Yıl: 2022 Cilt: 0 Sayı: 30 Sayfa Aralığı: 31 - 54 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.22520/tubaar2022.30.002 İndeks Tarihi: 20-09-2023

KONYA HAVZASI METALİK ÇANAK ÇÖMLEĞİ: ERKEN TUNÇ ÇAĞI’NA AİT ÖZEL BİR ÇANAK ÇÖMLEK GRUBUNUN TİPOLOJİK, TEKNOLOJİK VE KRONOLOJİK YÖNDEN İNCELENMESİ

Öz:
Bu çalışma ile İç Anadolu’nun güneyinde Konya Havzası olarak tanımlanan coğrafi bölge içinde kalan yerleşimlerden ele geçen ve Erken Tunç Çağı’na tarihlendirilen, belirli tarzda üretilmiş özel bir çanak çömlek grubu olan “metalik çanak çömlek” değerlendirilmekte ve bütünlükçü bir yaklaşım ile ele alınmaktadır. Bu çanak çömlek grubu bazı araştırmacılar tarafından daha önce araştırılmış olmakla birlikte detaylı bir kronolojik tipoloji, işlev tipolojisi ve yayılım alanı gibi hususlar ilk defa bu çalışma ile sunulmaktadır. Bu makalede, yayınlanmış ve yayınlanmamış toplam 340 çanak çömlek örneği değerlendirilmiştir. Bu örnekler tipolojik, teknolojik ve kronolojik yönden detaylı olarak incelenmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda bu çanak çömlek grubu için detaylı bir tipoloji oluşturulmuş, yayılım alanı ve kronolojik problemleri aydınlatılmaya çalışılmıştır. Ayrıca söz konusu bu çanak çömlek grubu için “Konya Havzası Metalik Çanak Çömleği (KHMÇÇ)” olarak yeni bir isim önerisi sunulmaktadır.
Anahtar Kelime: Erken Tunç Çağı İç Anadolu Konya Havzası Metalik Çanak Çömlek

THE KONYA BASIN METALLIC WARE: TYPOLOGICAL, TECHNOLOGICAL AND CHRONOLOGICAL ANALYSIS OF AN EARLY BRONZE AGE CERAMIC GROUP

Öz:
This paper provides a synthetic assessment of a peculiar Early Bronze Age ceramic production from the Konya Basin in southern-central Anatolia (Turkey), known in the literature as “Metallic Ware”. While there have been several studies on this ware, our work presents for the first time a detailed chrono-typology, a functional analysis and an evaluation of its spatial distribution employing ca 340 published and unpublished pieces. We also propose a new term to identify this production in future studies, the “Konya Basin Metallic Ware (KBMW)”.
Anahtar Kelime: Early Bronze Age Central Anatolia Konya Basin Metallic Ware

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ALP, S. 1994. Konya Civarında Karahöyük Kazılarında Bulunan Silindir ve Damga Mühürleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • FRENCH, D. 1965. “Prehistoric Sites in the Göksu Valley”, Anatolian Studies 15: 177-201.
  • FRIEDMAN, E. S. 2000. Technological Style in Early Bronze Age Anatolia: The Interrelationship Between and Metal Production, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Cicago.
  • GOLDMAN, H. 1956a. Excavations at Gözlü Kule, Tarsus: From the Neolithic through the Bronze Age (Cilt 1), Princeton: Princeton University Press. Excavations at Gözlü Kule, Tarsus. From the Neolithic Through the Bronze Age (Cilt 2), Princeton: Princeton University Press.
  • GÜNERİ, S. 1989. “Orta Anadolu Höyükleri, Karaman-Ereğli Araştırmaları”, Türkiye Arkeoloji Dergisi 28: 97-144.
  • HACAR, A. 2016. Kapadokya Bölgesi İlk Tunç Çağı Çanak Çömleği: Göltepe ve Kestel Kazıları ileAksaray, Nevşehir, Niğde illeri Yüzey Araştırması Buluntuları, (Yayınlanmış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi), İzmir.
