Türkiye için Turizm Kaynaklı EKC Hipotezinin Test Edilmesi
Yıl: 2022 Cilt: 19 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 352 - 362 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33437/ksusbd.875357 İndeks Tarihi: 07-09-2023
Türkiye için Turizm Kaynaklı EKC Hipotezinin Test Edilmesi
Öz: Ülkelerin ekonomik büyümesi için önemli bir faktör olan turizmin, ekonomik, sosyal, çevresel birçok zararlı etkileri de bulunmaktadır. Turizmin gelişmesi, enerji tüketiminde artışa yol açmakta ve ayrıca turizm büyümesini etkileyebilecek çevresel bozulmalara neden olabilmektedir. Değişen iklim koşulları ile başa çıkmak ve turizmin çevre üzerindeki etkisini azaltmak için uygun politikaların uygulaması gerekmektedir. Bu nedenle, turizm bağlamında karbondioksit ( ) emisyonları, enerji tüketimi ve ekonomik büyüme arasındaki etkileşim hakkında daha fazla bilgi edinmek oldukça önemlidir. Bu çalışma, Türkiye için 1965-2019 dönemi yıllık verileri kullanılarak turizm kaynaklı EKC hipotezinin geçerliliğini sınamayı amaçlamaktadır. Çalışmada kullanılan değişkenlerin birim kök içerip içermedikleri ADF ve Enders ve Lee (2012) tarafından geliştirilen Fourier ADF birim kök testi kullanılarak sınanmıştır. Birim kök testi sonucuna göre ele alınan tüm değişkenler birinci farklarında durağan bulunmuştur. Ardından emisyonu, enerji tüketimi, ekonomik büyüme ve turizm geliri arasındaki eşbütünleşme ilişkisi RALS Engle- Granger eşbütünleşme testi kullanılarak incelenmiştir. Yapılan analiz sonucunda incelenen değişkenler arasında uzun dönemli bir denge ilişkisinin olduğu görülmüştür. Uzun dönem katsayıları ise CCR tahmin yöntemi ile elde edilmiştir. Analiz sonucunda, turizm kaynaklı EKC hipotezinin geçerli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Turizm gelirleri, enerji tüketimi, reel gayri safi yurtiçi hasıla ve emisyonları arasındaki ilişki göz önüne alındığında, Türkiye’nin sürdürülebilir turizme daha fazla önem vermesi gerektiği söylenebilir.
Anahtar Kelime: Testing the Tourism-Induced EKC Hypothesis for Turkey
Öz: Tourism, which is an important factor for the economic growth of countries, has many economic, social and environmental detrimental effects. The development of tourism leads to an increase in energy consumption as well as environmental degradation that can affect tourism growth. Appropriate policies need to be implemented to cope with changing climate conditions and to reduce the impact of tourism on the environment. Therefore, it is important to learn more about the interaction between carbon dioxide (CO2) emissions, energy consumption and economic growth in the context of tourism. The relationship between environmental pollution and income growth is expressed with the environmental kuznets curve (EKC) hypothesis. According to this hypothesis, there is an inverse U-shaped relationship between environmental pollution level and income level. The level of environmental pollution first increases with the income level, and as the income increases, the desire to protect the environment increases and the pollution level is tried to be reduced. In this study, the validity of tourism-induced EKC hypothesis is tested for Turkey, using annual data for the period of 1965-2019. Whether the variables contain unit root or not is tested using the ADF and Fourier ADF unit root test developed by Enders and Lee (2012). All variables are found to be stationary in their first differences. Then, the cointegration relationship between emission, energy consumption, economic growth and tourism income is analyzed using the RALS Engle-Granger cointegration test. As a result of the analysis, it is seen that there is a long-run relationship between the variables. Long term coefficients are obtained by CCR method. As a result of the analysis, it is concluded that the tourism-induced EKC hypothesis is valid. Given the relationship between tourism receipts, energy consumption, real GDP and emissions, sustainable tourism should be given more importance in Turkey.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Anser, M.K.,Yousaf, Z., Nassani, A. A., Abro, M. M. Q., & Zaman, K. (2020). International tourism, social distribution, and environmental Kuznets curve: evidence from a panel of G-7 countries, Environmental Science and Pollution Research, 27(3), 2707-2720. https://doi.org/10.1007/s11356- 019-07196-2
- Azam, M., Alam, M. M., & Hafeez, M. H. (2018). Effect of tourism on environmental pollution: Further evidence from Malaysia, Singapore and Thailand, Journal of cleaner production, 190, 330-338. https://doi.org/10.1016/j.clepro.2018.04.168
- Vita, D. G.,Katircioglu, S., Altinay, L., Fethi, S., & Mercan, M. (2015). Revisiting the environmental Kuznets curve hypothesis in a tourism development context, Environmental Science and Pollution Research, 22(21), 16652-16663. https://doi.org/10.1007/s11356-015-4861-4
- Dogan, E., & Aslan, A. (2017). Exploring the relationship among emissions, real GDP, energy consumption and tourism in the EU and candidate countries: Evidence from panel models robust to heterogeneity and cross-sectional dependence, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 77, 239-245. https://doi.org/10.1016/j.rser.2017.03.111
- Enders, W., & Lee, J. (2012). The flexible Fourier form and Dickey-Fuller type unit root tests, Economics Letters, 117, 196-199. https://doi.org/10.1016/j.econlet.2012.04.081
- Engle, R., F., & Granger, C. W. J. (1987). Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing, Econometrica: Journal of the Econometric Society, 55(2), 251-276. https://www.jstor.org/stable/1913236
- Gao, J., Xu, W., & Zhang, L. (2019). Tourism, economic growth, and tourism-induced EKC hypothesis: evidence from the Mediterranean region, Empirical Economics, 1-23. https://doi.org/10.1007/s00181-019-01787-1
- Im, K., S., & Schmidt, P. (2008). More Efficient Estimation under Non-normality When Higher Moments Do Not Depend on the Regressors, Using Residual-augmented Least Squares, Journal of Econometrics, 144, 219–233. https://doi.org/10.1016/j.jeconom.2008.01.003
- Katircioglu, S., T., Feridun, M., & Kilinc, C. (2014). Estimating tourism-induced energy consumption and emissions: The case of Cyprus, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 29, 634-640. https://doi.org/10.1016/j.rser.2013.09.004
- Katircioğlu, S., T. (2014). Testing the tourism-induced EKC hypothesis: The case of Singapore, Economic Modelling, 41, 383-391. https://doi.org/10.1016/j.econmod.2014.05.028
- Kaya, L. (2020). Türkiye’de Tüketici Güven Endeksi ile Döviz Kuru Arasındaki İlişki: Fourier Fonksiyonları Yaklaşımı, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmaları Dergisi, 5(4), 2602-2486. https://doi.org/10.29106/fesa.756071
- Lee, H., Lee, J., & Im, K (2015). More Powerful Cointegration Tests with Non-Normal Errors, Studies in Nonlinear Dynamics ve Econometrics, 19(4), 397-413. https://doi.org/10.1515/snde-2013-0060
- Mowforth, M., & Munt, I. (2015). Tourism and sustainability: Development, globalisation and new tourism in the third World. Routledge.
- Muntasir, M., Nurmakhanova, M., Elheddad, M., & Ahmed, R. (2020). Value addition in the services sector and its heterogeneous impacts on CO 2 emissions: revisiting the EKC hypothesis for the OPEC using panel spatial estimation techniques, Environmental Science and Pollution Research, 27(31), 38951- 38973. https://doi.org/10.1007/s11356-020-09593-4
- Park, J., Y. (1992). Canonical Cointegrating Regressions, Econometrica, 60(1), 119 – 143. https://doi.org/10.2307/2951679 Phillips, P., C., B., & Hansen, B., E. (1990). Statistical Inference In Instrumental Variables
- Regression With I(1) Processes, The Review of Economic Studies, 57(1), 99 – 125. https://doi.org/10.2307/2297545
- T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım İşletmeler Genel Müdürlüğü (2020). Turizm İstatistikleri Kitapçığı Ocak- Eylül. https://yigm.ktb.gov.tr/TR-9851/turizm-istatistikleri.html
- Usman, M., Kousar, R., & Makhdum, M., S., A. (2020). The role of financial development, tourism, and energy utilization in environmental deficit: evidence from 20 highest emitting economies, Environmental Science and Pollution Research, 27(34), 42980-42995. https://doi.org/10.1007/s11356- 020-10197-1
- Yılancı, V., & Aydın, M. (2018). Türkiye’de Kadın Okullaşmasının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: RALS-EG Eşbütünleşme Testi Yaklaşımı, UİİİD-IJEAS, Prof. Dr. Harun Terzi Özel Sayısı, 101-112. https://doi.org/10.18092/ulikidince.426922
- Zhang, L., & Gao, J. (2016). Exploring the effects of international tourism on China's economic growth, energy consumption and environmental pollution: Evidence from a regional panel analysis, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 53, 225-234. https://doi.org/10.1016/j.rser.2015.08.040
| APA | canpolat e, Kızılkaya F (2022). Türkiye için Turizm Kaynaklı EKC Hipotezinin Test Edilmesi. , 352 - 362. 10.33437/ksusbd.875357 |
| Chicago | canpolat esra,Kızılkaya Fatma Türkiye için Turizm Kaynaklı EKC Hipotezinin Test Edilmesi. (2022): 352 - 362. 10.33437/ksusbd.875357 |
| MLA | canpolat esra,Kızılkaya Fatma Türkiye için Turizm Kaynaklı EKC Hipotezinin Test Edilmesi. , 2022, ss.352 - 362. 10.33437/ksusbd.875357 |
| AMA | canpolat e,Kızılkaya F Türkiye için Turizm Kaynaklı EKC Hipotezinin Test Edilmesi. . 2022; 352 - 362. 10.33437/ksusbd.875357 |
| Vancouver | canpolat e,Kızılkaya F Türkiye için Turizm Kaynaklı EKC Hipotezinin Test Edilmesi. . 2022; 352 - 362. 10.33437/ksusbd.875357 |
| IEEE | canpolat e,Kızılkaya F "Türkiye için Turizm Kaynaklı EKC Hipotezinin Test Edilmesi." , ss.352 - 362, 2022. 10.33437/ksusbd.875357 |
| ISNAD | canpolat, esra - Kızılkaya, Fatma. "Türkiye için Turizm Kaynaklı EKC Hipotezinin Test Edilmesi". (2022), 352-362. https://doi.org/10.33437/ksusbd.875357 |
| APA | canpolat e, Kızılkaya F (2022). Türkiye için Turizm Kaynaklı EKC Hipotezinin Test Edilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 352 - 362. 10.33437/ksusbd.875357 |
| Chicago | canpolat esra,Kızılkaya Fatma Türkiye için Turizm Kaynaklı EKC Hipotezinin Test Edilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19, no.1 (2022): 352 - 362. 10.33437/ksusbd.875357 |
| MLA | canpolat esra,Kızılkaya Fatma Türkiye için Turizm Kaynaklı EKC Hipotezinin Test Edilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.19, no.1, 2022, ss.352 - 362. 10.33437/ksusbd.875357 |
| AMA | canpolat e,Kızılkaya F Türkiye için Turizm Kaynaklı EKC Hipotezinin Test Edilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2022; 19(1): 352 - 362. 10.33437/ksusbd.875357 |
| Vancouver | canpolat e,Kızılkaya F Türkiye için Turizm Kaynaklı EKC Hipotezinin Test Edilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2022; 19(1): 352 - 362. 10.33437/ksusbd.875357 |
| IEEE | canpolat e,Kızılkaya F "Türkiye için Turizm Kaynaklı EKC Hipotezinin Test Edilmesi." Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19, ss.352 - 362, 2022. 10.33437/ksusbd.875357 |
| ISNAD | canpolat, esra - Kızılkaya, Fatma. "Türkiye için Turizm Kaynaklı EKC Hipotezinin Test Edilmesi". Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19/1 (2022), 352-362. https://doi.org/10.33437/ksusbd.875357 |
