Yıl: 2023 Cilt: 13 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 981 - 996 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.31466/kfbd.1281814 İndeks Tarihi: 20-09-2023

Ergan Dağı’nın Farklı Yükseltilerinde Yaygın Olarak Yetişen Bitkilerde Ağır Metal (Ba, Cd, Co, Cr, Pb) Birikiminin Belirlenmesi

Öz:
Bu çalışma, Erzincan il sınırları içerisinde yer alan Ergan Dağı’nın farklı yüksekliklerinde yetişen yaygın 30 bitki türü ile yapılmıştır. Çalışma kapsamında 1500 m, 2000 m, 2500 m ve 3000 m olmak üzere farklı yüksekliklerden toplanan bitkilerde ve yetiştikleri topraklarda metal (Cd, Cr, Pb, Co, Ba) konsantrasyonları tespit edilmiştir. Toplanan bitkilerin çiçek, yaprak ve kök ile yetiştikleri topraklar laboratuvarda ön işlemlerden geçirilmiştir. Hazır hale getirilen örneklerde metal konsantrasyonları ICP-MS’te analizi gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bitki ve toprağa ait metal verileri istatistiksel olarak değerlendirilerek, her bir metal için rakımlar arasındaki farklılıklar belirlenmiştir. Çalışmada Cd ve Pb konsantrasyonunun 2500 m yetişen bitkilerde ve topraklarda yüksek olduğu belirlenmiştir. İlave olarak, Turanecio hypochionaeus ve Crepis armena türlerinin bünyesinde kadmiyum metalini toprağa göre daha fazla biriktirdiği ve bazı türlerin biyomonitor özelliğe sahip olduğu anlaşılmıştır.
Anahtar Kelime: Ağır metal Ergan Dağı ICP-MS Yükseklik

Determination of Heavy Metals (Ba, Cd, Co, Cr, Pb) Accumulation in Commonly Grown Plant Species at Different Altitudes of Mount Ergan

Öz:
This study was carried out with 30 plant species common at different altitudes of Ergan Mountain, located in Erzincan. In the research, metal (Cd, Cr, Pb, Co, Ba) concentrations were determined in plants collected from different altitudes, 1500 m, 2000 m, 2500 m, and 3000 m, and in the soils, they grow. The flowers, leaves, and roots of the plants and the soils were pre-treated in the laboratory. Metal concentrations in the prepared samples were analyzed in ICP-MS. The obtained plant and soil metal data were evaluated statistically and the differences between the altitudes were determined for each metal. It was determined that the Cd and Pb concentrations were high in plants and soils at 2500 m. In addition, it has been understood that Turanecio hypochionaeus and Crepis armena species accumulate more cadmium metal in their bodies than in the soil, and some species have biomonitoring properties.
Anahtar Kelime: Heavy metal Ergan Mount ICP-MS Altitude

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aktaş, S., (2019). Determination of some elements in silver industry ore and waste by ICP-OES. Kütahya Dumlupınar University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Chemistry Master's Thesis, 82 p.
  • Alloway, B. J., (2007). Heavy metals in soils blackie academic & professional: london, UK. Salonen, V; Korkka-Niemi Kinfluence of parent sediments on the concentration of heavy metals ın urban and suburban soils ın turku. Finland. Applied Geochemistry, 22, 906–918.
  • Aradhi, K., Krishna, A. K., Satyanarayanan, M., Pradip, K., and Govil, P. K., (2009). Assessment of heavy metal pollution in water using multivariate statistical techniques in an industrial area: a case study from Patancheru, Medak District, Andhra Pradesh India. Journal of Hazardous Material, 167, 336–373.
  • Arjouni, M. Y., Bennouna, M. A., El Alaoui El Fels, A., and Romane, M. A., (2015). Assessment of mineral elements and heavy metals in leaves of indigenous cypress of High Atlas Mountains. Natural Product Research, 29(8), 764-767.
  • Beijer, K., and Jernelöv, A., (1986). General aspects of and specific data on ecological effects of metals. In: Friberg, L., Nordberg, G.F., Vouk, V. (Eds.), Handbook on the Toxicology of Metals, 253–268.
