İlköğretim Çağındaki Çocukların Aile Beslenme ve Fizik Aktivite Çevresinin İncelenmesi
Yıl: 2023 Cilt: 52 Sayı: 239 Sayfa Aralığı: 2281 - 2302 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.37669/milliegitim.1141924 İndeks Tarihi: 21-09-2023
İlköğretim Çağındaki Çocukların Aile Beslenme ve Fizik Aktivite Çevresinin İncelenmesi
Öz: Bu çalışma ilköğretim çocukları (1,2,3,4. sınıf) ve ailelerinin beslenme ve fiziksel aktivite çev- resini tanımlamak amacı ile velilerden oluşan çalışma grubu ile yapılmıştır. Çalışma 2020 yılı Haziran ayında, İstanbul’un bir ilçesinde, 1108 öğrenci bulunan bir ilköğretim okulunda, etik kurul ve kurum izni alındıktan sonra yapılmıştır. Tüm anne- babalara anket gönderilmiş ve 485 kişiye ulaşılmıştır. Veriler sosyodemografik özellikleri belirlemeye yönelik sorular ve Türkçeye uyarlanmış Aile Beslenme ve Fiziksel Aktivite Tarama Ölçeği (ABFA-TR) ile toplanmıştır. ABFA ölçeğinden alınan puanlarla çocukların beden kitle indeksi (BKİ) ve bazı sosyodemografik de- ğişkenler arasındaki ilişkiler, verinin yapısı ve dağılımına göre uygun varyans analizi modeli ve korelasyon analizi ile incelenmiştir. Çalışmaya katılan çocukların yaş ortalaması 7,12±1,23’dir. Çocukların %30,9’u 2. sınıf öğrencisi ve yarısı (%49,3) kızdır. Annelerin %34,6’sı lise mezunu ve %81,6’sı çalışmamakta; babaların %35,3’ü lise mezunu ve %94,4’ü çalışmaktadır. Çalış- maya katılan annelerin %50,2’si babaların ise %70,7’si fazla kilolu/obezdir. Çocuklarda ise bu oran %37,1dir. Babanın BKİ değeri ile çocukların persentilleri arasında yapılan çoklu uyum analizine göre normal BKİ değerine sahip babaların normal kiloda çocuklarının olduğu, fazla kilolu ve obez babaların fazla kilolu ve obez çocukları olduğu görülmüştür (χ2=18,014, p=0,006). ABFA-TR ölçeği toplam puan ortalaması ise 59,12±6,34 olarak bulunmuştur. Aileler en düşük puan ortalamasını Çocuk Aktivitesi (4,46±1,38), en yüksek puan ortalamalarını ise Uyku Rutini (6,97±1,23), Yiyecek Seçimi (6,80±1,05) ve Aile Öğünleri (6,71±1,46) alt boyut- larından almıştır. Annenin eğitim durumu, çalışma durumu, babanın eğitim durumu ve gelir durumu ile ABFA –TR puan ortalamaları arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur (p<0,05). Çalışmanın sonuçlarına göre ilköğretim çocuklarına yönelik obezojenik sağlık davranışlarını değiştirme amaçlı müdahale çalışmaları yapılması önerilir.
Anahtar Kelime: Investigation of Family Nutrition and Physical Activity Environment of Primary School Children
Öz: This study was conducted with a sample group consisting of parents in order to define the nut- rition and physical activity environment of primary school children (1,2,3,4. grade) and their families. The study was conducted in June 2020 in a primary school with 1108 students in a district of Istanbul, after obtaining the ethics committee and institutional permission. 485 peop- le filled out the questionnaire sent to all parents. Data were collected with questions including descriptive features and the Turkish-Adapted Family Nutrition and Physical Activity Screening Scale (ABFA-TR). The relations between the scores obtained from the ABFA-TR scale and the BMI status of the children and various descriptive features were examined with an appropriate analysis of variance model or correlation analysis depending on the structure and distribution of the data. The mean age of the children participating in the study was 7.12±1.23. 30.9% of the children are second year children and half (49.3%) are girls. While 34.6% of the mothers were high school graduates and 81.6% were not working; 35.3% of the fathers were high scho- ol graduates and 94.4% were working. It was found that 50.2% of the mothers participating in the study were in the overweight and obese class, while this rate was 70.7% for the fathers. It was found that 37.1% of the students were overweight and obese. According to the multiple fit analysis between the father’s BMI value and the percentiles of the children, it was seen that fathers with normal BMI had normal weight children, and overweight and obese fathers had overweight and obese children (χ2=18.014, p=0.006). ABFA scale total score average was found to be 59.12±6.34. Families have the lowest mean score for Child Activity (4.46±1.38), the highest mean score for Sleep routine (6.97±1.23), Food choice (6.80±1.05) and Family meals (6.80±1.05). .71±1.46) sub-dimensions. Significant differences were found between mother’s education, employment, father’s education and income, and ABFA-TR score averages (p<0.05). According to the results of the study, it is recommended to conduct intervention studies aimed at changing obesogenic health behaviors for primary school children.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akıncı, E., ve Orhan, F. E.(2016). Sirkadiyen ritim uyku bozuklukları. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(2), 178–189. doi:10.18863/pgy.81775
