Yıl: 2023 Cilt: 16 Sayı: 41 Sayfa Aralığı: 434 - 453 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.12981/mahder.1119532 İndeks Tarihi: 24-08-2023

ASLAN SEMBOLİZMİNİN TARİHSEL YOLCULUĞU VE GÜNCEL LOGO TASARIMLARINDA KULLANIMI

Öz:
“Ormanların kralı” olarak anılan aslan, çağlar boyunca farklı kültürlerin görsel ve sözel anlatılarında kullanılmıştır. Aslan sembolünün köklü tarihi, her dönemde değişen inanç ve toplumsal yapıların, bu sembol üzerinden gözlemlenmesini mümkün kılar. Aslan sembolizmi şehirlerin, devletlerin ortaya çıkışı ve ardından gelen endüstrileşme süreci gibi insanlık tarihindeki önemli kırılmalarla etkileşim içindedir. Aslan sembolünün tarihsel süreç içerisindeki çeşitli kullanım alanlarının ve görsel niteliklerinin ele alındığı bu çalışmada, çağdaş örnekler üzerinden güncel bağlantılar incelenmiştir. Aslan sembolünün mitlerden topluluklara ve oradan da ticari kurumlara aktarılan yolculuğunda temsil ettiği değerlerin kökenleri ve bu değerler sisteminin ortaklık gösteren ve ayrılan yönleri çözümlenmiştir. Güncel markaların aslan figürünü seçmelerinin altındaki nedenler, söz konusu tarihsel incelemeye eşlik etmiştir. Görsel karakteri kültürler ve çağlar içerisinde değişiklik gösterse de aslan sembolü, güç, liderlik, üstünlük sahibi olma ve bu nitelikleri sürdürme isteğinin temsili olarak birçok toplum tarafından kabul görmüştür. Bu çalışma ile cesaretin, otoritenin ve gücün temsili olarak öne çıkan aslan sembolünün kimi kültürlerde savaşılan, kimi kültürlerde ise saygı duyulan bir figür olduğu ortaya çıkmıştır. Sembolün güncel logolardaki kullanımında, tarihten bugüne aslana atfedilen karakteristik özelliklerin değişmeden taşındığı gözlemlenmiştir. Ayrıca çağdaş logo tasarımlarında farklı görsel yapılar altında olsa da yapılan seçimlerin ortak kökenden beslendiği sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelime: Aslan sembolü Logo tasarımı Sembolizm Kurumsal kimlik Görsel tasarım

HISTORICAL JOURNEY OF LION SYMBOLISM AND ITS USAGE IN CURRENT LOGO DESIGNS

Öz:
The lion, known as “the king of the forests”, has been used in the visual and verbal narratives of different cultures throughout the ages. The deep-rooted history of the lion symbol makes it possible to observe the changing beliefs and social structures through this symbol. Lion symbolism interacts with important breaks in human history, such as the emergence of cities and states and the subsequent industrialization process. In this study, which deals with the various usage areas and visual qualities of the lion in the historical process, the connections between current uses are examined through contemporary examples. In the journey of the lion symbol, which was transferred from myths to communities and from there to commercial institutions, the origins of the values it represents, and the common and divergent aspects of this system of values were analyzed. The reasons behind the usage of the lion figure by the current brands using the lion symbol have accompanied the historical analysis in question. Although its visual character varies across cultures and ages, it has been revealed that the lion symbol is accepted by many societies as a representation of power, leadership, superiority, and the desire to maintain these qualities. With this study, it has been revealed that the lion symbol, which stands out as a representation of courage, authority, and power, is a figure fought in some cultures and respected in some cultures. It has been concluded that the use of the lion symbol in current logos has retained the characteristic features attributed to the lion from history to the present and that despite the different visual results in contemporary logo designs, the choices made are fed from a common origin.
Anahtar Kelime: Symbolism Corporate Identity Visual Design Logo design Lion symbol

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Agizza, R. (2001). Antik Yunan’da mitoloji masallar ve söylenceler: Olympos’tan Hades’e, Parnassos’tan Elysion Bahçeleri’ne savaşlarla dinselliğin iç içe geçtiği söylenceler evreni. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
  • Alp, K.Ö. (2009). Orta Asya’dan Anadolu’ya kültürel sembollere giriş. İstanbul: Efil Yayınevi.
  • Cengiz, A. (2016). Türk mitolojisindeki kozmik aslan figürü ve Bâkî divanındaki yansımaları. Uluslararası Medeniyet Çalışmaları Dergisi, 1(1), 47-57.
  • Çoruhlu, Y. (1995). Türk sanatı'nda hayvan sembolizmi: Proto-Türk devrinden, MS 14. yüzyıla kadar efsanevı̂ ve yırtıcı hayvanların sembolizmi üzerine bir deneme. İstanbul: Seyran.
  • Dessenne, A (1957). Le Sphinx, étude iconographique I: Des origines a la fin du second millénaires. Revue des Etudes Anciennes, 61(3-4), 438-443.
  • Dreher, T. (2020). History of computer art. Chapter VII: Games. VII. 1 computer and video games. IASLonline NetArt: Theory. Last published: Lulu. com.
  • Eberhard, W. (2010). Çin kaynaklarına göre Orta ve Garbî Asya halklarının medeniyeti. Türkiyat Mecmuası, 7, 125-191.
  • Erhat, A. (1972). Mitoloji sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Gökyay, O. Ş. (2000). Dedem Korkudun kitabı. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
  • Gündüz, A. (2002). Mezopotamya ve Eski Mısır: Bilim, teknoloji, toplumsal yapı ve kültür. İstanbul: Büke Yayıncılık.
  • Ögel, B. (2020). Türk mitolojisi: Kaynakları ve açıklamaları ile destanlar. Ankara: Altınordu Yayınları.
  • Öztürk, Ş. (2019). Türk kültüründe aslan. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 18-39.
  • Pehlivan, Ö. - Avcı, Ö. (2016). Nakkaşların gözünden Hüsrev ü Şîrîn. V. Türkiye Lisansüstü Çalışmaları Kongresi-Bildiriler Kitabı-IV (Edebiyat-Felsefe), 25-54, İstanbul: İlmi Etüdler Derneği.
  • Şen, E. – Gürpınar, F. (2019). Farklı kültürlerde güneş sembolü. Ulakbilge, 43, 985- 1008.
  • Tekin, B. B. (2012). Safevî dönemi 16. yüzyıl aslan tasvirli mi’râc minyatürleri: Şah İsmail Hatâî’nin yaklaşımı açısından bir değerlendirme. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, (64), 97-114.
  • URL 1: Giza’nın büyük sifenksi, https://steemitimages.com/DQmVgTBYAgwevNDeFGBj1wJavv38SCLL41 3 yZRCR5ESgzUZ/the_great_sphinx_1200.jpg (Erişim: 23.11.2021)
  • URL 2: Dendarah tapınağındaki bir rölyef, http://yuliyakelidi.com/wp- content/uploads/2020/08/Храм-Хатхор-росписи-7.jpg (Erişim:18.11.2021)
  • URL 3: Yıkım tanrıçası Sekhmet, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8b/Tefnut.png (Erişim: 23.12.2021)
  • URL 4: Yağmur tanrıçası Tefnet, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Sekhm et.svg/532px-Sekhmet.svg.png (Erişim: 03.12.2021)
  • URL 5: Apollon tapınağındaki kanatlı aslan figürleri, https://secure.diary.ru/userdir/1/3/9/7/1397139/60424887.jpg (Erişim:13.11.2021)
  • URL 6: Yunan aslanı, https://i0.wp.com/c1.staticflickr.com/5/4114/4822120823_68067 15ee3_b.jpgg (Erişim:15.11.2021)
  • URL 7: Kil ve taştan yapılan farklı Kibele tasvirleri, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/ 1/1d/Ankara_Muzeum_B19-36_whitebckgrd.jpg(Erişim: 01.12.2021)
  • URL 8: Kil ve taştan yapılan farklı Kibele tasvirleri, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/ thumb/d/d5/Statuette_of_Cybele_LACMA_AC1992. (Erişim: 28.11.2021)
  • URL 9: Apollon ve 3 aslan, https://etc.usf.edu/clipart/87400/87468/87468_apollo.html (Erişim: 17.11.2021)
  • URL 10: Eski İran bayrağı – güneş ve aslan sembolü, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f 5/Lion_and_Sun_%28Pahlavi_Dynasty%29.svg/696px- Lion_and_Sun_%28Pahlavi_Dynasty%29.svg.png (Erişim: 10.12.2021)
  • URL 11: İshak Paşa sarayındaki aslan kabartması, https://funkystock.photoshelter.com/gallery-image/Ishak-Pasha-Palace- Pictures-Photos-Images- Turkey/G0000nN87IArJ6f0/I00002Mb91tLGq08/C0000n7SGOHt9XWI (Erişim: 04.11.2021)
  • URL 12: Hüsrev’in aslanı yumruğuyle altedişi, https://www.researchgate.net/profile/Oezge-Cengiz- 4/publication/335233811_Zafer_Gazetesi'nde_Yer_Alan_Tefrika_Romanla r_ve_Kimlik_Insasi_Batililasma_Antikomunizm_Antifasizm/links/5d5a4ab 1299bf151badeb6c2/Zafer-Gazetesinde-Yer-Alan-Tefrika-Romanlar-ve- Kimlik-Insasi-Batililasma-Antikomuenizm-Antifasizm.pdf#page=25 (Erişim: 18.1.2023)
  • URL 13: Geçmişten bu zamana Peugeot firmasının kullandığı logo tasarımları, https://1000logos.net/peugeot-logo/ (Erişim: 16.01.2022)
  • URL 14: Geçmişten günümüze MGM Stüdyolarının logo tasarımı, https://i0.wp.com/midiainteressante.com/wpcontent/uploads/2017/05 /leaomgm 3.jpg?w=372&ssl=1 (Erişim: 09.01.2022)
  • URL 15: Geçmişten günümüze Premier Lig’in logo tasarımı, https://i2.wp.com/1000logos.net/wp- content/uploads/2017/05/Premier-League-Logohistory.jpg (Erişim:10.01.2022)
  • URL 16: Rijkspostspaarbank'ın tasarruf hesap cüzdanları için reklamı, https://nl.wikipedia.org/wiki/Rijkspostspaarbank#/media/Bestand:Spa arbank boekjes_Rijkspostspaarbank.jpg (Erişim:12.01.2022)
  • URL 17: Avrupa Kupası kutlamaları için basın ilanı, 2010, https://reclamewereld.blog.nl/campagne/2010/07/13/helden-welkom- thuis-zeggen-de-oranje-leeuwen-van-ing (Erişim: 09.02.2022)
  • URL 18: https://www.nbcnews.com/id/wbna3957990 (Erişim: 23.12.2021)
APA Tutaysalgır O, ARI S (2023). ASLAN SEMBOLİZMİNİN TARİHSEL YOLCULUĞU VE GÜNCEL LOGO TASARIMLARINDA KULLANIMI. , 434 - 453. 10.12981/mahder.1119532
Chicago Tutaysalgır Orhan,ARI Sevgi ASLAN SEMBOLİZMİNİN TARİHSEL YOLCULUĞU VE GÜNCEL LOGO TASARIMLARINDA KULLANIMI. (2023): 434 - 453. 10.12981/mahder.1119532
MLA Tutaysalgır Orhan,ARI Sevgi ASLAN SEMBOLİZMİNİN TARİHSEL YOLCULUĞU VE GÜNCEL LOGO TASARIMLARINDA KULLANIMI. , 2023, ss.434 - 453. 10.12981/mahder.1119532
AMA Tutaysalgır O,ARI S ASLAN SEMBOLİZMİNİN TARİHSEL YOLCULUĞU VE GÜNCEL LOGO TASARIMLARINDA KULLANIMI. . 2023; 434 - 453. 10.12981/mahder.1119532
Vancouver Tutaysalgır O,ARI S ASLAN SEMBOLİZMİNİN TARİHSEL YOLCULUĞU VE GÜNCEL LOGO TASARIMLARINDA KULLANIMI. . 2023; 434 - 453. 10.12981/mahder.1119532
IEEE Tutaysalgır O,ARI S "ASLAN SEMBOLİZMİNİN TARİHSEL YOLCULUĞU VE GÜNCEL LOGO TASARIMLARINDA KULLANIMI." , ss.434 - 453, 2023. 10.12981/mahder.1119532
ISNAD Tutaysalgır, Orhan - ARI, Sevgi. "ASLAN SEMBOLİZMİNİN TARİHSEL YOLCULUĞU VE GÜNCEL LOGO TASARIMLARINDA KULLANIMI". (2023), 434-453. https://doi.org/10.12981/mahder.1119532
APA Tutaysalgır O, ARI S (2023). ASLAN SEMBOLİZMİNİN TARİHSEL YOLCULUĞU VE GÜNCEL LOGO TASARIMLARINDA KULLANIMI. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 16(41), 434 - 453. 10.12981/mahder.1119532
Chicago Tutaysalgır Orhan,ARI Sevgi ASLAN SEMBOLİZMİNİN TARİHSEL YOLCULUĞU VE GÜNCEL LOGO TASARIMLARINDA KULLANIMI. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 16, no.41 (2023): 434 - 453. 10.12981/mahder.1119532
MLA Tutaysalgır Orhan,ARI Sevgi ASLAN SEMBOLİZMİNİN TARİHSEL YOLCULUĞU VE GÜNCEL LOGO TASARIMLARINDA KULLANIMI. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, vol.16, no.41, 2023, ss.434 - 453. 10.12981/mahder.1119532
AMA Tutaysalgır O,ARI S ASLAN SEMBOLİZMİNİN TARİHSEL YOLCULUĞU VE GÜNCEL LOGO TASARIMLARINDA KULLANIMI. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2023; 16(41): 434 - 453. 10.12981/mahder.1119532
Vancouver Tutaysalgır O,ARI S ASLAN SEMBOLİZMİNİN TARİHSEL YOLCULUĞU VE GÜNCEL LOGO TASARIMLARINDA KULLANIMI. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2023; 16(41): 434 - 453. 10.12981/mahder.1119532
IEEE Tutaysalgır O,ARI S "ASLAN SEMBOLİZMİNİN TARİHSEL YOLCULUĞU VE GÜNCEL LOGO TASARIMLARINDA KULLANIMI." Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 16, ss.434 - 453, 2023. 10.12981/mahder.1119532
ISNAD Tutaysalgır, Orhan - ARI, Sevgi. "ASLAN SEMBOLİZMİNİN TARİHSEL YOLCULUĞU VE GÜNCEL LOGO TASARIMLARINDA KULLANIMI". Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 16/41 (2023), 434-453. https://doi.org/10.12981/mahder.1119532