Dünden Bugüne Beslenme ve Diyetetik Eğitimi, Beslenme ve Diyetetik Eğitiminin Standardizasyonu

Isgin-Atici, Kubra; Pekcan, Gulden

Dünden Bugüne Beslenme ve Diyetetik Eğitimi, Beslenme ve Diyetetik Eğitiminin Standardizasyonu

Kübra IŞGIN ATICI, (Amasya Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Besleme ve Diyetetik Bölümü, Amasya, Türkiye)

Ayla Gülden PEKCAN (Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Gaziantep, Türkiye)

Beslenme ve Diyet Dergisi

63 9

Yıl: 2023 Cilt: 51 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1 - 6 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 13-09-2023

Dünden Bugüne Beslenme ve Diyetetik Eğitimi, Beslenme ve Diyetetik Eğitiminin Standardizasyonu

Öz:

Bu derleme yazının amacı, Beslenme ve Diyetetik disiplininin tarihçesini özetlemek, bu disiplinin eğitim ve öğretiminde standardizasyonun nasıl sağlanabileceği konusunu değerlendirmektir. Beslenme ve Diyetetik kavramı, tarih boyunca izleri görülen bir kavram olmasına karşın modern bir bilim olarak ortaya çıkışı 18. yüzyıl sonrasına denk gelmektedir. Diyetisyenlik mesleğinin temelleri dünyada 19. yüzyıl sonlarında, Türkiye’de ise 1962 yılında Hacettepe Üniversite’sinde açılan “Diyetetik” programı ile atılmıştır. Beslenme ve Diyetetik bilimine olan ilgi artışı ile açılan program ve diyetisyen sayısında günden güne artış görülmektedir. Diyetisyenlerin uluslararası iş birliği ve bilgi alışverişi yapabilmeleri ve eğitim ve çalışma hayatında standardizasyonu sağlamak, yayınlanan ve gerçekleştirilen bilimsel çalışmalar ve verilen bilimsel görüşler ile güncel, bilgili ve etik kalabilmelerini teşvik etmek amacıyla Uluslararası Diyetetik Dernekleri Konfederasyonu (ICDA), Uluslararası Beslenme Dernekleri Birliği (IUNS), Avrupa Diyetetik Dernekleri Federasyonu (EFAD) gibi bazı uluslararası kuruluşlar bu alanda çalışmaktadır. Türkiye’de de Beslenme ve Diyetetik lisans programlarının standartlaştırılması ve akreditasyon çalışmaları için temel referans, EFAD ve ICDA görüşleridir. Beslenme ve Diyetetik alanında toplum gereksinimlerine uygun nitelikli diyetisyenler yetiştirebilmek için eğitim programlarının içerik ve yetkinlikleri, bu otoritelerin temel prensiplerine göre standardize edilmelidir. Ülkemizde Sağlık Bilimleri programlarının sayısının artmasıyla birlikte, Beslenme ve Diyetetik Programlarının benimsemesi gereken asgari yeterliliklerin belirlendiği 2015 yılında “Ulusal Çekirdek Eğitim Programı (UÇEP)” oluşturulması çalışmalarına başlanmış ve 2016 yılında “BDB (Beslenme ve Diyetetik)-UÇEP-2016” oluşturulmuştur. Hızla değişen ve belirsizleşen küresel koşullar nedeniyle BDB-UÇEP’in yenilenme ihtiyacı doğmuş ve yakın zamanda BDB-UÇEP-2023 yürürlüğe girmek üzere hazırlanmıştır. Program içeriği, alt yapı olanaklarının yanı sıra Beslenme ve Diyetetik eğitiminin kalitesini korumak ve standartları sağlamak için akademik kadronun yetkinliği büyük önem taşımaktadır. Ayrıca bu koşulların sadece sağlanması değil, sürdürülebilmesi için de ilgili otoritelerce izlenmesi gerekir.

