TY  - JOUR
TI  - DİBUTİL FTALATIN İNSAN AKCİĞER HÜCRE HATTINA OLASI TOKSİK ETKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE ASKORBİK ASİT VE N-ASETİLSİSTEİNİN OLASI KORUYUCU ETKİLERİ ASSESSMENT OF TOXIC EFFECTS OF DIBUTYL PHTHALATE ON HUMAN LUNG CELL LINE AND POSSIBLE PROTECTIVE EFFECTS OF ASCORBIC ACID AND N-ACETYLCYSTEINE
AB  - Endokrin bozucu kimyasallar (EBK’ler), hormonların üretimini, salınımını, biyotransformasyonunu ve/veya atılımını etkileyen sentetik veya doğal kimyasal maddelerdir. Dibutilftalat (DBP) endüstride birçok alanda yaygın olarak kullanımı olan bir ftalat türevidir. Literatürde DBP'nin testiküler ve hepatik toksisitesine dair veriler olmakla birlikte, akciğer toksisitesi üzerinde çok az sayıda çalışma bulunmaktadır. Ayrıca, DBP’nin akciğer toksisite mekanizmaları bilinmemektedir. Bu çalışmada, DBP’nin insan küçük hücreli olmayan akciğer kanseri hücre kültürü (A549 hücre- leri) üzerinde olası sitotoksik ve oksidatif stres oluşturucu etkileri- nin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, A549 hücrele- rinde DBP’nin inhibitör konsantrasyon 30 (IC30) dozu belirlenmiş, IC30 dozunun neden olduğu intraselüler reaktif oksijen türleri (ROS)’u arttırıcı etkisi değerlendirilmiştir. Ayrıca, DBP’nin yol açtığı olası lipit peroksidasyon ve protein oksidasyonu incelenmiş, glutatyon (GSH) ve total antioksidan kapasitede (TAOC) düzeyle- rinde yol açabileceği olası değişiklikler belirlenmiştir. Çalışmada DBP'nin olası toksik etkilerine karşı askorbik asit (Asc) ve N-asetil sisteinin (NAC) olası koruyucu etkileri incelenmiştir. Hem NAC, hem de Asc’nin DBP uygulamasıyla beraber ROS düzeylerini düşür- düğü, protein oksidasyonunu azalttığı, total GSH düzeylerini yük- selttiği ve azalan oksidatif strese bağlı olarak her iki antioksidanın da TAOC düzeylerini düşürdüğü belirlenmiştir. Elde edilen bilgiler doğrultusunda, DBP’nin toksik etki mekanizmasının altında yatan nedenlerden birinin oksidatif stres olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca, Asc ve NAC’ın DBP’nin neden olduğu oksidatif strese karşı koruyucu oldukları saptanmıştır.
AU  - Yirün, Anıl
AU  - Yaman, Unzile
AU  - ERKEKOGLU, PİNAR
AU  - Karaman, Gamze
AU  - Balcı Ozyurt, Aylin
AU  - TAN, ERHAN
AU  - Kocer Gumusel, Belma
DO  - 10.34108/eujhs.902056
PY  - 2022
JO  - Sağlık Bilimleri Dergisi
VL  - 31
IS  - 3
SN  - 1018-3655
SP  - 369
EP  - 377
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1189080
ER  -