Yıl: 2023 Cilt: 7 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 21 - 26 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.46460/ijiea.1171519 İndeks Tarihi: 04-08-2023

Maden Sahalarında Yerinde Birim Hacim Ağırlık ve Kabarma Faktörünün İHA Fotogrametrisi ile Belirlenmesi

Öz:
Maden sahalarında yerinde hacim ve kazı sonrası kabarma faktörünü doğru bir şekilde belirlemek için bir çözüm bulmak, sektördeki zorluklardan biridir. Bu değerler yükleyici kova büyüklüğü seçiminden ekipman kapasitelerinin belirlenmesine, pasa döküm ve cevher stok alanlarının boyutlandırılmasına kadar birçok mühendislik hesaplamalarında gerekli ve önemli parametrelerdir. Bu çalışmada, madencilik faaliyetlerinin detaylı planlanması ve projelendirilmesinde birçok hesaplamada değişken olarak kullanılan yerinde hacim, birim hacim ağırlık ve kabarma faktörünün İHA fotogrametrisiyle belirlenmesi yeni bir yaklaşım olarak sunulmuştur.
Anahtar Kelime: Yerinde Birim Hacim Ağırlık Kabarma Faktörü İHA Fotogrametrisi Maden Sahaları

Determination of In-Situ Unit Weight and Swell Factor in Mine Sites by UAV Photogrammetry

Öz:
Finding a solution to accurately determine the in-situ volume and post excavation swell factor at mine sites is one of the challenges in the industry. These values are necessary and important parameters in many engineering calculations, from choosing the loader bucket size to determining the equipment capacities, sizing the waste dump and ore stock areas. In this study, the determination of in-situ volume, unit weight and swell factor, which are used as variables in many calculations in the detailed planning and projecting of mining activities, by UAV photogrammetry is presented as a new approach.
Anahtar Kelime: In-situ Unit Weight Swell Factor UAV Photogrammetry Mine Sites

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • [1] Türk Standardı. (2006). İnşaat Mühendisliğinde Zemin Laboratuvar Deneyleri - Bölüm 1: Fiziksel Özelliklerin Tayini. In Türk Standardları Enstitüsü (TS Standard No. TS 1900-1).
  • [2] Türk Standardı. (2006). İnşaat Mühendisliğinde Zemin Laboratuvar Deneyleri - Bölüm 2: Mekanik Özelliklerin Tayini. In Türk Standardları Enstitüsü (TS Standard No: 1900-2).
  • [3] Türk Standardı. (2019). Yerinde yapılan zemin kontrol deneyleri - Zemin yoğunluğunun ve birim hacim ağırlığının, kum konisi yöntemiyle belirlenmesi. In Türk Standardları Enstitüsü (TS Standard No. TS 13872).
  • [4] Türk Standardı. (2019). Yerinde yapılan zemin kontrol deneyleri - Zemin yoğunluğunun sürme silindir ile belirlenmesi. In Türk Standardları Enstitüsü (TS Standard No. TS 13873).
  • [5] Türk Standardı. (2019). Yerinde yapılan zemin kontrol deneyleri - Zemin yoğunluğunun ve birim hacim ağırlığın balonlu hacim şişesi kullanılarak belirlenmesi. In Türk Standardları Enstitüsü (TS Standad No: TS 13874).
  • [6] Türk Standardı. (2019). Yerinde yapılan zemin kontrol deneyleri - Zemin ve kaya yoğunluğunun bir deney çukurunda su doldurma yöntemi ile belirlenmesi. In Türk Standardları Enstitüsü (TS Standard No. TS 13875).
  • [7] Türk Standardı. (2019). Yerinde yapılan zemin kontrol deneyleri - Zemin yoğunluğunun, birim hacim ağırlığının ve su içeriğinin, elektromanyetik zemin yoğunluk ölçer ile belirlenmesi. In Türk Standardları Enstitüsü (TS Standard No. TS 13876).
  • [8] Türk Standardı. (2019). Yerinde yapılan zemin kontrol deneyleri - Zemin ve zemin-agrega karışımlarının sığ derinliklerdeki yoğunluk ve su içeriğinin nükleer yöntemlerle belirlenmesi. In Türk Standardları Enstitüsü (TS Standard No. TS 13877).
