Yıl: 2023 Cilt: 13 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1907 - 1928 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.48146/odusobiad.1182522 İndeks Tarihi: 30-07-2023

Depreme Karşı Okul Binalarında Yapısal Olmayan Tehlikelere Alternatif Mobilya Tasarım Önerileri

Öz:
Türkiye’nin fay hatları üzerinde yer alması ve bugüne kadar yaşanan depremler her an bir deprem gerçeği ile karşı karşıya olduğunu gösterir niteliktedir. Depremlerin ne zaman, nerede ve hangi şiddette meydana geleceği öngörülemediğinden dolayı yapının deprem dayanımı ve binada kullanılan yapısal olmayan elemanların mevcut durumu, zararların azaltılması noktasında oldukça önem taşımaktadır. Bu nedenle deprem kuşağında yer alan Türkiye’nin yapısal önlemler kadar yapısal olmayan önlemlere de öncelik vermesi gerekmektedir. Bu bağlamda eğitim öğretim saatleri içerisinde öğrencilerin okul binalarında yoğun olarak bulunması, yapının deprem dayanımı kadar yapısal olmayan önlemlere de önem verilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Yapısal olmayan tehlikeler deprem esnasında okullardaki öğretmenler, personeller, ziyaretçiler ve özellikle öğrenciler için büyük risk oluşturmaktadır. Türkiye’de yapısal önlemlerin işleyişine dair yasal ve yönetsel bir yapı mevcut olmasına rağmen yapısal olmayan önlemler konusunda eksiklikler bulunmaktadır. Bu nedenle çalışmada, okullarda aktif olarak kullanılan yapısal olmayan malzemelerin yerine deprem anında kurtarma işlevli tasarım mobilyaların tercih edilmesi gerekliliği üzerinde durulmuştur. Araştırmada, deprem anında tasarım ürünlerin teorik temelli analizine dayalı olarak okullarda mevcut malzemelerin yerine düşünülmesinin, zararların azaltılması aşamasında alternatif çözüm önerileri olarak değerlendirilmesini ön plana çıkarmak amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda doküman analizi tercih edilmiştir. Çalışma nitel bir araştırmadır. Yerli ve yabancı literatür taraması yapılarak proje tasarımlarına yer verilmiş sonuç kısmında ise öneriler geliştirilmiştir.
Anahtar Kelime: Afet Deprem Yapısal Olmayan Tehlikeler Okul Binaları Tasarım Ürünler

Alternative Furniture Design Recommendations for Non-Structural Hazards in School Buildings Against Earthquake

Öz:
The fact that Turkey is located on fault lines and the earthquakes experienced so far show that it is faced with the reality of an earthquake at any moment. Due to the unpredictability of when, where and how severe earthquakes will occur, the earthquake strength of the structure and the present condition of the non-structural components used in the building are very important at the point of reducing damage. For this reason, Turkey, which is part of the earthquake belt, should prioritize unstructured measures as well as structural measures. In this context, the intensive presence of students in the school buildings during the training hours shows that the structure should be as important to non-structural measures as the earthquake strength. Non-structural hazards pose a great risk to teachers, staff, visitors and especially students in schools during the earthquake. Although there is a legal and administrative structure in Turkey regarding the functioning of structural measures, there are deficiencies in non-structural measures. Therefore, the study focused on the necessity of choosing design furniture with earthquake-instantaneous recovery function instead of the non-structural materials that are actively used in schools. In the study, design at the time of the earthquake aims to highlight the idea of replacing existing materials in schools based on theoretical analysis of products as alternative solution recommendations in the reduction of losses. For this purpose, document analysis is preferred. Study is a qualitative study. The results included in the project designs were developed by scanning the local and foreign literature.
Anahtar Kelime: Disaster Earthquake Non-structural Hazards School Building Design Product

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ADRC, (Asian Disaster Reduction Centre). (2005). Total Disaster Risk Management. Kobe; ADRC.
  • AFAD, (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı). (2014). Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü
  • Akbaba Altun, S. (2005). Turkish school principals’ earthquake experiences and reactions. International Journal of Educational Management, 19(4), 307–317, 2005.
  • Alexander, D. E. (2010). The L'Aquila earthquake of 6 April 2009 and Italian Government policy on disaster response. Journal of Natural Resources Policy Research, 2(4), 325-342. doi.org/10.1080/19390459.2010.511450.
  • disaster response. Journal of Natural Resources Policy Research. 2(4), 325-342. doi.org/10.1080/19390459.2010.511450.