  • HACAR, A. 2017. “İlk Tunç Çağı’na Tarihlenen Anadolu Metalik Çanak Çömleğine İlişkin Yeni Bilgiler: Göltepe Buluntuları”, Adalya 20: 21-40.
  • HACAR, A. / BULU, M. 2021. “Shape Typology”, Göltepe Excavations; Tin Production at an Early Bronze Age Mining Town in the Central Taurus Mountains, Turkey, (Eds. A. K. Yener), Pennsylvania: 82-93.
  • HACAR, A. / YENER, K. 2020. “Anatolian Pot Marks in the 3rd Millennium BC: Signage, Early State Formation, and Organizationof Production.” Adalya 23: 25-58.
  • HIGHCOCK, N. / MATESSI, A. 2021. The Early Bronze Age at of Kınık Höyük-Niğde: A Preliminary Analysis, SUBARTU XLVI, 275-292.
  • HIRSCHFELD, N. E. 2008. “How and Why Potmarks Matter”, Near Eastern Archaeology 71: 120-129.
  • KAMIŞ, Y. 2017. “Erken Tunç Çağı’nda Acemhöyük ve Konya Ovası”, Samsat‘tan Acemhöyük‘e Eski Uygarlıkların İzinde: Aliye Öztan‘a Armagan, (Eds. S. Özkan), İzmir: 176- 189.
  • KAMIŞ, Y. 2019. “Eminler Höyük ve Karaman Ovası Yüzey Araştırmaları 2018 Yılı Çalışmaları”, Araştırma Sonuçları Toplantısı 37/3: 511-520.
  • KAMIŞ, Y. 2020. “Acemhöyük’ten Bir Grup Erken Tunç Çağı Seramiği”, Anadolu Prehistoryasına Adanmış Bir Yaşam: Jak Yakara Armağan, (Eds. B. Gür ve S. Dalkılıç), Ankara: 239-262.
  • KÜHNE, H. 1976. Die Keramik vom Tell Chuēra und ihre Beziehungen zu Finden aus Syrien-Palästina, der Türkei und dem Iraq. Berlin: Gebr. Mann.
  • MALLEGNI, C. / VACCA, A. 2013. “Connections between Syria and Anatolia in the Second Half of the 3rd Millennium BC: the Tarsus Sequence”, BAR International Series 2581 (I): 209-217.
  • MASSA, M. / BACHHUBER, C. / ŞAHİN, Ş. / ERPEHLİVAN, H. 2021. “The 2019 and 2020 Seasons of The Konya Regional Archaeologıcal Survey Project”, Anatolica 47: 217-245.
  • MELLAART, J. 1954. “Preliminary Report on a Survey of Pre-Classical Remains in Southern Turkey” Anatolian Studies 4: 175-240.
  • MELLAART, J. 1963. “Early Cultures of the South Anatolian Plateau, II: The Late Chalcolithic and Early Bronze Ages in the Konya Plain”, Anatolian Studies 13: 199-236.
  • ÖZGÜÇ, N. 1990. “An Early Bronze Age Jar from Acemhöyük”. Archaeological, Historical and Geographical Studies 21: 70-73. ÖZGÜÇ, T. 1986. “New observations on the relationship of Kültepe with Southeast Anatolia and North Syria during the third millennium B.C.”, Ancient Anatolia: Aspects of change and Cultural Development: Essays in Honor of Machteld J. Mellink (Eds. E. P. Canby Jeanny), Madison: 31-47.
  • ÖZTAN, A. 1989. “A Group of Early Bronze Age Pottery from the Konya and Niğde Region”. Anatolia and the Near East, Studies in Honor of Tahsin Özgüç, (Eds. M. M. K. Emre), Ankara: 407-418.
  • SETON-WILLIAMS, M. 1954. “Cilician Survey”, Anatolian Studies 4: 74-121.
  • SEEHER, J. 2000. Die bronzezeitliche Nekropole von Demircihüyük- Sarıket, Tübingen.
  • SYMINGTON, D. 2007. The Early Bronze Age Pottery. N. Postgate, & D. Thomas içinde, Excavations at Kilise Tepe 1994-98 from Bronze Age to Byzantine in western Cilicia, Ankara.