  • [9] Türk Standardı. (2014). Geoteknik etüt ve deneyler - Zemin laboratuvar deneyleri - Bölüm 2: Birim hacim kütlenin belirlenmesi (Patent No. TS Standard No. TS EN ISO 17892-2). In Türk Standardları Enstitüsü (TS Standard No. TS EN ISO 17892-2).
  • [10] Ramasubbarao, G. V, & Sankar, S. (2013). Predicting Soaked CBR Value of Fine Grained Soils Using Index and Compaction Characteristics. Jordan Journal of Civil Engineering, 7(3), 2013–2354.
  • [11] Taskiran, T. (2010). Prediction of California bearing ratio (CBR) of fine grained soils by AI methods. Advances in Engineering Software, 41(6), 886–892.
  • [12] Erol, O., & Çekinmez, Z. (2014). Geoteknik mühendisliğinde saha deneyleri. Yüksel Proje Yayınları.
  • [13] Kekeç, B., Bilim, N., Dündar, S., & Ghiloufi, D. (2018). Madencilik Faaliyetlerinde İnsansız Hava Araçlarının ( İHA ) Kullanımı. 2. Uluslararası Bilimsel Çalışmalarda Yenilikçi Yaklaşımlar Sempozyumu (ISAS 2018), November 30-December 2, 174–178.
  • [14] Lee, S., & Choi, Y. (2016). Reviews of unmanned aerial vehicle (drone) technology trends and its applications in the mining industry. Geosystem Engineering, 19(4), 197– 204.
  • [15] Hastaoğlu, K. Ö., Gül, Y., Poyraz, F., & Kara, B. C. (2019). Monitoring 3D areal displacements by a new methodology and software using UAV photogrammetry. International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 83, 101916.
  • [16] Gül, Y. (2019). Açık Maden İşletmelerinde İnsansız Hava Aracı (İHA) Uygulamaları. Türkiye Jeoloji Bülteni, 62(1), 99–112.
  • [17] Yüksel, G. (2022). Açık Maden Sahalarında İnsansız Hava Araçlarının Kullanımı. Türkiye İnsansız Hava Araçları Dergisi, 4(1), 29–37.
  • [18] Şahin, V., & Yılmaz, H. M. (2021). Hacim Hesaplarında İnsansız Hava Aracı (İHA) Verilerinin Kullanılabilirliğinin Araştırılması. Türkiye İnsansız Hava Araçları Dergisi, 3(2), 36–48.
  • [19] Kabadayı, A. (2022). Maden Sahasının İnsansız Hava Aracı Yardımıyla Fotogrametrik Yöntemle Haritalanması. Türkiye İnsansız Hava Araçları Dergisi, 4(1), 19–23.
  • [20] Kun, M., & Özcan, B. (2019). Maden ocaklarında insansız hava aracı kullanımı: örnek bir saha çalışması. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 21(2), 554– 564.
  • [21] Kun, M., & Güler, Ö. (2019). İnsansız Görüntüleme Sistemleri ile Elde Edilen Sayısal Yüzey Modellerinin Mermer Madenciliğinde Kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 21(63), 1005–1013.
  • [22] Bagheri, N. (2016). Development of a high-resolution aerial remote-sensing system for precision agriculture. International Journal of Remote Sensing, 38(8–10), 2053– 2065.
  • [23] Shahbazi, M., Sohn, G., Théau, J., Ménard, P., Shahbazi, M., Sohn, G., Théau, J., & Ménard, P. (2015). Uav-Based Point Cloud Generation for Open-Pit Mine Modelling. International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing & Spatial Information Sciences, XL1(1W4), 313– 320.
  • [24] Ulusoy, İ., Şen, E., Tuncer, A., Sönmez, H., & Bayhan, H. (2017). 3D Multi-view Stereo Modelling of an Open Mine Pit Using a Lightweight UAV Hafif bir İHA ile bir Açık Maden Ocağının 3B Çok-bakılı Stereo Modellemesi. Türkiye Jeoloji Bülteni, 223–241.
  • [25] Kršák, B., Blišťan, P., Pauliková, A., Puškárová, P., Kovanič, L., Palková, J., & Zelizňaková, V. (2016). Use of low-cost UAV photogrammetry to analyze the accuracy of a digital elevation model in a case study. Measurement, 91, 276–287.