  • Alıcı, M. (2019). Deprem Unsuru Açısından Mobilya Kullanımının İncelenmesi. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi. 3(2), 4-15. Almufti, I., Hazleton, B., ve Davis, K. (2016). Braced for the Future. April 2016, 2016.
  • Aytöre, O. S. (2005). Depolama ve üretim biçimleri açılarından seri üretilen mobilyaların deprem karşısında insan üzerindeki etkileri. Deprem Sempozyumu. (23-25 Mart 2005), 1251, 1260.
  • Bangay, C. (2013). Natural hazards in India: Forewarned is forearmed. Educafion and Natural Disasters. London and New York: Bloomsbury, 62-85.
  • Bayraktar, H., Sahtiyancı, E., & Kuru, A. (2019). Risk Değerlendirme Matris Yöntemi Kullanarak Okullarda Deprem Kaynaklı Yapısal Olmayan Risklerin Olası Etkilerinin Belirlenmesi. Afet ve Risk Dergisi. 2(2), 128-152., 2019. doi.org/10.35341/afet.624745
  • Büyükkaragöz, A., Kopraman, Y., & Can, Ö. (2015). Deprem Güvenliği ve Yapısal Olmayan Elemanlar. Standart. s.58-61, Haziran 2015, 2015.
  • Can, H., & Özmen, B. (2010). Türkiye’nin Deprem Gerçeği Paneli. Gazi Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını. Ankara.
  • Çanakkale Yerel Gündem 21. (2003). Afetlere Karşı Hazırlıklı Olalım Küçük Çabalar Basit Önlemler Afetlerin Felakete Dönüşmesini Önler!. Afetlere Hazırlanma Broşürü. 2003.
  • Demirarslan, D. (2016). Türkiye ve Japonya’da Konutların Yapısal Olmayan Deprem Tehlikeleri Açısından İncelenmesi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi. 2(2), 121-129.
  • Dhakal, R. P. (2010). Damage to Non-Structural Components and Contents in 2010 Darfield Earthquake. Bulletin of the New Zealand Society for Earthquake Engineering. 43(4), 404- 411. 2010. doi:10.5459/bnzsee.43.4.404-411
  • Durukal, E., Erdik, M., Sungay, B., Türkmen, Z., & Harmandar, E. (2008). Yapısal Olmayan Deprem Risklerinin Azaltılması Afet Zararlarını Azaltmanın Temel İlkeleri. JICA Türkiye Ofis., Yayın No:2, S:157-174, 2008. ISBN: 978-975-98140-1-4
  • Dyregrov, A., Salloum, A., Kristensen, P., & Dyregrov, K. (2015). Grief and Traumatic Grief in Children in the Context of Mass Trauma. Current Psychiatry Reports. 17(6), 1-8. doi:10.1007/s11920- 015-0577-x
  • FEMA. (2011). Reducing the Risks of N onstructural Earthquake Damage. A practical guide Federal Emergency Management Agency. Washington DC, 2011.
  • Fraze, J. (2013). Earthquake-Proof Table Combines Functionality And Safety. 2013. https://www.fromthegrapevine.com/innovation/Earthquake-proof-table-combines- functionality-safety (Son Erişim: 02.03.2021).
  • Glaser, B. G. (1965). The Constant Comparative Method Of Qualitative Analysis. Social Problems. 12(4), 436–445. doi.org/10.2307/798843
  • Gül, O. K. (2011). 27 Aralık 1939 Erzincan Depremi’nin Sivas ve İlçelerine Etkileri. ZeitsohriftfürdieWelt der Türken Journal of World of Turks. (3), 135-145. 2011.
  • Hugenbusch, D., & Neumann, T. (2016). Cost-Benefit Analysis of Disaster Risk Reduction. Aktion Deutschland Hilft eV Germany, 2016.
  • Ibrion, M., & Paltrinieri, N. (2018). The earthquake Disaster Risk in Japan and Iran and the Necessity of Dynamic Learning from Large Earthquake Disasters Over Time. Earthquakes-Forecast, Prognosis and Earthquake Resistant Construction, IntechOpen, Rijeka, Croatia, P11-P29. 2018. doi.org/10.5772/intechopen.76014
  • İpek, C. (2015). Deprem Etkisi Altındaki Yapısal Olmayan Sistemlerin İncelenmesi. 5. Uluslararası Deprem Sempozyumu. 187-199, 2015.
