Afet İletişimi, Politik Tüketim ve Sosyal Medya: 6 Şubat Kahramanmaraş Örneği
Yıl: 2023 Cilt: Sayı: 14 Sayfa Aralığı: 266 - 283 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.55609/yenimedya.1269516 İndeks Tarihi: 31-07-2023
Afet İletişimi, Politik Tüketim ve Sosyal Medya: 6 Şubat Kahramanmaraş Örneği
Öz: Dijital çağda sosyal medya, markaların kampanyalarını yürütmede ve tüketiciler ile etkileşim kurarak kendilerini anlık ifade etmesine olanak sağlayan güçlü bir kriz iletişim aracı işlevi üstlenmektedir. Tüketiciler sadece ürün ve hizmetler ile ilgili içerikleri değil toplumsal ve politik meselelerde de markaların iletişimlerini takip etmektedir. Krizlerin bir nedeni olarak doğal afetlerin yaşandığı dönemlerde, iletişim faaliyetlerinin önemi daha da ön plana çıkmaktadır. Bireyler, toplumsal birlikteliği sağlamak ve afet sürecini iyileştirmek adına bireysel çaba göstermenin yanı sıra tüketici kimlikleri ile sektörel bazda beklenti içerisine girmektedir. Bu beklenti onların özellikle markalar özelinde çeşitli tutum ve davranışlara yönelmesine neden olmaktadır. Türkiye’de 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli olmak üzere on ili kapsayan deprem felaketinde, yerel ve küresel düzeyde markaların sürece ilişkin destekleri, afet iletişimine yönelik uygulamaları ve yürüttükleri kampanyalar çalışmanın çıkış noktasını oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında metin analizi yöntemi ile Türkiye’nin en değerli 30 markasının afet dönemine ilişkin ürettikleri içeriklerin etkileşimleri incelenmiş, afet dönemlerinde sosyal medya etkileşim kriterlerinin saptanması ve söz konusu etkileşimlerin tüketici tarafında nasıl değerlendirildiğinin anlaşılması amaçlanmıştır. Çalışma sonucunda yapılan incelemelerde sosyal medya etkileşimlerinde tüketicilerin markalara yönelik olumlu- olumsuz tutumlarını beyan ettikleri, bu kapsamda en fazla etkileşim alan tweeetler ve gönderiler incelendiğinde tüketicinin zihnindekine uygun ve beklentisini karşılayan destekler yapılması marka bağlılığı sağlamada önemli bir etken olarak değerlendirilmiştir. Tüketicilerin bireysel olarak kendilerinin yapamadıklarını markalardan bekliyor olmaları markalara yüklenen sorumluluğa dair önemli bir göstergedir.
Anahtar Kelime: Disaster Communication, Political Consumption and Social Media: The Case of 6th February Earthquakes in Kahramanmaras
Öz: In the digital age, social media functions as a powerful crisis communication tool that allows brands to express themselves instantly by executing their campaigns and interacting with consumers. Consumers not only follow the content related to products and services, but also the communication campaigns of the brands on social and political issues. In times of natural disasters as a cause of crises, the importance of communication activities comes to the fore even more. In addition to making individual efforts to ensure social unity and to improve the disaster process, individuals have expectations on a sectoral basis with their consumer identities. This expectation causes them to tend towards various attitudes and behaviours especially for brands. The starting point of the study is the support of local and global brands regarding the process, their practices for disaster communication and their campaigns in the earthquake disaster in Turkey on February 6, 2023, centered in Kahramanmaraş and covering ten provinces. Within the scope of the research, the interactions of the content produced by Turkey’s most valuable 30 brands regarding the disaster period were examined with the text analysis method, and it was aimed to determine the social media interaction criteria in disaster periods and to understand how these interactions were evaluated by the consumer. As a result of the study, it has been revealed that consumers declare their positive or negative attitudes towards brands in social media interactions, and when the most interacted tweets and posts of the brands are examined, it has been revealed that campaigns that are suitable for the consumer’s mind and meet their expectations are considered as an important factor in creating brand loyalty. In addition, the fact that consumers expect the activities that they cannot do individually from brands in the process is an important indicator of the responsibility imposed on brands.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Adba Analytics. (2023, March). Deprem sosyal medyaya nasıl yansıdı? The Brand Age, 13.
- Alçı, B. (2023, March). Yardımlarını duyurmak felaketten nemalanmak değil. Marketing Türkiye, 50.