  • Bing, H., Wu, Y., Zhou, J., Li, R., Luo, J., and Yu, D., (2016). Vegetation and cold trapping modulating elevation-dependent distribution of tracemetals in soils of a High Mountain in eastern tibetan plateau. Scientific Reports, 6, 24081 https://doi.org/10.1038/srep24081
  • Bing, H., Zhou, J.,Wu, Y., Luo, X., Xiang, Z., Sun, H.,Wang, J., and Zhu, H., (2018). Barrier effects of remote high mountain on atmosphericmetal transport in the eastern Tibetan Plateau. Science of the Total Environment, 628–629, 687–696. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2018.02.035
  • Blackwell, B. D., and Driscoll, C. T., (2015). Deposition of mercury in forests along a montane elevation gradient. Environmental Science & Technology, 49, 5363–5370. https://doi.org/10. 1021/es505928w
  • Boz, D., ve Yılmaz, A., (2020). An Approach to the Planning and Environmental Geology of Erziıncan Plain and its Surroundings. Journal of Geological Engineering, 44, 225-254.
  • Cetin, M., and Jawed, A. A., (2022). Variation of Ba concentrations in some plants grown in Pakistan depending on traffic density. Biomass Conversion and Biorefnery.
  • Devkota, B., and Schmidt, G. H., (2000). Accumulation of heavy metals in food plants and grasshoppers from the Taigetos Mountains, Greece. Agriculture, Ecosystems and Environment, 78, 85–91.
  • DPT. VIII. (2001). Beş Yıllık Kalkınma Planı, Madencilik Özel İhtisas Komisyonu, Metal Madenler Alt Komisyonu, Kurşun-Çinko-Kadmiyum Çalışma Grubu Raporu, Yn no. DPT: 2628, ÖİK:639.
  • Elveren, M., ve Osma, E., (2021). Farklı özellikteki tencerelerde pişirilen sebzelerde element birikiminin araştırılması. BŞEÜ Fen Bilimleri Dergisi, 8(2), 732-738.
  • Ergün, N., Yolcu, H., ve Özçubukçu, S., (2012). Amanos Dağlarındaki Bazı Tıbbi Bitki Türlerinde Ağır Metal Birikimi. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(1), 21-23.
  • Ergün, N., Yolcu, H., Karanlık, S., ve Dikkaya, E., (2010). Amanoslar’da (Hatay) Yetişen Bazı Bitki Türlerinde Ağır Metal Birikimi ve Mineral İçerik Üzerine Bir Çalışma. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 3 (2), 121-127.
  • Isinkaralar, K., (2022a). The large scale period of atmospheric trace metal deposition to urban landscape trees as a biomonitor. Biomass Conversion and Biorefnery, https://doi.org/10.1007/s13399-022-02796-4
  • Isinkaralar, K., (2022b). Temporal Variability of Trace Metal Evidence in Cupressus arizonica, Platanus orientalis, and Robinia pseudoacacia as Pollution Resistant Species at an Industrial Site. Water Air Soil Pollution, 233, 250.
  • Karacocuk, T., Sevik, H., Isinkaralar, K., Turkyilmaz, A., ve Cetin, M., (2021). The change of Cr and Mn concentrations in selected plants in Samsun city center depending on traffic density. Landscape and Ecological Engineering, 18(1), 75-83 https:// doi. org/ 10. 1007/ s11355- 021- 00483-6
  • Korkmaz, M., ve Alpaslan, Z., (2014). Ergan Dağı (Erzincan-­Türkiye)’nın etnobotanik özellikleri. Bağbahçe Bilim Dergisi, 1(3), 1-31.
  • Ladislas, S., El Mufleh, A., Gérente, C., Chazarenc, F., Andrès, Y., and Béchet, B., (2012). Potential of aquatic macrophytes as bioindicators of heavy metal pollution in urban stormwater runoff. Water, Air, & Soil Pollution, 223(2), 877-888.
  • Laishram P., and Kshetrimayum K. S., (2019). Evaluation of hydrochemical data using multivariate statistical methods to elucidate heavy metal contamination in shallow aquifers of the Manipur valley in Indo-Myanmar Range. Arabian Journal of Geosciences, 12, 337.
