Sınıf Öğretmenleri ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Duygu Durumları ile Değerler Eğitimi Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Cihat YAŞAROĞLU, (İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya, Türkiye)
Eyüp TABARA (Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Din Eğitimi Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye)
Değerler Eğitimi Dergisi
24 9
Yıl: 2023 Cilt: 21 Sayı: 45 Sayfa Aralığı: 169 - 192 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.34234/ded.1263656 İndeks Tarihi: 14-07-2023

Sınıf Öğretmenleri ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Duygu Durumları ile Değerler Eğitimi Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz:
Öğretmenlerin duygu durumlarının, öğretimin niteliğini etkilediği gibi değerler eğitimine yönelik tutumla da ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmada, değerler eğitimini tüm derslerde uygulayan ilköğretim sınıf öğretmenleri ile değerlerin bir öğrenme alanı olarak yer aldığı Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) dersini okutan öğretmenlerin duygu durumları ile değerler eğitimine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaca ulaşabilmek adına çalışmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, uygun örnekleme ile ulaşılan 233 sınıf ve yine ilkokullarda derse giren 110 DKAB öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Değerler Eğitimi Tutum Ölçeği ile Pozitif ve Negatif Duygu Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilere, normallik dağılımına bağlı olarak parametrik olmayan testler uygulanmıştır. Çalışma bulgularına göre DKAB öğretmenlerinin sınıf öğretmenlerine göre değerler eğitimine yönelik tutumları daha olumlu bulunmuştur. Sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimine yönelik tutumlar ile pozitif duygular arasında pozitif yönde zayıf, negatif duygularla ise ters yönde zayıf bir korelasyon olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime: Ahlak Değerler Eğitimi Duygu Durumu Karakter Eğitimi Öğretmen

A Research on the Relationship between Emotional States and Values Education Attitudes of Classroom Teachers and Religious Culture and Moral Knowledge Teachers

Öz:
Teachers’ emotional states are thought to be related to attitudes towards values education as well as affecting the quality of teaching. This study aims to examine the relationship between the emotional states and attitudes towards values education of primary school classroom teachers who implement values education in all courses, and teachers who teach Religious Culture and Moral Knowledge (DKAB) course -where values are included as a learning domain. In order to achieve this aim, the study used the correlational survey model. The sample of the study consisted of 233 primary school teachers and 110 DKAB teachers teaching at primary schools through convenience sampling. Values Education Attitude Scale (VEAS) and Positive and Negative Affect Schedule (PANAS) were used as data collection tools. Nonparametric tests were applied depending on the normality distribution of the obtained data. According to the findings of the study, it was found that the attitudes of DKAB teachers towards values education were more positive-compared to classroom teachers. It was concluded that there was a weak positive correlation between the attitudes of classroom teachers towards values education and positive emotions and a weak negative correlation between their attitudes towards values education and negative emotions.
Anahtar Kelime: Emotions Values-Education Moral Teacher Character Education

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Altuntaş, M. E. (2015, 14 -17 Mayıs). Öğretmenlerin ilköğretim DKAB dersi ile değer öğretiminin ilişkisine dair görüşleri (Konferans Bildirisi). IV. Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi, Kütahya.
  • Aydın, M. Z., Güzel, H., & Tanrıverdi, M. Z. (2013, 31 Ekim – 2 Kasım). Değerler eğitimi çalışmalarının değerlendirilmesi (Konferans Bildirisi). I. Ulusal Değerler Eğitim Kongresi, Konya.
  • Bailey, K. D. (1994). Methods of social research. The Free Press.
  • Barni, D., Danioni, F., & Benevene, P. (2019). Teachers’ self-efficacy: The role of personal values and motivations for teaching. Frontiers in Psychology, 10, 1-7.
  • Barni, D., Russo, C., & Danioni, F. (2018). Teachers’ values as predictors of classroom management styles: A relative weight analysis. Frontiers in Psychology, 9, 1-5.
  • Batmaz, O., ve Erdoğan, T. (2019). Sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimine yönelik görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(6), 2681-2692.