- Altun, F. (2023, March). Merhaba. Marketing Türkiye, 3.
- Amed, I., Berg, A., Balchandani, A., Andersson, J., Hedrich, S., Young, R., Beltrami, M., Kim, D., & Rölkens, F. (2019). The state of fashion 2019. https://www.mckinsey.com/~/media/ mckinsey/industries/retail/our%20insights/ t h e % 2 0 i n f l u e n c e % 2 0 o f % 2 0 w o k e % 2 0 consumers%20on%20fashion/the-state-of- fashion-2019.pdf
- Arıdağ, I. (2023). Çözüm “sorumlu iletişim”de. Marketing Türkiye, 393, 44.
- Avalin, M. (2023, March). İlk ihtiyaç güven vermek. Marketing Türkiye, 49.
- Aydınlıoğlu, Ö., & Susur, M. (2021). Destek olmak veya ol(a)mamak: Marka aktivizmi bağlamında bir değerlendirme. Erciyes İletişim Dergisi, 8(2), 847–869. https://doi.org/10.17680/ erciyesiletisim.895504
- Başer, B. (2023, March). Büyük güç büyük sorumluluk getirir. Marketing Türkiye, 48.
- Bernstein, J. (2015). The 10 steps of crisis communications.BernsteinCrisisManagement: https: //w w w.bernsteincrisismanagement. com/the-10-steps-of-crisis-communications/
- Boulianne, S. (2022). Socially mediated political consumerism. Information, Communication & Society, 25(5), 609–617. https://doi.org/10.1080/1 369118X.2021.2020872
- Bridgeman, R. (2008). Crisis communication: Practical Pr Strategies for reputation management and company survival. . P. F. (Ed.) içinde, Environmental crisis communications. (s. 157-168). Kogan Page.
- Cheng, Z., Zhang, B., & Gil de Zúñiga, H. (2022). Antecedents of political consumerism: Modeling online, social media and WhatsApp news use effects through political expression and political discussion. The International Journal of Press/Politics, 194016122210759. https://doi.org/10.1177/19401612221075936
- Çekirge-Paksoy, A. (2023, March). CEO’lar yardım çalışmalarına bizzat liderlik etmeli. Marketing Türkiye, 36.
- Çıragöz, Ö. (2023, March). Markalar, “deprem- yıkama” işlerinden uzak durmalı. Marketing Türkiye.
- Dal, A., & Toros, S. (2022). Türkiye’de siyasal tüketiciliği anlamak: Etnosentrizm ve boykot katılımı arasındaki ilişki. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. https://doi. org/10.31123/akil.1169451
- Edelman. (2018). Two-thirds of consumers worldwide now buy on beliefs. https://www. e d e lm a n . c o m /n e w s - aw a rd s / t w o - t hird s - consumers-worldwide-now-buy-beliefs
- Eyada, B. (2020). Brand activism, the relation and impact on consumer perception: A case study on Nike advertising. International Journal of Marketing Studies, 12(4), 30–42.
- Feng, Y., Chen, H., & Ahn, H.-Y. (Anthony). (2021). How consumers react to woke advertising: Methodological triangulation based on social media data and self-report data. Journal of Research in Interactive Marketing, 15(4), 529– 548. https://doi.org/10.1108/JRIM-09-2020-0185
- Fuentes, M. A. (2023). Digital activism. In Britannica. Encyclopaedia Britannica. https://www. britannica.com/topic/digital-activism
- George, J. J., & Leidner, D. E. (2019). From clicktivism to hacktivism: Understanding digital activism. Information and Organization, 29(3), 100249. https://doi.org/10.1016/j.infoandorg.2019.04.001
- Gümrah, E. (2023, March). Yönetime kızamayanlar markaları hedef aldı. Marketing Türkiye, 47.
- Hoffmann, S., Balderjahn, I., Seegebarth, B., Mai, R., & Peyer, M. (2018). Under which conditions are consumers ready to boycott or buycott? The roles of hedonism and simplicity. Ecological Economics, 147, 167–178. https://doi.org/10.1016/j. ecolecon.2018.01.004
- Kam, C. D., & Deichert, M. (2020). Boycotting, buycotting, and the psychology of political consumerism. The Journal of Politics, 82(1), 72–88. https://doi.org/10.1086/705922
- Karaca, Y. (2016). İşletmeler tüketici boykotlarına ne kadar hazırlıklı? Gezi Parkı direnişi kapsamında Mersin Starbucks örneği. Toplum ve Demokrasi, 10(21).