Anahtar Kelime: Beslenme ve Diyetetik standardizasyon tarihçe Ulusal Çekirdek Eğitim Programı

Nutrition and Dietetics Education from Past to Present and Standardization of Nutrition and Dietetics Education

Öz:

This review aims to summarize the history of the Nutrition and Dietetics discipline and evaluate how standardization can be achieved in its education and training. Despite being a concept with traces throughout history, the emergence of Nutrition and Dietetics as a modern science dates back to the 18th century. The foundations of the profession of dietetics were laid in the late 19th century globally, and in Türkiye, it began with the establishment of the “Dietetics” program at Hacettepe University in 1962. With the increasing interest in the field, the number of programs and dietitians has been steadily rising. To promote international collaboration and knowledge exchange among dietitians, as well as to ensure standardization in education and professional practice, international organizations such as the International Confederation of Dietetic Associations (ICDA), International Union of Nutritional Sciences (IUNS), and European Federation of the Associations of Dietitians (EFAD) have been established. In Türkiye, the opinions of EFAD and ICDA serve as fundamental references for the standardization and accreditation efforts of Nutrition and Dietetics undergraduate programs. In order to educate qualified dietitians in line with the societal needs, the content and competencies of educational programs should be standardized based on the fundamental principles of these authorities. With the increasing number of Health Sciences programs in the country, efforts began in 2015 to establish the National Core Curriculum for Nutrition and Dietetics Education (UÇEP), and in 2016, “BDB (Nutrition and Dietetics)-UÇEP-2016” was created. Due to rapidly changing and uncertain global conditions, there arose a need to update the BDB-UÇEP, leading to the preparation of BDB-UÇEP-2023, which is set to come into effect soon. Alongside the program’s content and infrastructure, the competence of the academic staff holds great significance in maintaining the quality of Nutrition and Dietetics education and ensuring standards. Moreover, these conditions must not only be established but also continuously monitored by relevant authorities to ensure sustainability.

Anahtar Kelime: Nutrition and Dietetics standardization history The National Core Curriculum

Belge Türü: Makale Makale Türü: Editoryal Erişim Türü: Erişime Açık

1. Kutluay-Merdol T. Beslenme ve Diyetetik biliminin dünü, bugünü ve geleceği. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2016;1(1):1-5.
2. Mozaffarian D, Rosenberg I, Uauy R. History of modern nutrition science-implications for current research, dietary guidelines, and food policy. BMJ. 2018;361:k2392.
3. Türkiye Diyetisyenler Derneği. Dernek Tarihçemiz. Erişim:https://www.tdd.org.tr/Hakk%C4%B1m%C4%B1zda/Tarih%C3%A7e/tabid/21027/Default.aspx. Erişim Tarihi: 18.08.2023.
4. Kutluay-Merdol T. 30. yılımızda dünya diyetisyenliği. Bes Diy Derg. 1996:25(1):7-8.
5. Büyüktuncer-Demirel Z, Baysal A. Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü: 50 Yıllık Tarihçe. Bes Diy Derg. 2012:40(3):203-10.
6. Yükseköğretim Kurumu. Üniversitelerimiz. Erişim: https://yokatlas.yok.gov.tr/universite.php. Erişim tarihi: 17.08.2023.
7. Accreditation Standards, Fees and Policies. Available at: https://www.eatrightpro.org/acend/accreditation-standards-fees-and-policies/standards-fees-and-policies-introduction. Accessed 16.08.2023.
8. Health & Care Professions Council. Available at: https://www.hcpc-uk.org/standards/. Accessed 20.08.2023.
9. Büyüktuncer-Demirel Z. Beslenme ve Diyetetik Eğitim ve Öğretiminin Standardizasyonu. Bes Diy Derg. 2015;43(3):237-43.
10. European Federation of the Associations of Dietitians (EFAD). Academic Standards-2018 revision. Available at: http://www.efad.org/reportsandpapers/12388/7/0/80. Accessed August 19, 2023.
11. Türk Standardı. Diyetisyen. Erişim: https://intweb.tse.org.tr/Standard/Standard/Kapak.aspx?081118051115108051104119110104055047105102120088111043113104073102118073054067070066115077119048. Erişim Tarihi: 19.08.2023.
12. Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. 26 Nisan 2011 tarih ve 6225 sayılı Resmi Gazete. Erişim: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/04/20110426-1.htm. Erişim Tarihi: 17.08.2023.
13. European Dietetic Advanced Competences (EDAC). Available at: https://www.efad.org/wp-content/uploads/2021/11/european-dietetic-advanced-competences.pdf. Accessed August 18,2023.
14. Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi. Erişim http://tyyc.yok.gov.tr/?pid=10. Erişim Tarihi: 20.08.2023.
15. Mezuniyet Öncesi Beslenme ve Diyetetik Eğitimi. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Çekirdek Eğitim Programı. Erişim: https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Ulusal-cekirdek-egitimi-programlari/beslenme_ve_diyetetik.pdf. Erişim tarihi: 19.08.2023.
16. Beslenme ve Diyetetik Alanı Ulusal Çekirdek Eğitim Programının (BDB-UÇEP) Yenilikçi Öğretim Anlayışıyla Güncellenmesi. Ankara; 2023.

APA	Isgin-Atici K, Pekcan G (2023). Dünden Bugüne Beslenme ve Diyetetik Eğitimi, Beslenme ve Diyetetik Eğitiminin Standardizasyonu. , 1 - 6.
Chicago	Isgin-Atici Kubra,Pekcan Gulden Dünden Bugüne Beslenme ve Diyetetik Eğitimi, Beslenme ve Diyetetik Eğitiminin Standardizasyonu. (2023): 1 - 6.
MLA	Isgin-Atici Kubra,Pekcan Gulden Dünden Bugüne Beslenme ve Diyetetik Eğitimi, Beslenme ve Diyetetik Eğitiminin Standardizasyonu. , 2023, ss.1 - 6.
AMA	Isgin-Atici K,Pekcan G Dünden Bugüne Beslenme ve Diyetetik Eğitimi, Beslenme ve Diyetetik Eğitiminin Standardizasyonu. . 2023; 1 - 6.
Vancouver	Isgin-Atici K,Pekcan G Dünden Bugüne Beslenme ve Diyetetik Eğitimi, Beslenme ve Diyetetik Eğitiminin Standardizasyonu. . 2023; 1 - 6.
IEEE	Isgin-Atici K,Pekcan G "Dünden Bugüne Beslenme ve Diyetetik Eğitimi, Beslenme ve Diyetetik Eğitiminin Standardizasyonu." , ss.1 - 6, 2023.
ISNAD	Isgin-Atici, Kubra - Pekcan, Gulden. "Dünden Bugüne Beslenme ve Diyetetik Eğitimi, Beslenme ve Diyetetik Eğitiminin Standardizasyonu". (2023), 1-6.

APA	Isgin-Atici K, Pekcan G (2023). Dünden Bugüne Beslenme ve Diyetetik Eğitimi, Beslenme ve Diyetetik Eğitiminin Standardizasyonu. Beslenme ve Diyet Dergisi, 51(2), 1 - 6.
Chicago	Isgin-Atici Kubra,Pekcan Gulden Dünden Bugüne Beslenme ve Diyetetik Eğitimi, Beslenme ve Diyetetik Eğitiminin Standardizasyonu. Beslenme ve Diyet Dergisi 51, no.2 (2023): 1 - 6.
MLA	Isgin-Atici Kubra,Pekcan Gulden Dünden Bugüne Beslenme ve Diyetetik Eğitimi, Beslenme ve Diyetetik Eğitiminin Standardizasyonu. Beslenme ve Diyet Dergisi, vol.51, no.2, 2023, ss.1 - 6.
AMA	Isgin-Atici K,Pekcan G Dünden Bugüne Beslenme ve Diyetetik Eğitimi, Beslenme ve Diyetetik Eğitiminin Standardizasyonu. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2023; 51(2): 1 - 6.
Vancouver	Isgin-Atici K,Pekcan G Dünden Bugüne Beslenme ve Diyetetik Eğitimi, Beslenme ve Diyetetik Eğitiminin Standardizasyonu. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2023; 51(2): 1 - 6.
IEEE	Isgin-Atici K,Pekcan G "Dünden Bugüne Beslenme ve Diyetetik Eğitimi, Beslenme ve Diyetetik Eğitiminin Standardizasyonu." Beslenme ve Diyet Dergisi, 51, ss.1 - 6, 2023.
ISNAD	Isgin-Atici, Kubra - Pekcan, Gulden. "Dünden Bugüne Beslenme ve Diyetetik Eğitimi, Beslenme ve Diyetetik Eğitiminin Standardizasyonu". Beslenme ve Diyet Dergisi 51/2 (2023), 1-6.