Yıl: 2022 Cilt: 20 Sayı: 46 Sayfa Aralığı: 915 - 944 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.35408/comuybd.1062960 İndeks Tarihi: 25-08-2023

BAĞIMSIZ OLARAK FAALİYET GÖSTEREN MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ ETİK ALGILARINA İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA: ANKARA İLİ ÖRNEĞİ

Öz:
Ahlaki bir boyuta sahip ve profesyonel bir meslek olan muhasebe mesleği, sosyal ve ekonomik hayat içerisinde oldukça önemli bir role sahiptir. Muhasebe mesleği tüm toplumun çıkarlarını gözeterek sosyal sorumluluk bilinci içerisinde tarafsız ve dürüst bilgiler üretmek zorundadır. Muhasebe meslek mensupları, mesleki faaliyetlerini ifa ederken etik kurallar çerçevesinde muhasebe meslek etiğine bağlı kalarak hareket etmelidirler. Bu çalışmanın amacı Ankara ilinde bağımsız olarak faaliyette bulunan muhasebe meslek mensuplarının etik algılamalarının tespit edilerek, etik dışı davranmaya neden olan etkenler ve etik dışı davranışların çözüm önerilerine ilişkin görüşlerinin ortaya konulmasıdır. Ayrıca bazı demografik değişkenlere göre etik algılarının farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmekte çalışmanın diğer bir amacıdır. Veriler anket tekniği ile toplanmış ve elde edilen veriler istatistiki yöntemler kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, daha fazla müşteri edinebilme çabalarının, müşteri işletmeyi kaybetmeme arzusunun ve mesleki tecrübe eksikliğinin etik dışı davranışların başlıca nedenleri olduğu tespit edilmiştir. Etik dışı davranışların çözüm önerilerine yönelik ifadelerden “meslek mensuplarının ücretlerinin tahsilinde devletin düzenleme yapması ve yardımcı olması gerekir” ifadesi başlıca çözüm önerisi olarak tespit edilmiştir. Ayrıca cinsiyet, mesleki unvan ve mesleki faaliyet süresi değişkenlerine göre etik algılama farklılıkları görülmüştür.
Anahtar Kelime: Muhasebe Muhasebe Mesleği Etik Muhasebe Meslek Etiği

A RESEARCH ON THE INDEPENDENTLY OPERATING ACCOUNTANT PROFESSIONAL MEMBERS’ ETHICAL PERCEPTIONS: EXAMPLE OF ANKARA PROVINCE

Öz:
The accounting profession, which is a professional occupation having a moral dimension, has a quite important role in social and economic life. The accounting profession has to produce impartial and decent information with a sense of social responsibility by looking after the interests of the whole society. Accounting professionals have to act by the ethics of the accounting profession under ethical rules whenfulfilling professional activity. The aim of this study is to determine the ethical perceptions of accounting professionals operating independently in the province of Ankara, and to reveal their views on the factors that cause unethical behavior and solution proposals for unethical behavior.In addition, another aim of the study is to determine whether ethical perceptions differ according to some demographic variables. The data were collected using the questionnaire technique and the obtained data were analyzed using statistical methods. As a result of the research, it has been determined that the efforts to acquire more customers, the desire not to lose the customer business and the lack of professional experience are the main reasons for unethical behavior. Of the statements aimed at suggestions for solving unethical behavior, the statement “the state should regulate and assist in the collection of professional employees' wages” has been identified as the main solution proposal. In addition, ethical perception differences were observed according to the variables of gender, professional title and duration of professional activity.
Anahtar Kelime: Accounting Accounting Profession Ethic Accounting Professional Ethics

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ahinful, G.S., Addo, S., Boateng, F.O., ve Boakye, J.D. (2017), Accounting Ethics and the Professional Accountant: The Case of Ghana. International Journal of Applied Economics, Finance and Accounting, 1(1), pp.30-36. DOI: 10.20448.8.2017.11.30.36.
  • Ajiwibawani, M.P., Hartiand Subroto,-“W.T. (2017), The Effect of Achievement Motivation, Adversity Quotient, and Entrepreneurship Experience on Students Entrepreneurship Attitude”. International Journal of AcademicResearch in Business and SocialSciences, 7(9), S.445.ISSN: 2222-6990.
  • Aymankuy, Y. ve Sarıoğlan, M. (2005). Muhasebe Meslek Mensuplarının Meslek Etiğine Yaklaşımları ve Balıkesir İl Merkezinde Bir Uygulama.Sosyal Bilimler Dergisi,8(14), S.23-45.
  • Aytekin, İ. (2017). SMMM ve YMM Mesleklerinde Etik Algısı ve Bunun Muhasebe Hata ve Hilelerine Etkisi: TRC1 Bölgesi Analizi (Yayınlanmamış doktora tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Çağlar, D. (2019). Muhasebe Meslek Etiğinin Algılanma Düzeyi Karabük İli Örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, Çankırı.
  • Çaldağ, Y. ve Ayanoğlu, Y. (2004). Genel Muhasebe (İkinci Baskı). Gazi Kitabevi Tic. Ltd. Şti. (2004), S.3-5.
  • Kıllı, M. Türkoğlu, H. ve Gülmez, C., (2018). Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Algısı Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi,11(1), S.47-60.
  • Kısakürek, M.M. ve Alpan, N. (2010). Muhasebe Meslek Etiği ve Sivas İlinde Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (47), S.217-226. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/426824.
  • Kutlu, H.A. (2008). Muhasebe Meslek Mensupları ve Çalışanlarının Etik İkilemleri: Kars ve Erzurum İllerinde Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63(2), S.144-170.Erişim adresi: http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/42/934/11646.pdf.
  • Margues, P.A. ve Pereira, J.A. (2008). Ethical Ideology and Ethical Judgments in The Accounting Profession. Journal of Business Ethics, 86, pp.227-242. Erişim Adresi: https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s10551-008-9845- 6.pdf.
  • Özer, M. (2017). Muhasebe Meslek Mensuplarının Meslek Etiği Eğitimine Bakışı: Bilecik İli Örneği (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bilecik.
  • Sakallı, Ü. (2019). Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerinde Verilen Muhasebe Eğitiminin Türkiye Muhasebe Standartları (TMS/TFRS) İle Uyumluluğunun Sağlanması ve Bu lise Türünde Görev Yapan Muhasebe ve Finansman Öğretmenleri Üzerine Bir araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Sevilengül, O (2021). Genel Muhasebe, Gazi Kitabevi, 19. Baskı, Ankara.
  • Sipahioğlu, Y.G. (2019). Muhasebe, Muhasebecilik, Adli Muhasebe ve Türkiye’de Dört Büyük Denetim Şirketinin Verdiği Adli Muhasebe Hizmetleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Soylu, A. (2018). Muhasebe Meslek Etiği ve Muhasebe ve Denetim Meslek Mensuplarının Etik Algısı Üzerinde Bir Araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • TÜRMOB: Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (2013). “Muhasebe Meslek Mensupları İçin Etik Kurallar El Kitabı”, TÜRMOB Yayınları: 457, (Ankara/2013), S.1-222. Erişim Adresi: www.tmud.org.tr/Files/Etik%20Kur%20El%20Kit.%202013.pdf.
  • Yalçın, S. (2011). Muhasebe Meslek Mensupları ve İşletmelerin Etik Konusunda Tutumları. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (52), S.48-64.
  • Yardımcıoğlu, M., Büyükşalvarcı, A. ve İyibildiren. M. (2006). Etiksel Açıdan Yeminli Mali Müşavirlerin Sorumluluklarının Konya İli Özelinde İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F. Dergisi, 11, S.171-172 Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/kmusekad/issue/10226/125759.
  • Yıldız, G. (2010). Muhasebe Mesleğinde Meslek Etiği ve Kayseri İl Merkezinde Bir Uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36, (Ağustos-Aralık), S.155-165. Erişim Adresi: http://iibf.erciyes.edu.tr/dergi/sayi36/010_g-yildiz.pdf.
  • Yılmaz Adalmış, N. (2019). Muhasebe Eğitiminde Etik: İşletme bölümü Öğrencilerinin Etik Algılarına Yönelik Bir Araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Zeytin, M. (2007). Muhasebe Meslek Mensuplarını Hata ve Etik Dışı Davranışlara Yönlendiren Faktörler (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
APA AKBEY K, CIL KOCYIGIT S (2022). BAĞIMSIZ OLARAK FAALİYET GÖSTEREN MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ ETİK ALGILARINA İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA: ANKARA İLİ ÖRNEĞİ. , 915 - 944. 10.35408/comuybd.1062960
Chicago AKBEY KEMAL CİHANGİR,CIL KOCYIGIT Seyhan BAĞIMSIZ OLARAK FAALİYET GÖSTEREN MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ ETİK ALGILARINA İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA: ANKARA İLİ ÖRNEĞİ. (2022): 915 - 944. 10.35408/comuybd.1062960
MLA AKBEY KEMAL CİHANGİR,CIL KOCYIGIT Seyhan BAĞIMSIZ OLARAK FAALİYET GÖSTEREN MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ ETİK ALGILARINA İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA: ANKARA İLİ ÖRNEĞİ. , 2022, ss.915 - 944. 10.35408/comuybd.1062960
AMA AKBEY K,CIL KOCYIGIT S BAĞIMSIZ OLARAK FAALİYET GÖSTEREN MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ ETİK ALGILARINA İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA: ANKARA İLİ ÖRNEĞİ. . 2022; 915 - 944. 10.35408/comuybd.1062960
Vancouver AKBEY K,CIL KOCYIGIT S BAĞIMSIZ OLARAK FAALİYET GÖSTEREN MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ ETİK ALGILARINA İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA: ANKARA İLİ ÖRNEĞİ. . 2022; 915 - 944. 10.35408/comuybd.1062960
IEEE AKBEY K,CIL KOCYIGIT S "BAĞIMSIZ OLARAK FAALİYET GÖSTEREN MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ ETİK ALGILARINA İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA: ANKARA İLİ ÖRNEĞİ." , ss.915 - 944, 2022. 10.35408/comuybd.1062960
ISNAD AKBEY, KEMAL CİHANGİR - CIL KOCYIGIT, Seyhan. "BAĞIMSIZ OLARAK FAALİYET GÖSTEREN MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ ETİK ALGILARINA İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA: ANKARA İLİ ÖRNEĞİ". (2022), 915-944. https://doi.org/10.35408/comuybd.1062960
APA AKBEY K, CIL KOCYIGIT S (2022). BAĞIMSIZ OLARAK FAALİYET GÖSTEREN MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ ETİK ALGILARINA İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA: ANKARA İLİ ÖRNEĞİ. Yönetim Bilimleri Dergisi, 20(46), 915 - 944. 10.35408/comuybd.1062960
Chicago AKBEY KEMAL CİHANGİR,CIL KOCYIGIT Seyhan BAĞIMSIZ OLARAK FAALİYET GÖSTEREN MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ ETİK ALGILARINA İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA: ANKARA İLİ ÖRNEĞİ. Yönetim Bilimleri Dergisi 20, no.46 (2022): 915 - 944. 10.35408/comuybd.1062960
MLA AKBEY KEMAL CİHANGİR,CIL KOCYIGIT Seyhan BAĞIMSIZ OLARAK FAALİYET GÖSTEREN MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ ETİK ALGILARINA İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA: ANKARA İLİ ÖRNEĞİ. Yönetim Bilimleri Dergisi, vol.20, no.46, 2022, ss.915 - 944. 10.35408/comuybd.1062960
AMA AKBEY K,CIL KOCYIGIT S BAĞIMSIZ OLARAK FAALİYET GÖSTEREN MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ ETİK ALGILARINA İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA: ANKARA İLİ ÖRNEĞİ. Yönetim Bilimleri Dergisi. 2022; 20(46): 915 - 944. 10.35408/comuybd.1062960
Vancouver AKBEY K,CIL KOCYIGIT S BAĞIMSIZ OLARAK FAALİYET GÖSTEREN MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ ETİK ALGILARINA İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA: ANKARA İLİ ÖRNEĞİ. Yönetim Bilimleri Dergisi. 2022; 20(46): 915 - 944. 10.35408/comuybd.1062960
IEEE AKBEY K,CIL KOCYIGIT S "BAĞIMSIZ OLARAK FAALİYET GÖSTEREN MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ ETİK ALGILARINA İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA: ANKARA İLİ ÖRNEĞİ." Yönetim Bilimleri Dergisi, 20, ss.915 - 944, 2022. 10.35408/comuybd.1062960
ISNAD AKBEY, KEMAL CİHANGİR - CIL KOCYIGIT, Seyhan. "BAĞIMSIZ OLARAK FAALİYET GÖSTEREN MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ ETİK ALGILARINA İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA: ANKARA İLİ ÖRNEĞİ". Yönetim Bilimleri Dergisi 20/46 (2022), 915-944. https://doi.org/10.35408/comuybd.1062960