COVID-19 Salgınında Gebelik Ve Doğuma Yaklaşım
Yıl: 2023 Cilt: 12 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 794 - 801 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.37989/gumussagbil.749548 İndeks Tarihi: 18-07-2023
COVID-19 Salgınında Gebelik Ve Doğuma Yaklaşım
Öz: COVID-19 salgınında gebeliğin, hastalığın seyri açısından risk faktörü olduğu ve daha önceki koronavirüs ailesi etkenleri SARS-CoV ve MERS-CoV gibi COVID-19’unda gebelerde daha ağır seyrettiği görülmüştür. COVID-19 tanılı gebe kadınlarda aynı yaştaki popülasyon ile benzer özellikler görülmüştür. Ancak gebelikteki değişimler viral enfeksiyonlara yatkınlığı arttırdığı için gebe kadınların risk altında olduğu ve fetal-maternal sağlığın olumsuz etkilenmesine bağlı gebe kadının enfeksiyondan öncelikle korunması ve tedbirlere uyulması önemlidir. COVID-19 tanısı ile sağlık kuruluşuna başvuran gebe kadın için kendi sağlığını ve fetal sağlığı sürdürmek amacıyla uygun girişimler yapılmalı ve sağlık ekibi enfeksiyon bulaşma riskine karşı önlem almalıdır. Bu makalede gebe kadınlarda; COVID-19 tanısı, tedavisi, doğum eylemine yaklaşımı, COVID-19 aşısı ve korunmak için gereken tedbirler ele alınmıştır.
Anahtar Kelime: Approach to Pregnancy and Birth in COVID-19 Pandemic
Öz: It has been observed that pregnancy is a risk factor for the course of the disease in the COVID-19 pandemi, and COVID-19, such as previous coronavirus family factors SARS-CoV and MERS-CoV, is more severe in pregnant women.Pregnant women with COVID-19 had similar characteristics with the same age population. However, since the changes in pregnancy increase the susceptibility to viral infections, it is important that pregnant women are at risk and that fetal-maternal health is adversely affected, and that it is important to protect the pregnant woman from infection first and to comply with the precautions. Appropriate attempts should be made to maintain self-health and fetal health for pregnant women who apply to the health institution with the diagnosis of COVID-19, and the medical team should take measures against the risk of infection. In this article, pregnant women; COVID-19 diagnosis, treatment, approach to labor, COVID-19 vaccine and measures to be protected were discussed.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. World Health Organisation. (2020). “Coronavirus Disease” Erişim adresi: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019 (Erişim tarihi: 2 Haziran 2020)
- 2. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü (2020). “COVID-19 (SARS-CoV-2 Enfeksiyonu) (Bilim Kurulu Çalışması) Genel Bilgiler, Epidemioloji ve Tanı”. Erişim adresi,https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/rehberler/covid-19-rehberi/COVID-19_REHBERI_GENEL_BILGILER_EPIDEMIYOLOJI_VE_TANI.pdf. (Erişim tarihi: 2 Haziran 2020).
- 3. Kömürcü, N. ve Merih, YD. (2012). “Gebelik Dönemi Sorunları ve Hemşirelik Bakımı”. İçinde: Coşkun AM (Ed.). Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği El Kitabı. (163-165). İstanbul, Koç Üniversitesi Yayınları.
- 4. Mıhçıokur S.(2020). “Gebelikte Coronavirüs (COVID-19)”. Başkent Üniversitesi Kadın Çocuk Sağlığı ve AP Araştırma ve Uygulama Merkezi (BÜKÇAM). Erişim adresi: https://bukcam.baskent.edu.tr/kw/duyuru_ayrinti.php?did=67267 (Erişim tarihi: 20 Haziran 2020)
- 5. Wong SF, Chow KM, Leung TN, Hg WF, Ng TK, Shek CC, Ng PC, Lam PWY, Ho LC, To WWK, Lai ST, Yan WW and Tan PYH. (2004). “Pregnancy and Perinatal Outcomes of Women With Severe Acute Respiratory Syndrome”. Am J Obstet Gynecol, 191(1), 292-297.
- 6. Türk Perinatoloji Derneği, Gebelik, Doğum ve Lohusalık döneminde “Yeni Koronavirüs Enfeksiyonu 2019” (COVID-19) Hakkında Türk Perinatoloji Derneği Görüşü. (2019). Erişim adresi, http://www.perinatoloji.org.tr/gebelik-dogum-ve-lohusalik-doneminde-yeni-koronavirus-enfeksiyonu-2019-covid-19-hakkinda-turk-perinatoloji-dernegi-gorusu. (Erişim tarihi: 2 Haziran 2020).