  • Li, Z., He, Y., Yang, X., Theakstone, W.H., Jia, W., Pu, T., Liu, Q., He, X., Song, B., Zhang, N., Wang, S., and Du, J., (2010). Changes of the hailuogou glacier, mt. Gongga, China, against the background of climate change during the holocene. Quaternary International, 218, 166–175. https://doi. org/10.1016/j.quaint.2008.09.005
  • Malencic, Dj., Kevrešan, Z., and Popovic M., (2005). Heavy Metals Content in Some Medicinal and Aromatic Wild Growıng Plants From the Frushka Gora Mountain. Annals of Faculty Engineering Hunedoara, 3(1): 37–40.
  • Manteca-Bautista, D., Andrés, V., Pérez-Latorre, H. F., and Noelia, H. T., (2022). Metal accumulation by Alyssum serpyllifolium subsp. malacitanum Rivas Goday (Brassicaceae) across different petrographic entities in South-Iberian ultramafic massifs: plant-soil relationships and prospects for phytomining. International Journal of Phytoremediation, 24(12), 1301-1309. doi:10.1080/15226514.2021.2025206
  • Marschner, H., (2016). Marschner’s mineral nutrition of higher plants. 3rd ed. San Diego (US): Academic Press.
  • Munzuroğlu, F. K., ve Zengin, Ö., (2004). Effects of lead (Pb++) and copper (Cu++) on the growth of root, shoot and leaf of bean (Phaseolus vulgaris L.) seedlings. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 17, 1-10.
  • Nriagu, J. O., and Pacyna, J., (1988). Quantitative assessment of worldwide contamination of air, water and soil by trace metals. Nature, 333, 134–139.
  • Okcu, M., Tozlu, E., Kumlay, A. M., ve Pehluvan, M., (2009). Ağır Metallerin Bitkiler Üzerine Etkileri. Alınteri, 17(B): 14-26.
  • Okut, N., (2019). Van İlinden Seçilmiş Bazı Tıbbi Bitkilerin Ağır Metal İçerikleri. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(1), 533-544.
  • Osma, E., ve Kandemir, A., (2016). Analysing the effect of elements upon some endemic Plants spreading over different habitats. Feb-Fresenius Environmental Bulletin, 25(7), 2454-2460.
  • Özhatay, N., (2006). Türkiye’nin BTC Boru Hattı Boyunca Önemli Bitki Alanları s. 125-127, BTC şirketi, İstanbul. Pils, G. Flowers of Turkey; a Photo Guide. Friedrich VDV, Linz.
  • Patterson, J. B. E., (1971). Metal Toxicities arising from ındustry. pages. 193-207, In trace elements in soils and crops. MAFF Technical Bull. No. 21 Her Majesty’s Stationery Office, London. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/05/20050531-6.htm
  • Sahin, I., Akcicek, E., Guner, O., Dogan, Y., and Ugulu, I., (2016). An investigation on determining heavy metal accumulation in plants growing at Kumalar Mountain in Turkey. EurAsian Journal of BioSciences, 10, 22-29.
  • Sevik, H., Cetin M., Ozel, H. B., Ozel, S., and Cetin I. Z., (2020). Changes in heavy metal accumulation in some edible landscape plants depending on traffic density. Environmental Monitoring and Assessment, 192(78). https:// doi. org/ 10. 1007/ s10661- 019- 8041
  • Temur, S., (1992). Bolkardağı yöresi (Ulukışla/Niğde) çinko kurşun yataklarının jeokimyasal incelemesi. Türkiye Jeoloji Bülteni, 35, 101-114.
  • Wang, X., Luo, J., Yin, R., Yuan, W., Lin, C. J., Sommar, J., Feng, X., Wang, H., and Lin, C., (2017). Using mercury isotopes to understand mercury accumulation in the montane forest floor of the eastern tibetan plateau. Environmental Science & Technology, 51, 801–809. https://doi.org/10. 1021/acs.est.6b03806
  • Yalçın, M. G., ve Altuncu, S., (2004). İspirtepe (Niğde) Civarı Karbonatlı Çinko-Kurşun Yataklarının Jeolojik Ve Mineralojik Özellikleri. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Mühendislik Bilimleri Dergisi, 10(1), 57-65.
