Sekizinci Sınıf Matematik Ders Kitabında Bulunan Çözümlü Örneklerinde Geometrik Muhakeme

Sema Nur KAYA, (Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa, Türkiye)
Menekşe Seden TAPAN BROUTIN, (Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa, Türkiye)
Çiğdem ARSLAN, (Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa, Türkiye)
Rıdvan EZENTAŞ (Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa, Türkiye)
Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi(BAEBD)
5 2
Yıl: 2023 Cilt: 14 Sayı: Özel Sayı 2 Sayfa Aralığı: 96 - 125 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.51460/baebd.1069045 İndeks Tarihi: 24-10-2023

Sekizinci Sınıf Matematik Ders Kitabında Bulunan Çözümlü Örneklerinde Geometrik Muhakeme

Öz:
Matematik öğretim programlarında ayrılmaz unsur olarak geometri karşımıza çıkmaktadır. Nitekim matematik ders kitaplarında bulunan geometri konularındaki soru ve çözüm şekilleri öğrenciler için geometrik muhakeme gelişimi açısından önemlidir. Bu çalışmada MEB onaylı ortaokul sekizinci sınıf matematik ders kitabında yer alan geometri ve ölçme alanında çözümlü örneklerin geometrik muhakeme açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada nitel araştırma yönteminin doküman analiz modeli kullanılmıştır. Veri toplama kaynakları olarak Türkiye’de, MEB (2018) tarafından 5 yıl kullanma süresiyle onaylanan bir ortaokul 8. sınıf matematik ders kitabı ve 2018, 2019, 2020 ve 2021 yıllarında yapılan Liselere Geçiş Sistemi (LGS) sınavında yer alan matematik testleri kullanılmıştır. Sekizinci sınıf matematik ders kitabının 144-229 sayfaları arasında yer alan geometri ünitelerindeki çözümlü örnekler ve LGS sınavlarındaki matematik testlerinde bulunan geometri soruları irdelenmiştir. Bu çalışmada veri analizi Duval’in kavrayış türleri esas alınarak gerçekleştirildiğinden verilerin betimsel analizi yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda matematik ders kitabında bulunan üçgenler, eşlik ve benzerlik ve geometrik cisimler konularındaki çözümlü örneklerde en fazla söylemsel kavrayışa yer verildiği görülmüştür. Bununla birlikte matematik ders kitabında bulunan çözümlü örnekler ile LGS sınavında bulunan sorular karşılaştırıldığında her ikisinde de söylemsel kavrayışın ön planda olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca algısal, sıralı ve işlevsel kavrayışla ilgili sorulara az sayıda yer verildiği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime: Geometrik Muhakeme Kavrayış Türleri Liselere Geçiş Sistemi Sınavı Matematik Ders Kitabı

Analysis of the Examples in the Eighth Grade Mathematics Textbook and the Questions in the High School Entrance Exam in Terms of Apprehension Types

Öz:
Geometry emerges as an integral element in mathematics teaching programs. So much so that the question and solution forms on geometry topics in mathematics textbooks are important for students in terms of geometric reasoning development. In this study, it is aimed to examine the worked examples in the field of geometry and measurement in the eighth grade mathematics textbook approved by the Ministry of National Education in terms of geometric reasoning. The document analysis model of the qualitative research method was used in the study. As data collection sources in the research, a secondary school eighth grade mathematics textbook approved by the Ministry of National Education (2018) with a usage period of 5 years and the mathematics tests in the High School Entrance System (LGS) exams held in 2018, 2029, 2020, 2021 were used. The worked examples in the geometry units between pages 144-229 of the eighth grade mathematics textbook and the geometry questions in the mathematics tests in the LGS exams were examined. In this study, descriptive analysis of the data was carried out, since data analysis was carried out on the basis of Duval's apprehension types. As a result of the study, it was seen that the most discursive apprehension was included in the worked examples on triangles, parity, similarity and geometric objects in the mathematics textbook. However, when the worked examples in the mathematics textbook and the questions in the LGS exam are compared, it can be said that discursive apprehension is at the forefront in both. In addition, it was concluded that few questions about perceptual, sequential and functional apprehension were included.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Altun, M., Arslan, Ç., & Yazgan, Y. (2004). Lise matematik ders kitaplarının kullanım şekli ve sıklığı üzerine bir çalışma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 131-147.