- 7. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. COVID-19 (SARS-CoV-2 Enfeksiyonu) Solunum Sistemi Hastalıklarının Yaygın Olduğu Dönemde Sağlık Kuruluşlarında Gebe Takibi. (2021) Erişim adresi: https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/41676/0/covid-19solunumsistemihastaliklarininyayginoldugudonemdesaglikkuruluslarindagebetakibipdf.pdf (Erişim Tarihi:06.07.2022)
- 8. Wang, CL., Liu, YY., Wu, CH., Wang, CY., Wang, CH., and Long, CY. (2021). “Impact of COVID-19 on Pregnancy”. Int J Med Sci, 18(3),763-767.
- 9. Allotey, J., Stallings, E., Bonet, M., Yap, M., Chatterjee, S., Kew, T., Debenham, L., Llavall, A. C., Dixit, A., Zhou, D., Balaji, R., Lee, S. I., Qiu, X., Yuan, M., Coomar, D., Sheikh, J., Lawson, H., Ansari, K., van Wely, M., van Leeuwen, E., … for PregCOV-19 Living Systematic Review Consortium (2020). “Clinical Manifestations, Risk Factors, and Maternal and Perinatal Outcomes of Coronavirus Disease 2019 in Pregnancy: Living Systematic Review and Meta-Analysis.” BMJ (Clinical research ed.), 370, m3320.
- 10. Kadın Sağlığı Hemşireliği Derneği. (2020). “Kadın Sağlığı Hemşireleri ve Ebelere Yönelik Gebelik ve Doğum Sonrası Dönem Covid-19 Yönetimi”. COVID-19 (SARS-CoV-2 Enfeksiyonu) Özel Bülteni. (Erişim Tarihi: 07.04.2020)
- 11. Ai T, Yang Z, Hou H, Zhan C, Chen C, Lv W, Tao Q, Sun Z and Xia L. (2020). “Correlation of Chest CT and RT-PCR Testing in Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) in China: A Report of 1014 Cases”. Radiology. 296, E32-E40.
- 12. Çiftçi E., ve Özen S. (2020). “Gebelerde ve Yenidoğanlarda COVID-19”. İçinde: Memikoğlu O ve Genç V. (Ed.). COVID-19 (138-140). Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi.
- 13. Mullins E, Evans D, Viner RM, O'Brien P and Morris E. (2020). “Coronavirus in Pregnancy and Delivery: Rapid Review”. Ultrasound Obstet Gynecol, 55(5), 586-592.
- 14. Yu, N., Li, W., Kang, Q., Xiong, Z., Wang, S., Lin, X., Liu, Y., Xiao, J., Liu, H., Deng, D., Chen, S., Zeng, W., Feng, L. and Wu, J. (2020). “Clinical Features and Obstetric and Neonatal Outcomes of Pregnant Patients With COVID-19 in Wuhan, China: A Retrospective, Single-Centre, Descriptive Study”. Lancet Infect Dis, 20(5),559-564.
- 15. Perinatoloji Uzmanları Derneği (2020). “Kadın Hastalıkları ve Doğum Sağlık Çalışanları İçin Covid-19’dan Korunma”. Erişim adresi: http://puder.org.tr/wp-content/uploads/2020/03/PUDER-COVID-19DAN-KORUNMA.pdf. (Erişim tarihi: 2 Haziran 2020).
- 16. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Enfeksiyon Kontrolü Ve İzolasyon (2020). Erişim adresi: https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/rehberler/covid-19-rehberi/COVID- (19_REHBERI_ENFEKSIYON_KONTROLU_VE_IZOLASYON.pdf. (Erişim tarihi: 2 Haziran 2020).
- 17. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. COVID-19 Pandemi Döneminde Ameliyathanelerde Alınacak Enfeksiyon Kontrol Önlemleri (2020). Erişim adresi, https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/enfeksiyon-kontorl-onlemleri/COVID19-PandemiDonemindeAmeliyathanelerdeAlinacakEnfeksiyonKontrolOnlemleri.pdf. (Erişim tarihi: 3 Haziran 2020).
- 18. Türk Neonatoloji Derneği. (2020). “Covid-19 (Sars-Cov2) Enfeksiyonu Veya Şüphesi Olan Yenidoğan Bebeklere Neonatal Ve Perinatal Dönemde Yaklaşım Önerileri”. Erişim adresi: https://www.neonatology.org.tr/storage/2020/04/Untitled-attachment-00052.pdf (Erişim tarihi: 7 Haziran 2020).
- 19. Deniz, M., Tezer, H. ve Tapsız, A. (2020). “Yenidoğan ve Gebelerde Yeni Coronavirüs Hastalığı 2019 (Covid 19)”. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 14, 274-278.