  • ŞENER, T. 2014. Ovaören/Topakhöyük ve Teras YerleĢimi Erken Tunç Çağı Mezarlarının Arkeolojik ve Antropolojik Açıdan Değerlendirilmesi, (Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi, Gazi Üniversitesi) Ankara.
  • ŞENYURT, S. Y. 1995. M.Ö. 3. Binde Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Metalik Seramik ve Bu Seramiğin Anadolu’daki Yayılışı, (Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi), Ankara.
  • TARHAN, İ. / MASSA, M. / TUNA, Y. / ŞAHİN, F. (baskıda) “An Archaeometric Study of the Konya Basin Metallic Ware (Central Anatolia), by Spectroscopic Techniques in tandem with Chemometrics”, Quaternary Science Reviews.
  • ÜNLÜ, E. 2009. Technological and Stylistic Evaluation of the Early Bronze Age Pottery at Tarsus-Gözlükule, Turkey: Pottery Production and its Interaction with Economic, Social and Cultural Spheres, (Yayınlanmamış Doktora Tezi, Pensilvanya Üniversitesi) Philadelphia.
  • YÜCEL, Ş. / KAMIŞ, Y. / AKÇAY, A. 2013. “Ovaören 2012 Yılı Kazıları”, Kazı Sonuçları Toplantısı 35/2: 62-80.
APA tuna y, Massa M, Şahin F (2022). KONYA HAVZASI METALİK ÇANAK ÇÖMLEĞİ: ERKEN TUNÇ ÇAĞI’NA AİT ÖZEL BİR ÇANAK ÇÖMLEK GRUBUNUN TİPOLOJİK, TEKNOLOJİK VE KRONOLOJİK YÖNDEN İNCELENMESİ. , 31 - 54. 10.22520/tubaar2022.30.002
Chicago tuna yusuf,Massa Michele,Şahin Fatma KONYA HAVZASI METALİK ÇANAK ÇÖMLEĞİ: ERKEN TUNÇ ÇAĞI’NA AİT ÖZEL BİR ÇANAK ÇÖMLEK GRUBUNUN TİPOLOJİK, TEKNOLOJİK VE KRONOLOJİK YÖNDEN İNCELENMESİ. (2022): 31 - 54. 10.22520/tubaar2022.30.002
MLA tuna yusuf,Massa Michele,Şahin Fatma KONYA HAVZASI METALİK ÇANAK ÇÖMLEĞİ: ERKEN TUNÇ ÇAĞI’NA AİT ÖZEL BİR ÇANAK ÇÖMLEK GRUBUNUN TİPOLOJİK, TEKNOLOJİK VE KRONOLOJİK YÖNDEN İNCELENMESİ. , 2022, ss.31 - 54. 10.22520/tubaar2022.30.002
AMA tuna y,Massa M,Şahin F KONYA HAVZASI METALİK ÇANAK ÇÖMLEĞİ: ERKEN TUNÇ ÇAĞI’NA AİT ÖZEL BİR ÇANAK ÇÖMLEK GRUBUNUN TİPOLOJİK, TEKNOLOJİK VE KRONOLOJİK YÖNDEN İNCELENMESİ. . 2022; 31 - 54. 10.22520/tubaar2022.30.002
Vancouver tuna y,Massa M,Şahin F KONYA HAVZASI METALİK ÇANAK ÇÖMLEĞİ: ERKEN TUNÇ ÇAĞI’NA AİT ÖZEL BİR ÇANAK ÇÖMLEK GRUBUNUN TİPOLOJİK, TEKNOLOJİK VE KRONOLOJİK YÖNDEN İNCELENMESİ. . 2022; 31 - 54. 10.22520/tubaar2022.30.002
IEEE tuna y,Massa M,Şahin F "KONYA HAVZASI METALİK ÇANAK ÇÖMLEĞİ: ERKEN TUNÇ ÇAĞI’NA AİT ÖZEL BİR ÇANAK ÇÖMLEK GRUBUNUN TİPOLOJİK, TEKNOLOJİK VE KRONOLOJİK YÖNDEN İNCELENMESİ." , ss.31 - 54, 2022. 10.22520/tubaar2022.30.002