  • Yavuzer, H., ve Osma, E., (2018). Evaluation of Salix fragilis L. (Gevrek Söğüt) as a biomonitor in heavy metal pollution. Eskişehir Technical University Journal of Science and Technology C- Life Sciences and Biotechnology, 7(2),122-129.
  • Zang, F., Chang, Y., Zhao, X., Wang, H., Zhao, C., Nan, Z., Wang, S., and Wu, Y., (2022). Influence of atmospheric trace elements wet deposition on soils and vegetation of Qilian Mountain forests China. Ecological Indicators, 141, 109151.
  • Zechmeister, H. G., (1995). Correlatıon Between Altitude and Heavy Metal Deposition in the Alps. Environmental Pollution, 89, 73-80.
  • Zeng, S., Li, X., Yang, L., and Wang, D., (2023). Understanding heavy metal distribution in timberline vegetations: A case from the Gongga Mountain, eastern Tibetan Plateau. Science of the Total Environment, 874, 162523.
APA Osma E, KIYMAZ M, VAROL T, TÜRKOĞLU H, YILDIZ F, Kandemir A, ELVERICI M, kılıç e, Akverdi A, KUŞ K, Hasbenli A (2023). Ergan Dağı’nın Farklı Yükseltilerinde Yaygın Olarak Yetişen Bitkilerde Ağır Metal (Ba, Cd, Co, Cr, Pb) Birikiminin Belirlenmesi. , 981 - 996. 10.31466/kfbd.1281814
Chicago Osma Etem,KIYMAZ Muhammet Onur,VAROL Tuğçe,TÜRKOĞLU Halil İbrahim,YILDIZ FARUK,Kandemir Ali,ELVERICI MERT,kılıç engin,Akverdi Aysel,KUŞ Kader,Hasbenli Abdullah Ergan Dağı’nın Farklı Yükseltilerinde Yaygın Olarak Yetişen Bitkilerde Ağır Metal (Ba, Cd, Co, Cr, Pb) Birikiminin Belirlenmesi. (2023): 981 - 996. 10.31466/kfbd.1281814
MLA Osma Etem,KIYMAZ Muhammet Onur,VAROL Tuğçe,TÜRKOĞLU Halil İbrahim,YILDIZ FARUK,Kandemir Ali,ELVERICI MERT,kılıç engin,Akverdi Aysel,KUŞ Kader,Hasbenli Abdullah Ergan Dağı’nın Farklı Yükseltilerinde Yaygın Olarak Yetişen Bitkilerde Ağır Metal (Ba, Cd, Co, Cr, Pb) Birikiminin Belirlenmesi. , 2023, ss.981 - 996. 10.31466/kfbd.1281814
AMA Osma E,KIYMAZ M,VAROL T,TÜRKOĞLU H,YILDIZ F,Kandemir A,ELVERICI M,kılıç e,Akverdi A,KUŞ K,Hasbenli A Ergan Dağı’nın Farklı Yükseltilerinde Yaygın Olarak Yetişen Bitkilerde Ağır Metal (Ba, Cd, Co, Cr, Pb) Birikiminin Belirlenmesi. . 2023; 981 - 996. 10.31466/kfbd.1281814
Vancouver Osma E,KIYMAZ M,VAROL T,TÜRKOĞLU H,YILDIZ F,Kandemir A,ELVERICI M,kılıç e,Akverdi A,KUŞ K,Hasbenli A Ergan Dağı’nın Farklı Yükseltilerinde Yaygın Olarak Yetişen Bitkilerde Ağır Metal (Ba, Cd, Co, Cr, Pb) Birikiminin Belirlenmesi. . 2023; 981 - 996. 10.31466/kfbd.1281814
IEEE Osma E,KIYMAZ M,VAROL T,TÜRKOĞLU H,YILDIZ F,Kandemir A,ELVERICI M,kılıç e,Akverdi A,KUŞ K,Hasbenli A "Ergan Dağı’nın Farklı Yükseltilerinde Yaygın Olarak Yetişen Bitkilerde Ağır Metal (Ba, Cd, Co, Cr, Pb) Birikiminin Belirlenmesi." , ss.981 - 996, 2023. 10.31466/kfbd.1281814