- 20. Gökçay, G., ve Keskindemirci, G. (2020). “Anne Sütü ve Covid-19”. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 50-55.
- 21. Türkiye Maternal Fetal Tıp ve Perinatoloji Derneği. (2020). “Gebelikte Coronavirüs Enfeksiyonu (COVID-19) Hakkında Görüş.” Erişim adresi. http://puder.org.tr/wp-content/uploads/2020/03/TMFTP-GEBEL%C4%B0KTE-COVID-19.pdf. (Erişim tarihi: 3 Haziran 2020)
- 22. World Health Organisation. “The CanSino Biologics Ad5-nCoV-S [recombinant] COVID-19 vaccine: What you need to know.” Erişim adresi: https://www.who.int/news-room/feature-stories/detail/the--cansino-biologics-ad5-ncov-s--recombinant---covid-19-vaccine--what-you-need-to-know (Erişim Tarihi:06.07.2022)
- 23. ACOG. “COVID-19 Vaccination Considerations for Obstetric–Gynecologic Care.” Erişim adresi: https://www.acog.org/clinical/clinical-guidance/practice-advisory/articles/2020/12/covid-19-vaccination-considerations-for-obstetric-gynecologic-care (Erişim Tarihi:06.07.2022)
- 24. Goldshtein, I., Nevo, D., Steinberg, DM., Rotem, RS., Gorfine, M., Chodick, G.,and Segal, Y. (2021). “Association Between BNT162b2 Vaccination and Incidence of SARS-CoV-2 Infection in Pregnant Women.” JAMA, 24,326(8),728-735.
| APA | ŞAHİN G, SİS ÇELİK A (2023). COVID-19 Salgınında Gebelik Ve Doğuma Yaklaşım. , 794 - 801. 10.37989/gumussagbil.749548 |
| Chicago | ŞAHİN Gizem,SİS ÇELİK Aslı COVID-19 Salgınında Gebelik Ve Doğuma Yaklaşım. (2023): 794 - 801. 10.37989/gumussagbil.749548 |
| MLA | ŞAHİN Gizem,SİS ÇELİK Aslı COVID-19 Salgınında Gebelik Ve Doğuma Yaklaşım. , 2023, ss.794 - 801. 10.37989/gumussagbil.749548 |
| AMA | ŞAHİN G,SİS ÇELİK A COVID-19 Salgınında Gebelik Ve Doğuma Yaklaşım. . 2023; 794 - 801. 10.37989/gumussagbil.749548 |
| Vancouver | ŞAHİN G,SİS ÇELİK A COVID-19 Salgınında Gebelik Ve Doğuma Yaklaşım. . 2023; 794 - 801. 10.37989/gumussagbil.749548 |
| IEEE | ŞAHİN G,SİS ÇELİK A "COVID-19 Salgınında Gebelik Ve Doğuma Yaklaşım." , ss.794 - 801, 2023. 10.37989/gumussagbil.749548 |
| ISNAD | ŞAHİN, Gizem - SİS ÇELİK, Aslı. "COVID-19 Salgınında Gebelik Ve Doğuma Yaklaşım". (2023), 794-801. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.749548 |
| APA | ŞAHİN G, SİS ÇELİK A (2023). COVID-19 Salgınında Gebelik Ve Doğuma Yaklaşım. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(2), 794 - 801. 10.37989/gumussagbil.749548 |
| Chicago | ŞAHİN Gizem,SİS ÇELİK Aslı COVID-19 Salgınında Gebelik Ve Doğuma Yaklaşım. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 12, no.2 (2023): 794 - 801. 10.37989/gumussagbil.749548 |
| MLA | ŞAHİN Gizem,SİS ÇELİK Aslı COVID-19 Salgınında Gebelik Ve Doğuma Yaklaşım. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, vol.12, no.2, 2023, ss.794 - 801. 10.37989/gumussagbil.749548 |
| AMA | ŞAHİN G,SİS ÇELİK A COVID-19 Salgınında Gebelik Ve Doğuma Yaklaşım. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2023; 12(2): 794 - 801. 10.37989/gumussagbil.749548 |
| Vancouver | ŞAHİN G,SİS ÇELİK A COVID-19 Salgınında Gebelik Ve Doğuma Yaklaşım. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2023; 12(2): 794 - 801. 10.37989/gumussagbil.749548 |
| IEEE | ŞAHİN G,SİS ÇELİK A "COVID-19 Salgınında Gebelik Ve Doğuma Yaklaşım." Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12, ss.794 - 801, 2023. 10.37989/gumussagbil.749548 |
| ISNAD | ŞAHİN, Gizem - SİS ÇELİK, Aslı. "COVID-19 Salgınında Gebelik Ve Doğuma Yaklaşım". Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 12/2 (2023), 794-801. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.749548 |