  • Ata Özer, A. (2018). Türkiye 8. sınıf matematik konularına göre Türkiye, Singapur ve ABD matematik ders kitaplarının içerik ve görsellik açısından incelenmesi (Master's thesis, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
  • Atkinson, R. K., Derry, S. J., Renkl, A., & Wortham, D. (2000). Learning from examples: Instructional principles from the worked examples research. Review of educational research, 70(2), 181-214.
  • Aydoğdu İskenderoğlu, T., & Baki, A. (2011). İlköğretim 8. Sınıf Matematik Ders Kitabındaki Soruların PISA Matematik Yeterlik Düzeylerine Göre Sınıflandırılması. Education & Science/Egitim ve Bilim, 36(161).
  • "Battista, M.T. (2007). The development of geometric and spatial thinking. In F.K. Lester (Ed.), Second handbook of research on mathematics teaching and learning (pp. 843–908). Charlotte, NC: Information Age Publishing"
  • Brown, M., Jones, K., Taylor, R., & Hirst, A. (2004). Developing geometrical reasoning.
  • Böyükyılmaz, N. (2019). İlkokul matematik ders kitaplarındaki etkinliklerin sınıf öğretmenleri tarafından değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
  • Choi, K. M., & Park, H. J. (2013). A comparative analysis of geometry education on curriculum standards, textbook structure, and textbook items between the US and Korea. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 9(4), 379-391.
  • Dayak, E. (1998). İlköğretim 5. sınıf matematik ders kitaplarının eğitim öğretime uygunluğunun değerlendirilmesi (Doctoral dissertation, Marmara Universitesi (Turkey)).
  • Dede, Y., ve Yaman, S. (2005). İlköğretim 6 7 ve 8 Sınıf Matematik ve Fen Bilgisi Ders Kitaplarının İncelenmesi Problem Çözme ve Problem Kurma Etkinlikleri Bakımından.
  • Downton, A., & Livy, S. (2021). Insights into Students’ Geometric Reasoning Relating to Prisms. International Journal of Science and Mathematics Education, 1-29.
  • Dursun, F., Eşgi, N. (2008). 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler öğretimi ders kitaplarının görsel tasarım ilkelerine göre değerlendirilmesi, Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 21-34.
  • Duval, R. (1988). ‘Graphiques et ́equations: l’articulation de deux registres’. Annales de Didactique et de Sciences Cognitives, 1, 235–253.
  • Duval, R. (1995). Geometrical pictures: Kinds of representation and specific processings. In R. Sutherlandand & J. Mason (Eds.), Exploiting mental imagery with computers in mathematics education (pp. 142-156). Berlin: Springer.
  • Duval, R. (1998). Geometry from a cognitive point of view. In C. Mammana & V. Villani (Eds.), Perspectives on the teaching of geometry for the 21st century (pp. 37–52). Dordrecht: Kluwer.
  • Duval, R. (1999). Representation, vision and visualization: Cognitive functions in mathematical thinking. Basic issues for learning. In F. Hitt & M. Santos (Eds.), Proceedings of the 21st Annual Meeting of the North American Chapter of the International Group for the Psychology of Mathematics Education (Vol. I, pp. 3–26). Columbus, OH: ERIC Clearing-House for Science, Mathematics and Environmental Education.
  • Duval, R. (2006). A cognitive analysis of problems of comprehension in the learning of mathematics. Educational Studies in Mathematics, 61, 103-131.
  • Erenkuş, M. A. ve Eren Savaşkan, D. (2020). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu 8.sınıf matematik ders kitabı. Ankara: Koza.