  • İpek, C., Kuzucuoğlu, A. H., & Kıstır, M. R. (2015). Yapısal Olmayan Sistemlerin Deprem Etkileri Açısından Değerlendirilmesi. International Burdur Earthquake & Environment Symposium (IBEES2015). 7-9 May 2015, Mehmet Akif Ersoy University, Burdur-Türkiye. 2015.
  • Kadıoğlu, M., Gürkaynak, İ., & Boydak, A. (2013). Kızılay ile Güvenli Yaşamı Öğreniyorum 4. Sınıf ve Üzeri İçin Öğretmen Kitabı. Türk Kızılay. 2013. ISBN- 975-00444-0-1
  • Keating, A., Mechler, R., Mochizuki, J., Kunreuther, H., Bayer, J., Hanger, S., ... & Egan, C. (2014). Operationalizing Resilience Against Natural Disaster Risk: Opportunities, Barriers, And A Way Forward. Zurich Flood Resilience Alliance. IIASA, 2014.
  • Kuzucuoglu, A. H. (2014). Kütüphanelerde Yapısal Olmayan Malzeme Kaynaklı Riskler. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Bilgi ve Belge Araştırmaları Dergisi. 1(2), 21-38.
  • Li, G., Zhao, J., Murray, V., Song, C., & Zhang, L. (2019). Gap Analysis on Open Data İnterconnectivity for Disaster Risk Research. Geo-Spatial Information Science, 22(1), 45-58. doi.org/10.1080/10095020.2018.1560056
  • LifeGuardStructures. (2020). Life-Saving Structures Multi-Hazard Protection İn A Familiar Form. ww.lifeguardstructures.com, 2020.
  • Mutch, C. (2015). The role of schools in disaster settings: Learning from the 2010–2011 New Zealand earthquakes. International Journal of Educational Development. 41, 283-291. doi.org/10.1016/j.ijedudev.2014.06.008
  • Özdikmen, T. (2019). Afet ve Acil Durum Yönetimi Saha Uygulamalı Afet Yönetimi ve Acil Durum Metodojileri. Seçkin Yayıncılık. 2019. ISBN: 978-975-02-5191-7
  • Özmen, B., (2018). Afet Yönetimi ve Temel Kavramlar. Afet Yönetimi I Kitabı. Bölüm I. Anadolu Üniversitesi. Eskişehir 2018. E-ISBN: 978-975-06-2779-8
  • Özmen, B., Gerdan, S., & Ergünay, O. (2015). Okullar için Afet ve Acil Durum Yönetimi Planları. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmalar Dergisi. 3(1), 37-52. 2015.
  • Paci-Green, R., & Pandey, B. (2015). Towards Safer School Construction: A Community-Based Approach. Global Alliance for Disaster Risk Reducation and Resilience in the Education
  • Sector (GADRRRES). 2015. URL: http://saferschoolconstruction.com (Son Erişim: 01.10.2021).
  • Pambudi, D. I., & Ashari, A. (2019). Enhancing Role of Elementary School in Developing Sustainable Disaster Preparedness: A Review with Some Examples from Disaster-Prone Areas of Merapi. IOP Conf. Series: Earth and Environmental Science. 271, 012016, 2019. doi.org/10.1088/1755-1315/271/1/012016
  • Perrone, D., Calvi, P. M., Nascimbene, R., Fischer, E. C., & Magliulo, G. (2019). Seismic Performance of Non-Structural Elements During the 2016 Central Italy Earthquake. Bulletin of Earthquake Engineering. 17(10), 5655-5677.
  • Petal, M., & Sanduvaç, Z. M. (2010). Okullarda Afet ve Acil Durum Yönetimi El Kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
  • Quarantelli, E. L. (2000). Disaster Planning, Emergency Management and Civil Protection: The Historical Development of Organized Efforts to Plan for and to Respond to Disasters. University of Delaware Disaster Research Center.
  • Rogers, S. (2016). Designing for Disaster: 15 Ideas for Preparedness & Response, 2016. https://weburbanist.com/2016/03/09/designing-for-disaster-15-ideas-for-preparedness- response/ (Son Erişim: 01.03.2021).
  • Schencking, J. C. (2013). The great Kantō earthquake and the chimera of national reconstruction in Japan. In The Great Kantō Earthquake and the Chimera of National Reconstruction in Japan. Columbia University Press.
  • Sırış, R., Köseoğlu, K., Kırkan, H., & Çalışkan, C., (2015). Bir Okulda Yapısal Olmayan Önlemlerin Değerlendirilmesi . 18. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi (pp
  • Tucker, R. (2017). The Kids Are All Right: Designing an Earthquake-Resilient Classroom Table.