- Bailey-Davis, L., Peyer, K. L., Fang, Y., Kım, J. K., And Welk, G. J. (2017). Effe- cts of enhancing school-based body mass ındex screening reports with parent education on report utility and parental ıntent to modify obesity risk factors. Childhood Obesity , 13(2), 164–171. https://doi.org/10.1089/chi.2016.0177
- Brown, C. L., Halvorson, E. E., Cohen, G. M., Lazorıck, S., And Skelton, J. A. (2015). Addressing childhood obesity: opportunities for prevention. Pediatric Clinics of North America, 62(5), 1241–1261. https://doi.org/10.1016/j.pcl.2015.05.013
- Centers For Dısease Control And Preventıon. (2011). School health guidelines to pro- mote healthy eating and physical activity. Morbidity and Mortality Weekly Re- port 60(RR05):1–76. https://www.cdc.gov/healthyschools/nutrition/facts.htm. erişim tarihi: 8.02.2023.
- Cosi- Tur (2016). Türkiye çocukluk çağı (ilkokul 2.sınıf öğrencileri) şişmanlık araştır- ması. https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/haberler/turkiyecocukluk-cagi-sisman- lik/COSI-TUR-2016-Kitap.pdf
- Deckelbaum, Rj and Williams, Cl (2001). Childhood obesity: the health issue. Obezite Research;9 (4); 239-243. https://doi.org/10.1038/oby.2001.125
- Deleş, B. (2019). Çocukluk çağı obezitesi. H.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6, (1), doi: 10.21020/husbfd.48310
- Ekici, E. , İkiışık,, H. , Ankaralı, H. , Manav, G., Colak, M. ve Kozan, E. H. (2021). The validity and reliability of the turkish version of the family nutrition and physical activity screening tool . Marmara Medical Journal , 34 (3) , 319-326 . DOI: 10.5472/marumj.1009125
- Erdim, L., Ergun, A., Kuguoglu, S. (2015). Çocuklarda obezitenin önlenmesi ve yö- netiminde hemşirenin rolü, Sağlık Bilimleri Ve Meslekleri Dergisi. 1 (2) , 115- 126 . doi: 10.17681/hsp.36164
- Guıdelınes For Adolescent Nutrıtıon Servıces (2005). Stang J, Story M (eds) http:// www.epi.umn.edu/let/pubs/img/adol_preface_materials.pdf.,
- Ihmels, M. A., Welk, G. J., Eısenmann, J. C., Nusser, S. M. And Myers, E. F. (2009a ). Development and preliminary validation of a family nutrition and physical activity (fnpa) screening tool. The İnternational Journal Of Behavioral Nutriti- on And Physical Activity, 6, 14. https://doi.org/10.1186/1479-5868-6-14
- Ihmels, M. A., Welk, G. J., Eısenmann, J. C., Nusser, S. M. And Myers, E. F. (2009 b). Prediction of BMI change in young children with the family nutrition and physical activity (FNPA) screening tool. Annals Of Behavioral Medicine : A Publication Of The Society Of Behavioral Medicine, 38(1), 60–68. https://doi. org/10.1007/s12160-009-9126-3
- İnal, S, Canbulat, N. (2013). Çocukluk çağı obezitesine genel bakış. Güncel Pediatri, 11:27-30
- Kettner, S., Kobel, S., Fıschbach, N. Et Al. (2013). Objectively determined physical activity levels of primary school children in south-west germany. BMC Public Health 13, 895 https://doi.org/10.1186/1471-2458-13-895
- Kothandan, S.K. (2014). School based interventions versus family based interven- tions in the treatment of childhood obesity- a systematic review. Archives Of Public Health. 72 (3) https://doi.org/10.1186/2049-3258-72-3
- Köksal, G., Gökmen Özel, H. (2012).Çocukluk ve ergenlik döneminde obezite. Sağlık Bakanlığı Yayın No:729
- Langford, R., Bonell, C., Jones, H., And Campbell, R. (2015). Obesity prevention and the Health promoting Schools framework: essential components and barriers to success. The İnternational Journal Of Behavioral Nutrition And Physical Activity, 12, 15. https://doi.org/10.1186/s12966-015-0167-7
- Azmıak, W., Ward, K. D., And Stockton, M. B. (2008). Childhood obesity: are we missing the big picture?. Obesity Reviews : Amaziakn Official Journal Of The International Association For The Study Of Obesity, 9(1), 35–42. https://doi. org/10.1111/j.1467-789X.2007.00376.x.