ISNAD Osma, Etem vd. "Ergan Dağı’nın Farklı Yükseltilerinde Yaygın Olarak Yetişen Bitkilerde Ağır Metal (Ba, Cd, Co, Cr, Pb) Birikiminin Belirlenmesi". (2023), 981-996. https://doi.org/10.31466/kfbd.1281814
APA Osma E, KIYMAZ M, VAROL T, TÜRKOĞLU H, YILDIZ F, Kandemir A, ELVERICI M, kılıç e, Akverdi A, KUŞ K, Hasbenli A (2023). Ergan Dağı’nın Farklı Yükseltilerinde Yaygın Olarak Yetişen Bitkilerde Ağır Metal (Ba, Cd, Co, Cr, Pb) Birikiminin Belirlenmesi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 13(3), 981 - 996. 10.31466/kfbd.1281814
Chicago Osma Etem,KIYMAZ Muhammet Onur,VAROL Tuğçe,TÜRKOĞLU Halil İbrahim,YILDIZ FARUK,Kandemir Ali,ELVERICI MERT,kılıç engin,Akverdi Aysel,KUŞ Kader,Hasbenli Abdullah Ergan Dağı’nın Farklı Yükseltilerinde Yaygın Olarak Yetişen Bitkilerde Ağır Metal (Ba, Cd, Co, Cr, Pb) Birikiminin Belirlenmesi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi 13, no.3 (2023): 981 - 996. 10.31466/kfbd.1281814
MLA Osma Etem,KIYMAZ Muhammet Onur,VAROL Tuğçe,TÜRKOĞLU Halil İbrahim,YILDIZ FARUK,Kandemir Ali,ELVERICI MERT,kılıç engin,Akverdi Aysel,KUŞ Kader,Hasbenli Abdullah Ergan Dağı’nın Farklı Yükseltilerinde Yaygın Olarak Yetişen Bitkilerde Ağır Metal (Ba, Cd, Co, Cr, Pb) Birikiminin Belirlenmesi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, vol.13, no.3, 2023, ss.981 - 996. 10.31466/kfbd.1281814
AMA Osma E,KIYMAZ M,VAROL T,TÜRKOĞLU H,YILDIZ F,Kandemir A,ELVERICI M,kılıç e,Akverdi A,KUŞ K,Hasbenli A Ergan Dağı’nın Farklı Yükseltilerinde Yaygın Olarak Yetişen Bitkilerde Ağır Metal (Ba, Cd, Co, Cr, Pb) Birikiminin Belirlenmesi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi. 2023; 13(3): 981 - 996. 10.31466/kfbd.1281814
Vancouver Osma E,KIYMAZ M,VAROL T,TÜRKOĞLU H,YILDIZ F,Kandemir A,ELVERICI M,kılıç e,Akverdi A,KUŞ K,Hasbenli A Ergan Dağı’nın Farklı Yükseltilerinde Yaygın Olarak Yetişen Bitkilerde Ağır Metal (Ba, Cd, Co, Cr, Pb) Birikiminin Belirlenmesi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi. 2023; 13(3): 981 - 996. 10.31466/kfbd.1281814
IEEE Osma E,KIYMAZ M,VAROL T,TÜRKOĞLU H,YILDIZ F,Kandemir A,ELVERICI M,kılıç e,Akverdi A,KUŞ K,Hasbenli A "Ergan Dağı’nın Farklı Yükseltilerinde Yaygın Olarak Yetişen Bitkilerde Ağır Metal (Ba, Cd, Co, Cr, Pb) Birikiminin Belirlenmesi." Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 13, ss.981 - 996, 2023. 10.31466/kfbd.1281814
ISNAD Osma, Etem vd. "Ergan Dağı’nın Farklı Yükseltilerinde Yaygın Olarak Yetişen Bitkilerde Ağır Metal (Ba, Cd, Co, Cr, Pb) Birikiminin Belirlenmesi". Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi 13/3 (2023), 981-996. https://doi.org/10.31466/kfbd.1281814