- Karakaş, G. (2023, March). Geç gelen yardım kriz yaratır. Marketing Türkiye, 45.
- Keinan, A., Kivetz, R., & Netzer, O. (2016). The functional alibi. Journal of the Association for Consumer Research, 1(4), 479–496. https://doi. org/10.1086/688218
- Kişin, S. (2023, February 19). “Woke” pazarlama ve reklamcılık üzerinde nasıl sonuçlara yol açıyor? Ad Just Brand. https://www.adjustbrand.com/ in- depth/woke-pazarlama-ve-reklamcilik- uzerinde-nasil-sonuclara-yol-aciyor/
- Kubiak, K., & Ouda, S. (2020). Brand Activism- the battle between authenticity and consumer scepticism.
- Kurtuluş, Ö. (2023, February 18). Deprem ve sosyal medya. https://ozgurkurtulus.com.tr/deprem- ve-sosyal-medya/
- Lall, R. R. (2022, February 19). Gen Z and the business of being woke. Open Democracy.
- Lerbinger, O. (1997). The Crisis Manager: Facing Disasters, Conflicts, and Failures. Routledge.
- Liaukonytė, J., Tuchman, A., & Zhu, X. (2023). Frontiers: Spilling the beans on political consumerism: Do social media boycotts and buycotts translate to real sales impact? Marketing Science, 42(1), 11–25. https://doi. org/10.1287/mksc.2022.1386
- Mirzaei, A., Wilkie, D. C., & Siuki, H. (2022). Woke brand activism authenticity or the lack of it. Journal of Business Research, 139, 1–12. https:// doi.org/10.1016/j.jbusres.2021.09.044
- Mitroff, I. (1994). Crisis management and environmentalism: A natural fit. California management review, 36(2), 101-113.
- Ok, S. (2023, March). Markaların geçmişte gösterdiği olumlu reaksiyonlar yükümlülüğe dönüştü. Marketing Türkiye, 50.
- Pura, A. (2023, March). Toparlanma süreci hemen, şimdi planlanmalı. Marketing Türkiye.
- Romani, S., Grappi, S., Zarantonello, L., & Bagozzi, R. P. (2015). The revenge of the consumer! How brand moral violations lead to consumer anti- brand activism. Journal of Brand Management, 22(8), 658–672. https://doi.org/10.1057/ bm.2015.38
- Ruder Finn. (2020). Activism goes mainstream: A look at who’s taking action and why.
- Ruder Finn. (2023). Collaboration & consensus: Do consumers feel heard? https://ruderfinn.com/ collaboration-and-consensus/
- Saydam, A. (2023, March). Ahbap’ın iletişimdeki başarısı. Marketing Türkiye, 20–21.
- Schweidel, D. A., & Moe, W. W. (2014). Listening in on social media: A joint model of sentiment and venue format choice. Journal of Marketing Research, 51(4), 387–402. https://doi.org/10.1509/ jmr.12.0424
- Simola, S. (2003). Ethics of Justice and Care in Corporate Crisis Management. Management. Journal of Business Ethics, 351-361.
- Stack, L. (2018). H&M apologizes for ‘Monkey’ image featuring black child. The New York Times.https://www.nytimes.com/2018/01/08/ business/hm-monkey.html
- Stefanyk, C. (2020, February 20). Generation woke: How marketers can create meaningful connections with Gen Z. Forbes.
- Stolle, D., Hooghe, M., & Micheletti, M. (2005). Politics in the supermarket: Political consumerism as a form of political participation. International Political Science Review, 26(3), 245–269. https:// doi.org/10.1177/0192512105053784
- Taşkın-Yurdakul, B. (2023). Toplumsal fayda “sorumluluk” değil “zorunluluk.” Marketing Türkiye, 393, 45.
- The Brand Age. (2023, March). İş dünyasının yardım seferberliği. The Brand Age, 22–31.
- Yıldız, G. (2023, March). Tüketici hesap soruyor: Neden yardım yapmadın. Marketing Türkiye, 42.
- Yolbulan-Okan, E., & Yalman, N. (2013). Gezi Parkı Direnişi ve değişen marka tercihleri. The Brand Age, 13.
- Yurtsever, M. (2019, September 14). Duyar pazarlaması. Brand Talks. http://brandtalks. org/2019/09/duyar-pazarlamasi/
- Zhang, K., & Moe, W. (2021). Measuring brand favorability using large-scale social media data. Information Systems Research, 32(4), 1128–1139. https://doi.org/10.1287/isre.2021.1030
| APA | AKCAN B, Merdin M, GENCYUREK ERDOGAN M (2023). Afet İletişimi, Politik Tüketim ve Sosyal Medya: 6 Şubat Kahramanmaraş Örneği. , 266 - 283. 10.55609/yenimedya.1269516 |
| Chicago | AKCAN BURÇE,Merdin Mustafa,GENCYUREK ERDOGAN MERVE Afet İletişimi, Politik Tüketim ve Sosyal Medya: 6 Şubat Kahramanmaraş Örneği. (2023): 266 - 283. 10.55609/yenimedya.1269516 |
| MLA | AKCAN BURÇE,Merdin Mustafa,GENCYUREK ERDOGAN MERVE Afet İletişimi, Politik Tüketim ve Sosyal Medya: 6 Şubat Kahramanmaraş Örneği. , 2023, ss.266 - 283. 10.55609/yenimedya.1269516 |
| AMA | AKCAN B,Merdin M,GENCYUREK ERDOGAN M Afet İletişimi, Politik Tüketim ve Sosyal Medya: 6 Şubat Kahramanmaraş Örneği. . 2023; 266 - 283. 10.55609/yenimedya.1269516 |
| Vancouver | AKCAN B,Merdin M,GENCYUREK ERDOGAN M Afet İletişimi, Politik Tüketim ve Sosyal Medya: 6 Şubat Kahramanmaraş Örneği. . 2023; 266 - 283. 10.55609/yenimedya.1269516 |
| IEEE | AKCAN B,Merdin M,GENCYUREK ERDOGAN M "Afet İletişimi, Politik Tüketim ve Sosyal Medya: 6 Şubat Kahramanmaraş Örneği." , ss.266 - 283, 2023. 10.55609/yenimedya.1269516 |
| ISNAD | AKCAN, BURÇE vd. "Afet İletişimi, Politik Tüketim ve Sosyal Medya: 6 Şubat Kahramanmaraş Örneği". (2023), 266-283. https://doi.org/10.55609/yenimedya.1269516 |
| APA | AKCAN B, Merdin M, GENCYUREK ERDOGAN M (2023). Afet İletişimi, Politik Tüketim ve Sosyal Medya: 6 Şubat Kahramanmaraş Örneği. Yeni Medya (Online), (14), 266 - 283. 10.55609/yenimedya.1269516 |
| Chicago | AKCAN BURÇE,Merdin Mustafa,GENCYUREK ERDOGAN MERVE Afet İletişimi, Politik Tüketim ve Sosyal Medya: 6 Şubat Kahramanmaraş Örneği. Yeni Medya (Online) , no.14 (2023): 266 - 283. 10.55609/yenimedya.1269516 |
| MLA | AKCAN BURÇE,Merdin Mustafa,GENCYUREK ERDOGAN MERVE Afet İletişimi, Politik Tüketim ve Sosyal Medya: 6 Şubat Kahramanmaraş Örneği. Yeni Medya (Online), vol., no.14, 2023, ss.266 - 283. 10.55609/yenimedya.1269516 |
| AMA | AKCAN B,Merdin M,GENCYUREK ERDOGAN M Afet İletişimi, Politik Tüketim ve Sosyal Medya: 6 Şubat Kahramanmaraş Örneği. Yeni Medya (Online). 2023; (14): 266 - 283. 10.55609/yenimedya.1269516 |
| Vancouver | AKCAN B,Merdin M,GENCYUREK ERDOGAN M Afet İletişimi, Politik Tüketim ve Sosyal Medya: 6 Şubat Kahramanmaraş Örneği. Yeni Medya (Online). 2023; (14): 266 - 283. 10.55609/yenimedya.1269516 |
| IEEE | AKCAN B,Merdin M,GENCYUREK ERDOGAN M "Afet İletişimi, Politik Tüketim ve Sosyal Medya: 6 Şubat Kahramanmaraş Örneği." Yeni Medya (Online), , ss.266 - 283, 2023. 10.55609/yenimedya.1269516 |
| ISNAD | AKCAN, BURÇE vd. "Afet İletişimi, Politik Tüketim ve Sosyal Medya: 6 Şubat Kahramanmaraş Örneği". Yeni Medya (Online) 14 (2023), 266-283. https://doi.org/10.55609/yenimedya.1269516 |