  • Esirgemez, M. (1995). İlkokul Matematik Ders Kitaplarının Öğrenmeyi Sağlamadaki Katkıları Yönünden Öğretmen Görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Fan, L., Zhu, Y. & Miao, Z. (2013). Textbook research in mathematics education: Development status and directions. ZDM: The International Journal on Mathematics Education, 45(5), 633-646.
  • Fischbein, E. (1993). The theory of figural concepts. Educational studies in Mathematics, 24(2), 139-162.
  • Fischbein, E., & Nachlieli, T. (1998). Concepts and figures in geometrical reasoning. International Journal of Science Education, 20(10), 1193-1211.
  • L. M. Frazee. The interaction of geometric and spatial reasoning: Student learning of 2D isometries in a special dynamic geometry environment. Ph.D.Thesis. The Ohio State University, 2018.
  • Grouws, D. A., Tarr, J. E., Chávez, Ó., Sears, R., Soria, V. M., & Taylan, R. D. (2013). Curriculum and implementation effects on high school students' mathematics learning from curricula representing subject-specific and integrated content organizations. Journal for Research in Mathematics Education, 44(2), 416-463.
  • Hadar, L. L. (2017). Opportunities to learn: Mathematics textbooks and students’ achievements. Studies in Educational Evaluation, 55, 153-166.
  • Ildırı, A. (2009). İlköğretim beşinci sınıf matematik ders kitabında ve öğrenci çalışma kitabında yer alan problemlerin incelenmesi ve bu problemlere ilişkin öğretmen görüşlerinin belirlenmesi. (Yüksek lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Johnston-Wilder, S., & Mason, J. (2005). Developing thinking in geometry. London: SAGE Publications.
  • Kaytan, E. (2007). Türkiye, Singapur ve İngiltere ilköğretim matematik öğretim programlarının karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Kazancı Dede, S.Ç. (2020). 11. sınıf matematik ders kitabının içerik yönünden incelenmesi ve öğretmen görüşlerinin belirlenmesi. (Yüksek lisans Tezi). Trabzon Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Trabzon.
  • Khalidova, E. S., ve Tapan-Broutin, M. S. (2017). Türkiye-Kazakistan ilköğretim matematik ders kitapları üzerinde karşılaştırmalı bir çalışma. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(4), 1957-1973.
  • Laborde, C. & Capponi, B. (1994). Cabri-géomètre constituant d'un milieu pour l'apprentissage de la notion de figure géométrique. Recherches en didactique des mathématiques, 14 (1.2), 165-210.
  • Leylek, R. (2020). Türkiye, Finlandiya ve Kanada’da Matematik Ders Kitaplarındaki Bazı Ortak Konuların Göstergebilimsel Analiz. (Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Lithner, J. (2000). Mathematical reasoning in task solving. Educational studies in mathematics, 165-190.
  • Mayer, R. E. (1987). Educational psychology: A cognitive approach. New York: Harper Collins.
  • Mullis, I. V. S., Martin, M. O., Foy, P., & Arora, A. (2012). TIMSS 2011 international results in mathematics. TIMMS & PIRLS International Study Center.
  • Mutluoğlu, A., ve Erdoğan, A. 6. Sınıf Öğrencilerinin Dörtgenler Hakkındaki Geometrik Muhakeme Süreçleri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(27), 236-265.
  • Özen, D. (2017). Ortaokul matematik öğretmenlerinin geometrik düşünmelerinin geliştirilmesi: Bir ders imecesi. (Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
  • Panaoura, G., & Gagatsis, A. (2010). The geometrical reasoning of primary and secondary school students. In Proceedings of the Sixth Congress of the European Society for Research in Mathematics (pp. 746–755).
  • Sherard, W. H. (1981). Why is geometry a basic skill?. The Mathematics Teacher, 74(1), 19-60.
  • Schmidt, W. H., Curtis, C. M., Houang, R. T., Wang, H. C., Wiley, D. E., Cogen, L. S., et al. (2001). Why schools matter: A crossnational comparison of curriculum and learning. San Francisco: Jossey-Bass.
  • Schoenfeld, A. H. (1985). Making sense of “out loud” problem-solving protocols. The Journal of Mathematical Behavior, 4(2), 171-191.
  • Seah, R. (2015). Reasoning with geometric shapes. Australian Mathematics Teacher, 71(2), 4-11.
  • Seah, R., & Horne, M. (2020). The construction and validation of a geometric reasoning test item to support the development of learning progression. Mathematics Education Research Journal, 32(4), 607-628.
  • Sherman, M. F., Walkington, C., & Howell, E. (2016). Brief Report: A Comparison of Symbol-Precedence View in Investigative and Conventional Textbooks Used in Algebra Courses. Journal for Research in Mathematics Education, 47(2), 134-146.
  • Skela, J. (2008). Vrednotenje učbenikov angleškega jezika z vidika kognitivne teorije učenja. In: Skela, J (Ed.), Učenje in poučevanje tujih jezikov na Slovenskem: pregled sodobne teorije in prakse (pp.154-178). Ljubljana: Tangram.
  • Süslü, E. (2021). Matematik dersinde değerler eğitimine yönelik ortaokul matematik öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi. (Yüksel lisans Tezi). Siirt Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Siirt.
  • Stylianides, G. J. (2009). Reasoning-and-proving in school mathematics textbooks. Mathematical thinking and learning, 11(4), 258-288.
  • Stein, M. K., Remillard, J., & Smith, M. S. (2007). How curriculum influences student learning. Second handbook of research on mathematics teaching and learning, 1(1), 319-370.
  • Şaban, İ. H. (2019). Matematik ders kitapları cebir öğrenme alanındaki soruların PISA matematik yeterlik düzeylerine göre incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Şirin, B., & Yıldız, A. (2020). 8. sınıf matematik ders kitabının PISA temel matematik beceri seviyelerine göre incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9(4), 1158-1176.
  • Tutan, S. (2019). Geometrik muhakeme süreçleri bağlamında ortaokul matematik öğretmenlerinin geometri içerikli derslerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
  • Mullis, I.V.S., Martin, M.O., Foy, P., & Arora, A. (2012). TIMSS 2011 international results in mathematics. Chestnut Hill, MA: TIMSS and PIRLS International Study Centre, Boston College.
  • Mayer, R. E., Sims, V., & Tajika, H. (1995). Brief note: A comparison of how textbooks teach mathematical problem solving in Japan and the United States. American Educational Research Journal, 32(2), 443-460.
  • Özgeldi, M., & Esen, Y. (2010). Analysis of mathematical tasks in Turkish elementary school mathematics textbooks. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 2277-2281.
  • Özer, E. (2012). Türkiye, Singapur ve Amerika ders ve çalışma kitaplarındaki soruların karşılaştırmalı analizi (Yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Tapan-Broutin, M. S. (2014). Matematiksel nesnelerin yapısı ve temsiller: Klasik semiyotik üçgenin geometri öğretimine yansımalarının analizi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 255-282.
