . 2023; 95 - 129.
IEEE	memiş l,Düzgün S,Köseoğlu S "Covid-19 Salgını, Tersine Göç ve Köy Yerleşimleri: Muhtarlara Yönelik Bir Araştırma." , ss.95 - 129, 2023.
ISNAD	memiş, levent vd. "Covid-19 Salgını, Tersine Göç ve Köy Yerleşimleri: Muhtarlara Yönelik Bir Araştırma". (2023), 95-129.

APA	memiş l, Düzgün S, Köseoğlu S (2023). Covid-19 Salgını, Tersine Göç ve Köy Yerleşimleri: Muhtarlara Yönelik Bir Araştırma. Amme İdaresi Dergisi, 56(2), 95 - 129.
Chicago	memiş levent,Düzgün Sönmez,Köseoğlu Semih Covid-19 Salgını, Tersine Göç ve Köy Yerleşimleri: Muhtarlara Yönelik Bir Araştırma. Amme İdaresi Dergisi 56, no.2 (2023): 95 - 129.
MLA	memiş levent,Düzgün Sönmez,Köseoğlu Semih Covid-19 Salgını, Tersine Göç ve Köy Yerleşimleri: Muhtarlara Yönelik Bir Araştırma. Amme İdaresi Dergisi, vol.56, no.2, 2023, ss.95 - 129.
AMA	memiş l,Düzgün S,Köseoğlu S Covid-19 Salgını, Tersine Göç ve Köy Yerleşimleri: Muhtarlara Yönelik Bir Araştırma. Amme İdaresi Dergisi. 2023; 56(2): 95 - 129.
Vancouver	memiş l,Düzgün S,Köseoğlu S Covid-19 Salgını, Tersine Göç ve Köy Yerleşimleri: Muhtarlara Yönelik Bir Araştırma. Amme İdaresi Dergisi. 2023; 56(2): 95 - 129.
IEEE	memiş l,Düzgün S,Köseoğlu S "Covid-19 Salgını, Tersine Göç ve Köy Yerleşimleri: Muhtarlara Yönelik Bir Araştırma." Amme İdaresi Dergisi, 56, ss.95 - 129, 2023.
ISNAD	memiş, levent vd. "Covid-19 Salgını, Tersine Göç ve Köy Yerleşimleri: Muhtarlara Yönelik Bir Araştırma". Amme İdaresi Dergisi 56/2 (2023), 95-129.