Hemşirelerin Covid-19 Hastalık Algılarının ve Covid-19 Aşısına Karşı Tutumlarının Umut Düzeylerine Etkisinin Belirlenmesi

kavuran, esin; ÖZALP, Cemal

Hemşirelerin Covid-19 Hastalık Algılarının ve Covid-19 Aşısına Karşı Tutumlarının Umut Düzeylerine Etkisinin Belirlenmesi

Esin KAVURAN, (Atatürk Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Hemşirelik Esasları Ana Bilim Dalı, Erzurum, Türkiye)

Cemal ÖZALP (Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Esasları Hemşireliği, Erzurum, Türkiye)

Sağlık ve Toplum

7 3

Yıl: 2023 Cilt: 33 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 135 - 143 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 31-08-2023

Hemşirelerin Covid-19 Hastalık Algılarının ve Covid-19 Aşısına Karşı Tutumlarının Umut Düzeylerine Etkisinin Belirlenmesi

Öz:

Amaç: Bu araştırma hemşirelerin Covid-19 hastalık algılarının ve Covid-19 aşısına karşı tutumlarının umut düzeylerine etkisinin belirlenmesi amacıyla kesitsel, tanımlayıcı ve ilişki arayıcı türde yapıldı. Yöntem: Araştırma, Şubat-Mart 2021 tarihleri arasında bir pandemi hastanesinde çalışmaya katılmayı kabul eden 267 hemşire ile yürütülmüştür. Verilerin toplanmasında kişisel bilgi formu, Covid-19 Aşısına Yönelik Tutumlar Ölçeği, Sürekli Umut Ölçeği, Covid-19 Hastalık Algısı Ölçeği kullanıldı. Bulgular: Çalışmada hemşirelerin %59,2’si aşı yaptırdığını, %40,8’i ise yaptırmadığını belirtmiştir. Aşı olan hemşirelerin Covid-19 Hastalık Algısı ölçeğinden aldıkları puan ortalaması (3,66±0,39), aşı olmayanlarınkinden (3,59±0,37) yüksek, aşı olan hemşirelerin Covid-19 Aşıya Karşı Tutum ölçeği puan ortalaması (3,42±0,62), aşı olmayanların puan ortalamasından yüksek (3,25±0,49) ve Sürekli Umut Ölçek toplam puan ortalamasında aşı olmayan hemşirelerin puan ortalamaları (5,80±1,01) aşı olan hemşirelerinkinden (5,79±0,75) yüksek olup aradaki farklar istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0,05). Sonuç: Hemşirelerin 30 yaşından küçük olması, kronik hastalığının olmaması, daha önce Covid-19 geçirmemiş olması ve aile bireylerinin Covid-19 geçirmemiş olması elde edilen sonuçlarda önemli etken olarak belirlendi.

Anahtar Kelime: Covid-19 hastalık algısı aşı tutumu umut hemşire

Determining the Effect of Nurses’ Perceptions of Covid-19 Disease and Attitudes towards Covid-19 Vaccine on Hope Levels

Öz:

Objective: This study was conducted to determine the effect of nur- ses’ perceptions of Covid-19 disease on their attitudes and hope le- vels against Covid-19 vaccine. Method: The study was conducted with 267 nurses who worked in a pandemic hospital in Erzurum between February and March 2021 and agreed to participate in the study. Personal information form, attitudes towards Covid-19 vaccine scale, continuous hope scale, Covid-19 disease perception scale were used to collect data. Results: In the study, 59,2% of the nurses stated that they had the vaccine, and 40,8% stated that they did not get the vaccine. The mean score of the vaccinated nurses from the Covid-19 Disease Perception scale (3,66±0,39) was found to be higher than that of the non-vac- cinated (3,59±0,37). The mean score of the vaccinated nurses on the Covid-19 Attitude Toward Vaccine scale (3,42±0,62) was higher than the mean score of those who were not vaccinated (3,25±0,49), and the differences were statistically significant (p<0,05). When we look at the total mean score of the Continuous Hope scale, the mean score of the unvaccinated nurses (5.80±1.01) is higher than that of the vaccinated nurses (5.79±0.75), and the difference is statistically significant (p<0.05). Conclusion: Although there are various reasons why nurses do not have vaccination, the fact that nurses are younger than 30 years old, they do not have a chronic disease, they have not had Covid-19 before, and their family members have not had Covid-19 were deter- mined as important factors.