  • Benninga, J. S., Berkowitz, M. W., Kuehn, P., & Smith, K. (2006). Character and academics: What good schools do. Phi Delta Kappan, 87(6), 448-452.
  • Berkant, H. G., Efendioğlu, A., ve Sürmeli, Z. (2014). Değerler eğitimine yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 9(5).
  • Berkowitz, M. W. (2002). The science of character education. İçinde W. Damon (Ed.), Bringing in a new era in character education (ss. 43-64). Hoover Institution Press.
  • Bhattacherjee, A. (2012). Social science research: Principles, methods, and practices. Textbooks Collection. 3.
  • Brackett, M. A., Floman, J. L., Ashton-James, C., Cherkasskiy, L., & Salovey, P. (2013). The influence of teacher emotion on grading practices: A preliminary look at the evaluation of student writing. Teachers and Teaching, 19(6), 634-646.
  • Brink, P. J., & Wood, M. J. (1998). Advanced design in nursing research. SAGE Publications, Inc.
  • Bryman, A. (2012). Social research methods. Oxford University Press Inc.
  • Burman, E., Cooper, M., Ling, L., & Stephenson, J. (Ed.). (2005). Values in education. Routledge.
  • Chang, M.-L. (2013). Toward a theoretical model to understand teacher emotions and teacher burnout in the context of student misbehavior: Appraisal, regulation and coping. Motivation and Emotion, 37(4), 799-817.
  • Chen, J. (2016). Understanding teacher emotions: The development of a teacher emotion inventory. Teaching and Teacher Education, 55, 68-77.
  • Chen, J. (2020). Teacher emotions in their professional lives: Implications for teacher development. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 48(5), 491-507.
  • Çağlayan, E. (2018). Değerler eğitimi ve uygulamalarına yönelik veli ve öğretmen tutumlarının değerlendirilmesi: Bingöl örneği [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Bingöl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Day, C., & Qing, G. (2009). Teacher emotions: Well being and effectiveness. İçinde Advances in teacher emotion research (ss. 15-31). Springer.
  • Desmet, P. M. A., & Roeser, S. (2014). Emotions in design for values. İçinde J. van den Hoven, P. E. Vermaas, & I. van de Poel (Ed.), Handbook of ethics, values, and technological design (ss. 1-15). Springer Netherlands.
  • Doktaş Yeşiltaş, P., ve Mentiş Taş, A. (2016). Okul müdürlerinin değer ve değer kazanımına ilişkin görüşleri. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 1125-1146.
  • Dumančić, D., Martinović, A., & Burić, I. (2022). Dear Diary: An exploration of L2 teachers’ emotional experiences. Journal for the Psychology of Language Learning, 4(2), 1-23.
  • Erarslan, A. (2021). The role of job satisfaction in predicting teacher emotions: A study on english language teachers. International Journal of Contemporary Educational Research. 8(2), 192–205.
  • Farrel, T. S. C. (2018). Foreword. İçinde D. M. Agudo (Ed.), Emotions in second language teaching: Theory, research and teacher education. Springer.
  • Frenzel, A. C., Becker-Kurz, B., Pekrun, R., & Goetz, T. (2015). Teaching this class drives me nuts!- examining the person and context specificity of teacher emotions. PLOS ONE, 10(6), e0129630.
  • Frenzel, A. C., Goetz, T., Lüdtke, O., Pekrun, R., & Sutton, R. E. (2009). Emotional transmission in the classroom: Exploring the relationship between teacher and student enjoyment. Journal of Educational Psychology, 101(3), 705-716.
  • Frenzel, A. C., Goetz, T., Stephens, E. J., & Jacob, B. (2009). Antecedents and effects of teachers’ emotional experiences: An integrated perspective and empirical test. Içinde P. A. Schutz & M. Zembylas (Ed.), Advances in teacher emotion research (ss. 129-151). Springer US.