  • [26] Arango, C., & Morales, C. A. (2015). Comparison Between Multicopter Uav and Total Station for Estimating Stockpile Volumes. International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing & Spatial Information Sciences, XL1(1W4), 131–135.
  • [27] Seki, M., Tiryakioğlu, İ., Uysal, M., Üniversitesi, A. K., Fakültesi, M., & Bölümü, H. M. (2017). Farklı Veri Toplama Yöntemleriyle Yapılan Hacim Hesaplarının Karşılaştırılması. Geomatik, 2(2), 106–111.
  • [28] Tercan, E. (2017). İnsansız hava aracı kullanılarak antik kent ve tarihi kervan yolunun fotogrametrik belgelenmesi: Sarıhacılar örneği. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 5(3), 633–642.
  • [29] Cryderman, C., Bill Mah, S., & Shufletoski, A. (2015). Evaluation of UAV Photogrammetric Accuracy for Mapping and Earthworks Computations. Geomatica, 68(4), 309–317.
  • [30] Gorkovchuk, D., Gorkovchuk, J., & Hutnyk, B. (2017). Low-cost UAS Photogrammetry for Mining. GIM International, The Global Magazine For Geomatics, 31(11), 20–23. Retrieved June 22, 2022 from https://www.gim-international.com/content/article/low- cost-uas-photogrammetry-for-mining
  • [31] Beretta, F., Shibata, H., Cordova, R., Peroni, R. de L., Azambuja, J., & Costa, J. F. C. L. (2018). Topographic modelling using UAVs compared with traditional survey methods in mining. REM - International Engineering Journal, 71(3), 463–470.
  • [32] Popescu, G., Iordan, D., & Păunescu, V. (2016). The Resultant Positional Accuracy for the Orthophotos Obtained with Unmanned Aerial Vehicles (UAVs). Agriculture and Agricultural Science Procedia, 10, 458– 464.
  • [33] Gül, Y., Hastaoğlu, K. Ö. K. Ö., & Poyraz, F. (2020). Using the GNSS method assisted with UAV photogrammetry to monitor and determine deformations of a dump site of three open-pit marble mines in Eliktekke region, Amasya province, Turkey. Environmental Earth Sciences, 79(11), 248.
  • [34] Esposito, G., Mastrorocco, G., Salvini, R., Oliveti, M., & Starita, P. (2017). Application of UAV photogrammetry for the multi-temporal estimation of surface extent and volumetric excavation in the Sa Pigada Bianca open-pit mine, Sardinia, Italy. Environmental Earth Sciences, 76(3), 1–16.
  • [35] da Silva, C. A., Duarte, C. R., Souto, M. V. S., dos Santos, A. L. S., Amaro, V. E., Bicho, C. P., & Sabadia, J. A. B. (2016). Avaliação da acurácia do cálculo de volume de pilhas de rejeito utilizando vant, GNSS e LİDAR. Boletim de Ciências Geodésicas, 22(1), 73–94.
  • [36] Cho, S.-J., & Kang, E.-S. B. & I.-M. (2015). Construction of Precise Digital Terrain Model for Nonmetal Open-pit Mine by Using Unmanned Aerial Photograph. Economic and Environmental Geology, 48(3), 205–212. Retrieved June 20, 2022 from https://www.kseeg.org/journal/view.html?spage=205&vo lume=48&number=3
  • [37] Rahman, A. A. A., Maulud, K. N. A., Mohd, F. A., Jaafar, O., & Tahar, K. N. (2017). Volumetric calculation using low cost unmanned aerial vehicle (UAV) approach. IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 270(1).
  • [38] Mantey, S., & Aduah, M. S. (2021). Comparative Analysis of Stockpile Volume Estimation using UAV and GPS Techniques. Ghana Mining Journal, 21(1), 1–10.
  • [39] Raeva, P. L., Filipova, S. L., & Filipov, D. G. (2016). Volume computation of a stockpile-a study case comparing GPS and UAV measurements in an open pit quarry. International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing & Spatial Information Sciences, XLI(B1), 999–1004.
  • [40] Uysal, M., Toprak, A. S., & Polat, N. (2015). DEM generation with UAV Photogrammetry and accuracy analysis in Sahitler hill. Measurement, 73, 539–543.
  • [41] Gül, Y. (2006). Bazı Açık İşletmelerdeki Değişik Kaya Birimlerinin Taşıma Kapasitelerinin Araştırılması ve Kayaç Özellikleri ile İlişkilendirilmesi. (Doctoral dissertation, Sivas Cumhuriyet University).