Anahtar Kelime: Covid-19 disease perception vaccine attitude hope nurse

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Budak F, Korkmaz Ş. Covid-19 Pandemi Sürecine Yönelik Genel Bir Değerlendirme: Türkiye Örneği. Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi(2020;(1):62-79.
2. WHO. Q&A on Corona viruses (Covid-19). https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/question-and-answers-hub/q-a-detail/q-a-coronaviruses (Erişim Tarihi: 3 Mart 2021).
3. Argüt N,Yetim A,Gökçay G. Aşı Kabulünü Etkileyen Faktörler. Çocuk Dergisi, 2016;16(1-2):16-24
4. Çıtak G., Aksoy Ö.D., Aşılamada Önemli Bir Engel: Aşı Reddi, ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2020;7(2): 15-20
5. Avcı E. Çocukluk Dönemi Aşılarına İlişkin Karşılaştırmalı Bir Analiz: Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye. Özgürlük Araştırmaları.2017;9:5–35.
6. Dror, A. A., Eisenbach, N., Taiber, S., Morozov, N. G., Mizrachi, M., Zigron, A., ... & Sela, E. Vaccine hesitancy: the next challenge in the fight against COVID-19. European journal of epidemiology. 2020;35(8), 775-79.
7. Kwok, Kin On, et al. Influenza vaccine uptake, COVID-19 vaccination intention and vaccine hesitancy among nurses: A survey. International journal of nursing studies, 2021, 114: 103854.
8. Blank PR, Schwenkglenks M, Szucs TD. Disparities in influenza vaccination coverage rates by target group in five European countries: Trends over seven consecutive seasons. Infection. 2009;37(5):390-400
9. Mozooni M, Heravi-Karimooi M, Rejeh N, Rahmani MA, Nia HS. The Effect of Individual Hope Therapy Program on Reduction of Depression in Elderly Patients with Unstable Angina Hospitalized in Cardiac Care Unit. Journal of Critical Care Nursing 2017; 10(4): e57665
10. ÇELİKEL-ÇAM, Feryal; ERKORKMAZ, Ünal (2008). “Üniversite Öğrencilerinde Depresif Belirtiler Ve Umutsuzluk Düzeyleri Ile Etkili Etmenler”, Nöropsikiyatri Arşivi, Cilt 45, Sayı 4.
11. Ben-Ezra, M., Suns, Hou, W. K., ve Goodwin, R. (2020). The association of being in quarantine and related COVID-19 recommended and non-recommended behaviors with psychological distress in Chinese population. Journal of Affective Disorders. 275(2020), 66–68.
12. Seçer, B., ve Yazıcı (2018). M. O. Üniversite Öğrencilerinde İş Umudu ve Tükenmişlik İlişkisi. Çalışma İlişkileri Dergisi, 9(2), 48-60
13. Ahmed, M. Z., Ahmed, O., Aibao, Z., Hanbins , Siyu, L., ve Ahmad, A. (2020). Epidemic of COVID-19 in China and associated psychological problems. Asian Journal of Psychiatry, 51(102092), 1-7.
14. Bhuyan, A.I., Sakib, N., Pakpour, A., Griffiths, M.D., ve Mamun, M.A. (2020). COVID-19- related suicides in Bangladesh due to lockdown and economic factors: case study evidence from media reports. International Journal of Mental Health Addiction, [Letter to the Editor], 1–16.
15. Sher, L. (2020). COVID-19, anxiety, sleep disturbances and suicide. Sleep Medicine. 70(2020), 124.
16. Geniş B et. al.(2020)Development Of Perceptıon And Attıtude Scales Related with Covıd-19 Pandemia. Pearson Journal Of Socıal Scıences & Humanıtıes. 2020;5(7):306-335
17. Geniş, B., Gürhan, N., Koç, M., Geniş, Ç., Şirin, B., Çırakoğlu, O. C., & Coşar, B. (2020). Development of perception and attitude scales related with COVID-19 pandemia. Pearson journal of social sciences-humanities, 5(7), 306-328.
18. Snyder, C. R., et. al. The will and ways: Development and validation of an individual-differences measure of hope. Journal of Personality and Social Psychology.1991;60 (4):570-85.
19. Tarhan, S, Bacanlı, H. Sürekli Umut Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being 2015;3.1:1-14.
20. Dindar Demirel E.K, Çeviker Alkan S. COVID-19: Aşı ve Toplumsal Korunma.2020; 1(Özel Sayı):37-44
21. Ergün E,Ergün Ş, Çelebi İ. Acil sağlık hizmetleri personellerinin covid-19 hakkında bilgi, korunma düzeyleri ve etkileyen etmenler. Paramedik ve Acil Sağlık Hizmetleri Dergisi.2020;1(1):16-27
22. Erkekoğlu, P. et al. Aşı Kararsızlığı ve COVID-19’un Etkileri. Literatür Eczacılık Bilimleri Dergisi. 2020;9(2): 208-20.
23. Yılmaz Akarı Ş., Zeren Öztürk G.Hekimlerin Aşı ve Aşı Karşıtlığı Hakkında Bilgi, Tutum ve Davranışlarının Değerlendirilmesi. Klinik Çalışma. 2020;25(4):516-26
24. Karafillakis E, Dinca I, Apfel F et al. Vaccine hesitancy among healthcare workers in Europe: A qualitative study. Vaccine. 2016;34(41):5013-5020.
25. Çapanoğlu E. Sağlık Çalışanı ve Ebeveyn Perspektifinden Çocukluk Çağı Aşıların Reddi Niteliksel Bir Araştırma. Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul. 2019.
26. Eser E. Türkiye’deki Covid-19 ölümlerinin diğer bazı ülkelerle, standardize ölüm oranları ile karşılaştırılması. Sağlık ve Toplum Özel Sayı Temmuz. 2020;64-9
27. Reynolds DL, Garay JR, Deamond SL, Moran MK, Gold W, Styra R. Understanding, compliance and psychological impact of the SARS quarantine experience. Epidemiol Infect. 2008;136(7):997–1007.
28. Maunder R.The experience of the 2003 SARS outbreak as a traumatic stress among frontline healthcare workers in Toronto: Lessons learned. Içinde: Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. Royal Society; 2004;1117–25.
29. Li R, Chen Y, Lv J, Liu L, Zong S, Li H, et al. Anxiety and related factors in frontline clinical nurses fighting COVID-19 in Wuhan. Medicine (Baltimore). 2020;99(30):e21413
30. Aygün E.,Tortop S. H. Ebeveynlerin Aşı Tereddüt Düzeylerinin ve Karşıtlık Nedenlerinin İncelenmesi, Güncel Pediatri.2020;18(3):300-316
31. https://interagencystandingcommittee.org/?_gl=1*1ggm6pm*_ga*ODExODEyNjEyLjE2NzM3NzYyMjE.*_ga_E60ZNX2F68*MTY3Mzc3NjIyMC4xLjAuMTY3Mzc3NjIyMC42MC4wLjA.
32. M. Zhang vd. Knowledge, attitude, and practice regarding Covid-19 among healthcare workers in Henan, China. J. Hosp. Infect. 20