  • Frenzel, A. C., Pekrun, R., Goetz, T., Daniels, L. M., Durksen, T. L., Becker-Kurz, B., & Klassen, R. M. (2016). Measuring teachers’ enjoyment, anger, and anxiety: The teacher emotions scales (TES). Contemporary Educational Psychology, 46, 148-163.
  • Genç, S. Z., Tutkun, T., ve Çoruk, A. (2015). Değer ve eğitimi sorunsalı: Sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre durum tespiti. Journal of Theory & Practice in Education (JTPE), 11(2).
  • Gençöz, T. (2000). Pozitif ve negatif duygu ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 15(46), 19-26.
  • Gerrig, R. J., & Zimbardo, P. G. (2016). Psikoloji ve yaşam: Psikolojiye giriş (G. Sart, Çev.). Ankara: Nobel Yayınları.
  • Greene, J., & Haidt, J. (2002). How (and where) does moral judgment work? Trends in Cognitive Sciences, 6(12), 517-523.
  • Gündoğdu, K., Üstündağ, N., Altın, M., Eken, M., Yolcu, O., & Çırakoğlu, M. (2019). Teachers’ views on character/values education in schools. Psycho- Educational Research Reviews, 8(3), 14-28.
  • Gür, Ç. , Koçak, N. , Şirin, N. , Şafak, M. ve Demircan, A. (2015). İlköğretim öğretmenlerinin değerler eğitimine ilişkin görüşleri ve karşılaştıkları güçlüklerin incelenmesi: Ankara örneği. Asya Öğretim Dergisi, 3 (1), 78-91.
  • Hagenauer, G., Hascher, T., & Volet, S. E. (2015). Teacher emotions in the classroom: Associations with students’ engagement, classroom discipline and the interpersonal teacher-student relationship. European Journal of Psychology of Education, 30(4), 385-403.
  • Halstead, J. M. (2005). Values and values education in schools. İçinde J. M. Halstead & M. J. Taylor (Ed.), Values in education and education in values. The Falmer Press. Hargreaves, A. (1998). The emotional politics of teaching and teacher development: With implications for educational leadership. International Journal of Leadership in Education, 1(4), 315-336.
  • Howitt, D. (2016). Introduction to qualitative methods in psychology. Pearson.
  • Huang, X., Lee, J. C.-K., & Frenzel, A. C. (2020). Striving to become a better teacher: linking teacher emotions with ınformal teacher learning across the teaching career. Frontiers in Psychology, 11, 1067.
  • Huebner, B., Dwyer, S., & Hauser, M. (2009). The role of emotion in moral psychology. Trends in Cognitive Sciences, 13(1), 1-6.
  • Kaymakcan, R., & Meydan, H. (2011). Din kültürü ve ahlak bilgisi programları ve öğretmenlerine göre değerler eğitimi. Değerler Eğitimi Dergisi, 9(21), 29-55.
  • Keller, M. M., & Becker, E. S. (2021). Teachers’ emotions and emotional authenticity: Do they matter to students’ emotional responses in the classroom? Teachers and Teaching, 27(5), 404-422.
  • Keller, M. M., Goetz, T., Becker, E. S., Morger, V., & Hensley, L. (2014). Feeling and showing: A new conceptualization of dispositional teacher enthusiasm and its relation to students’ interest. Learning and Instruction, 33, 29-38.
  • Keskin, Y. (2014). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerine göre değer eğitimi ve DKAB derslerinin zorunluluğu (Samsun örneği). Milli Eğitim, 43(203), 225-249.
  • Khodarahimi, S., H.M. Hashim, I., & Mohd-Zaharim, N. (2012). Perceived stress, positive-negative emotions, personal values and perceived social support in malaysian undergraduate students. International Journal of Psychology and Behavioral Sciences, 2(1), 1-8.
  • Kurtulmuş, M., Tösten, R., ve Gündaş, A. (2014). İlköğretim 1. kademe öğretmenlerinin değerler eğitimi sürecinde karşılaştıkları sorunlar. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(27), 281-305.
  • Kutnick, P. (1988). ‘I’ll teach you!’ primary school teachers’ attitudes to and use of moral education in the curriculum. Journal of Moral Education, 17(1), 40-51.