  • [42] Pix4D. (n.d.). PIX4Dmapper – Support. Retrieved August 31, 2022, from https://support.pix4d.com/hc/en- us/categories/360001503192
APA GÜL Y (2023). Maden Sahalarında Yerinde Birim Hacim Ağırlık ve Kabarma Faktörünün İHA Fotogrametrisi ile Belirlenmesi. , 21 - 26. 10.46460/ijiea.1171519
Chicago GÜL YAVUZ Maden Sahalarında Yerinde Birim Hacim Ağırlık ve Kabarma Faktörünün İHA Fotogrametrisi ile Belirlenmesi. (2023): 21 - 26. 10.46460/ijiea.1171519
MLA GÜL YAVUZ Maden Sahalarında Yerinde Birim Hacim Ağırlık ve Kabarma Faktörünün İHA Fotogrametrisi ile Belirlenmesi. , 2023, ss.21 - 26. 10.46460/ijiea.1171519
AMA GÜL Y Maden Sahalarında Yerinde Birim Hacim Ağırlık ve Kabarma Faktörünün İHA Fotogrametrisi ile Belirlenmesi. . 2023; 21 - 26. 10.46460/ijiea.1171519
Vancouver GÜL Y Maden Sahalarında Yerinde Birim Hacim Ağırlık ve Kabarma Faktörünün İHA Fotogrametrisi ile Belirlenmesi. . 2023; 21 - 26. 10.46460/ijiea.1171519
IEEE GÜL Y "Maden Sahalarında Yerinde Birim Hacim Ağırlık ve Kabarma Faktörünün İHA Fotogrametrisi ile Belirlenmesi." , ss.21 - 26, 2023. 10.46460/ijiea.1171519
ISNAD GÜL, YAVUZ. "Maden Sahalarında Yerinde Birim Hacim Ağırlık ve Kabarma Faktörünün İHA Fotogrametrisi ile Belirlenmesi". (2023), 21-26. https://doi.org/10.46460/ijiea.1171519
APA GÜL Y (2023). Maden Sahalarında Yerinde Birim Hacim Ağırlık ve Kabarma Faktörünün İHA Fotogrametrisi ile Belirlenmesi. International Journal of Innovative Engineering Applications, 7(1), 21 - 26. 10.46460/ijiea.1171519
Chicago GÜL YAVUZ Maden Sahalarında Yerinde Birim Hacim Ağırlık ve Kabarma Faktörünün İHA Fotogrametrisi ile Belirlenmesi. International Journal of Innovative Engineering Applications 7, no.1 (2023): 21 - 26. 10.46460/ijiea.1171519
MLA GÜL YAVUZ Maden Sahalarında Yerinde Birim Hacim Ağırlık ve Kabarma Faktörünün İHA Fotogrametrisi ile Belirlenmesi. International Journal of Innovative Engineering Applications, vol.7, no.1, 2023, ss.21 - 26. 10.46460/ijiea.1171519
AMA GÜL Y Maden Sahalarında Yerinde Birim Hacim Ağırlık ve Kabarma Faktörünün İHA Fotogrametrisi ile Belirlenmesi. International Journal of Innovative Engineering Applications. 2023; 7(1): 21 - 26. 10.46460/ijiea.1171519
Vancouver GÜL Y Maden Sahalarında Yerinde Birim Hacim Ağırlık ve Kabarma Faktörünün İHA Fotogrametrisi ile Belirlenmesi. International Journal of Innovative Engineering Applications. 2023; 7(1): 21 - 26. 10.46460/ijiea.1171519
IEEE GÜL Y "Maden Sahalarında Yerinde Birim Hacim Ağırlık ve Kabarma Faktörünün İHA Fotogrametrisi ile Belirlenmesi." International Journal of Innovative Engineering Applications, 7, ss.21 - 26, 2023. 10.46460/ijiea.1171519
ISNAD GÜL, YAVUZ. "Maden Sahalarında Yerinde Birim Hacim Ağırlık ve Kabarma Faktörünün İHA Fotogrametrisi ile Belirlenmesi". International Journal of Innovative Engineering Applications 7/1 (2023), 21-26. https://doi.org/10.46460/ijiea.1171519