APA	kavuran e, ÖZALP C (2023). Hemşirelerin Covid-19 Hastalık Algılarının ve Covid-19 Aşısına Karşı Tutumlarının Umut Düzeylerine Etkisinin Belirlenmesi. , 135 - 143.
Chicago	kavuran esin,ÖZALP Cemal Hemşirelerin Covid-19 Hastalık Algılarının ve Covid-19 Aşısına Karşı Tutumlarının Umut Düzeylerine Etkisinin Belirlenmesi. (2023): 135 - 143.
MLA	kavuran esin,ÖZALP Cemal Hemşirelerin Covid-19 Hastalık Algılarının ve Covid-19 Aşısına Karşı Tutumlarının Umut Düzeylerine Etkisinin Belirlenmesi. , 2023, ss.135 - 143.
AMA	kavuran e,ÖZALP C Hemşirelerin Covid-19 Hastalık Algılarının ve Covid-19 Aşısına Karşı Tutumlarının Umut Düzeylerine Etkisinin Belirlenmesi. . 2023; 135 - 143.
Vancouver	kavuran e,ÖZALP C Hemşirelerin Covid-19 Hastalık Algılarının ve Covid-19 Aşısına Karşı Tutumlarının Umut Düzeylerine Etkisinin Belirlenmesi. . 2023; 135 - 143.
IEEE	kavuran e,ÖZALP C "Hemşirelerin Covid-19 Hastalık Algılarının ve Covid-19 Aşısına Karşı Tutumlarının Umut Düzeylerine Etkisinin Belirlenmesi." , ss.135 - 143, 2023.
ISNAD	kavuran, esin - ÖZALP, Cemal. "Hemşirelerin Covid-19 Hastalık Algılarının ve Covid-19 Aşısına Karşı Tutumlarının Umut Düzeylerine Etkisinin Belirlenmesi". (2023), 135-143.

APA	kavuran e, ÖZALP C (2023). Hemşirelerin Covid-19 Hastalık Algılarının ve Covid-19 Aşısına Karşı Tutumlarının Umut Düzeylerine Etkisinin Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum, 33(2), 135 - 143.
Chicago	kavuran esin,ÖZALP Cemal Hemşirelerin Covid-19 Hastalık Algılarının ve Covid-19 Aşısına Karşı Tutumlarının Umut Düzeylerine Etkisinin Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum 33, no.2 (2023): 135 - 143.
MLA	kavuran esin,ÖZALP Cemal Hemşirelerin Covid-19 Hastalık Algılarının ve Covid-19 Aşısına Karşı Tutumlarının Umut Düzeylerine Etkisinin Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum, vol.33, no.2, 2023, ss.135 - 143.
AMA	kavuran e,ÖZALP C Hemşirelerin Covid-19 Hastalık Algılarının ve Covid-19 Aşısına Karşı Tutumlarının Umut Düzeylerine Etkisinin Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum. 2023; 33(2): 135 - 143.
Vancouver	kavuran e,ÖZALP C Hemşirelerin Covid-19 Hastalık Algılarının ve Covid-19 Aşısına Karşı Tutumlarının Umut Düzeylerine Etkisinin Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum. 2023; 33(2): 135 - 143.
IEEE	kavuran e,ÖZALP C "Hemşirelerin Covid-19 Hastalık Algılarının ve Covid-19 Aşısına Karşı Tutumlarının Umut Düzeylerine Etkisinin Belirlenmesi." Sağlık ve Toplum, 33, ss.135 - 143, 2023.
ISNAD	kavuran, esin - ÖZALP, Cemal. "Hemşirelerin Covid-19 Hastalık Algılarının ve Covid-19 Aşısına Karşı Tutumlarının Umut Düzeylerine Etkisinin Belirlenmesi". Sağlık ve Toplum 33/2 (2023), 135-143.