  • Lavrakas, P. (Ed.). (2008). Encyclopedia of survey research methods. Sage Publication. LePage, P., Akar, H., Temli, Y., Şen, D., Hasser, N., & Ivins, I. (2011). Comparing teachers’ views on morality and moral education, a comparative study in Turkey and the United States. Teaching and Teacher Education, 27(2), 366-375.
  • Lickona, T. (1991). Educating for character how our schools can teach respect and responsibility. Bantam Books.
  • Lickona, T. (1997). The teacher’s role in character education. The Journal of Education, 179(2), 63-80.
  • Liem, A. D., Lau, S., & Nie, Y. (2008). The role of self-efficacy, task value, and achievement goals in predicting learning strategies, task disengagement, peer relationship, and achievement outcome. Contemporary Educational Psychology, 33(4), 486-512.
  • Lovat, T., & Toomey, R. (Ed.). (2009). Values education and quality teaching: The double helix effect. Springer Science+Business Media.
  • Lumpkin, A. (2008). Teachers as role models teaching character and moral virtues. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 79(2), 45-50.
  • Manea, A. D. (2014). Influences of religious education on the formation moral consciousness of students. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 149, 518-523.
  • Metcalfe, J., & Moulin-Stożek, D. (2021). Religious education teachers’ perspectives on character education. British Journal of Religious Education, 43(3), 349-360.
  • Nalipay, Ma. J. N., Mordeno, I. G., Semilla, J. B., & Frondozo, C. E. (2019). Implicit beliefs about teaching ability, teacher emotions, and teaching satisfaction. The Asia-Pacific Education Researcher, 28(4), 313-325.
  • Narvaez, D., & Lapsley, D. K. (2008). Teaching moral character: Two alternatives for teacher education. The Teacher Educator, 43(2), 156-172.
  • Ntabajyana, S., Nizeyimana, G., & Nzabalirwa, W. (2021). Teachers’ experiences of implementing value education in Rwandan schools. Rwandan Journal of Education, 5(2), 228-238.
  • Özdaş, F. (2013). Ortaokullarda değerler eğitimi ve istenmeyen öğrenci davranışlarına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Fırat Üniversitesi.
  • Özmen, C., Harun, E.R. ve Gürgil, F., 2012. İlköğretim branş öğretmenlerinin değerler eğitimine ilişkin görüşleri üzerine bir araştırma. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17), 297-311.
  • Park, M., & Flores, R. (2021). Developing a questionnaire to measure preservice elementary teachers’ emotions for teaching science and mathematics: Preservice teacher emotions. International Journal of Science Education, 43(18), 2911-2935.
  • Pudelko, C. E., & Boon, H. (2014). Relations between teachers’ classroom goals and values: A Case study of high school teachers in far north queensland, australia. Australian Journal of Teacher Education, 39(8).
  • Schutz, P. A., & Lanehart, S. L. (2002). Introduction: Emotions in education. Educational Psychologist, 37(2), 67-68.
  • Sönmez, V. (2001). Program geliştirmede öğretmen el kitabı. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Stephanou, G., Gkavras, G., & Doulkeridou, M. (2013). The role of teachers’ selfand collective-efficacy beliefs on their job satisfaction and experienced emotions in school. Psychology, 4(03), 268.
  • Şahinkayasi, Y., ve Kelleci, Ö. (2013). Elementary school teachers’ views on values education. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 93, 116-120.
  • Thornberg, R., & Oğuz, E. (2013). Teachers’ views on values education: A qualitative study in Sweden and Turkey. International Journal of Educational Research, 59, 49-56.
  • Ulusoy, K. (2007). Lise tarih programında yer alan geleneksel ve demokratik değerlere yönelik öğrenci tutumlarının ve görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi), Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Vatansever Bayraktar, H., ve Karakülçe, N. (2019). İlkokul yöneticilerinin ve sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimi tutumlarının incelenmesi. The Journal of Social Sciences, 35(35), 137-157.