ISNAD tuna, yusuf vd. "KONYA HAVZASI METALİK ÇANAK ÇÖMLEĞİ: ERKEN TUNÇ ÇAĞI’NA AİT ÖZEL BİR ÇANAK ÇÖMLEK GRUBUNUN TİPOLOJİK, TEKNOLOJİK VE KRONOLOJİK YÖNDEN İNCELENMESİ". (2022), 31-54. https://doi.org/10.22520/tubaar2022.30.002
APA tuna y, Massa M, Şahin F (2022). KONYA HAVZASI METALİK ÇANAK ÇÖMLEĞİ: ERKEN TUNÇ ÇAĞI’NA AİT ÖZEL BİR ÇANAK ÇÖMLEK GRUBUNUN TİPOLOJİK, TEKNOLOJİK VE KRONOLOJİK YÖNDEN İNCELENMESİ. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi, 0(30), 31 - 54. 10.22520/tubaar2022.30.002
Chicago tuna yusuf,Massa Michele,Şahin Fatma KONYA HAVZASI METALİK ÇANAK ÇÖMLEĞİ: ERKEN TUNÇ ÇAĞI’NA AİT ÖZEL BİR ÇANAK ÇÖMLEK GRUBUNUN TİPOLOJİK, TEKNOLOJİK VE KRONOLOJİK YÖNDEN İNCELENMESİ. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi 0, no.30 (2022): 31 - 54. 10.22520/tubaar2022.30.002
MLA tuna yusuf,Massa Michele,Şahin Fatma KONYA HAVZASI METALİK ÇANAK ÇÖMLEĞİ: ERKEN TUNÇ ÇAĞI’NA AİT ÖZEL BİR ÇANAK ÇÖMLEK GRUBUNUN TİPOLOJİK, TEKNOLOJİK VE KRONOLOJİK YÖNDEN İNCELENMESİ. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi, vol.0, no.30, 2022, ss.31 - 54. 10.22520/tubaar2022.30.002
AMA tuna y,Massa M,Şahin F KONYA HAVZASI METALİK ÇANAK ÇÖMLEĞİ: ERKEN TUNÇ ÇAĞI’NA AİT ÖZEL BİR ÇANAK ÇÖMLEK GRUBUNUN TİPOLOJİK, TEKNOLOJİK VE KRONOLOJİK YÖNDEN İNCELENMESİ. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi. 2022; 0(30): 31 - 54. 10.22520/tubaar2022.30.002
Vancouver tuna y,Massa M,Şahin F KONYA HAVZASI METALİK ÇANAK ÇÖMLEĞİ: ERKEN TUNÇ ÇAĞI’NA AİT ÖZEL BİR ÇANAK ÇÖMLEK GRUBUNUN TİPOLOJİK, TEKNOLOJİK VE KRONOLOJİK YÖNDEN İNCELENMESİ. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi. 2022; 0(30): 31 - 54. 10.22520/tubaar2022.30.002
IEEE tuna y,Massa M,Şahin F "KONYA HAVZASI METALİK ÇANAK ÇÖMLEĞİ: ERKEN TUNÇ ÇAĞI’NA AİT ÖZEL BİR ÇANAK ÇÖMLEK GRUBUNUN TİPOLOJİK, TEKNOLOJİK VE KRONOLOJİK YÖNDEN İNCELENMESİ." TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi, 0, ss.31 - 54, 2022. 10.22520/tubaar2022.30.002
ISNAD tuna, yusuf vd. "KONYA HAVZASI METALİK ÇANAK ÇÖMLEĞİ: ERKEN TUNÇ ÇAĞI’NA AİT ÖZEL BİR ÇANAK ÇÖMLEK GRUBUNUN TİPOLOJİK, TEKNOLOJİK VE KRONOLOJİK YÖNDEN İNCELENMESİ". TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi 30 (2022), 31-54. https://doi.org/10.22520/tubaar2022.30.002