- Neyzi, O., Günöz, H., Furman, A., Bundak, R., Gökçay, G., Darendeliler, F., Baş F. (2008). Türk çocuklarında vücut ağırlığı, boy uzunluğu, baş çevresi ve vücut kitle indeksi referans değerleri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 51:1-14.
- Park, S. H., Park, C. G., Mccreary, L., And Norr, K. F. (2017). Cognitive ınterviews for validating the family nutrition physical activity ınstrument for korean-a- merican families with young children. Journal Of Pediatric Nursing, 36, 1–6. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2017.04.014
- Peyer, K. L., Baıley-Davıs, L., Welk, G. (2021). Development, applications, and refinement of the family nutrition and physical activity (fnpa) child obesity prevention screening. Health Promotion Practice, 22(4), 456–461. https://doi. org/10.1177/1524839920922486
- Publıc Health England, (2013) Chilhood obesity health risks. http://www.noo.org.uk/ NOO_about_obesity/obesity_and_health/health_risk_child.
- Reilly, J. J., Kelly, J. (2011). Long-term impact of overweight and obesity in chil- dhood and adolescence on morbidity and premature mortality in adulthood: systematic review. International Journal Of Obesity (2005), 35(7), 891–898. https://doi.org/10.1038/ijo.2010.222
- Sağlık Bakanlığı (2008). Çocukuluk ve ergenlik döneminde obezite. Yayın No :729. ss: 8-11
- Sağlık Bakanlığı (2013).Türkiye kronik hastalıklar ve risk faktörlerinin sıklığı ça- lışması, Yayın No: 909. ss:27 https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kro- nik-hastaliklar-engelli-db/hastaliklar/kronik_havayolu/raporlar/KRONIK_ ARASTIRMA_TEMEL_BULGULAR.pdf
- Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (2013). Okul öncesi ve okul çağı ço- cuklara yönelik beslenme önerileri ve menü programları. Sağlık Bakanlığı Ya- yın No: 915, Koza Matbaacılık.
- Sağlık Bakanlığı. 2018. Fiziksel Uygunluk Karnesi Raporu https://www.saglik.gov. tr/TR,50173/fiziksel-uygunluk-karnesi-ilk-raporu-hazirlandi-07112018.html
- Scharoun-Lee, M., Kaufman, J. S., Popkın, B. M., Gordon-Larsen, P. (2009). Obesity, race/ethnicity and life course socioeconomic status across the transition from adolescence to adulthood. Journal Of Epidemiology And Community Health, 63(2), 133–139. https://doi.org/10.1136/jech.2008.07572
- Türkiye’de Okul Çağı Çocuklarında (6-10 Yaş Grubu) Büyümenin İzlenmesi Projesi (Toçbi) Araştırma Raporu.(2011) Ankara; Kurban Matbaacılık Yayıncılık.
- Türkiye Beslenme Ve Sağlık Araştırması (Tbsa) (2010) Beslenme durumu ve alışkan- lıklarının değerlendirilmesi sonuç raporu (2014) Sağlık Bakanlığı, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü. T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No:931, Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü Yayın No: SB-SAG-2014/0
- Türkiye Çocukluk Çağı (İlkokul 2. Sınıf Öğrencileri) Şişmanlık Araştırması (CO- Sİ-TUR). (2016). Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Milli Eğitim Bakanlığı, Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölge Ofisi, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1080, Ankara 2017
- Türkiye Sağlık Araştırması, (2019). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Tur- key-Health-Survey-2019-33661, erişim tarihi 1.11.2021
- Yang, H., and de Onis, M. (2008). Algorithms for converting estimates of child mal- nutrition based on the NCHS reference into estimates based on the WHO Child Growth Standards. BMC Pediatrics, 8, 19. https://doi.org/10.1186/1471-2431- 8-19