  • Tucker, R. (2017). The Kids Are All Right: Designing an Earthquake-Resilient Classroom Table. Vıctorıa Unıversıty Of Wellıngton 2017, A Thesis Submitted To The Victoria University Of Wellington İn Fulfilment Of The Requirements For The Degree Of Master Of Design Innovation, 2017.
  • Tüzün, C. (2019). Binaların Deprem Tasarımında Yeni Yaklaşımlar ve Tesisatlar İçin Deprem Koruması Yöntemleri. 14. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi, Tesisatlarda Sismik Koruma Semineri. 17-20 Nisan 2019/İzmir, 987-995.
  • Ulay, G. (2013). “Depreme Karşı İç Mekan Donatılarındaki Çözümlemeler”. ll. Ulusal Mobilya Kongresi. 11-13 Nisan 2013, Denizli, 618-627.
  • Ulay, G., & Bekiroğlu, M. S. (2016). Deprem Faktörünün Mobilya Kullanımı Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 21(1), 43-54.
  • UN & ISDR, (2004). Living With Risk: A Global Review of Disaster Reduction Initiatives, Geneva: United Nations Inter-Agency Secretariat. United Nations International Strategy for Disaster Reduction. 2004.
  • UN & ISDR, (2009). UNISDR Terminology on Disaster Risk Reduction. United Nations International Strategy for Disaster Reduction. Genewa, Switzerland, May 2009.
  • UNICEF (United Nations International Children's Emergency Fund), (2009). Sichuan Earthquake One Year Report May 2009. 2009.
  • UNISDR (The United Nations Office for Disaster Risk Reduction). (2014). Comprehensive School Safety. In: Reduction Unofdr, Editor 2014, This Document Describes The Three Pillars Of Comprehensive School Safety As A Means Of Reducing Children’s Risks From Hazards, 2014.
  • URL-1: https://deprem.afad.gov.tr/deprem-tehlike-haritasi (Erişim Tarihi: 02.10.2021).
  • URL-2: http://www.koeri.boun.edu.tr/aheb/yota.asp (Erişim Tarihi: 02.10.2021).
  • URL-3: https://www.afad.gov.tr/van-depremi-hakkinda (Erişim Tarihi: 02.10.2021).
  • URL-4: https://www.bbc.com/news/world-latin-america-41337467 (Erişim Tarihi: 02.10.2021).
  • URL-5: https://www.yankodesign.com/2008/12/31/triangle-of-life/ (Erişim Tarihi: 02.10.2021).
  • URL-6: https://weburbanist.com/2016/03/09/designing-for-disaster-15-ideas-for-preparedness- response/ (Erişim Tarihi: 02.10.2021).
  • URL-7: https://www.yankodesign.com/2012/03/13/the-quick-shelter-door/ (Erişim Tarihi: 02.10.2021).
  • URL-8: https://hometone.com/quick-shelter-door-emergency-door-earthquake-sung-young-um.html (Erişim Tarihi: 02.10.2021).
  • URL-9: https://www.dezeen.com/2012/04/11/earthquake-proof-table-by-arthur-brutterand-ido- bruno/ (Erişim Tarihi: 02.10.2021).
  • URL-10: https://www.gizmodo.cz/?tag=life-triangle-desk (Erişim Tarihi: 02.10.2021).
  • URL-11: https://www.artfido.com/architect-designs-an-earthquake-and-bomb-proof-climbable- library/ (Erişim Tarihi: 02.10.2021).
  • URL-12: https://www.arkitera.com/haber/depremde-hayat-kurtaran-mobilyalar-tasarim-yarismasi- finalistleri-selanikte/ (Erişim Tarihi: 02.10.2021).
  • URL-13: https://haber.yasar.edu.tr/genel/yasarli-idilin-deprem-kuresi-projesi-hayat-kurtaracak.html (Erişim Tarihi: 02.10.2021).
  • Uzun, O., Perçin, O., & Küreli, İ. (2015). Mobilya ve İç Mekanlarda Deprem Hazırlıklarının Belirlenmesi (Simav ve Düzce örneği). Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 15(2), 183-196.
  • Wisner, B. (2006). Let Our Children Teach Us! A Review Of The Role Of Education And Knowledge İn Disaster Risk Reduction. On Behalf Of The Isdr System Thematic Cluster/Platform On Knowledge And Education, Books for Change 139, July, 2006
  • Yamori, K. (2013). A Historical Overview of Social Representation of Earthquake Risk in Japan: Fatalism, Social Reform, Scientific Control and Collaborative Risk Management. In Cities at Risk (Pp. 73-91). Springer, Dordrecht.
  • Yildiz, A., Teeuw, R., Dickinson, J., & Roberts, J. (2020). Children's Earthquake Preparedness and Risk Perception: A Comparative S tudy of Two Cities in Turkey, Using a Modified PRISM Approach. International Journal of Disaster Risk Reduction. 49, 101666.
  • Yüzügüllü, Ö. (1991). Depreme Karşı Hazırlık. İstanbul ve Deprem Sempozyumu. Kongre Sempozyum
APA kaya i, ŞAHAN C (2023). Depreme Karşı Okul Binalarında Yapısal Olmayan Tehlikelere Alternatif Mobilya Tasarım Önerileri. , 1907 - 1928. 10.48146/odusobiad.1182522
Chicago kaya ismail,ŞAHAN Can Depreme Karşı Okul Binalarında Yapısal Olmayan Tehlikelere Alternatif Mobilya Tasarım Önerileri. (2023): 1907 - 1928. 10.48146/odusobiad.1182522
MLA kaya ismail,ŞAHAN Can Depreme Karşı Okul Binalarında Yapısal Olmayan Tehlikelere Alternatif Mobilya Tasarım Önerileri. , 2023, ss.1907 - 1928. 10.48146/odusobiad.1182522
AMA kaya i,ŞAHAN C Depreme Karşı Okul Binalarında Yapısal Olmayan Tehlikelere Alternatif Mobilya Tasarım Önerileri. . 2023; 1907 - 1928. 10.48146/odusobiad.1182522
Vancouver kaya i,ŞAHAN C Depreme Karşı Okul Binalarında Yapısal Olmayan Tehlikelere Alternatif Mobilya Tasarım Önerileri. . 2023; 1907 - 1928. 10.48146/odusobiad.1182522
IEEE kaya i,ŞAHAN C "Depreme Karşı Okul Binalarında Yapısal Olmayan Tehlikelere Alternatif Mobilya Tasarım Önerileri." , ss.1907 - 1928, 2023. 10.48146/odusobiad.1182522
ISNAD kaya, ismail - ŞAHAN, Can. "Depreme Karşı Okul Binalarında Yapısal Olmayan Tehlikelere Alternatif Mobilya Tasarım Önerileri". (2023), 1907-1928. https://doi.org/10.48146/odusobiad.1182522
APA kaya i, ŞAHAN C (2023). Depreme Karşı Okul Binalarında Yapısal Olmayan Tehlikelere Alternatif Mobilya Tasarım Önerileri. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 13(2), 1907 - 1928. 10.48146/odusobiad.1182522
Chicago kaya ismail,ŞAHAN Can Depreme Karşı Okul Binalarında Yapısal Olmayan Tehlikelere Alternatif Mobilya Tasarım Önerileri. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 13, no.2 (2023): 1907 - 1928. 10.48146/odusobiad.1182522
MLA kaya ismail,ŞAHAN Can Depreme Karşı Okul Binalarında Yapısal Olmayan Tehlikelere Alternatif Mobilya Tasarım Önerileri. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, vol.13, no.2, 2023, ss.1907 - 1928. 10.48146/odusobiad.1182522
AMA kaya i,ŞAHAN C Depreme Karşı Okul Binalarında Yapısal Olmayan Tehlikelere Alternatif Mobilya Tasarım Önerileri. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 2023; 13(2): 1907 - 1928. 10.48146/odusobiad.1182522
Vancouver kaya i,ŞAHAN C Depreme Karşı Okul Binalarında Yapısal Olmayan Tehlikelere Alternatif Mobilya Tasarım Önerileri. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 2023; 13(2): 1907 - 1928. 10.48146/odusobiad.1182522
IEEE kaya i,ŞAHAN C "Depreme Karşı Okul Binalarında Yapısal Olmayan Tehlikelere Alternatif Mobilya Tasarım Önerileri." Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 13, ss.1907 - 1928, 2023. 10.48146/odusobiad.1182522
ISNAD kaya, ismail - ŞAHAN, Can. "Depreme Karşı Okul Binalarında Yapısal Olmayan Tehlikelere Alternatif Mobilya Tasarım Önerileri". Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 13/2 (2023), 1907-1928. https://doi.org/10.48146/odusobiad.1182522