  • Watson, D., Clark, L. A., & Tellegen, A. (1988). Development and validation of brief measures of positive and negative affect: The PANAS scales. Journal of Personality and Social Psychology, 54(6), 1063-1070.
  • Yaşaroğlu, C. (2014). Sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimine ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 8(27), 123-123.
  • Yaşaroğlu, C. (2020). Sınıf öğretmenlerinin sürdürülebilir değerler eğitimine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Social Sciences Studies Journal, 6(72), 4626-4640.
  • Yılmaz, M., ve Yılmaz, Ö. F. (2017). Sınıf ve okul öncesi öğretmenlerinin değer öğretimine ilişkin görüşleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 737-737.
  • Yolcu, E., ve Sarı, M. (2018). Teachers’ qualities and self-efficacy perceptions in character education. Acta Didactica Napocensia, 11, 35-48.
APA Yaşaroğlu C, TABARA E (2023). Sınıf Öğretmenleri ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Duygu Durumları ile Değerler Eğitimi Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. , 169 - 192. 10.34234/ded.1263656
Chicago Yaşaroğlu Cihat,TABARA Eyup Sınıf Öğretmenleri ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Duygu Durumları ile Değerler Eğitimi Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (2023): 169 - 192. 10.34234/ded.1263656
MLA Yaşaroğlu Cihat,TABARA Eyup Sınıf Öğretmenleri ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Duygu Durumları ile Değerler Eğitimi Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. , 2023, ss.169 - 192. 10.34234/ded.1263656
AMA Yaşaroğlu C,TABARA E Sınıf Öğretmenleri ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Duygu Durumları ile Değerler Eğitimi Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. . 2023; 169 - 192. 10.34234/ded.1263656
Vancouver Yaşaroğlu C,TABARA E Sınıf Öğretmenleri ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Duygu Durumları ile Değerler Eğitimi Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. . 2023; 169 - 192. 10.34234/ded.1263656
IEEE Yaşaroğlu C,TABARA E "Sınıf Öğretmenleri ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Duygu Durumları ile Değerler Eğitimi Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi." , ss.169 - 192, 2023. 10.34234/ded.1263656
ISNAD Yaşaroğlu, Cihat - TABARA, Eyup. "Sınıf Öğretmenleri ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Duygu Durumları ile Değerler Eğitimi Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi". (2023), 169-192. https://doi.org/10.34234/ded.1263656
APA Yaşaroğlu C, TABARA E (2023). Sınıf Öğretmenleri ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Duygu Durumları ile Değerler Eğitimi Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 21(45), 169 - 192. 10.34234/ded.1263656
Chicago Yaşaroğlu Cihat,TABARA Eyup Sınıf Öğretmenleri ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Duygu Durumları ile Değerler Eğitimi Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi 21, no.45 (2023): 169 - 192. 10.34234/ded.1263656
MLA Yaşaroğlu Cihat,TABARA Eyup Sınıf Öğretmenleri ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Duygu Durumları ile Değerler Eğitimi Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, vol.21, no.45, 2023, ss.169 - 192. 10.34234/ded.1263656
AMA Yaşaroğlu C,TABARA E Sınıf Öğretmenleri ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Duygu Durumları ile Değerler Eğitimi Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi. 2023; 21(45): 169 - 192. 10.34234/ded.1263656
Vancouver Yaşaroğlu C,TABARA E Sınıf Öğretmenleri ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Duygu Durumları ile Değerler Eğitimi Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi. 2023; 21(45): 169 - 192. 10.34234/ded.1263656
IEEE Yaşaroğlu C,TABARA E "Sınıf Öğretmenleri ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Duygu Durumları ile Değerler Eğitimi Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi." Değerler Eğitimi Dergisi, 21, ss.169 - 192, 2023. 10.34234/ded.1263656
ISNAD Yaşaroğlu, Cihat - TABARA, Eyup. "Sınıf Öğretmenleri ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Duygu Durumları ile Değerler Eğitimi Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi". Değerler Eğitimi Dergisi 21/45 (2023), 169-192. https://doi.org/10.34234/ded.1263656
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 8:22

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları