BIST KONAKLAMA SEKTÖRÜNDEKİ İŞLETMELERİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ COPRAS VE WASPAS YÖNTEMLERİYLE ÖLÇÜMÜ

Medetoğlu, Batuhan; Kavas, Yusuf Bahadır; öztürk, mahmut; türkay, kaan

doi:10.58884/akademik-hassasiyetler.1276572

BIST KONAKLAMA SEKTÖRÜNDEKİ İŞLETMELERİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ COPRAS VE WASPAS YÖNTEMLERİYLE ÖLÇÜMÜ

Batuhan MEDETOĞLU, (Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Ağlasun Meslek Yüksekokulu, Finans, Bankacılık ve Sigortacılık Bölümü, Burdur, Türkiye)

Yusuf Bahadır KAVAS, (Amasya Üniversitesi, Merzifon Meslek Yüksekokulu, Büro Hizmetleri ve Sekreterlik Bölümü, Amasya, Türkiye)

Mahmut ÖZTÜRK, (Sakarya Üniversitesi, İşletme Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Muhasebe ve Finansman Bölümü, Sakarya, Türkiye)

Kaan TÜRKAY (Sakarya Üniversitesi, İşletme Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Muhasebe ve Finansman Bölümü, Sakarya, Türkiye)

Akademik Hassasiyetler

7 2

Yıl: 2023 Cilt: 10 Sayı: 22 Sayfa Aralığı: 357 - 376 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.58884/akademik-hassasiyetler.1276572 İndeks Tarihi: 08-09-2023

BIST KONAKLAMA SEKTÖRÜNDEKİ İŞLETMELERİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ COPRAS VE WASPAS YÖNTEMLERİYLE ÖLÇÜMÜ

Öz:

Turizm, ülkelerin kalkınma sağlamaları açısından önem arz eden sektörlerdendir. Hizmet sektörü olan turizm ile ülkeler, sahip oldukları doğal ve kültürel kaynakların ekonomik bir işleme konu edilerek gelir elde edebilmektedir. Turizm sektörünün gelişimi ve büyümesi, turizm işletmelerinin performanslarını etkilenmektedir. Bu nedenle turizm işletmelerinin finansal performanslarının ölçülmesi ve bu performansların analiz edilmesi önemli bir husustur. Bu çalışmanın amacı, Borsa İstanbul’da (BIST) faaliyet gösteren konaklama işletmelerinin finansal performanslarının ölçülmesidir. Bu ölçüm, COPRAS ve WASPAS yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. İki farklı yöntemin kullanılarak analiz yapılması, bu yöntemler arasındaki farkın tespit edilmesini sağlayarak hem literatürdeki bilgi birikimine hem de finansal performansa yönelik uygulamalara katkı sağlayacağı hedeflenmekte ve düşünülmektedir. Çalışmanın örneklemi BIST konaklama sektöründe faaliyet gösteren işletmelerdir. Analizdeki değişkenler, 2016-2020 dönemlerine ait finansal tablolardan elde edilen finansal oranlardır. Belirlenen finansal oranlar COPRAS ve WASPAS yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir. WAPSAS yöntemine göre 2017-2021 dönemleri arasında finansal performansı en yüksek işletme TEKTU (2017-2020) ve AYCES (2021) iken COPRAS yöntemine göre 2017-2021 dönemleri arasında finansal performansı en yüksek işletme sırası değişkenlik göstermiştir. Çalışmanın sonucuna göre iki farklı yöntemden elde edilen bulgular tamamıyla aynı olmamakla birlikte tüm sıralamalar göz önüne alındığında benzer sonuçlar gözlemlendiği ve yöntemlerin farklı olmasından dolayı işletmelerin finansal performans sıralamalarının değiştiği gözlemlenmektedir.

Anahtar Kelime: BIST Konaklama Sektörü COPRAS WASPAS Finansal Performans

MEASUREMENT OF FINANCIAL PERFORMANCE OF BUSINESSES IN THE BIST HOSPITALITY SECTOR WITH COPRAS AND WASPAS METHODS

Öz:

Tourism plays a crucial role in the development of countries as it leverages their natural and cultural resources through economic processes. The growth and prosperity of the tourism sector significantly impact the performance of tourism enterprises. Therefore, it is imperative to assess and analyze the financial performance of these enterprises. In this study, the financial performance of accommodation businesses listed on Borsa Istanbul (BIST) was measured using the COPRAS and WASPAS methods. By employing two different analysis methods, this research aimed to contribute to both the existing knowledge in the literature and practical applications related to financial performance, while also identifying any disparities between the two approaches. The study sample comprised enterprises operating in the BIST accommodation sector, with the analysis focusing on financial ratios derived from their financial statements from 2016 to 2020. These financial ratios were then subjected to analysis using the COPRAS and WASPAS methods. According to the WASPAS method, TEKTU (2017-2020) and AYCES (2021) exhibited the highest financial performance during the 2017-2021 period. However, the COPRAS method produced varying results regarding the highest financial performance across the same timeframe. Despite some disparities between the two methods, the overall rankings yielded similar outcomes, highlighting changes in the financial performance rankings of enterprises due to the different evaluation approaches.

Anahtar Kelime: BIST Hospitality Sector COPRAS WASPAS Financial Performance

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Acar, M. (2003). Tarımsal işletmelerde finansal performans analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (20), 21-37. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erciyesiibd/issue/5877/77779
Akçakanat, Ö., Eren, H., Aksoy, E. & Ömürbek, V. (2017). Bankacılık sektöründe Entropi ve WASPAS yöntemleri ile performans değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 285-300. https://dergipark.org.tr/en/pub/sduiibfd/issue/52993/703045
Bahar, O. & Kozak, M. (2013). Turizm ekonomisi. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Belloumi M. (2010). The relationship between tourism receipts, real effective exchange rate and economic growth in Tunisia, International Journal of Tourism Research, 12(5), 550-560. https://doi.org/10.1002/jtr.774
Chakraborty, S. & Zavadskas, E.K. (2014). Applications of WASPAS method in manufacturing decision making, Informatica, 25(1), 1–20. https://doi.org/10.15388/Informatica.2014.01
Comerio, N. & Strozzi, F. (2019). Tourism and its economic impact: A literature review using bibliometric tools. Tourism Economics, 25(1), 109–131. https://doi.org/10.1177/135481661879376
Çakır, P. (2001). Turizmin ekonomiye katkısı üzerine genel bir yaklaşım. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 377-393. https://dergipark.org.tr/tr/pub/anadoluibfd/issue/48472/614265
Demirkale, Ö. & Can, E. N. (2021). Makroekonomik değişkenlerin BIST turizm endeksi üzerindeki etkisinin incelenmesi. Sakarya Üniversitesi İşletme Enstitüsü Dergisi, 3(1), 175-180. https://doi.org/10.47542/sauied.906256
Dünya Turizm Örgütü. (2020). Turizm veri kontrol paneli. 10 Aralık 2022 tarihinde https://www.unwto.org/tourism-data/unwto-tourism-dashboard adresinden edinilmiştir.
Dünya Turizm Örgütü, (2021). Turizm veri kontrol paneli. 10 Aralık 2022 https://www.unwto.org/tourism-data/unwto-tourism-dashboard adresinden edinilmiştir.
Ergül N. (2014) BİST-Turizm sektöründeki şirketlerin finansal performans analizi, Çankırı Karatekin University Journal of The Faculty of Economics and Administrative Sciences, 4(1), 325-340.https://dergipark.org.tr/en/pub/ckuiibfd/issue/32902/365515?publisher=karatekin%3Fpublisher%3Dkaratekin
Esmer, Y. & Bağcı, H. (2016). Katılım bankalarında finansal performans analizi: Türkiye örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 17-30. https://doi.org/10.20875/sb.65174
Gezen, A. & Özcan, S. (2022). Covid-19'un finansal sıkıntı üzerine etkisi: BİST Turizm Endeksi uygulaması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(1), 483-496.
Hadi, D.M., Irani, F. & Gökmenoğlu, K.K. (2022). External determinants of the stock price performance of tourism, travel, and leisure firms: Evidence from the United States. International Journal of Hospitality & Tourism Administration, 23(4). https://doi.org/10.1080/15256480.2020.1842838
Kamuyu Aydınlatma Platformu. (2022). Sektörler. 10 Kasım 2022 tarihinde https://www.kap.org.tr/tr/Sektorler adresinden edinilmiştir.
Kendirli S. & Çankaya M. (2016) BİST Turizm Endeksindeki şirketlerde işletme sermayesi yönetiminin karlılık üzerindeki etkisini ölçmeye yönelik bir araştırma. International Review of Economics and Management, 4(2), 46-48. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iremjournal/issue/15724/301466
Korkmaz, T. & Yaman, S. (2019). Çalışma sermayesi yönetiminin firma karlılığına etkisi: BIST turizm firmaları üzerine bir uygulama. Journal of Tourism Theory and Research, 5(2) Futourism, 301-316. https://doi.org/10.24288/jttr.527606
Liu A., Kim Y. R. & Song H. (2022) Toward an accurate assessment of tourism economic impact: A systematic literature review. Annals of Tourism Research Empirical Insights. 3(2), https://doi.org/10.1016/j.annale.2022.100054
Mazman İtik, Ülkü. (2021). Mali tabloların dikey yüzdeler yöntemi ile analizi: Bist turizm sektöründe bir uygulama (2019). Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(2), 1034–1050. https://doi.org/10.26677/TR1010.2021.752
Pala, O. (2021). BIST turizm endeksinde yer alan firmaların CILOS ve MAIRCA tabanlı finansal performans analizi. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 163-185. https://doi.org/10.11616/basbed.vi.901120
Sarıçalı, G. & Kundakcı, N. (2016). AHP ve COPRAS yöntemleri ile otel alternatiflerinin değerlendirilmesi. International Review of Economics and Management, 4(1), 45-66. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/iremjournal/issue/15727/300319
Soyaslan, E. (2019). Döviz Kuru ile BİST Turizm Endeksi arasındaki ilişkinin analizi. OPUS International Journal of Society Researches, 18. UİK Özel Sayısı, 772-793. https://doi.org/10.26466/opus.585398
Yılmaz, Y. & Menteş, N. (2022). BIST Turizm Endeksi ile döviz kuru arasındaki ilişkinin analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(3), 2448-2457. https://doi.org/10.20491/isarder.2022.1512
Zavadskas, E. K. & Kaklauskas, A. (1996). Systemotechnical evaluation of buildings (Pastatu sistemotechninis įvertinimas). Vilnius: Technika, 280.
Zavadskas, E. K., Turskis, Z., Antucheviciene, J. & Zakarevicius, A., (2012), Optimization of weighted aggregated sum product assessment, Elektronika Ir Elektrotechnika, 122(6), 3–6. https://doi.org/10.5755/j01.eee.122.6.1810
Zavadskas, E. K., Turskis, Z. & Eviciene, J., (2015), Selecting a contractor by using a novel method for multiple attribute analysis: Weighted aggregated sum product assess- ment with grey values, Studies in Informatics and Control, 24(2), 14.

APA	Medetoğlu B, Kavas Y, öztürk m, türkay k (2023). BIST KONAKLAMA SEKTÖRÜNDEKİ İŞLETMELERİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ COPRAS VE WASPAS YÖNTEMLERİYLE ÖLÇÜMÜ. , 357 - 376. 10.58884/akademik-hassasiyetler.1276572
Chicago	Medetoğlu Batuhan,Kavas Yusuf Bahadır,öztürk mahmut,türkay kaan BIST KONAKLAMA SEKTÖRÜNDEKİ İŞLETMELERİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ COPRAS VE WASPAS YÖNTEMLERİYLE ÖLÇÜMÜ. (2023): 357 - 376. 10.58884/akademik-hassasiyetler.1276572
MLA	Medetoğlu Batuhan,Kavas Yusuf Bahadır,öztürk mahmut,türkay kaan BIST KONAKLAMA SEKTÖRÜNDEKİ İŞLETMELERİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ COPRAS VE WASPAS YÖNTEMLERİYLE ÖLÇÜMÜ. , 2023, ss.357 - 376. 10.58884/akademik-hassasiyetler.1276572
AMA	Medetoğlu B,Kavas Y,öztürk m,türkay k BIST KONAKLAMA SEKTÖRÜNDEKİ İŞLETMELERİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ COPRAS VE WASPAS YÖNTEMLERİYLE ÖLÇÜMÜ. . 2023; 357 - 376. 10.58884/akademik-hassasiyetler.1276572
Vancouver	Medetoğlu B,Kavas Y,öztürk m,türkay k BIST KONAKLAMA SEKTÖRÜNDEKİ İŞLETMELERİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ COPRAS VE WASPAS YÖNTEMLERİYLE ÖLÇÜMÜ. . 2023; 357 - 376. 10.58884/akademik-hassasiyetler.1276572
IEEE	Medetoğlu B,Kavas Y,öztürk m,türkay k "BIST KONAKLAMA SEKTÖRÜNDEKİ İŞLETMELERİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ COPRAS VE WASPAS YÖNTEMLERİYLE ÖLÇÜMÜ." , ss.357 - 376, 2023. 10.58884/akademik-hassasiyetler.1276572
ISNAD	Medetoğlu, Batuhan vd. "BIST KONAKLAMA SEKTÖRÜNDEKİ İŞLETMELERİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ COPRAS VE WASPAS YÖNTEMLERİYLE ÖLÇÜMÜ". (2023), 357-376. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1276572

APA	Medetoğlu B, Kavas Y, öztürk m, türkay k (2023). BIST KONAKLAMA SEKTÖRÜNDEKİ İŞLETMELERİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ COPRAS VE WASPAS YÖNTEMLERİYLE ÖLÇÜMÜ. Akademik Hassasiyetler, 10(22), 357 - 376. 10.58884/akademik-hassasiyetler.1276572
Chicago	Medetoğlu Batuhan,Kavas Yusuf Bahadır,öztürk mahmut,türkay kaan BIST KONAKLAMA SEKTÖRÜNDEKİ İŞLETMELERİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ COPRAS VE WASPAS YÖNTEMLERİYLE ÖLÇÜMÜ. Akademik Hassasiyetler 10, no.22 (2023): 357 - 376. 10.58884/akademik-hassasiyetler.1276572
MLA	Medetoğlu Batuhan,Kavas Yusuf Bahadır,öztürk mahmut,türkay kaan BIST KONAKLAMA SEKTÖRÜNDEKİ İŞLETMELERİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ COPRAS VE WASPAS YÖNTEMLERİYLE ÖLÇÜMÜ. Akademik Hassasiyetler, vol.10, no.22, 2023, ss.357 - 376. 10.58884/akademik-hassasiyetler.1276572
AMA	Medetoğlu B,Kavas Y,öztürk m,türkay k BIST KONAKLAMA SEKTÖRÜNDEKİ İŞLETMELERİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ COPRAS VE WASPAS YÖNTEMLERİYLE ÖLÇÜMÜ. Akademik Hassasiyetler. 2023; 10(22): 357 - 376. 10.58884/akademik-hassasiyetler.1276572
Vancouver	Medetoğlu B,Kavas Y,öztürk m,türkay k BIST KONAKLAMA SEKTÖRÜNDEKİ İŞLETMELERİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ COPRAS VE WASPAS YÖNTEMLERİYLE ÖLÇÜMÜ. Akademik Hassasiyetler. 2023; 10(22): 357 - 376. 10.58884/akademik-hassasiyetler.1276572
IEEE	Medetoğlu B,Kavas Y,öztürk m,türkay k "BIST KONAKLAMA SEKTÖRÜNDEKİ İŞLETMELERİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ COPRAS VE WASPAS YÖNTEMLERİYLE ÖLÇÜMÜ." Akademik Hassasiyetler, 10, ss.357 - 376, 2023. 10.58884/akademik-hassasiyetler.1276572
ISNAD	Medetoğlu, Batuhan vd. "BIST KONAKLAMA SEKTÖRÜNDEKİ İŞLETMELERİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ COPRAS VE WASPAS YÖNTEMLERİYLE ÖLÇÜMÜ". Akademik Hassasiyetler 10/22 (2023), 357-376. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1276572