PAH, PCB ve PBDE'lerin iç/dış ortam toz konsantrasyon oranlarının karşılaştırılması
Yıl: 2023 Cilt: 12 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 656 - 662 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.28948/ngumuh.1164032 İndeks Tarihi: 21-07-2023
PAH, PCB ve PBDE'lerin iç/dış ortam toz konsantrasyon oranlarının karşılaştırılması
Öz: Özellikle son 50 yılda insan nüfusunun kırsal kesimlerden şehirlere doğru kayması ile birlikte gerek sanayi gerekse yoğun yaşam mahallerinin neden olduğu hava kirliliği özelikle üst solunum ve buna bağlı diğer hastalıkların artmasına neden olmaktadır. Özellikle büyük şehirlerde yaşayanlar, zamanlarının büyük bir bölümünü iç mekanlarda geçirdikleri için son zamanlarda dış ortam havasının yanı sıra iç hava kalitesi de insan sağlığı için önemli olmaya başlamıştır. Bu çalışmada, 2016 yılı Şubat ve Mart aylarında Kocaeli'deki 80 evin iç ve dış mekan tozları eş zamanlı olarak toplanmıştır. 16 Poliaromatik Hidrokarbon (PAH), 14 Polibromlu difenil eter (PBDE) ve 15 Poliklorlu bifenil (PCB) için toz örnekleri analiz edilmiştir. PAH için ölçülen İç ortam/Dış Ortam (I/O) oranları (1.1-3.2 arasında), PBDE (1.9 ila 7.2 arasında) ve PCB (1.8-7.9 arasında) I/O oranlarına göre düşüktür. PBDE ve PCB I/D oranları birbirine yakın değerler bulunmuştur. Sanayi ve trafik yoğun bir şehirde I/D oranlarının 1’den büyük olması ve PBDE ve PCB için bu değerlerin yaklaşık 8 kata kadar çıkması iç ortam hava kalitesinin önemini göstermektedir. Bu sebeple iç ortam hava kalitesinin düzenlenmesi için bazı önlemler alınmalıdır.
Anahtar Kelime: Comparison of indoor to outdoor concentration ratios of dust for PAHs, PCBs and PBDEs
Öz: In past 50 years, with migration of human population from rural to urban areas, both industrialization and urbanization bring with air pollutions problems and consequently cause to increase respiratory and other corresponding diseases. Since people, especially those living in urban areas, spend more than 90% of their time indoors, recently indoor air quality has been paid attention as well as ambient air quality. In the current study, the indoor and outdoor dusts of 80 houses in Kocaeli were simultaneously collected in February and March in 2016. The 16 Polyaromatic Hydrocarbons (PAHs), 14 Polybrominated diphenyl ethers (PBDEs) and 15 Polychlorinated biphenyls (PCBs) were detected. Indoor to Outdoor (I/O) ratio for PAHs (ranging from 1.1 to 3.2) were not detected as high as PBDEs (range from 1.9 to 7.2) and PCBs (ranging from 1.8 to 7.9). The I/O ration for PBDEs and PCBs were comparable. Larger than one of I/O ratios in such a city with high loading of industrial and traffic and these ratios reached to 8 for PBDEs and PCBs indicated the importance of indoor air quality. Therefore certain precautions to regulate indoor air quality should be considered.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- TUIK (Türkiye İstatistik Kurumu) 2022, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=nufus-ve-demografi-109&dil=1, Erişim Tarihi: 01 Nisan 2022.
- X. Liu, Understanding semi-volatile organic compounds in indoor dust. Indoor and Built Environment, 31(2), 291-298, 2022. https://doi.org/10.1177/1420326X211070859.
- Y.X. Yu, Y.P. Pang, C. Li, J.L. Li, X.Y. Zhang, Z.Q. Yu, J.L. Feng, M.H. Wu, G.Y. Sheng, J.M. Fu, Concentrations and seasonal variations of polybrominated diphenyl ethers (PBDEs) in in- and out-house dust and human daily intake via dust ingestion corrected with bioaccessibility of PBDEs. Environmental Internation, 42, 124–131, 2012. https://doi.org/10.1016/j.envint.2011.05.012.
- W. Wang, M. Huang, Y. Kang, H. Wang, A.O.W Leung, K.C. Cheung, M.H. Wong MH, Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in urban surface dust of Guangzhou, China: status, sources and human health risk assessment. Science of Total Environment, 409, 4519–4527, 2011. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv. 2011.07.030.
- O. Audy, L. M. M. Venier, S. Vojta, J. Becanova, K. Romanak, M. Vykoukalova, R. Prokes, P. Kukucka, M. L. Diamond, J. Klanova, PCBs and organochlorine pesticides in indoor environments - A comparison of indoor contamination in Canada and Czech Republic, Chemosphere, 622-631, 2018. https://doi.org/10.1016 /j.chemosphere.2018.05.016.
- Ulusal Uygulama Planı, 2014, Kalıcı Organik Kirleticilere İlişkin Stockholm Sözleşmesi, T.C. Çevre Ve Şehircilik Bakanlığı, Erişim Tarihi: 15 Mart 2022
- https://onceliklikimyasallar.csb.gov.tr/stockholm-sozlesmesi-i-5175, Erişim Tarihi 12 Şubat 2022
- N. Vardar, Y. Taşdemir, M. Odabaşı, K.E. Noll, Characterization of atmospheric concentrations and partitioning of PAHs in the Chicago atmosphere, Science of Total Environment, 327, 163-174, 2004. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2003.05.002.
- Y. Zhang, X. Li, H. Zhang, W. Liu., Y. Liu, C. Guo., J. Xu, F. Wu, Distribution, source apportionment and health risk assessment of phthalate esters in outdoor dust samples on Tibetan Plateau, China, Science of Total Environment, 834, 1-14, 2022. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2022.155103.
- W. Wang, J. Zheng, C.Y. Chan, M.J. Huang, K.C. Cheung, M.H. Wong, Health risk assessment of exposure to polybrominated diphenyl ethers (PBDEs) contained in residential air particulate and dust in Guangzhou and Hong Kong. Atmospheric Environment, 89,786–796, 2014. https://doi.org/ 10.1016/j.atmosenv.2014.01.030.
- Y. Hassan, T. Shoeib, Levels of polybrominated diphenyl ethers and novel flame retardants in microenvironment dust from Egypt: an assessment of human exposure. Science of Total Environment 505,47–55, 2015. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv. 2014.09.080.
- B. Cetin, M. Odabasi, A. Bayram, Wet deposition of persistent organic pollutants (POPs) in Izmir. Turkey, Environmental Science and Pollution Research, 6183–6186, 2016. https://doi.org/10.1007/s11356-016-6183-6.
- C.J. Weschler, W.W. Nazaroff, SVOC partitioning between the gas phase and settled dust indoors. Atmospheric Environment, 44(30), 3609-3620, 2010. https://doi.org/10.1016/j.atmosenv. 2010.06.029
- A. Besis, C. Samara, Polybrominated diphenyl ethers (PBDEs) in the indoor and outdoor environments–a review on occurrence and human exposure. Environmental Pollution, 169, 217-229, 2012. https://doi.org/10.1016/j.envpol.2012.04.009.
- O.A. Abafe, B.S. Martincigh, Polybrominated diphenyl ethers and polychlorinated biphenyls in indoor dust in Durban, South Africa.Indoor Air I 25,547–556, 2015. https://doi.org/10.1111/ina.12168.
- L. Rojas-Bracho, H. Suh, P. Koutrakis, Relationships among personal, indoor, and outdoor fine and coarse particle concentrations for individuals with COPD. J Expo Sci Environ Epidemiol, 10, 294–306, 2000. https://doi.org/10.1038/sj.jea.7500092.
- T. Bahadori, H. Suh., P. Koutrakis P, Issues in Human Particulate Exposure Assessment: Relationship between Outdoor, Indoor, and Personal Exposures, Human and Ecological Risk Assessment, An International Journal, 5(3), 459-470, 1999. https://doi.org/10.1080/10807039.1999.10518871
- H. Qi, W.L. Li, N.Z. Zhu, W. Ma, L.Y. Liu, F. Zhang, Y. Li, 2014 Concentrations and sources of polycyclic aromatic hydrocarbons in indoor dust in China. Science of Total Environment, 491–492,100–107, 2014. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2014.01.119.
- J.G. Allen, M.D. McClean, H.M Stapleton, T.F. Webster, Critical factors in assessing exposure to PBDEs via house dust. Environmental International, 34,1085–1091, 2008. https://doi.org/10.1016/j.envint. 2008.03.006.
- Z.G. Cao, Y. Gang, Y.S. Chen, Q.M. Cao, H. Fiedler, S.B. Deng, J. Huang, B. Wang, Particle size: a missing factor in risk assessment of human exposure to toxic chemicals in settled indoor dust. Environmental International 49, 24–30, 2012. https://doi.org/ 10.1016/j.envint.2012.08.010.
- N. Ali, S. Harrad, E. Goosey, H. Neels, A. Covacia, ‘Novel’’ Brominated Flame Retardants in Belgian and UK Indoor Dust: Implications for Human Exposure, Chemosphere, 83, 1360–1365, 2011. https://doi.org/10.1016/j.chemosphere.2011.02.078.
- BSEF, 2019. Our substances: Applications of Deca-BDE 〈www.bsef.coaralıkm/our-substances/deca-bde/applications〉(Erişim Tarihi: 02 Aralık 2021)
- Z. Cao, F Xu, A. Covaci, M. Wu, H. Wang, G.Yu, B.Wang, S. Deng,J. Huang, X. Wang, Distribution patterns of brominated, chlorinated, and phosphorus flame retardants with particle size in indoor and outdoor dust and implications for human exposure. Environmental Science and Technology, 48, 8839–8846, 2014. https://doi.org/10.1021/es501224b.
- P. Wang, A. Qi, Q. Huang, Y. Wang, X. Tuo, T. Zhao, S. Duan, H. Gao, W. Zhang, P. Xu, T. Zhang, X. Zhang, W. Wang, L. Yang, Spatial and temporal variation, source identifcation, and toxicity evaluation of brominated/chlorinated/nitrated/oxygenated PAHs at a heavily industrialized area in eastern China. Science of Total Environment, 822, 153542, 2022. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2022.153542.
- R.M Maertens, J. Bailey, P.A. White, The Mutagenic Hazards of Settled House Dust: A Review, Mutation Research/Reviews in Mutation Research, 567, 401-425, 2004. https://doi.org/10.1016/j.mrrev. 2004.08.004.
- J. Hetzel., Ö. Hallaç., J. Shideler, M. İpek, Türkiye'deki Poliklorlu Bifenillerin (PCBs) Çevreyle Uyumlu Yönetimi Için Rehber, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2017
- C. Bi, ,X. Wang, H. Li, X. Li, X., Y. Xu, Direct transfer of phthalate and alternative plasticizers from indoor source products to dust: Laboratory measurements and predictive modeling. Environmental Science & Technology, 55(1), 341-351, 2020. https://doi.org/ 10.1021/acs.est.0c05131.
- W. Wang, M.J. Huang, J.S. Zheng, K.C. Cheung, M.H Wong, Exposure assessment and distribution of polychlorinated biphenyls (PCBs) contained in indoor and outdoor dusts and the impacts of particle size and bioaccessibility, Science of Total Environment, 463-464, 1201-1209. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv. 2013.04.059.
| APA | Yılmaz Civan M (2023). PAH, PCB ve PBDE'lerin iç/dış ortam toz konsantrasyon oranlarının karşılaştırılması. , 656 - 662. 10.28948/ngumuh.1164032 |
| Chicago | Yılmaz Civan Mihriban PAH, PCB ve PBDE'lerin iç/dış ortam toz konsantrasyon oranlarının karşılaştırılması. (2023): 656 - 662. 10.28948/ngumuh.1164032 |
| MLA | Yılmaz Civan Mihriban PAH, PCB ve PBDE'lerin iç/dış ortam toz konsantrasyon oranlarının karşılaştırılması. , 2023, ss.656 - 662. 10.28948/ngumuh.1164032 |
| AMA | Yılmaz Civan M PAH, PCB ve PBDE'lerin iç/dış ortam toz konsantrasyon oranlarının karşılaştırılması. . 2023; 656 - 662. 10.28948/ngumuh.1164032 |
| Vancouver | Yılmaz Civan M PAH, PCB ve PBDE'lerin iç/dış ortam toz konsantrasyon oranlarının karşılaştırılması. . 2023; 656 - 662. 10.28948/ngumuh.1164032 |
| IEEE | Yılmaz Civan M "PAH, PCB ve PBDE'lerin iç/dış ortam toz konsantrasyon oranlarının karşılaştırılması." , ss.656 - 662, 2023. 10.28948/ngumuh.1164032 |
| ISNAD | Yılmaz Civan, Mihriban. "PAH, PCB ve PBDE'lerin iç/dış ortam toz konsantrasyon oranlarının karşılaştırılması". (2023), 656-662. https://doi.org/10.28948/ngumuh.1164032 |
| APA | Yılmaz Civan M (2023). PAH, PCB ve PBDE'lerin iç/dış ortam toz konsantrasyon oranlarının karşılaştırılması. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 12(3), 656 - 662. 10.28948/ngumuh.1164032 |
| Chicago | Yılmaz Civan Mihriban PAH, PCB ve PBDE'lerin iç/dış ortam toz konsantrasyon oranlarının karşılaştırılması. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 12, no.3 (2023): 656 - 662. 10.28948/ngumuh.1164032 |
| MLA | Yılmaz Civan Mihriban PAH, PCB ve PBDE'lerin iç/dış ortam toz konsantrasyon oranlarının karşılaştırılması. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, vol.12, no.3, 2023, ss.656 - 662. 10.28948/ngumuh.1164032 |
| AMA | Yılmaz Civan M PAH, PCB ve PBDE'lerin iç/dış ortam toz konsantrasyon oranlarının karşılaştırılması. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi. 2023; 12(3): 656 - 662. 10.28948/ngumuh.1164032 |
| Vancouver | Yılmaz Civan M PAH, PCB ve PBDE'lerin iç/dış ortam toz konsantrasyon oranlarının karşılaştırılması. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi. 2023; 12(3): 656 - 662. 10.28948/ngumuh.1164032 |
| IEEE | Yılmaz Civan M "PAH, PCB ve PBDE'lerin iç/dış ortam toz konsantrasyon oranlarının karşılaştırılması." Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 12, ss.656 - 662, 2023. 10.28948/ngumuh.1164032 |
| ISNAD | Yılmaz Civan, Mihriban. "PAH, PCB ve PBDE'lerin iç/dış ortam toz konsantrasyon oranlarının karşılaştırılması". Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 12/3 (2023), 656-662. https://doi.org/10.28948/ngumuh.1164032 |