APA KAYA S, Tapan-Broutin M, ARSLAN Ç, EZENTAS R (2023). Sekizinci Sınıf Matematik Ders Kitabında Bulunan Çözümlü Örneklerinde Geometrik Muhakeme. , 96 - 125. 10.51460/baebd.1069045
Chicago KAYA SEMA NUR,Tapan-Broutin Menekse Seden,ARSLAN ÇIGDEM,EZENTAS RIDVAN Sekizinci Sınıf Matematik Ders Kitabında Bulunan Çözümlü Örneklerinde Geometrik Muhakeme. (2023): 96 - 125. 10.51460/baebd.1069045
MLA KAYA SEMA NUR,Tapan-Broutin Menekse Seden,ARSLAN ÇIGDEM,EZENTAS RIDVAN Sekizinci Sınıf Matematik Ders Kitabında Bulunan Çözümlü Örneklerinde Geometrik Muhakeme. , 2023, ss.96 - 125. 10.51460/baebd.1069045
AMA KAYA S,Tapan-Broutin M,ARSLAN Ç,EZENTAS R Sekizinci Sınıf Matematik Ders Kitabında Bulunan Çözümlü Örneklerinde Geometrik Muhakeme. . 2023; 96 - 125. 10.51460/baebd.1069045
Vancouver KAYA S,Tapan-Broutin M,ARSLAN Ç,EZENTAS R Sekizinci Sınıf Matematik Ders Kitabında Bulunan Çözümlü Örneklerinde Geometrik Muhakeme. . 2023; 96 - 125. 10.51460/baebd.1069045
IEEE KAYA S,Tapan-Broutin M,ARSLAN Ç,EZENTAS R "Sekizinci Sınıf Matematik Ders Kitabında Bulunan Çözümlü Örneklerinde Geometrik Muhakeme." , ss.96 - 125, 2023. 10.51460/baebd.1069045
ISNAD KAYA, SEMA NUR vd. "Sekizinci Sınıf Matematik Ders Kitabında Bulunan Çözümlü Örneklerinde Geometrik Muhakeme". (2023), 96-125. https://doi.org/10.51460/baebd.1069045
APA KAYA S, Tapan-Broutin M, ARSLAN Ç, EZENTAS R (2023). Sekizinci Sınıf Matematik Ders Kitabında Bulunan Çözümlü Örneklerinde Geometrik Muhakeme. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi(BAEBD), 14(Özel Sayı 2), 96 - 125. 10.51460/baebd.1069045
Chicago KAYA SEMA NUR,Tapan-Broutin Menekse Seden,ARSLAN ÇIGDEM,EZENTAS RIDVAN Sekizinci Sınıf Matematik Ders Kitabında Bulunan Çözümlü Örneklerinde Geometrik Muhakeme. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi(BAEBD) 14, no.Özel Sayı 2 (2023): 96 - 125. 10.51460/baebd.1069045
MLA KAYA SEMA NUR,Tapan-Broutin Menekse Seden,ARSLAN ÇIGDEM,EZENTAS RIDVAN Sekizinci Sınıf Matematik Ders Kitabında Bulunan Çözümlü Örneklerinde Geometrik Muhakeme. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi(BAEBD), vol.14, no.Özel Sayı 2, 2023, ss.96 - 125. 10.51460/baebd.1069045
AMA KAYA S,Tapan-Broutin M,ARSLAN Ç,EZENTAS R Sekizinci Sınıf Matematik Ders Kitabında Bulunan Çözümlü Örneklerinde Geometrik Muhakeme. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi(BAEBD). 2023; 14(Özel Sayı 2): 96 - 125. 10.51460/baebd.1069045
Vancouver KAYA S,Tapan-Broutin M,ARSLAN Ç,EZENTAS R Sekizinci Sınıf Matematik Ders Kitabında Bulunan Çözümlü Örneklerinde Geometrik Muhakeme. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi(BAEBD). 2023; 14(Özel Sayı 2): 96 - 125. 10.51460/baebd.1069045
IEEE KAYA S,Tapan-Broutin M,ARSLAN Ç,EZENTAS R "Sekizinci Sınıf Matematik Ders Kitabında Bulunan Çözümlü Örneklerinde Geometrik Muhakeme." Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi(BAEBD), 14, ss.96 - 125, 2023. 10.51460/baebd.1069045
ISNAD KAYA, SEMA NUR vd. "Sekizinci Sınıf Matematik Ders Kitabında Bulunan Çözümlü Örneklerinde Geometrik Muhakeme". Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi(BAEBD) 14/Özel Sayı 2 (2023), 96-125. https://doi.org/10.51460/baebd.1069045
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 8:26

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları