Derinlemesine Okuma ve Yazma Stratejisi: Kuramsal İncelemeden Uygulama Örneklerine Bir Bakış
Yıl: 2023 Cilt: 13 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 2415 - 2442 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.48146/odusobiad.1173579 İndeks Tarihi: 30-07-2023
Derinlemesine Okuma ve Yazma Stratejisi: Kuramsal İncelemeden Uygulama Örneklerine Bir Bakış
Öz: Öğrenciler, okula başladıkları ilk yıllarda okumayla birlikte yazmayı da öğrenir. Ancak sonraki yıllarda okuma ve yazma becerileri birbirinden bağımsız olarak ele alınır. Hatta yazma becerileri çoğu zaman ihmal edilmektedir. Son yıllarda yapılan çalışmalarda dil becerilerinin birbiri ile ilişkili olduğu ortaya konmuştur. Yani okuma becerileri, yazma becerilerini; yazma becerileri de okuma becerilerini etkilemektedir. Bu doğrultuda öğrencilerin dil becerileri geliştirilirken alt beceriler arası bu etkileşim göz önünde bulundurulmalıdır. Okuma ve yazma becerilerini etkileyen pek çok değişken vardır. Bunlardan biri de strateji kullanımıdır. Okuma ve yazma stratejileri, bu becerileri geliştirmede kullanılan kolaylaştırıcılardan biri olarak görülmektedir. Alan yazında yaş grubu özellikleri, metin türü ve etkinlik amacına göre değişkenlik gösteren pek çok okuma ve yazma stratejisine rastlanmaktadır. Bu stratejilerden biri de “Derinlemesine Okuma ve Yazma” (Close Reading and Writing) dır. Derinlemesine okuma ve yazma stratejisi kullanarak, eleştirel bir bakış açısı ile öğrencinin zor bir metni analiz etmesi ve yazılı bir ürün oluşturması hedeflenir. Metni analiz edebilen, metinden elde ettiği bilgileri kullanabilen öğrencilerin okuryazarlık becerileri de gelişir. Bu açıdan ilkokul Türkçe dersi kapsamında bu çalışmalara yer verilmesinin önemli olduğu düşünülmektedir. Bununla birlikte 2019 Türkçe Öğretim Programı’nda derinlemesine okuma ve yazma ile ilgili çalışmaların olmadığı görülmektedir. Ayrıca uluslararası literatürde ilkokul düzeyinde derinlemesine okuma ve yazma etkinliklerine yönelik çalışma sayısı sınırlıdır. Ulusal boyutta ise derinlemesine okuma ile ilgili oldukça az çalışma bulunurken; derinlemesine yazma ile ilgili çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmanın amacı, derinlemesine okuma ve yazma stratejisinin temel prensiplerini ortaya koymak, bu etkinlikleri hazırlarken nelere dikkat edilmesi gerektiği hakkında bilgi vererek çalışma örnekleri sunmaktır. Derinlemesine okuma ve yazma ile ilgili çalışmaların artırılmasının alana katkı sağlayacağı, bu stratejinin kullanılmasıyla öğrencilerin okuryazarlık becerilerini geliştireceği düşünülmektedir. Bu açıdan çalışma, derinlemesine okuma ve yazmaya ilişkin literatürel bilgi içermesi ve somut uygulama örnekleri sunması bakımından önem arz etmektedir.
Anahtar Kelime: Close Reading and Writing Strategy: A Look at Practice Examples from Theoretical Review
Öz: Students learn how to write along with how to read in their first year of school. However, in the following years, reading and writing skills are handled independently of each other. Moreover, writing skills are often neglected. Studies conducted in recent years have revealed that language skills are related to each other. That means reading skills affect writing skills and writing skills also affect reading skills. In this direction, this interaction between sub-skills should be taken into account while developing students' language skills. There are many variables that affect reading and writing skills. One of them is the use of strategy. Reading and writing strategies are seen as one of the facilitators used to develop these skills. In the literature, there are many reading and writing strategies that vary according to age group characteristics, text type and activity purpose. One of these strategies is close reading and writing. Using the close reading and writing strategy, it is aimed that the students analyze a difficult text with a critical perspective and create a written product. Literacy skills of students who can analyze the text and use the information obtained from the text also improve. In this respect, it is considered important to include these studies within the scope of primary school Turkish lessons. However, it is seen that there are no studies on close reading and writing in the Turkish Curriculum (2019). In addition, the number of studies on close reading and writing activities at primary school level is limited in the international literature. While there are very few studies on close reading at the national level; no study on close writing was found. It is thought that increasing studies on close reading and writing will contribute to the field, and the literacy skills of students will improve by using this strategy. In this study, it is improtant to present examples by giving theoretical information and applications about the relevant literature.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
- Adams-Boateng, A. (2001). Second graders' use of journal writing and ıts effect on reading comprehension [Unpublished master’s thesis]. Kean University.
- Aktaş, Ş. ve Gündüz, O. (2005). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Akyol, H. (2017). Türkçe ı̇lk okuma yazma öğretimi. 15. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
- Adler, M. ve Van Doren, C. (1972). How to read a book: The classic guide to intelligent reading. New York, NY: Touchstone.
- Ateşman, E. (1997). Türkçe okunabilirliğin ölçülmesi. Dil Dergisi (58), 71-74.
- Baştuğ, M. (2012). İlköğretı̇m ı. kademe öğrencı̇lerı̇nı̇n akıcı okuma becerı̇lerı̇nı̇n çeşı̇tlı̇ değı̇şkenler açısından ı̇ncelenmesı̇ [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
- Baştuğ, M., Hiğde, A., Çam, E., Örs, E. ve Efe, P. (2019). Okuduğunu anlama becerilerini geliştirme. İstanbul: Pegem Akademi.
- Beydoğan, H. Ö. (2010). Okuma ve anlamayı etkileyen stratejiler. Milli Eğitim Dergisi, 40(185), 8-21. https://dergipark.org.tr/en/pub/milliegitim/issue/36199/407083
- Boyles, N. (2013). Closing in on Close Reading. Educational Leadership, 70(4), 36-41.
- Brown, S. ve Kappes, L. (2012). Implementing the common core state standards: A primer on “close reading of text.” Washington, DC: The Aspen Institute Education and Society Program.
- Çetinkaya, G. (2010). Türkçe metinlerin okunabilirlik düzeylerinin tanımlanması ve sınıflandırılması [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
- Dakin, C. (2013). The effects of comprehension through close reading [Unpublished master’s thesis]. School of Arts and Sciences St. John Fisher College.
- Demirel, Ö. ve Epçaçan, C. (2012). Okuduğunu anlama stratejilerinin bilişsel ve duyuşsal öğrenme ürünlerine etkisi. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 2(2), 71-106. https://doi.org/10.23863/kalem.2017.9
- Doğan, Y. (2017). Okuduğunu anlamayı geliştirmede kullanılan stratejilerin etkililiği: Bir meta analiz çalışması [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ömer Halisdemir Üniversitesi.
- Dorfman, L. R., ve Cappelli, R. (2014). Moving student writers forward with mentor texts. Write now! Empowering writers in today’s K–6 classrooms, 37-53. https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=xZY-DgAAQBAJ&oi=fnd&pg=PA37&dq=dorfman+%26+cappelli+2007&ots=eFlHVpu2Dy&sig=S0wuCfEpaA7HGNK3HgSau3XttFc&redir_esc=y#v=onepage&q=dorfman%20%26%20cappelli%202007&f=false
- Epçaçan, C. (2009). Okuduğunu anlama stratejilerine genel bir bakış. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2/6, 207-223.
- Fisher, D. ve Frey, N. (2012). Close reading in elementary schools. The Reading Teacher, 66(3), 179–188. https://doi.org/1 0.1002/TRTR.01117
- Fisher, D. ve Frey, N. (2014). Student and teacher perspectives on a close reading protocol. Literacy Research and Instruction, 53(1), 25-49. https://doi.org/10.1080/19388071.2013.818175
- Fox, E. S. (2017). İmplementation and teacher perceptions of close reading ınstruction in the primary grades [Yayımlanmamış doktora tezi]. Widener University.
- Flower, L. (1990). Negotiating academic discourse. National Center for the Study of Writing. University of California. https://lead.nwp.org/wp-content/uploads/2017/10/TR29.pdf
- Glover, C. (2016). Close reading and its impact on reading comprehension. Resarch Project, Brenau University.
- Graff, G., ve Birkenstein, C. (2010). They say, I say: The moves that matter in academic writing (2nd ed.). New York, NY: W. W. Norton & Company. https://antiprobs.com/They-Say-I-Say-4th-edition-pdf.pdf
- Graham, S., ve Hebert, M. (2011). Writing to read: A meta-analysis of the impact of writing and writing instruction on reading. Harvard educational review, 81(4), 710-744. https://doi.org/10.17763/haer.81.4.t2k0m13756113566
- Güçlüer, S. (2020). Okuduğunu anlama becerilerini geliştirmede Derinlemesine Okuna yönteminin etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi.
- Güneş, F. (2013). Dil bilgisi öğretiminde yeni yaklaşımlar. Journal of Language and Literature, 2(7), 71-92.
- Houck, L. C. (2017). An exploration of close reading strategies and 3 rd grade comprehension [Unpublished doctoral dissertation], Rowan University.
- Johnson, A. P. (2017). Okuma ve yazma öğretimi (A. Benzer, çev. ed.;1. baskı). Pegem Akademi. (Orijinal metin basım tarihi 2008)
- Kadızade, E. D. (2011). Hüseyin Cöntürk ve yeni eleştiri. Türklük Bilimi Araştırmaları, (29), 189-199. https://dergipark.org.tr/en/pub/tubar/issue/16970/177301
- Kerkhoff, S. N. ve Spires, H. A. (2015). Getting close to close reading: Teachers making instructional shifts in early literacy. Journal of Language and Literacy Education, 11(2), 44-59.
- LaBerge, D. ve Samuels, S. J. (1974). Toward a theory of automatic information processing in reading. Cognitive Psychology, 6(2), 293–323. https://doi.org/10.1016/0010-0285(74)90015-2
- Lapp, D., Grant, M., Moss, B. ve Johnson, K. (2013). Students' close reading of science texts: What's now? What's next?. The Reading Teacher, 67(2), 109-119. https://doi.org/10.1002/TRTR.1191
- MEB (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar. MEB. https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:UDceO7flBCYJ:https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/20195716392253-02
- Mesmer, H. A. ve Rose McCully, M. M. (2018). A closer look at close reading: Three under the radar skills needed to comprehend sentences. The Reading Teacher, 71(4), 451-461. https://doi.org/10.1002/trtr.1639
- McNamara, D. S. (2007). Reading comprehension strategies: Theories, interventions and Technologies. Mahwah, NJ: Erlbaum.
- National Reading Panel (2000). Teaching children to read. Washington; DC: National Institute of Child Health and Human Development.
- Nelson, D. (2003). Relationships among reading, writing, and comprehension skills of intermediate elementary school students [Unpublished doctoral dissertation]. University of Maryland.
- Raphael, T. E. ve Au, K. H. (2005). QAR: Enhancing comprehension and test taking across grades and content areas. The Reading Teacher, 59(3), 206-221. https://doi.org/10.1598/RT.59.3.1
- Ross, A. J. (2015). The effects of close reading strategies on reading achievement, writing achievement, and students' Perceptıon of confidence related to reading [Unpublished Doctoral dissertation]. Trevecca Nazarene University.
- Samuels, S. J. (1979). The Method of repeated readings. The Reading Teacher, 32(4), 403- 408. http://www.jstor.org/stable/20194790
- Serafini, F. (2014). Close Readings and Childeren’s Literature. The Reading Teacher, 67, 299–301. https://doi.org/10.1002/trtr.1213
- Sisson, D. ve Sisson, B. (2014). Close reading in elementary school. New York: Routledge.
- Sidekli, S. ve Çetin, E. (2017). Okuduğunu anlama stratejilerinin okuduğunu anlamaya etkisi: Bir meta-analiz çalışması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 285-303. https://doi.org/10.24315/trkefd.321757
- Susar Kırmızı, F. (2008). Türkçe öğretiminde yaratıcı drama yönteminin tutum ve okuduğunu anlama stratejileri üzerindeki etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (1)23, 95-109. https://dergipark.org.tr/en/pub/pauefd/issue/11120/132993
- Timmermans, K. M., ve Johnson, A. (2017). Introducing and Sustaining Close Reading and Writing Through Poetry. The Reading Teacher, 71(3), 357-362. doi:10.1002/trtr.1613
- Torgesen, J. K. (2002). The prevention of reading difficulties. Journal of School Psychology, 40(1), 7-26. https://doi.org/10.1016/S0022-4405(01)00092-9
- Tracy, D. H. ve Morrow, L. M. (2017). Lenses on reading: An introduction to theories and models. New York, NY: Guilford Press.
- Valentine, C. (2016). The effects of implementing close reading in a third, fourth, and fifth grade public school setting to improve student achievement [Unpublished Doctoral dissertation]. Liberty University.
- Victor, L. (2017). How close reading ınfluences reading comprehension [Unpublished Doctoral dissertation]. Arizona State University.
- Williams, G. J., ve Larkin, R. F. (2013). Narrative writing, reading and cognitive processes in middle childhood: What are the links?. Learning and Individual Differences, 28, 142-150. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2012.08.003
- Yalçınkaya, F., Muluk, N. B., ve Şahin, S. (2009). Effects of listening ability on speaking, writing and reading skills of children who were suspected of auditory processing difficulty. International journal of pediatric otorhinolaryngology, 73(8), 1137-1142. https://doi.org/10.1016/j.ijporl.2009.04.022
- Yıldız, M., Çoban, G. Ş. ve Sağlık, Z. (2020). Okuduğunu anlama ve yazılı anlatım becerileri arasındaki ilişki, Turkish Studies- Education, 15(2), 1367-1379. https://dx.doi.org/10.29228/TurkishStudies.41891
- Zaidi, N., ve Malik, S. K. (2018). Effect of reading comprehension on developing writing skill of primary level students. Grassroots, 52(1), 1-11.
- Derinlemesine Okuma uygulamasında kullanılan metinler https://www.raz-plus.com/search/#!#doSearch=Search&searchTerms=close%20reading%20passages internet adresinde bulunan “Close Reading Passages” bölümünden çeviri yapılarak düzenlenmiştir.
| APA | akman a, BAYSAL Z, BAŞTUĞ M (2023). Derinlemesine Okuma ve Yazma Stratejisi: Kuramsal İncelemeden Uygulama Örneklerine Bir Bakış. , 2415 - 2442. 10.48146/odusobiad.1173579 |
| Chicago | akman arzunur,BAYSAL ZELIHA NURDAN,BAŞTUĞ Muhammet Derinlemesine Okuma ve Yazma Stratejisi: Kuramsal İncelemeden Uygulama Örneklerine Bir Bakış. (2023): 2415 - 2442. 10.48146/odusobiad.1173579 |
| MLA | akman arzunur,BAYSAL ZELIHA NURDAN,BAŞTUĞ Muhammet Derinlemesine Okuma ve Yazma Stratejisi: Kuramsal İncelemeden Uygulama Örneklerine Bir Bakış. , 2023, ss.2415 - 2442. 10.48146/odusobiad.1173579 |
| AMA | akman a,BAYSAL Z,BAŞTUĞ M Derinlemesine Okuma ve Yazma Stratejisi: Kuramsal İncelemeden Uygulama Örneklerine Bir Bakış. . 2023; 2415 - 2442. 10.48146/odusobiad.1173579 |
| Vancouver | akman a,BAYSAL Z,BAŞTUĞ M Derinlemesine Okuma ve Yazma Stratejisi: Kuramsal İncelemeden Uygulama Örneklerine Bir Bakış. . 2023; 2415 - 2442. 10.48146/odusobiad.1173579 |
| IEEE | akman a,BAYSAL Z,BAŞTUĞ M "Derinlemesine Okuma ve Yazma Stratejisi: Kuramsal İncelemeden Uygulama Örneklerine Bir Bakış." , ss.2415 - 2442, 2023. 10.48146/odusobiad.1173579 |
| ISNAD | akman, arzunur vd. "Derinlemesine Okuma ve Yazma Stratejisi: Kuramsal İncelemeden Uygulama Örneklerine Bir Bakış". (2023), 2415-2442. https://doi.org/10.48146/odusobiad.1173579 |
| APA | akman a, BAYSAL Z, BAŞTUĞ M (2023). Derinlemesine Okuma ve Yazma Stratejisi: Kuramsal İncelemeden Uygulama Örneklerine Bir Bakış. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 13(2), 2415 - 2442. 10.48146/odusobiad.1173579 |
| Chicago | akman arzunur,BAYSAL ZELIHA NURDAN,BAŞTUĞ Muhammet Derinlemesine Okuma ve Yazma Stratejisi: Kuramsal İncelemeden Uygulama Örneklerine Bir Bakış. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 13, no.2 (2023): 2415 - 2442. 10.48146/odusobiad.1173579 |
| MLA | akman arzunur,BAYSAL ZELIHA NURDAN,BAŞTUĞ Muhammet Derinlemesine Okuma ve Yazma Stratejisi: Kuramsal İncelemeden Uygulama Örneklerine Bir Bakış. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, vol.13, no.2, 2023, ss.2415 - 2442. 10.48146/odusobiad.1173579 |
| AMA | akman a,BAYSAL Z,BAŞTUĞ M Derinlemesine Okuma ve Yazma Stratejisi: Kuramsal İncelemeden Uygulama Örneklerine Bir Bakış. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 2023; 13(2): 2415 - 2442. 10.48146/odusobiad.1173579 |
| Vancouver | akman a,BAYSAL Z,BAŞTUĞ M Derinlemesine Okuma ve Yazma Stratejisi: Kuramsal İncelemeden Uygulama Örneklerine Bir Bakış. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 2023; 13(2): 2415 - 2442. 10.48146/odusobiad.1173579 |
| IEEE | akman a,BAYSAL Z,BAŞTUĞ M "Derinlemesine Okuma ve Yazma Stratejisi: Kuramsal İncelemeden Uygulama Örneklerine Bir Bakış." Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 13, ss.2415 - 2442, 2023. 10.48146/odusobiad.1173579 |
| ISNAD | akman, arzunur vd. "Derinlemesine Okuma ve Yazma Stratejisi: Kuramsal İncelemeden Uygulama Örneklerine Bir Bakış". Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 13/2 (2023), 2415-2442. https://doi.org/10.48146/odusobiad.1173579 |