- Yee, K. E., Eisenmann, J. C., Carlson, J. J., & Pfeiffer, K. A. (2011). Association between The Family Nutrition and Physical Activity Screening Tool and car- diovascular disease risk factors in 10-year old children. International Journal Of Pediatric Obesity : An Official Journal Of The International Association For The Study Of Obesity, 6(3-4), 314–320. https://doi.org/10.3109/1747716 6.2011.590198
- WHO (2018). Taking action on childhood obesity report. http://apps.who.int/iris/bitst- ream/handle/10665/274792/WHO-NMH-PND-ECHO-18.1-eng.pdf?ua=1
- WHO (2020). Obesity and Overweight Fact Sheet No: 311 http://www.who.int/medi- acentre/factsheets/fs311/en 5.03.2020
- WHO (2016) Report of the commision on ending childhood obesity http://apps.who. int/iris/bitstream/10665/204176/1/9789241510066_eng.pdf. Erişim tarihi: 8.03.2018. / ., erişim tarihi: 22.01.2018
- Williams, J. E., Helsel, B., Griffin, S. F., & Liang, J. (2017). Associations between parental BMI and the Family Nutrition and Physical Activity environment in a community sample. Journal Of Community Health, 42(6), 1233–1239. https:// doi.org/10.1007/s10900-017-0375-y
| APA | ekici e, İKİIŞIK H, Doğan R (2023). İlköğretim Çağındaki Çocukların Aile Beslenme ve Fizik Aktivite Çevresinin İncelenmesi. , 2281 - 2302. 10.37669/milliegitim.1141924 |
| Chicago | ekici emine,İKİIŞIK Hatice,Doğan Rıdvan İlköğretim Çağındaki Çocukların Aile Beslenme ve Fizik Aktivite Çevresinin İncelenmesi. (2023): 2281 - 2302. 10.37669/milliegitim.1141924 |
| MLA | ekici emine,İKİIŞIK Hatice,Doğan Rıdvan İlköğretim Çağındaki Çocukların Aile Beslenme ve Fizik Aktivite Çevresinin İncelenmesi. , 2023, ss.2281 - 2302. 10.37669/milliegitim.1141924 |
| AMA | ekici e,İKİIŞIK H,Doğan R İlköğretim Çağındaki Çocukların Aile Beslenme ve Fizik Aktivite Çevresinin İncelenmesi. . 2023; 2281 - 2302. 10.37669/milliegitim.1141924 |
| Vancouver | ekici e,İKİIŞIK H,Doğan R İlköğretim Çağındaki Çocukların Aile Beslenme ve Fizik Aktivite Çevresinin İncelenmesi. . 2023; 2281 - 2302. 10.37669/milliegitim.1141924 |
| IEEE | ekici e,İKİIŞIK H,Doğan R "İlköğretim Çağındaki Çocukların Aile Beslenme ve Fizik Aktivite Çevresinin İncelenmesi." , ss.2281 - 2302, 2023. 10.37669/milliegitim.1141924 |
| ISNAD | ekici, emine vd. "İlköğretim Çağındaki Çocukların Aile Beslenme ve Fizik Aktivite Çevresinin İncelenmesi". (2023), 2281-2302. https://doi.org/10.37669/milliegitim.1141924 |
| APA | ekici e, İKİIŞIK H, Doğan R (2023). İlköğretim Çağındaki Çocukların Aile Beslenme ve Fizik Aktivite Çevresinin İncelenmesi. Milli Eğitim, 52(239), 2281 - 2302. 10.37669/milliegitim.1141924 |
| Chicago | ekici emine,İKİIŞIK Hatice,Doğan Rıdvan İlköğretim Çağındaki Çocukların Aile Beslenme ve Fizik Aktivite Çevresinin İncelenmesi. Milli Eğitim 52, no.239 (2023): 2281 - 2302. 10.37669/milliegitim.1141924 |
| MLA | ekici emine,İKİIŞIK Hatice,Doğan Rıdvan İlköğretim Çağındaki Çocukların Aile Beslenme ve Fizik Aktivite Çevresinin İncelenmesi. Milli Eğitim, vol.52, no.239, 2023, ss.2281 - 2302. 10.37669/milliegitim.1141924 |
| AMA | ekici e,İKİIŞIK H,Doğan R İlköğretim Çağındaki Çocukların Aile Beslenme ve Fizik Aktivite Çevresinin İncelenmesi. Milli Eğitim. 2023; 52(239): 2281 - 2302. 10.37669/milliegitim.1141924 |
| Vancouver | ekici e,İKİIŞIK H,Doğan R İlköğretim Çağındaki Çocukların Aile Beslenme ve Fizik Aktivite Çevresinin İncelenmesi. Milli Eğitim. 2023; 52(239): 2281 - 2302. 10.37669/milliegitim.1141924 |
| IEEE | ekici e,İKİIŞIK H,Doğan R "İlköğretim Çağındaki Çocukların Aile Beslenme ve Fizik Aktivite Çevresinin İncelenmesi." Milli Eğitim, 52, ss.2281 - 2302, 2023. 10.37669/milliegitim.1141924 |
| ISNAD | ekici, emine vd. "İlköğretim Çağındaki Çocukların Aile Beslenme ve Fizik Aktivite Çevresinin İncelenmesi". Milli Eğitim 52/239 (2023), 2281-2302. https://doi.org/10.37669/milliegitim.1141924 |
